داستان برند: دیجی کالا، الفبای موفقیت استارتاپی به زبان مادری
بیش از یک دهه از زمان تاسیس و آغاز به کار رسمی دیجیکالا به عنوان یکی از موفق‌ترین استارتاپ‌های ایرانی می‌گذرد. دیجیکالا در طول یک دهه‌ی گذشته با پشت سر گذاشتن چالش‌های گوناگون، موفق شده تا به مستعدترین استارتاپ کشور برای یونیکورن (رسیدن به ارزش یک میلیارد دلاری) شدن، تبدیل شود؛ بطوریکه به گفته‌ی موسسین این استارتاپ رو به رشد، دیجیکالا فاصله‌ی بسیار اندکی با رسیدن به ارزش یک میلیارد دلاری دارد تا رکورد جدیدی را در میان استارتاپ‌های ایرانی به نام خود ثبت کند.
دیجیکالا در حال حاضر بیش از ۲٫۶۰۰ کارمند دارد و با ایجاد بستری مناسب در مرکز پردازش ۵۰ هزارمتر مربعی خود امکان پردازش بیش از ۳۰۰ هزار کالا بصورت روزانه را فراهم آورده است. استفاده از راهکارهای مکانیزه در مرکز پردازش این شرکت فاصله‌ی زمانی ثبت سفارش تا پردازش را به کمتر از ۲۰ دقیقه کاهش داده است.
دیجیکالا از دل نیازی برآمد که در دهه‌ی هشتاد شمسی در میان جوانان و نوجوانان نسل سوم و چهارمی احساس می‌شد. رشد روز افزون تکنولوژی در کنار دسترسی راحت‌تر به اینترنت که همزمان با ورود دومین اپراتور موبایل به کشور بود باعث شده تا با شکستن انحصار، قیمت‌ها کاهش جدی یافته و بسیاری از علاقمندان بتوانند برای اولین بار سراغ تلفن‌های همراه بروند. در کنار افزایش استفاده از تلفن‌های همراه، ظهور انواع لوازم الکترونیک مصرفی نظیر دوربین‌های دیجیتال و لپ‌تاپ که بیشتر مورد علاقه نسل جوان کشور بود بازاری بزرگ را برای افرادی پدید آورده بود که شیفته‌ی استفاده از این گجت‌ها بودند. در کنار افزایش قدرت خرید مردم که همزمان با افزایش ارزش نفت بود، تنوع به مرور در بازار افزایش پیدا کرد، بطوریکه بسیاری از خریداران گجت‌های دیجیتال در نبود منبعی مطمئن در وب‌فارسی به سراغ گزینه‌های موجود در اینترنت برای مقایسه و دریافت اطلاعات مورد نیاز می‌رفتند.
دیجیکالا در حال تبدیل شدن به بزرگترین خرده فروشی آنلاین خاورمیانه و شمال آفریقا است
دیجیکالا طی دو، سه سال اخیر به پربازدیدترین فروشگاه خرده فروشی اینترنتی خاورمیانه تبدیل شد، حال آنکه شتاب رشد بالای این استارتاپ ایرانی روند صعودی خود را ادامه می‌دهد، بطوریکه به گفته‌ی موسسین آن، دیجیکالا در حال حاضر از نظر فروش عملکردی برابر با بزرگترین فروشگاه خاورمیانه دارد؛ حمید و سعید محمدی به عنوان بنیانگذاران دیجیکالا امیدوارند تا این روند ادامه یافته و طی ماه‌های آینده شاهد تبدیل شدن دیجیکالا به بزرگترین فروشگاه اینترنتی منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر فروش باشیم.
اما دیجیکالا چگونه این مسیر را طی ۱۱ سال گذشته طی کرده و امروز شاهد پیوند خوردن برند دیجیکالا با تعریف خرید اینترنتی در کشور هستیم؟ ما پای صحبت سعید و حمید محمدی، بنیانگذاران دیجیکالا نشستیم تا داستان موفقیت بزرگترین خرده فروشی ایران را برای‌تان روایت کنیم.
