بهبود یادگیری با اجتناب از مصرف بیهوده اطلاعات

در سال ۲۰۱۸ مصرف روزانه‌ی اطلاعات مردم، پنج برابر بیشتر از سال ۱۹۸۶ است؛ حجمی باورنکردنی و تقریباً معادل ۱۷۴ روزنامه در روز. این حجم اطلاعات بسیاری از پست‌های اینستاگرام و نظیر آن را هم شامل می‌شود؛ ولی نمی‌توان همه‌ی آن را به رسانه‌های اجتماعی نسبت داد. در طول ۱۶ سال گذشته، فضای یادگیری مشارکتی ۹ برابر شده است؛ به‌طوری‌که اغلب شرکت‌ها برای آموزش کارکنان خود، از دوره‌های آنلاین استفاده می‌کنند و درواقع، سطح دسترسی آن‌ها را به اطلاعات گسترش می‌دهند.

برخی از مردم فکر می‌کنند این روند به توسعه‌ی دانش منجر می‌شود؛ اما متأسفانه این‌طور نیست. آزمون‌های عمومی دانش مدنی نشان می‌دهند که یادگیری اطلاعات مفید در طول ۸۰ سال اخیر بدون تغییر باقی مانده است. حتی از دیدگاه حرفه‌ای نیز کارمندان و متخصصان، تنها ۱۶ درصد از اطلاعاتی را که در طول برنامه‌های آموزشی و دوره‌های شرکتی ارائه می‌شود، در عمل به کار می‌گیرند.

درواقع ما مصرف‌کننده‌ی اطلاعت هستیم؛ اما چیز زیادی یاد نمی‌گیریم. به عبارتی، بهره‌وری یادگیری ما کاهش پیدا کرده است.

ولی اگر بتوانیم یک رویکرد هوشیارانه نسبت به مصرف اطلاعات در پیش بگیریم و روش‌های یادگیری خود را بهینه‌سازی کنیم، موفق می‌شویم این روند را تغییر دهیم. در ادامه‌ی مطلب، چهار راه را برای یادگیری سازنده‌تر، معرفی می‌کنیم.

به‌جای اینکه اجازه دهید تیترهای جذاب شما را به دنبال خود بکشند، موضوعی را انتخاب کنید و مطالعات و مشاهدات خود را روی آن متمرکز کنید. به‌این‌ترتیب نه‌تنها اطلاعات مفیدی به دست می‌آورید، بلکه مزیت دیگری نیز کسب می‌کنید که ناشی از نحوه‌ی عملکرد مغز است. آدام غزالی، دانشمند علوم اعصاب و نویسنده‌ی کتاب Distracted Mind، در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود می‌گوید:

سطح عملکرد دامنه‌ی حافظه‌ی فعال شما، به این بستگی دارد که چگونه اطلاعات بی‌ربط و غیر ضروری را فیلتر می‌کنید. اگر همه‌ی اطلاعات اطراف را که غالباً ربطی به اهداف شما ندارند، پردازش کنید، فقط به درگیری ذهنی خود دامن می‌زنید. موفقیت ما در فیلتر کردن اطلاعات باعث می‌شود آن‌ها را بهتر درک کنیم، بهتر به یاد بیاوریم و بهتر تصمیم‌گیری کنیم.

پس بهینه‌سازی عادات مصرفی اطلاعات، پیامدهای وسیعی در زندگی ما خواهد داشت.

چهارچوب‌ها، شبیه معماری داخلی مغز عمل می‌کنند و اتاق‌های مناسب را برای جایگیری اطلاعات شکل می‌دهند. روانشناس ژان پیاژه، نخستین فردی بود که ارزش چهارچوب‌ها را در حوزه‌ی یادگیری مطرح کرد (فرآیند طبقه‌بندی اطلاعات در قالب الگوهای پایدار). طرح‌ها یا چهارچوب‌ها به ما کمک می‌کنند اطلاعات جدید را به‌طور ساختاری، با آنچه از قبل می‌دانیم مرتبط کنیم. در واقع ما همین حالا صحت این سازوکار را تصدیق می‌کنیم. طبیعتاً اگر کامپیوتر خود را در دفتر کارتان بگذارید، آن را سریع‌تر پیدا می‌کنید تا زمانی که آن را در یک انبار بزرگ و بدون اتاق رها کنید.

طبق تعریف مدل‌های توسعه‌ی شناختی Bloom’s Taxonomy، سنتز کردن به معنی کنار هم قرار دادن قطعات مختلف، با تأکید بر «ایجاد یک مفهوم یا ساختار جدید» است. زمانی که اطلاعات مصرفی خود را سنتز می‌کنید، درک بسیار بهتری از مسائل به دست می‌آورید.

سنتز کردن پروسه‌ی چالش‌برانگیزی است؛ زیرا در این فرایند شما در پرتو دانش قبلی خود، مفهوم اطلاعات جدید را درک می‌کنید. به یاد داشته باشید که سنتز کردن، با خلاصه‌سازی اطلاعات متفاوت است. در پروسه‌ی سنتز، شما روی نکات مهم اطلاعات مصرفی خود متمرکز می‌شوید. یکی از روش‌های ساده‌ی تمرین کردن این مهارت، این است که پس از مطالعه‌ی هر مقاله از خودتان بپرسید: «راهبرد عملی این مطلب در زندگی من چیست؟»

زمانی که مصرف اطلاعات را محدود می‌کنید، نباید آنچه را که آموخته‌اید، در گوشه‌ای از ذهن خود رها کنید. شما باید گاهی اطلاعات پیشین را مرور و ارزیابی کنید و روی کاربردهای آن متمرکز شوید؛ چراکه ممکن است آموخته‌های جدید، مانع از به‌کارگیری اطلاعات قدیمی شوند. نتایج تحقیقات شرکت Duolingo (اپلیکیشن آموزش زبان) نشان می‌دهد زبان‌آموزان موفق، افرادی هستند که وقت بیشتری به ‌مرور و بررسی دانش قبلی خود اختصاص می‌دهند.

چگونه باید متوجه شوید که چه زمانی، به یادگیری مطالب جدید بپردازید و چه زمانی مصرف اطلاعات را محدود کنید؟ Duolingo توصیه می‌کند زمانی که خود را در معرض فراموشی آموخته‌های قدیمی می‌بینید، روی مرور اطلاعات متمرکز شوید. ابتدا سعی کنید اطلاعات جدید موردعلاقه‌ی خود را با اطلاعات قدیمی ترکیب کنید. اگر این روش موفقیت‌آمیز نبود، مستقیماً به مرور درس‌های قبلی بپردازید.

ما مجبور نیستیم قربانی میلیون‌ها وبلاگ، فیلم‌های یوتیوب، پست‌های فیس‌بوک و حتی کتاب‌هایی باشیم که توجه ما را جلب کرده‌اند؛ اما ارزش‌ افزوده‌ای ندارند. اگر تصمیم بگیرید یادگیری پربازدهی داشته باشید، می‌توانید از مزایای واقعی گسترش دسترسی به اطلاعات، بهره‌مند شوید.