گوگل؛ پیش‌گام سرمایه‌گذاری در بخش خدمات ابری

به نظر می‌رسید اقداماتی که گوگل در سال ۲۰۱۸ در بخش محاسبات ابری انجام داده، بسیار متفرقه است. اما این شرکت روز دوشنبه‌ی گذشته اعلام کرد که در سال ۲۰۱۸، سرمایه‌گذاری عظیمی در این بخش انجام داده و در سال ۲۰۱۹ نیز همین برنامه را ادامه خواهد داد، البته شاید نه به‌سرعت قبل.

روز دوشنبه شرکت گوگل طی گزارش درآمدهای پایان سال خود، اذعان کرد که در سال ۲۰۱۸ مخارج سرمایه‌ای یا Capex خود را دو برابر کرده و به ۲۵.۵ میلیارد دلار رسانده که درواقع ۱۲.۵ میلیارد دلار بیشتر از نرخ سال ۲۰۱۷ است. اما مقاصد این مخارج سنگین در حوزه‌های مختلفی نظیر امکانات جدید اداری، تطبیق و همسازی نیروی کار رو به رشد گوگل، تقویت زیرساخت‌هایی مانند مرکز داده (دیتاسنتر) و سرورها، توزیع‌ شده‌اند.

به‌سختی می‌توان گفت که چه میزان از مخارج سرمایه‌ای گوگل، به‌طور خاص به مصرف کسب‌وکار ابری این شرکت رسیده، اما گوگل صریحاً اعلام کرده که سرمایه‌گذاری در ابر را یک اولویت می‌داند. گوگل گفته بود که هجدهمین منطقه‌ی Google Cloud را در سه‌ماهه‌ی چهارم سال گذشته راه‌اندازی کرده و تصمیم دارد توسعه‌ی سرویس خود را چه در آمریکا و چه خارج از مرزهای این کشور ادامه دهد.

در مقام مقایسه، مخارج سرمایه‌ای آمازون در سال ۲۰۱۸ به ۱۱.۳ میلیارد دلار می‌رسید که بین عملیات اجرایی (مثل انبارها) و AWS تقسیم می‌شد. مایکروسافت نیز مخارج سرمایه‌ای خود را ۱۶ میلیارد دلار اعلام کرده بود.

درعین‌حال، گوگل نرخ استخدام چشمگیری هم در بخش ابری داشته و طی سه‌ماهه‌ی آخر سال گذشته، بیش از چهار هزار نفر را استخدام کرده است. روث پورت مدیر ارشد مالی آلفابت هم در جریان کنفرانس روز دوشنبه تأکید کرد که این شرکت بیشترین سرمایه‌گذاری را در بخش ابری انجام داده است، چه به‌لحاظ فنی و چه ازنظر پرسنل فروش. به‌گفته‌ی او، هزینه‌ی تجهیزات و نیروی کار در سال ۲۰۱۹ ادامه پیدا می‌کند؛ هرچند احتمالاً سرعت آن نسبت به سال ۲۰۱۸ تا حدودی کاهش خواهد یافت و Capex به نحو قابل‌ملاحظه‌ای تعدیل خواهد شد.

شکی نیست که گوگل برای برتری یافتن بر رقیبان خود هزینه می‌کند. گرچه ارزش کسب‌وکار ابری گوگل به میلیاردها دلار می‌رسد اما درآمد حاصل از این بخش نسبت به شرکت‌های آمازون و مایکروسافت پایین‌تر است. هرچند صحبت کردن از این موضوع زیاد ساده نیست، ‌زیرا گوگل درآمد خدمات ابری خود را به‌صورت جداگانه اعلام نمی‌کند و معمولاً آن را با سایر درآمدهای بخش‌های دیگر نظیر گوگل پلی اپ استور و همچنین دستگاه‌های سخت‌افزاری مانند گوگل هوم، ادغام می‌کند.