پیش از دیجیکالا
حمید و سعید محمدی برادران دو قلویی هستند که دیجیکالا را تاسیس کردند. این دو برادر دوقلو متولد سال ۱۳۵۸ بوده و از همان ابتدا تحت تاثیر فرهنگ خانوادگی رسیدن به موفقیت را به عنوان هدفی بزرگ در زندگی سرلوحه‌ی مسیر زندگی خود قرار داده‌اند. البته به گفته‌ی این دو برادر، موقعیت مالی خانواده ضامن موفقیت این دو نبوده، چراکه خانواده‌ی محمدی از جمله‌ی خانواده‌های طبقه‌ی متوسط جامعه بوده و همزمان شدن دوران نوجوانی و جوانی آن‌ها با دوران جنگ و محدودیت‌های آن زمان باعث شده تا سرنوشت این دو برادر رابطه‌ی مستقیمی با تلاش آن‌ها داشته باشد. حمید و سعید محمدی به این نکته اشاره می‌کنند که از همان دوران کودکی به همراه یکدیگر اوقات فراغت خویش را در مسیر خلق اشیا و آنچه که در ذهن داشتند، می‌گذارنده‌اند. برای مثال یکی از سرگرمی‌های این دو برادر ساخت نمونه‌های از خودرو در سایز کوچک با استفاده از گِل بوده است، هرچند با توجه به نبود کانال‌های آموزشی امروزی نظیر یوتیوب، ساخت یک نمونه‌ی زیبا که بتواند پایداری خوبی داشته باشد چند سال به طول انجامیده است. چرا که همه چیز می‌بایست تجربه می‌شد. بنیانگذاران دیجیکالا معتقدند که همان حس کنجکاوی و روحیه سازندگی و شخصیت خودساخته‌ای که از خانواده به ارث بردند باعث موفقیت آن‌ها شده است.
حمید و سعید محمدی پس از طی کردن دوران تحصیل خود در مدارس خوبی نظیر تیزهوشان و نمونه دولتی استعداد خود را از همان ابتدا نشان دادند. آن‌ها همزمان وارد دانشگاه شدند، بطوریکه حمید در رشته‌ی مهندسی صنایع و سعید در رشته‌ی مهندسی مکانیک از دانشگاه فارغ‌التحصیل شدند. پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه در مقطع لیسانس، این دو برادر راهی تقریبا متقاوت را تا تاسیس دیجیکالا طی کردند.
حمید محمدی پس از پایان تحصیل در مقطع کارشناسی راهی دانشگاه علم و صنعت شده و دوره‌ی کارشناسی ارشد را در رشته‌ی MBA به پایان برد. وی پس از اتمام تحصیلات در رشته‌ی MBA به عنوان وب‌مستر و سپس مسئول کنترل پروژه به کار مشغول بود، تا اینکه در سال ۱۳۸۴ شرکت در خدمت سربازی باعث شد تا وی برای مدتی از تحصیل و کار دور شود. سعید محمدی برخلاف برادر دوقلوی خود پس از پایان دوره‌ی کارشناسی راهی خدمت سربازی شده و با اتمام خدمت، تحصیلاتش را در رشته‌ی MBA ادامه داد. پس از پایان تحصیلات دوران کارشناسی ارشد، سعید راهی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت شده و در زمینه‌ی روش‌های کاهش مصرف سوخت در این سازمان به فعالیت پرداخت.
تجربه بد خرید دوربین عکاسی را باید جرقه تاسیس دیجیکالا خواند
با وجود اینکه این دو برادر پس از پایان دوران کارشناسی راهی متفاوت را در پیش گرفتند، اما علاقه به عکاسی نقطه‌ی مشترک بین آن‌ها بود که دست برقضی تاسیس دیجیکالا نیز در این علاقه و اتفاقات پس آن، ریشه دارد. برادران محمدی از سال ۱۳۸۰ عکاسی با استفاده از دوربین‌های دیجیتال را به عنوان یک سرگرمی در پیش گرفته بودند. به گفته‌ی حمید و سعید، عکاسی اهمیت جنبه‌ی فنی عکاسی و بررسی قابلیت‌های دوربین‌های دیجیتال بیش از جنبه‌ی هنری برای آن‌ها اهمیت دارد. پس از گذشت چهار سال و جدی‌تر شدن عکاسی این دو برادر تصمیم می‌گیرند تا اولین دوربین حرفه‌ای خود را با بودجه‌ای نزدیک به یک میلیون تومان خریداری کنند. خرید یک گجت گران قیمت نه تنها برای برادران محمدی بلکه برای اکثر نسل سومی و چهارمی‌هایی که آن دوران شیفته‌ی گجت‌های مدرن شده بود از الگوی ساده‌ای پیروی نکرده و مستلزم مطالعه و تحقیقات طولانی مدت بود. این دو برادر پس از هفته‌ها مطالعه و زیر و رو کردن سایت DPReview در نهایت تصمیم به خرید یک دستگاه نیکون D70 گرفتند. دوربین مورد نظر از یک فروشگاه در خیابان جمهوری با لنز ۸۵-۲۸ خریداری شد که در واقع لنز غیرکیت یا غیرپیش فرض این دوربین بود. با وجود تحقیقات گسترده و بررسی جوانب مختلف، پس از گذشت چند ماه، برادران محمدی متوجه شدند که لنز فروخته شده به آن‌ها، دست دوم و آنالوگ بوده است. تجربه‌ی خوب و لذت بخش مطالعه برای خرید یک گجت گران‌قیمت در کنار خرید بد از فروشگاه فیزیکی، باعث شد تا ایده‌ی ایجاد پایگاهی برای بررسی گجت‌های دیجیتال در کنار تسهیل امکان خرید در ذهن برادران محمدی شکل گیرد. این ایده چند ماهی پس از خرید دوربین و همزمان با سپری کردن دوران خدمت حمید محمدی شکل گرفت.
