معرفی کتاب «بازی برد؛ استراتژی واقعا چطور کار می‌کند؟»

راجر ال. مارتین، یکی از نویسندگان کتاب «بازی برد» این‌طور فکر می‌کند که بیشتر افراد درگیر با استراتژی آن را مفهومی سخت و پیچیده می‌دانند و نمی‌توانند آن‌طور که باید، از آن بهره ببرند. به‌همین‌دلیل، تصمیم گرفته است همراه‌با ای. جی. لافلی کتابی بنویسد که نشان دهد استراتژی می‌تواند و باید ساده و جذاب و مؤثر باشد.

استراتژی همان چیزی است که درست‌بودن آن باعث برد در زمین بازی رقابت و نبودنش باعث شکست کسب‌وکارها می‌شود. کتاب «بازی برد» کتابی درباره‌ی استراتژی است که آن را لافلی، مدیرعامل سابق شرکت P&G، به‌همراه مارتین، رئیس دانشکده‌ی مدیریتی روتمن نوشته‌اند. در سراسر کتاب «بازی برد»، شرکت Procter & Gamble به‌عنوان یکی از شرکت‌های بزرگ تولیدکننده‌ی مواد مصرفی از نظر استراتژی مطالعه می‌شود. بنابراین، اگر می‌خواهید بدانید چطور شرکت P&G دوباره به نقطه‌ی اوج و اقتدارش برگشت، کتاب «بازی برد» را بخوانید.

کتاب «بازی برد» رویکرد استراتژیک لافلی را در زمان مدیرعاملی در شرکت P&G نشان می‌دهد که چطور فروش شرکت را دو برابر و سودش را چهار برابر کرد. این کتاب بیانگر آن است که رهبران در هر نوع سازمان چطور عملکردهای روزانه را با اهداف استراتژیک بزرگ هدایت کنند؛ به‌گونه‌ای که مسیر موفقیت کسب‌وکار را با کمک عناصر ضروری و شفاف به‌نمایش بگذارند و کجا باید بازی کنند و چطور برنده شوند. «بازی برد» یکی از روش‌های اثبات‌شده‌ی استراتژی را بیان می‌کند که باعث موفقیت برندها و محصولات معروف شده است. به‌عنوان دارنده‌ی کسب‌وکار، می‌توانید به این کتاب اجازه دهید راهنمای جدیدی برای پیروزی‌تان باشد.

راجر مارتین معتقد است کتاب «بازی برد» به‌طرز محکمی با ایده‌ی سرمایه‌داری مشتری گره خورده است. پیش‌فرض هسته‌ای کتاب این است که سود اقتصادی، تنها درصورتی به‌سوی سهام‌داران جاری می‌شود که شرکت مجموعه‌ای مشخص از مشتریان را انتخاب کند و راهی برای ایجاد ارزش متمایز برای آن‌ها بیابد. شرکت P&G مثال مناسبی از سرمایه‌داری مشتری‌ای است که کل فرهنگ سازمانی آن برپایه‌ی رضایتمندی مشتریان بنا نهاده شده است؛ یعنی می‌کوشد هرروز اندکی زندگی آن‌ها را بهبود دهد و این کار اولین اولویت شرکت است. تمام اتفاقات خوشایند از مشتریان راضی نشئت می‌گیرد.

از دیدگاه مارتین، مهم‌ترین تأثیر درک مشتری بر کسب‌وکار P&G، تعادل بهتر میان توجه به ویژگی‌های فیزیکی و کاربردی از تجربه‌ی مشتری و ویژگی‌های روانی و احساسی بوده است. در گذشته، شاید P&G توجه بیشتری به ویژگی‌های دسته‌ی دوم نشان می‌داد. انتظاری که مادر از پوشک بچه‌اش دارد، جذب مواد سمی و دور نگه‌داشتن آن‌ها از پوست بدن فرزندش است؛ اما در‌عین‌حال، می‌خواهد از آنچه کودکش در پوشیدن پوشک به‌نظر می‌آید، نوعی احساس غرور داشته باشد. اگر هر دو این ویژگی‌ها را به مادر دهیم، به‌طور حتم برند قوی‌تری خواهیم داشت. این همان چیزی است که P&G از درک کامل از مشتریانش به‌دست آورد.