«سایر درآمدها»ی گوگل در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۱۸ حدود ۶.۵ میلیارد دلار بود که نسبت به درآمد کمتر از پنج میلیارد دلار همین سه‌ماهه‌ی مشابه در سال ۲۰۱۷، افزایش‌ یافته و بخش اعظم آن هم از فروشگاه اپلیکیشن گوگل به‌دست‌ آمده است. گوگل روز دوشنبه اعلام کرد که تعداد معاملات پلتفرم ابری این شرکت که بیش از یک‌میلیون دلار ارزش‌ دارند، در سال ۲۰۱۸ دو برابر شده است. به‌علاوه در پایان سال گذشته، بیش از پنج میلیون مشتری بابت ابزارهای بهره‌وری ابری این شرکت، پول پرداخت کرده‌اند. اما گوگل اطلاعات جدیدی که به اندازه‌گیری سایز کسب‌وکار ابری این شرکت کمک کنند، ارائه نکرد.

برای مقایسه، فروش خالص ابری آمازون در سه‌ماهه‌ی چهارم سال گذشته  ۷.۴۳ میلیارد دلار بود.

از طرف دیگر، ‌مایکروسافت هم اطلاعات درآمد خاص ابری خود را (آژور) فاش نمی‌کند. به همین دلیل مقایسه‌ی سه شرکت فوق اصلاً کار ساده‌ای نیست. واحدی که آژور زیرمجموعه‌ی آن است، Intelligent Cloud نام دارد و این واحد نیز در سه‌ماهه‌ی مشابه، ۹.۳۸ میلیارد دلار درآمدزایی داشت. لازم به ذکر است که گرچه واحد Intelligent Cloud واژه‌ی ابر را در نام خود جای‌ داده، اما بسیاری از محصولات نرم‌افزاری کلاسیک این شرکت مانند پایگاه داده‌ی مشهور مایکروسافت و ویندوز سرور را نیز شامل می‌شود. هر دو سرویس فوق در مقایسه با آژور، کسب‌وکارهای قدیمی‌تر و بزرگ‌تری هستند و البته، خدمات ابری محسوب نمی‌شوند.

اکثر کارشناسان بازار معتقدند که AWS آمازون، از رقبا جلوتر است و یکی از محققین هم می‌گوید که AWS حدود ۴۰ درصد سهم بازار ابری را در دست خود دارد.

اخباری که درزمینه‌ی سرمایه‌گذاری‌های گوگل در حوزه‌ی خدمات ابری منتشر شد، بحث رهبری بازار را به سمت این شرکت برمی‌گرداند. تقریباً در اواخر سال ۲۰۱۸ دایان گرین، عضو هیئت‌مدیره گوگل، این شرکت را ترک کرد. فردی که جایگزین او شد، توماس کوریان بود که از اوراکل جدا می‌شد. کوریان در طول چندین دهه، به ساخت پایگاه داده و اپلیکیشن‌های اوراکل کمک کرده بود و بعدها هدایت تلاش‌های ابری اوراکل را به عهده داشت. ابر اوراکل بر مبنای متریک‌های داخلی، به‌سرعت در حال رشد است و مشتریان را از خرید نرم‌افزارهای این شرکت، به اجاره‌ی نرم‌افزارهای اوراکل در ابر، تشویق می‌کند. اما ابر اوراکل، برای علاقه‌مندان و فعالان تکنولوژی، سوژه‌ی حساسی نیست. به همین دلیل هم عملکرد کوریان در Google Cloud، آزمونی برای او و شرکتش خواهد بود.

باوجود تمام سرمایه‌گذاری‌ها و نتایج مالی غیر آشکار و مبهم شرکت‌های مختلف، صنعت ابر معمولاً مسابقه‌ای با سه بازیکن اصلی فرض می‌شود. آمازون در صدر، مایکروسافت در مقام دوم و گوگل در جایگاه سوم، درحالی‌که بازیکنان دیگری مانند علی‌بابا، IBM و اوراکل، در تعقیب آن‌ها هستند.