با توجه به سابقه‌ی حمید در زمینه‌ی برنامه‌نویسی وب و مهارت دو برادر در کارهای گرافیکی، رفته رفته بنیان دیجیکالا شکل گرفت. در واقع می‌توان تغییر ترند بازار لوازم الکترونیک و نیاز برای آگاهی بیشتر در مورد محصولاتی که به فاصله‌ی بسیار کمی به‌روز و راهی بازار می‌شدند باعث شد تا برادران محمدی دیجیکالا را تاسیس کنند. دیجیکالا نه به یکباره، بلکه بصورت صفحه به صفحه توسعه یافته تا اینکه اواخر سال ۱۳۸۵، وب‌سایت دیجیکالا با تمرکز روی بخش محدودی از گجت‌های دیجیتال متولد شد.
تولد تا ثبات
دیجیکالا بهمن ماه سال ۱۳۸۵ متولد شد. برادران محمدی با در اختیارگرفتن دفتر کار کوچکی در خیابان مفتح که متعلق به برادر آن‌ها بود و استخدام ۵ نیرو، با سرمایه‌ای ۱۰ میلیون تومانی دیجیکالا را راه‌اندازی کردند. دیجیکالا با دو تولیدکننده‌ی محتوا، یک مسئول خرید، یک حسابدار و یک پیک برای تحویل کالا کار خود را آغاز کرد.
دیجیکالا چند هفته پس از تاسیس اولین فروش را تجربه کرد
در دورانی که فقر محتوای غنی بر فضای وب‌فارسی حاکم بود، دیجیکالا با تاکید و تمرکز روی ارائه‌ی محتوای خوب در حوزه‌ی گجت‌های دیجیتال، با سرعت رتبه‌های بالای جستجوی گوگل را تصاحب کرده و از این‌رو در فاصله‌ی چند هفته پس از آغاز فعالیت رسمی خود، اولین فروش را تجربه کرد. محتوا به اندازه‌ای برای دیجیکالا اهمیت داشت که دیجی‌کالای جوان تنها اقدام به اضافه کردن محصولاتی می‌کرد که محتوایی با کیفیت برای آن تهیه می‌شد. در همین راستا، مدیران دیجیکالا از ابتدا شعار "Content is The King" را به عنوان یکی از شعارهای خود همواره رعایت می‌کنند، حال آنکه این شعار امروزه تغییر کرده و بصورت "Content is not King, It is the Kingdom" بر دیوارهای بخش تولید محتوای دیجیکالا نقش بسته است. به گفته‌ی برادران محمدی، دیجیکالا با توجه به خلا موجود همزمان با پیشرفت سرعت نفوذ اینترنت، با شتاب بالایی رشد کرد و موفق شد تا در طول سه ماه اول فعالیت خود، سوددهی را تجربه کند.
البته نمی‌توان خلا موجود در بازار را به عنوان تنهاترین دلیل پیشرفت چشمگیر دیجیکالا در سال‌های پس از تاسیس در نظر گرفت. برادران محمدی مهم‌ترین دلایل موفقیت خود را موارد زیر می‌دانند:
- بهره‌وری بالای نیروی کار
- استفاده از بهترین روش‌ها برای ایجاد تعادل بین تامین کالا و سفارش
- تغییر شرایط بازار
- رعایت استاندارهای بالای کاری
- دوری از تجمل و هزینه‌های اضافی
- افزایش تدریجی تنوع محصولات دیجیتال در سال‌های اول
شاید بتوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های دیجیکالا در روزهای اول برای سودآوری در کنار تامین رضایت مشتری را حل بهینه‌ترین معادله برای حفظ تعادل تامین و تقاضا خواند. با توجه به سرمایه‌ی اولیه ۱۰ میلیون تومانی دیجیکالا، این کسب و کار کوچک در ابتدا قادر به تامین تمام کالاهای موجود در تعداد بالا نبود، حال آنکه مدیریت قیمت کالاها با توجه به نوسانات بالای قیمت کالا در کشور، مستلزم در پیش گرفتن سیاستی بود که ثبات قیمت و جلب اطمینان و رضایت مشتری را در کنار سودآوری برای دیجیکالا به ارمغان بیاورد. دیجیکالا ابتدا با چشم‌پوشی از حاشیه‌ی سود بالا در مقایسه با فروشگاه‌های آفلاین آن روزها و تامین نزدیک به ۳۰ درصد از کالاهای به فروش گذاشته شده با سرمایه‌ی موجود، موفق شد تا مشکل تامین کالای خود را حل کند. البته باید به این نکته اشاره کنیم که دیجیکالا از روز اول سعی در پوشش طیف گسترده‌ی محصولات نبود و افزایش دامنه‌ی محصولات خود را با میزان رشدش هماهنگ کرده بود.
