معرفی کتاب «از خوب به عالی» اثر جیم کالینز

خوب دشمن عالی است. جیم کالینز در کتاب معروفش با عنوان «از خوب به عالی» خوب‌بودن را نه‌تنها امر مثبتی نمی‌داند؛ بلکه آن‌ را خطرآفرین قلمداد می‌کند. او معتقد است خوب‌بودن مانع از عالی‌بودن افراد و کسب‌وکارها می‌شود و آن‌ را سد راه تعالی می‌داند. قانع‌شدن به خوب‌بودن به این دلیل که آسان‌تر از عالی‌بودن است، تهدید بزرگی برای استفاده‌ی خلاقانه از فرصت‌های پیش رو و رسیدن به سطح عالی است.

کتاب او بر مفهوم بسیار مهمی بنا نهاده شده و آن «انضباط» (Discipline) است. جیم کالینز درباره‌ی سه‌ نوع نظم سخن می‌گوید: افراد منضبط و تفکر منضبط و عملکرد منظم. این‌ها درکنارهم می‌توانند چرخه‌ی رشد را برای شرکت‌ها فراهم کنند. فهرست کارهایی که باید انجام بدهیم و مهم‌تر از آن تهیه‌ی فهرستی از کارهایی که نباید انجام دهیم، تأکیدی بر اهمیت فراوان رعایت انضباط در سیستم کاری است.

کتاب «از خوب به‌عالی» پاسخی روشن به این پرسش است: شرکت‌های عالی چطور به‌وجود می‌آیند؟ راه تغییر از خوب‌بودن به عالی‌شدن و پایدارماندن این تعالی چیست؟ این پرسشی است که سال‌ها ذهن جیم کالینز را به‌خود مشغول کرده‌ بود تا سرانجام با کمک تیم تحقیقاتی‌اش و بررسی صدها شرکت و بیرون‌کشیدن شرکت‌های عالی از میان آن‌ها براساس برخی معیارهای مشخص، به پاسخ کاملی برای آن رسید.

نویسنده می‌خواهد افسانه‌ی تغییر را در ذهن خواننده درهم بشکند و او را با راه‌های تازه‌ای برای رسیدن به تعالی آشنا کند. برای همین از خواننده می‌خواهد خود را برای کشف دنیای تازه‌ای از واقعیت‌ها آماده کند و هرآنچه تاکنون درباره‌ی راه‌های رسیدن به نتایج عالی یاد گرفته، کنار بگذارد. جیم کالینز می‌گوید بسیاری از آموخته‌های افراد درباره‌ی موفقیت و عالی‌بودن افسانه‌هایی بیش نیستند و نادرست‌اند. او در مسیر بررسی دقیق کسب‌وکارهای موفق و عالی عوامل متعدد تکرارشونده‌ای یافت. درنهایت، این یافته‌ها ثابت کرد تغییر از خوب به‌ عالی برای همه‌ی افراد ممکن است و امری دست‌نیافتنی نیست.

خلاصه‌ی کتاب

کتاب «از خوب به‌ عالی» ضمن بررسی شرکت‌ها برای کشف چرایی و چگونگی تغییر آن‌ها از خوب به عالی، عواملی که بیشترین تأثیر را بر این مسیر تغییر گذاشته‌اند، در فصل‌های جداگانه توضیح می‌دهد. اصل کتاب برمبنای وجود نظم سه‌گانه‌ای است که پیش‌تر بیان شد. جیم کالینز اعتقاد دارد وجود این نظم و انضباط سه‌گانه موجب حذف مواردی چون سلسله‌مراتب و تشریفات اداری و کنترل افراد می‌شود که به‌شدت در رشد و عالی‌شدن کسب‌وکارها مؤثر است.

