استرس محرک چیست و چگونه از آن بهره ببریم
استرس آنقدر ناخوشایند است که حتی اسم آن هم عدهای را به وحشت میاندازد. استرس باعث آزاد شدن هورمون کورتیزول در بدن میشود. از نقشهای مثبت کورتیزول میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش سریع انرژی به منظور افزایش مقاومت بدن
- افزایش فعالیتهای حافظه
- بالا رفتن ناگهانی توان دفاعی بدن
- حس کمتر نسبت به درد
- کمک به حفظ تعادل حیاتی در بدن
ولی بعد از ترشح این هورمون، بدن برای بازگشت به حالت طبیعی احتیاج به آرامش دارد. آزاد شدن مکرر و طولانی مدت کورتیزول منجر به عوارضی مانند افزایش فشار خون، کاهش بافتهای استخوانی، تحلیل رفتن عظلات همچنین تضعیف سیستم دفاعی بدن میشود. کورتیزول متهم اصلی علت حملات قلبی است. به یقین هیچ کسی علاقهای به سکتهی قلبی ندارد. ولی بر خلاف باور عموم استرس در حد معمول به سلامت بدن کمک میکند.
اگر به کسانی که بهعنوان فعال و بهرهور شناخته میشوند دقت کرده باشید، متوجه خواهید شد که آنها همواره نگرانی مشخصی از به تعویق افتادن یا به انجام نرسیدن کارها دارند. در واقع استرس محرک آنها است و به بیان سادهتر بیخیال نیستند. این افراد ناخوداگاه میدانند که محیط خود را چگونه بچینند که از سطح استرس بهینهای برخوردار باشند. فوت کوزهگری آنها همین مهار استرس در سطح مثبت و بهره بردن از مزیتهای آن است.
چگونه میتوان با استرس رشد کرد
همانطور که شاید قبلا شنیده باشید، برنامهریزی نقش مهمی در بهرهوری و به موقع انجام دادن کارها دارد. شاید نکتهی پنهان برنامهریزی، استرس تلقین شده با مشاهدهی جدول زمانی باشد. هر مسئولیتی سطح معینی از استرس را به همراه دارد. فعالیت در سطح مثبتی از استرس باید خواستهی همهی ما باشد. استرس ما را مجبور به انجام دادن وظایف میکند. خلاص شدن از استرس انگیزهی خوبی برای انجام مسئولیت است.
در گذشته تصور اشتباهی در مورد استرس وجود داشته است. گمان میشد که استرس کلاً برای سلامتی ضرر دارد. اما استرس جنبههای مثبتی نیز دارد که نباید از آنها غافل شد. در واقع شاید آن چه که بهعنوان جنبهی منفی استرس تعبیر میشود پریشانی و دستپاچگی است که باعث خستگی، سردرگمی و ضعف عملکرد میشود. با راهکارهای سادهای میتوان از استرس مثبت بهره برد.
استراحت کافی استرس شدید را تسکین میدهد
فقط ۱۶ درصد ایدههای خلاقانه در محیطهای کاری به ذهن خطور کردهاند
با استراحت کافی قادر خواهید بود استرس منفی را از خودتان دور کنید. استرسهای طولانی مدت در محیطهای تنشزا را با آسایش محیطهای آرامبخش جایگزین کنید. برنامهی کاری شما باید شامل ۵ روز فعالیت و ۲ روز استراحت و آسایش باشد. استراحت را میتوان در مورد هدفهای بزرگتر نیز تعمیم داد. شاید برایتان جالب باشد که کارآفرینان بزرگ برای نجات کسبوکار از بحران، مدتی به مسافرت رفته و به فراغت میپردازند.
بهتر است گاهی خودتان را از هیاهوی زندگی شهری جدا کرده و به دور از وسایل ارتباطی، مدتی به دور از شهر به همراه خانواده استراحت کنید. بر مبنای مطالعات انجام شده فقط ۱۶ درصد ایدههای خلاقانه در محیطهای کاری به ذهن خطور کردهاند. بقیهی آنها حاصل تأمل در لحظات آرامش بودهاند. استرس مثبت کلید اصلی شور و شوق و بهرهوری است. ولی این استرس مفید بدون استراحت و آرامش کافی به دست نخواهد آمد.
انرژی جسم و روحتان را تنظیم کنید
بهترین راه افزایش بهرهوری، آگاهی از مراتب انرژی بدن در طول روز است. بهطور سنتی در کشورهای بسیاری تعطیلی کار در هنگام ظهر امری معمول است. افراد عنوان میکنند که در این زمان سطح انرژی آنها به کمترین میزان میرسد و نیاز به استراحت دارند. در فرهنگ ایرانی نیز چرت کوتاه مدت قیلوله طرفداران بسیاری دارد.
بهطور طبیعی بدن در اولین ساعات بیداری بیشترین انرژی را دارد. این انرژی کم کم تا اندکی بعد از ظهر کاهش مییابد، سپس از ساعت ۴ الی ۷ بعد از ظهر دوباره به بیشترین مقدار خود باز میگردد. با استنباط از این نتایج، بهتر است فعالیتهای پر تنش خود را به اوایل صبح موکول کنید. زیرا با انرژی حداکثری این ساعات، به خوبی از عهدهی حل و فصل مسائل برخواهید آمد.
البته هر کسی ریتم روحیه و انرژی اختصاصی خود را دارد. باید آن را بشناسید و برنامهی کاری خودتان را تا حد امکان با آن هماهنگ سازید.