بهره‌وری بالا و سیاست صحیح در چرخه تامین و تقاضای کالا، از عوامل موفقیت دیجیکالا است
سیاست دیجیکالا در سه سال ابتدایی کاملا موفق بود، بطوریکه این فروشگاه اینترنتی در سال سوم خود موفق شد تا با وجود افزایش تنوع، ۱۰۰ درصد محصولات به فروش گذاشته شده را در انبار خود داشته باشد. یکی از مواردی که دیجیکالا در سال‌های ابتدایی بسیار به آن پایبند بود، عدم پیروی ۱۰۰ درصدی از نوسانات قیمت دلار بود. دیجیکالا تا سال ۱۳۸۸ رشد سالیانه‌ی ۲۰۰ درصدی را تجربه کرده و موفق شده بود تا مشکلات کلیدی را پشت سر بگذارد. قوی‌تر شدن هر چه بیشتر بنیان اقتصادی دیجیکالا پس از سه سال باعث شده بود تا این فروشگاه اینترنتی بتواند در برابر نوسانات قیمت دلار در سال‌های آینده مقاومت کرده و مشتریان خود را راضی نگه دارد. به گفته‌ی موسسین دیجیکالا، حاشیه‌ی سود پایین و بعضا به جان خریدن ضرر در فروش محصولات پس از سال ۱۳۸۸ که بیشتر زاییده‌ی افزایش قیمت دلار بود، باعث شد تا دیجیکالا همچنان به رشد ادامه داده و مشتریانش را راضی نگه دارد.
به گفته‌ی برادران محمدی در روزهایی که فروشندگان و تامین‌کنندگان کالاهای دیجیتال به موجب افزایش نرخ دلار سیاست عدم عرضه یا افزایش نجومی قیمت‌ها در پیش گرفته بودند، دیجیکالا به لطف موجودی انبار خود، محصولاتش را با قیمتی معقول و پایین‌تر از بازار در اختیار مشتریانش قرار داده بود.
بهره‌وری عامل دیگری بود که باعث شده تا دیجیکالا به جایگاه امروزی خود دست یابد. در روزهای ابتدایی تاسیس دیجیکالا حتی خود براداران محمدی نیز اقدام به تحویل بسته به مشتریان خود کرده بودند تا علاوه بر صرفه‌جویی در استخدام نیروی کار بیشتر، بصورت مستقیم با مشتریان ارتباط برقرار کرده و بازخوردهای کار با دیجیکالا را بصورت مستقیم دریافت کنند. مدیران دیجیکالا در حالی این روزها را سپری کردند که شماری از استارتاپ‌های امروزی با دیدن وضعیت امروز دیجیکالا و سایر استارتاپ‌های موفق، پس از جذب سرمایه‌ای کلان، بودجه‌ی خود را صرف تجهیز و کار در دفتری بسیار لوکس و گران در بهترین مکان تجاری شهر می‌کنند.
دیجیکالا در سال ۱۳۹۰ خدمتی جدیدی را در راستای ساخت محتوای با کیفیت ارائه کرد که در واقع تولد دیجیکالا تی‌وی (DigiKala TV) بود. دیجیکالا علاوه بر راه‌اندازی رسانه‌ی ویدیوی در سال ۱۳۹۰، تقریبا تمام محصولات الکترونیک را نیز پوشش داده بود. در اواخر سال ۱۳۹۰ میلادی و همزمان با آغاز ششمین سال فعالیت دیجیکالا، این استارتاپ با در اختیار داشتن نزدیک به ۲۰۰ نیرو به ساختمانی ۷ طبقه در خیابان جلفا نقل مکان کرد که گواهی بر سوددهی و رسیدن به ثبات توسط این استارتاپ داشت، حال آنکه آغاز دهه‌ی ۹۰ شمسی با ظهور سرمایه‌گذارانی برای دیجیکالا همراه شده بود که دیجیکالا را رصد کرده و آن را گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری یافته بودند.