توصیف تازه‌ای از موفقیت

در این کتاب، جیم کالینز درباره‌ی الزامات موفقیت صحبت کرده است. از دیدگاه او، رهبری خطرپذیر یکی از عناصر مهم موفقیت هر کسب‌وکار است. رهبرانی که صاحب کسب‌وکارهای عالی هستند، حاضر به خطرکردن هستند. قرارگرفتن افراد مناسب در جایگاه درستشان نیز یکی دیگر از عوامل اصلی موفقیت به‌حساب می‌آید. روبه‌روشدن با حقایق، عنصر دیگری است که جیم کالینز آن‌ را عنصر مهم موفقیت می‌داند. پذیرش حقایق موجود می‌تواند به انسان در پیشبرد هدف‌های بعدی‌اش کمک کند. فرارکردن از مشکلات راه‌حل مناسبی نیست؛ بلکه ناچاریم با مشکلات روبه‌رو شویم و آن‌ها را بپذیریم؛ سپس، راه‌حلی برایشان پیدا کنیم.

رهبری متعالی یا سطح پنجم

تمام رهبران به‌صورت بالقوه توانایی تبدیل‌شدن به رهبر متعالی را دارند. جیم کالینز از رهبری سطح پنجم، بالاترین سطح در سلسله‌مراتب مدیریتی، صحبت می‌کند. در این سطح از رهبری، مدیر خلاق یا رهبری شاهد هستیم که با جسارت حرفه‌ای خود درعین فروتنی، به نتایج پایدار و عالی دست پیدا می‌کند. او علاوه‌بر اینکه خصوصیات رهبری در سطوح دیگر، یعنی توانمندی‌های لازم، همکاری مؤثر، کارآمدی و نفوذ را دارد، جسارت کارهای خلاق را نیز پیدا کرده است.

رهبر متعالی سطح پنجم همیشه مسئولیت شرایط نامطلوب را برعهده می‌گیرد؛ اما موفقیت‌ها را به عوامل بیرونی و دیگران نسبت می‌دهد و از تواضع دوستانه‌ای برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که از تعریف و تمجید دیگران دوری می‌کند و علاقه‌ای به خودستایی ندارد. جاه‌طلبی را برای مجموعه‌اش می‌خواهد و نه خودش. در سیستمی که رهبرش، رهبر متعالی است، اول فرد مهم است بعد هدف. او ابتدا افرادی را برای شرکت انتخاب می‌کند که شایسته‌اند و خودشان نظم شخصی و کاری دارند؛ بنابراین، کمتر به اداره‌شدن نیاز دارند. بعد از آن است که هدف‌ها و خط‌مشی شرکت مشخص می‌شود. ویژگی مهم دیگر رهبری سطح پنجم این است که به بعد از خود نیز می‌اندیشد و زمینه را برای رهبران بعدی در جهت ادامه پیداکردن مسیر رشد شرکت فراهم می‌کند.

افراد درست در جای درست

ممکن است دلیل خوب کارنکردن کارمند شرکتتان بی‌لیاقتی او نباشد؛ بلکه صرفا در جایگاه درستی قرار نگرفته باشد. بنابراین، مناسب‌بودن فرد برای جایگاهی خاص در کار، مهم‌ترین مسئله‌ای است که هنگام انتخاب افراد باید در نظر بگیرید. برای کسب موفقیت در سازمان، نیازی نیست به افراد انگیزه تزریق یا هنگام انتخابشان به مدارج تحصیلی و علمی آن‌ها توجه کنید. آنچه در انتخاب افراد مهم است، ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها است. اگر شما انسان‌های رشدیافته و دارای ویژگی‌های شخصیتی متناسب با کارتان را انتخاب کنید، خودشان به‌قدر کافی انگیزه برای کار خواهند داشت. دانش لازم را می‌توان ازطریق مطالعه کسب کرد، اما شخصیت و نگرش اشخاص موضوعی نیست که در شرکت شکل بگیرد یا تغییر کند.