کتاب «بازی برد» با بخش پیش‌گفتار و استراتژی چیست و توضیحاتی درباره‌ی ساختار کتاب آغاز می‌شود. سپس در بخش اول، استراتژی و معنای آن به‌عنوان انتخاب توضیح داده شده است. مباحثی چون استراتژی چیست و چه نیست، آرمان پیروزی، روش کسب پیروزی، سیستم‌های مدیریت و بایدها و نبایدهای زنجیره‌ی تصمیم‌گیری در این بخش آمده است. نویسندگان کتاب اساس و پایه‌ی استراتژی را انتخاب می‌دانند و از دیدگاه آن‌ها، استراتژی به‌معنای چشم‌انداز یا فقط برنامه یا الگوبرداری نیست. تعریف دقیق از استراتژی چنین است:

استراتژی زنجیره‌ای یکپارچه از انتخاب‌هایی است که جایگاه منحصربه‌فرد شرکت را در صنعت مشخص می‌کند تا شرکت از این طریق درمقایسه‌با رقبایش مزیت پایدار خلق کند و ارزش برتر ارائه دهد.

در بخش دوم، مفهوم پیروزی مطرح شده است. فعالیت برای کسب پیروزی و موضوعات دارای بیشترین اهمیت و بایدها و نبایدهای آرمان پیروزی از مباحث بخش دوم است. تعیین آرمان پیروزی زیربنای انتخاب‌های استراتژیک بعدی و دستیابی به استراتژی برد است.

بخش سوم کتاب درباره‌ی حوزه‌ی فعالیت صحیح، وسوسه‌های خطرناک، جست‌وجوی عمیق‌تر و جوهره‌ی استراتژی و بایدها و نبایدهای حوزه‌ی فعالیت مطالبی مطرح می‌کند. انتخاب حوزه‌ی فعالیت شرکت، تعیین زمین بازی شرکت است. زمین بازی شرکت همان حوزه‌هایی است که در آن‌ها فعالیت یا از فعالیت در آن‌ها اجتناب می‌کنیم. مشخص‌کردن حوزه‌هایی که از فعالیت در آن‌ها اجتناب می‌کنیم، به‌اندازه‌ی انتخاب حوزه‌های فعالیت اهمیت دارد.

در بخش چهارم، با مطالبی درباره‌ی روش کسب پیروزی، استراتژی‌های رهبری هزینه، استراتژی‌های تمایز، راه‌های متعدد برای کسب پیروزی، انتخاب‌های تقویت‌کننده و بایدها و نبایدهای روش کسب پیروزی آشنا می‌شویم. پیروزی دو قاعده‌ی کلی دارد: یا باید درصورت پیشتازبودن، قواعد بازی را تعیین کنید یا درصورت پیشتازنبودن، قواعد را تغییر دهید. 

بخش پنجم فعالیت برمبنای قوت را توضیح می‌دهد. در این بخش، بر فهم قابلیت‌ها در سازمان و سیستم‌های فعالیت و رابط‌های حمایت‌کننده تمرکز و در پایان‌، درباره‌ی بایدها و نبایدهای خلق قابلیت‌ها صحبت شده است.

مدیریت مسائل مهم و اندیشیدن از خلال استراتژی و به‌حداقل‌رساندن گزینه‌های احتمالی مباحثی است که در فصل‌های ششم تا هشتم مطرح شده‌اند. در پایان کتاب، ۶ دام استراتژی و ۶ نشانه‌ی استراتژی موفقیت‌آمیز آورده شده است که می‌تواند برای صاحبان کسب‌وکار بسیار مفید باشد.

کتاب Playing to Win: How Strategy Really Works اثر A. G. Lafley و Roger L. Martin در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. سال گذشته، نشر آریانا قلم این کتاب را با ترجمه‌ی سیدحسین جلالی و با عنوان «بازی برد؛ استراتژی چیست و چگونه انتخاب می‌شود؟» چاپ کرده است. موضوعاتی که مطالب کتاب را دربر می‌گیرد، برنامه‌ریزی راهبردی و موفقیت در کسب‌وکار و تحول سازمانی است. کتاب حاضر از کتاب‌های پرفروش آمازون و وال‌استریت‌ ژورنال و واشنگتن‌پست بوده است و انتشارات دانشکده‌ی کسب‌وکار هاروارد نسخه‌ی اصلی آن را چاپ کرده است. امسال، نشر آریاناقلم کتاب حاضر را با ترجمه‌ی سیدحسین جلالی و اعمال اصلاحاتی به چاپ دوم رسانده است.

کتاب «بازی برد» درباره‌ی مفهوم استراتژی صحبت می‌کند؛ بنابراین، برای مدیران ارشد سازمان مفید است که قدرت تصمیم‌گیری برای استراتژی کسب‌وکارشان را دارند. همچنین، علاقه‌مندان به مباحث استراتژی که دوست دارند دانش خود را درزمینه‌ی استراتژی افزایش دهند، بهره‌ی زیادی از این کتاب می‌برند و مخاطبان اصلی کتاب هستند؛ حتی اگر مدیر سازمان نباشند. همچنین، این کتاب می‌تواند الگوی مناسبی برای برنامه‌ریزی استراتژیک دراختیار مخاطبان قرار دهد.