سرمایه‌گذاری
اگر پنج سال اول فعالیت دیجیکالا را تلاشی برای رسیدن به ثبات بدانیم، پنج سال دوم عمر دیجیکالا که اتفاقا همزمان با آغاز دهه‌ی ۹۰ شمسی است، با توسعه و گسترش دامنه‌ی فعالیت این استارتاپ گره خورده است. دیجیکالا تا پایان سال ۱۳۹۰ موفق شد تا تمام گجت‌های دیجیتال موجود را وارد دامنه‌ی محصولات فروشی خود کند. این استارتاپ همزمان با برنامه‌ریزی برای توسعه، پیشنهادهایی نیز برای سرمایه‌گذاری دریافت کرد که به ادعای مدیران آن، دیجیکالا تقریبا بی‌نیاز از آن‌ها بود.
دیجیکالا اولین پیشنهاد سرمایه‌گذاری را از سوی Naspers دریافت کرد
دیجیکالا اولین پیشنهاد سرمایه‌گذاری خود را از سوی کمپانی Naspers طی آخرین روزهای سال ۱۳۹۰ دریافت کرد. مدیران دیجیکالا پس از دریافت پیشنهاد سرمایه‌گذاری نسپرس با این کمپانی چند ملیتی که سودای حضور در بازار استارتاپی ایران را در سر می‌پروراند، مذاکرات خود را آغاز کردند. برای آشنایی بیشتر با نسپرس باید بدانید که این کمپانی چند ملیتی در زمینه‌ی اینترنت و رسانه فعالیت می‌کند و مقر اصلی آن در کیپ‌تاون آفریقای جنوبی واقع است. براساس آخرین گزارش‌های موجود، نسپرس سال مالی ۲۰۱۵ را با سود خالص ۱۳۲ میلیون دلاری به پایان برده است. پس از انجام مذاکرات تکمیلی، به یکباره و بر اثر اتفاقات سیاسی که در سال‌های ۹۰ و ۹۱ روی داد، نسپرس تصمیم گرفت تا وارد ایران نشود.
همزمان با سیاست‌گذاری برای گسترش خدمات و کالاها، سرآوا به عنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری داخلی به سراغ دیجیکالا آمد و دوباره مذاکرات برای سرمایه‌گذاری در دیجیکالا آغاز شد که در نهایت باعث سرمایه‌گذاری سرآوا در دیجیکالا شد.
دیجیکالا پس از سرمایه‌گذاری سرآوا در سال ۱۳۹۱ روند رو به رشد خود را همچنان ادامه داد، بطوریکه در سال ۱۳۹۲ این فروشگاه اولین مرکز پردازش کالای خود را راه‌اندازی کرد. دیجیکالا در نهایت موفق شد تا پس از برنامه‌ریزی فراوان در سال ۱۳۹۳ گستره‌ی محصولات خود را به کالاهای غیر دیجیتال افزایش داده و طیف گسترده‌ای از محصولات را پوشش دهد.
همزمان با سرمایه‌گذاری سرآوا، کالاهای غیردیجیتال نیز به دیجیکالا اضافه شدند
مدیران دیجیکالا همزمان با انجام مذاکرات در فکر گسترش دامنه‌ی فروش محصولات خود و تبدیل شدن به فروشگاهی اینترنتی بودند که فقط لوازم الکترونیک و گجت‌های دیجیتال به فروش نمی‌رساند. هرچند این سیاست چالش‌هایی برای دیجیکالا در پی داشت، اما به اعتقاد برادران محمدی، عدم پوست‌اندازی و تمرکز روی محصولات الکترونیک دیجیکالا را در موقعیتی خطرناک قرار می‌دهد و باعث می‌شد تا در صورت ورود رقیبی قدرتمند، با چالش‌های جدی‌تری روبرو شوند. حضور سرآوا به عنوان سرمایه‌گذار دیجیکالا و تزریق سرمایه به این استارتاپ نیز باعث شده تا مدیران دیجیکالا فرایند توسعه خود را با سرعت بیشتری پیگیری کرده و دگردیسی را با سرعت بیشتری پیش ببرد.
یکی از دلایلی باعث شد تا تبدیل شدن به فروشگاهی جامع در دستور کار دیجیکالا قرار گیرد، تحقق هدف تبدیل شدن به مقصدی برای انجام تمام خریدها بود. برادران محمدی اصلی‌ترین دلیل برای گسترش دامنه‌ی فعالیت دیجیکالا را تبدیل شدن این فروشگاه به مقصدی برای تمام خریدها و احساس نیاز این موضوع از سوی کاربران عنوان کرده‌اند.
پس از سرمایه‌گذاری سرآو در دیجیکالا، فرآیند اضافه کردن کالاهای غیردیجیتال وارد فاز عملی شده و در واقع سیاست‌گذاری برای تبدیل شدن به فروشگاهی برای همه‌ی اجناس آغاز شد. دیجیکالا از فروشگاهی برایخرید کالای دیجیتال به فروشگاهی برای خرید دیجیتالی کالا تبدیل می‌شد. البته باید به این نکته اشاره کنیم که دیجیکالا بیش از یک سال زمان صرف برنامه‌ریزی برای این کار کرد و حتی برای تصمیم‌گیری بهتر در رابطه با استراتژی‌های تبلیغاتی به سراغ چندین آژانس فعال در حوزه‌ی تبلیغات نیز رفت. نهایتا دیجیکالا فرایند اضافه کردن کالاهای غیر دیجیتال را با اضافه کردن لوازم خانگی آغاز کرد.