روبه‌روشدن با واقعیت

بیشتر شرکت‌های موفق، مسیر موفقیت را از مواجهه با حقایق تلخ آغاز کرده‌اند. عالی‌شدن چندان ارتباطی با شرایط بیرونی ندارد؛ بلکه انتخابی آگاهانه است که دراثر مواجهه با مشکلات، واقعیت‌های تلخ و اشتباه‌هایی به‌دست می‌آید که هر رهبر و مدیری ممکن است با آن‌ها دست‌وپنجه نرم کند. مسیر گذار از نتایج خوب به نتایج عالی مانند جعبه‌ی سیاهی است که ضرورت دارد وارد آن شویم و به‌روشنی ببینیم چه اتفاقی درون آن در جریان است. دیدن آنچه در این جعبه‌ی سیاه می‌گذرد، نشان می‌دهد هر تغییر مثبتی در درون شرکت اتفاق می‌افتد. شرکت‌های عالی برنامه‌ای برای تبلیغات و ایجاد انگیزه و نمایش پیشرفت‌هایشان ندارند. همچنین، تکنولوژی برای آن‌ها جز تسهیل و تسریع تغییر و تحول نقش دیگری ندارد؛ درواقع، ایجادکننده‌ی تغییر نیست. همچنین، برخی از این شرکت‌ها در صنایع ضعیفی فعالیت می‌کنند. این نشان می‌دهد عالی‌بودن چندان ربطی به موفقیت صنعت خاصی (عامل بیرونی) ندارد.

مفهوم جوجه تیغی (Hedgegon Concept)

مفهوم جوجه‌تیغی را جیم کالینز در کتاب «از خوب به‌ عالی» چنین شرح می‌دهد که از سه دایره‌ی اصلی و تلفیق این دایره‌ها تشکیل شده است. هرکدام از دایره‌ها نمادی از مفهوم مهم را در خود دارد که عبارت است از:

کسب‌وکار عالی در وسط قرار می‌گیرد؛ یعنی به تمام این مفاهیم مهم توجه می‌کند و آن‌ها را به‌کار می‌گیرد. برای اینکه اطلاعات کامل‌تری درباره‌ی مفاهیم کتاب به‌دست آورید، به این لینک مراجعه کنید. این فیلم معرفی کتاب «از خوب‌ به‌ عالی» است که به‌خوبی و به‌وضوح، تمام مفاهیم کتاب را به‌طور خلاصه شرح می‌دهد.

درباره‌ی کتاب

کتاب «از خوب به‌ عالی» حاصل تحقیقات گروهی ۲۱ نفره به سرپرستی جیم کالینز است که درزمینه‌ی موفقیت شرکت‌های عالی پنج سال تحقیق و پژوهش کرده است. این گروه سعی کردند فرایند تبدیل‌شدن از خوب به عالی را بررسی کنند و متوجه شدند این‌کار امکان‌پذیر است. آن‌ها همچنین پی بردند چگونه و ازطریق چه مراحلی می‌توان از خوب به عالی ارتقا پیدا کرد و برای سال‌های طولانی عالی ماند. درنهایت، تمام این یافته‌ها در قالب کتاب دراختیار همه‌ی افراد قرار گرفته است. کتاب «از خوب به‌ عالی» در سال ۲۰۰۱ منتشر شده و تاکنون ویرایش‌های متعدد و جدیدتری از آن منتشر شده است. این کتاب حدود ۴۰۰ صفحه دارد و در دسته‌بندی کتاب‌های مدیریتی و کسب‌وکار قرار می‌گیرد.

ترجمه‌های کتاب

ترجمه‌های متفاوتی از این کتاب در بازار موجود است که باتوجه‌به سال انتشار آن‌ها، از ویرایش‌های مختلفی از کتاب ترجمه و چاپ شده‌اند. قدیمی‌ترین ترجمه از این کتاب متعلق به انتشارات «آوین» است که ویرایش اول آن در سال ۱۳۸۳ و ویرایش نوزدهم آن در سال ۱۳۹۲ به‌بازار آمد. این کتاب را ناهید سپهرپور با عنوان کامل «از خوب به‌ عالی: چ‍را ب‍رخ‍ی‌ از ش‍رک‍ت‍‌ه‍ا ج‍ه‍ش‌ م‍ی‌ک‍ن‍ن‍د و ب‍رخ‍ی‌ دی‍گ‍ر خ‍ی‍ر؟» ترجمه کرده است. آخرین چاپ این کتاب در سال ۱۳۹۷ حاوی ۳۰۰ صفحه و چاپ بیست و پنجم آن است.