کتاب حاضر برای کسانی نوشته شده است که نیاز دارند تصمیم بگیرند کجا بازی کنند و چطور برنده شوند. این موضوع برای هرکسی معنادار است که هر بخشی از سازمان را اداره می‌کند. شاید بیش از همه، این قانون برای مدیرعاملان و رؤسای سازمان‌ها صادق باشد؛ اما درک مفهوم استراتژی و به‌کاربردن آن برای همه‌ی افرادی ضروری به‌نظر می‌رسد که تنها یک واحد از سازمانشان را اداره یا حتی برند شخصی را پیگیری می‌کنند.

نویسندگان کتاب «بازی برد» ای. جی. لافلی و راجر مارتین هستند. ای.جی. لافلی بین سال‌های ۲۰۰ تا ۲۰۰۹ رئیس اجرایی شرکت P&G بود و به‌عنوان کسی شناخته می‌شود که این شرکت را به اهداف استراتژیکش رسانده است. او ارزش این شرکت را به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار رساند و درنتیجه‌ی تمرکز او بر برد انتخاب‌های استراتژیک و رشد مطمئن و پایدار و نوآوری مبتنی‌بر نیاز مصرف‌کنندگان، ارزش برندهایی چون ژیلت و پمپرز و تاید نیز از ۱۰ به ۲۴ افزایش پیدا کرد.

راجر مارتین رئیس دانشکده‌ی مدیریتی روتمن در دانشگاه تورنتو کانادا و مشاور مدیران درزمینه‌ی استراتژی و طراحی و نوآوری و تفکر سیستمی است. این کتاب هشتمین کتاب او محسوب می‌شود و به‌طورمرتب نیز در مرور کتاب‌های هاروارد در حوزه‌ی تجارت و روزنامه‌ی فایننشیال تایمز و واشنگتن‌پست مشارکت می‌کند.

مدیرعامل سابق تسکو، تری‌لی‌هی، درباره‌ی کتاب «بازی برد» می‌گوید:

این بهترین کتابی است که تابه‌حال درباره‌ی استراتژی مطالعه کرده‌ام. حرف مهم نویسندگان کتاب این است که چگونه کاری کنید که به‌جای اینکه اتفاقات انتخاب‌هایتان را تحت‌تأثیر قرار دهند و کنترل کنند، شما هنگام وقوع اتفاقات، انتخاب‌هایتان را به‌درستی کنترل کنید. موفقیت خواستی همگانی است. این کتاب گام‌هایی عملی برای پیش‌رفتن به‌سوی موفقیت به شما نشان می‌دهد.

چیپ هیث، نویسنده‌ی کتاب‌های قدرت لحظه‌ها و ایده‌ی عالی مستدام که پیش‌تر آن‌ها را در زومیت معرفی کردیم، درباره‌ی این کتاب گفته است:

کاری که لافلی و مارتین انجام داده‌اند، این است که با سؤال «در کدام حوزه فعالیت خواهید کرد و به چه روشی به پیروزی دست خواهید یافت؟» از چهارچوب ساده‌ای استفاده کرده‌اند تا ارزش یکی از کسب‌وکارهای بزرگ جهان را دوبرابر کنند و در این کتاب نشان می‌دهند چگونه این کار را باید انجام داد. بهتر است این کتاب را قبل از رقیبانتان بخوانید.

همچنین، مدیرعامل سابق جنرال‌الکتریک معتقد است این کتاب را هرفرد فعال در حوزه‌ی استراتژی باید بخواند؛ چراکه خالقان آن مدیرعاملی برجسته و استادی مشهور درکنار یکدیگر هستند که تجربه‌های فراوانی درزمینه‌ی مطالعه و عمل به استراتژی داشته‌اند.

فوربس درباره‌ی کتاب «بازی برد» نوشته است: «کتابشان را بخوانید. آن‌ها اطمینان دارند می‌توانند الهام‌بخش شما باشند». همچنین، مجله‌ی فرچون می‌گوید: «مارتین و لافلی این کتاب را نوشته‌اند؛ مدیرانی که همواره باید تحسین و تقدیر شوند». تام کین، از شبکه‌ی بلومبرگ، می‌گوید با اینکه از کتاب‌های مدیریتی متنفر است، کتاب «بازی برد» را خوانده و معتقد است دفترچه‌ی راهنمای زیبا است.