دیجیکالا در سال ۱۳۹۴ سرمایه‌ای ۱۰۰ میلیون دلاری را از سوی کمپانی هلندی IIIC جذب کرد
دیجیکالا در سال ۱۳۹۴ مذاکرات برای جذب دومین دور از سرمایه‌ی خود را آغاز کرد. دومین دور سرمایه‌ی دیجیکالا در سال ۱۳۹۴ با توافق برای جذب ۱۰۰ میلیون دلار از سوی کمپانی هلندی IIIC نهایی شد. دیجیکالا از دی‌ماه سال ۱۳۹۴ فرآیند جذب سرمایه را از طریق شرکت اینترنشنال اینترنت اینوستمنت (IIIC) به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار در قالب افزایش سرمایه و در ازای ۲۱ درصد سهام را آغاز کرد. منابع حاصل از این سرمایه‌گذاری برای بهبود زیرساخت‌های لجستیکی، توسعه‌ی پلتفرم نرم‌افزاری، خلق فرصت‌های شغلی بیشتر در سراسر کشور، تأسیس بزرگترین مرکز پردازش کالای خاورمیانه و راه‌اندازی مرکز مجازی فروشندگان و تولیدکنندگان ایرانی (Marketplace) اختصاص یافته است.. دیجیکالا نیمه‌ی نخست دهه‌ی ۹۰ شمسی را با یک پوست‌اندازی دیگر آغاز کرد. دیجیکالا در سال ۱۳۹۵ دیگر یک فروشگاه اینترنتی نبود و ساختار خود را به یک هلدینگ تغییر داد.
از جمله‌ی مواردی که باید در مورد عملکرد یک دهه‌ی اخیر دیجیکالا به آن اشاره کرد، عملکرد مالی این بنگاه اقتصادی قبل و پس از ورود سرمایه‌گذار است. هرچند دیجیکالا در پنج سال ابتدایی فعالیت خود بصورت مستقل حتی به سوددهی بالایی نیز دست یافته بود، اما در پنج سال دوم و پس از ورود سرمایه‌گذار که همزمان با افزایش شتاب توسعه زیرساختی در دیجیکالا بود، این هلدینگ دیگر سودده نبوده که البته این موضوع مختص دیجیکالا نیست. برای مثال آمازون با وجود اینکه فروشگاهی اینترنتی با گستره‌ای جهانی است نیز در سال‌های اخیر پس از چند فصل ضرردهی، اخیرا موفق شده تا به لطف حوزه‌هایی نظیر سرویس‌های ابری به سوددهی برسد. در واقع دیجیکالا هزینه‌ی رشد و توسعه‌ی پرشتاب را به جان خریده و از این‌رو تبدیل شدن به یک بنگاه بزرگ اقتصادی پربازده را به سود کوتاه مدت ترجیح داده است.
هلدینگ دیجیکالا
سال ۱۳۹۵ شمسی مصادف با تبدیل شدن دیجیکالا به یک هلدینگ بود. دیجیکالا در سال ۱۳۹۵ با تشکیل هلدینگ دیجیکالا، دو فروشگاه دیگر را نیز در کنار دیجیکالا زیر چتر هلدینگ خود قرار داد. دیجی‌استایل به عنوان فروشگاه اینترنتی مخصوص مد و فشن راه‌اندازی شد. فیدیبو نیز که به عنوان یک استارتاپ مستقل کار خود را آغاز کرده بود، مورد توجه دیجیکالا قرار گرفت و دیجیکالا برای ورود به عرصه‌ی فروش محتوای الکترونیکی و صوتی با هدف تسهیل دسترسی به کتاب‌های مختلف برای اهالی فرهنگ و همچنین ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، در یکی از استارت‌آپ‌های فعال فروش کتاب الکترونیکی، فیدیبو، سرمایه‌گذاری کرد. این شرکت با تزریق امکانات خود به فیدیبو و فراهم کردن زیرساخت‌ها، در حال توسعه و تبدیل آن به مرجعی برای خرید و مطالعه‌ی کتاب‌های الکترونیکی است. پس از گسترش دامنه‌ی محصولات دیجیکالا، بخشی برای فروش کتاب نیز به این فروشگاه اضافه شد. بنابر اطلاعات ارائه شده درخواست کاربران برای فروش نسخه‌ی الکترونیکی کتاب‌های فیزیکی مدیران دیجیکالا را به فکر ایجاد بستری برای فروش کتاب‌های صوتی و الکترونیک انداخت که نتیجه‌ی آن خرید فیدیبو بود.