انتشارات «آرایان» کتاب را با عنوان کامل «از خوب به عالی: چرا برخی شرکت‌ها پیشرفت می‌کنند و برخی دیگر از پیشرفت بازمی‌مانند؟» در سال ۱۳۹۵ با ترجمه‌ی لیلا رضیئی منتشر کرد. در همین سال، نشر «هورمزد» نیز با ترجمه‌ی سمیرا اشتری کتاب را با عنوان «از خوب به عالی : چرا بعضی از شرکت‌ها جهش می‌کنند و بعضی‌های دیگر نه؟» چاپ کرد. همچنین در سال ۱۳۹۶، انتشارات «الماس پارسیان» کتاب «از خوب به‌ عالی» را با همین عنوان و با ترجمه‌ی هنگامه خدابنده روانه‌ی بازار کرد.

انتشارات «نسل نواندیش» نیز در سال ۱۳۹۶، این کتاب را با عنوان «از خوب به عالی: چرا بعضی شرکت‌ها جهشی پیروزمندانه دارند؛ اما بعضی دیگر نه؟» و ترجمه‌ی فاطمه باغستانی منتشر کرده است. نسل نواندیش همین کتاب را در سال ۱۳۹۷ با ترجمه‌ی دیگری از مهدی خیراللهی چاپ کرده است. عنوان دیگری از این کتاب را انتشارات «فرا» در سال ۱۳۸۶ با عنوان «ب‍ه‍ت‍ر از خ‍وب‌: پ‍ژوه‍ش‍ی‌ در رازورم‍ز ش‍رک‍ت‌ه‍ای‌ ب‍رت‍ر» با ترجمه‌ی فضل‌الله امینی منتشر کرده که در سال ۱۳۹۲ به چاپ چهارم رسیده است.

کتاب برای چه کسانی مناسب است؟

«از خوب به عالی» کتابی است که در نگاه اول باتوجه‌به مثال‌های متعددی که از کسب‌وکارها در آن آورده شده، به‌نظر می‌رسد تنها مناسب مدیران و کارآفرینان است؛ اما علاوه‌بر تمرکز بر این گروه، این کتاب می‌تواند راهنمای مناسبی در زندگی شخصی و کاری هر فردی باشد.

درباره‌ی نویسنده

جیم کالینز متولد سال ۱۹۵۸ و نویسنده یا مشارکت‌کننده در نوشتن ۶ کتاب دیگر در حوزه‌ی مدیریت خلاق است که تمام آن‌ها جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های این زمینه شناخته می‌شوند. او مدرک کارشناسی ریاضی و MBA را از دانشگاه استنفورد و مدرک دکتری افتخاری را از دانشگاه کلرادو گرفته است. جالب است بدانید او ۴۰ سال به صخره‌نوردی مشغول بوده است. جیم به رفتن راه‌های نرفته و خلاقیت و خطرپذیری معتقد است.

دیدگاه‌های خوانندگان

بسیاری از مجله‌های کسب‌وکار کتاب «از خوب به عالی» را کتابی ارزشمند و شگفت‌انگیز دانسته‌اند. این کتاب ازجمله کتاب‌های پرفروش‌ و جزو ۱۰ کتاب برتر سال ۲۰۰۱ درزمینه‌ی کسب‌وکار بوده است. بسیاری از خوانندگان این کتاب، آن‌ را یکی از کتاب‌های درخوراحترام در حوزه‌ی مدیریت دانسته و خواندنش را توصیه کرده‌اند. باتوجه‌به دیدگاه خوانندگان، به‌نظر می‌رسد «از خوب به عالی» کتابی ضروری برای افرادی‌ است که در حوزه‌ی مدیریت فعالیت می‌کنند یا کارآفرین هستند.

درباره‌ی کتاب «از خوب به‌ عالی» چه نظری دارید؟ آن‌ را با دیگر کاربران زومیت به‌اشتراک بگذارید.