هلدینگ دیجیکالا با سرمایه‌گذاری در فیدیبو و تاسیس دیجی استایل تشکیل شد
البته‌راه‌اندازی دیجی‌استایل هنوز هم با وجود فروش شماری از البسه در دیجیکالا کمی گمراه‌کننده است. برادران محمدی، دیجی‌استایل را محلی برای عرضه‌ی البسه برای افرادی می‌خوانند که دیدگاه متفاوت‌تری نسبت به خرید لباس داشته و فاکتورهای نظیر برند را نیز در خریدهای خود دخیل می‌دانند.
هلدینگ دیجیکالا در سال ۱۳۹۵ با افزایش تعداد کارکنان خود به ۲۰۰۰ نفر، آماری خارق‌العاده را به جای گذاشت. تعداد کارمندان این شرکت در طول یک دهه فعالیت بیش از ۴۰۰ برابر افزایش پیدا کرده بود.
دیجیکالا در سال ۱۳۹۵ سرویس مرکزفروشندگان (Marketplace) را معرفی کرد.این پلتفرم در واقع امکانی است که با استفاده از آن فروشندگان و تولیدکنندگان کالا می‌توانند از بستر فروش اینترنتی دیجیکالا برای عرضه‌ی کالاهای خود استفاده کنند. مارکت‌پلیس بستری است که برای تولیدکنندگان، فروشندگان عمده، شرکت‌ها و بازرگانی ها و خرده‌فروشان فراهم شده است. چشم‌انداز پلتفرم مرکز فوشندگان دیجیکالا این است که بیش از ۱۰۰ هزار تولیدکننده و فروشنده می‌توانند با استفاده از مارکت‌پلیس دیجیکالا به بیش از ۲۰۰ میلیون مشتری در بازار هدف دسترسی داشته باشند.
آینده با افق فرامرزی
به گفته‌ی برادران محمدی دیجیکالا در طول ۱۱ سال اخیر به تمام اهداف تعیین شده دست پیدا کرده است. این استارتاپ به ترتیب پس از تبدیل شدن به بزرگترین فروشگاه اینترنتی در ایران، در نهایت با کسب عنوان بزرگترین خرده فروشی اینترنتی ایران برای تمام کالاها، گوشه چشمی به ثبت رکورد در مقایسه با رقبای منطقه‌ای داشته باشد.
دیجیکالا در آستانه عبور از Souq و تبدیل به بزرگترین فروشگاه آنلاین خاورمیانه است
هرچند در طول یک تا دو سال اخیر دیجیکالا همواره پربازدیدترین فروشگاه اینترنتی خاورمیانه بوده، اما دست یافتن به لقب بزرگترین فروشگاه اینترنتی خاورمیانه از نظر فروش دستاوردی است که به ادعای مدیران دیجیکالا این فروشگاه فاصله‌ی اندکی با آن دارد. بنابر آخرین اطلاعات ارائه شده توسط مدیران دیجیکالا، این فروشگاه اینترنتی با در اختیار داشتن بیش از ۵ میلیون کاربر ثبت نام کرده و ۲ میلیون کاربر با تجربه خرید در آستانه‌ی عبور از سوق (Souq) و تبدیل شدن به بزرگترین فروشگاه اینترنتی خاورمیانه از نظر فروش است.
البته این تنها رکوردی نیست که دیجیکالا موفق شده تا در بازه‌ی منطقه‌ای به دست بیاورد؛ مرکز پردازش دیجیکالا واقع در جاده‌ی فتح مساحتی ۵۰ هراز مربعی داشته و بزرگترین مرکز پردازش کالا در خاورمیانه است. برای درک بزرگی این مرکز پردازش کافی است تا بدانیم که طول نوار نقاله‌ی (Conveyor) بکار رفته در این مرکز نزدیک به ۲ کیلومتر است. براساس آمارهای ارائه شده توسط برادران محمدی انبار دیجیکالا برای ۴ میلیون کالا ظرفیت داشته و امکان پردازش بیش از ۳۰۰ هزار کالا را فراهم آورده است.
مدیران دیجیکالا در نظر دارند تا طی سال آینده‌ی میلادی فعالیت خود را در شماری از کشورهای خاورمیانه آغاز کنند. مدیران دیجیکالا پس از تبدیل شدن به بزرگترین فروشگاه خاورمیانه در نظر دارند تا قدرت و قابلیت خود را در بیرون از مرزها نیز محک زده و در واقع برای روبرو شدن با رقبای قدرتمند بین‌المللی تمرین کنند.
دیجیکالا به زودی یونیکورن می‌شود
یکی دیگر از برنامه‌های دیجیکالا گسترش دامنه‌ی فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری در سایر کسب و کارها و استارتاپ‌هایی است که می‌توانند به توسعه‌ی هر چه بیشتر هسته‌ی اصلی فعالیت این کمپانی کمک کنند. پس از آنکه دیجیکالا در سال ۱۳۹۴ با جذب سرمایه‌ی ۱۰۰ میلیون دلاری IIIC بیش از۴۸۰ میلیون دلار در همان سال ارزش‌گذاری شد، بیشترین شانس را برای تبدیل شدن به اولین استارتاپ یک میلیارد دلاری دارد. براساس گفته‌های مدیران دیجیکالا، این استارتاپ در حال حاضر ارزشی نزدیک به یک میلیارد دلار دارد.
دیجی کالا در حال حاضر به‌طور متوسط با روزانه ۲ میلیون بازدید، سومین سایت پربازدید کشور است. دیجیکالا با در اختیار داشتن ۵ میلیون کاربر ثبت نام کرده نزدیک به ۲ میلیون کاربر با تجربه‌ی خرید دارد. این استارتاپ موفق ۲۶۰۰ شغل مستقیم و ده‌‌ها هزار شغل غیر مستقیم ایجاد کرده است و حدود سه هزار فروشنده در مرکز فروشندگان آن فعالیت می‌کنند و بیشتر از ۹۰ درصد بازار خرده‌فروشی آنلاین کشور را در اختیار دارد. هرچند دیجیکالا در آستانه‌ی کسب عنوان بزرگترین وب‌سایت خرده فروشی آنلاین خاورمیانه است، اما باید به این نکته اشاره کنیم که میزان فروش اینترنتی کالاها در کشور کمتر از یک درصد حجم فروش را در اختیار دارد که نشان از ضعف این حوزه از بازار در کشور دارد. برای مقایسه بهتر است بدانید که در کشور ترکیه نزدیک به سه درصد از خریدها بصورت آنلاین انجام می‌شوند.
دیجیکالا در گذرزمان
- ۱۳۸۵شروع به کار دیجیکالا با گروه‌های کالایی موبایل، دوربین، لپ‌تاپ تا کامپیوترهای جیبی۱۳۸۶آغاز ارسال رایگان کالای بالای ۱۰۰ هزارتومان برای شهر تهران۱۳۹۰شروع به کار دیجیکالا تی‌وی۱۳۹۱راه‌اندازی سرویس دیجی‌بنراه‌اندازی نسخه‌ی جدید وب‌سایتسرمایه‌گذاری شرکت سرآوا پارس در دیجی‌کالاشروع طرح ویژه فروش "پیشنهاد شگفت انگیز"۱۳۹۲آغاز ارائه‌ی سرویس "۷ روز تضمین بازگشت کالا"افتتاح اولین مرکز پردازش کالا۱۳۹۳اضافه شدن گروهای کالایی غیردیجیتالتوسعه‌ی مراکز توزیع در ۲۳ استان کشورارائه‌ی سرویس "تضمین بهترین قیمت"شناخته شدن دیجیکالا به عنوان یک شرکت دانش بنیانافزایش پرسنل به ۷۴۰ نفربرگزیده در جمع ۱۰ قهرمان کارآفرینی دنیا، کنگره‌ی جهانی کارآفرینی ۲۰۱۴ مسکوبنیانگذاری شب یلدا به عنوان روز خرید اینترنتی ایران۱۳۹۴راه‌اندازی اپلیکیشین موبایلشروع به کار دیجی‌کالامگراه‌اندازی کمپین حمایت از تولید با کیفیت ایرانیافزایش پرسنل به ۱٫۳۰۰ نفرجذب سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری از IIIC۱۳۹۵راه‌اندازی مرکز فروشندگان دیجی‌کالاافزایش پرسنل به ۲٫۰۰۰ نفرراه‌اندازی OpenBoxراه‌اندازی دیجی‌استایلسرمایه‌گذاری در فیدیبوکسب رتبه‌ی سومین وب‌سایت پربازدید کشور۱۳۹۶افتتاح مرکز پردازش دانشافزایش پرسنل به ۲٫۶۰۰ نفرراه‌اندازی Content Factoryتبدیل دیجیکالا به هلدینگ
دیجیکالا به عنوان یک برند ملی و استارتاپ موفق داخلی در نظر دارد تا وارد بازار کشورهای خاورمیانه شود. به‌طور حتم ورود این کسب و کار و سایر استارتاپ و کسب و کارها به بازار کشورهای همسایه می‌تواند اقتدار کشورمان را در منطقه‌ی خاورمیانه به مراتب افزایش دهد.
نظرات