بهترین‌ حافظه‌ M.2 SSD بازار برای کاربران حرفه‌ای کدام است؟

دنیای حافظه‌ها روزبه‌روز در حال پیشرفت است اما این پیشرفت را از دو منظر می‌توان بررسی کرد؛ ظرفیت در حافظه‌های ذخیره‌سازی نسبت به دهه‌های گذشته رشد قابل‌توجهی داشته اما مسئله‌ی مهم‌تر، ظهور تکنولوژی‌های جدیدتر برای بهبود عملکرد است. حافظه‌های مستقر در کامپیوترهای را می‌توان در حالت کلی به دو دسته‌ی SSD‌ها و HDD‌ها تقسیم کرد؛ HDD‌ یا هارددیسک‌ها کارکشتگانی قدیمی ولی همچنان کارآمد هستند اما حافظه‌های SSD با تکنولوژی‌‌های جدید خود به سرآمد حافظه‌ها در عملکرد مبدل شده‌اند. در مقاله‌ی «مقایسه حافظه SSD و HDD» به‌طور کامل در مورد تفاوت این دو بحث شده است؛ از این رو توصیه می‌کنیم پیش از مطالعه‌ی مطلب پیش رو، آن را مطالعه کنید.

در حالت کلی، دو پروتکل یا اینترفیس SATA و NVMe برای اتصال حافظه به سیستم میزبان وجود دارد که در مورد نخست، ارتباطی با حداکثر پهنای باند ۶ گیگابیت فراهم می‌شود؛ از این اینترفیس برای اتصال هارددیسک‌ها و انواع حافظه‌ SSD استفاده می‌شود. اما حافظه‌های مبتنی بر NVMe به دلیل استفاده از درگاه‌های PCI-E سرعتی تا ۶ برابر بیشتر را در انتقال اطلاعات ارائه می‌دهند. واژه‌ی M.2 در حافظه‌ها به‌معنی فرم‌فکتور خاص و کوچک آن‌ها است؛ از این رو هر دو نوع SATA M.2 و NVMe M.2 در حافظه‌های SSD وجود دارد و M.2 بودن دلیلی بر سریع بودن یک حافظه نیست و باید به نوع رابط نیز دقت شود.

با توضیحات ارائه‌شده، راحت است که حدس بزنیم، حافظه‌‌‌های SSD بالارده عموما ازطریق رابط NVMe به رایانه متصل می‌شود. در مطلب پیش‌رو، سه حافظه‌ی SSD بالارده‌ی بازار یعنی ADATA XPG SX8200 Pro و SAMSUNG 970 EVO PLUS و SN-750 از محصولات سری بلک وسترن دیجیتال را معرفی و با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.

اس ان ۷۵۰ از سری بلک به‌عنوان محصولات بالارده‌ی برند وسترن دیجیتال، دیگر محصول شرکت‌کننده در این مقایسه است؛ وسترن دیجیتال از تولیدکنندگان به‌نام هارددیسک در جهان به شمار می‌رود که حضور پررنگی نیز در بازار SSD‌ها دارد. SN750 از حافظه‌های NAND سه‌بعدی ساخت SanDisk بهره می‌برد؛ وسترن از کنترلر ساخت خود برای جبران نقص‌های حافظه‌های پیشینش بهره گرفته است اما باید دید این پیشرفت برای رقابت با سریع‌ترین حافظه‌های NVMe کافی خواهد بود یا خیر. SN750 نیز همچون رقبا در چهار ظرفیت ۲۵۶ و ۵۱۲ گیگابایت، یک ترابایت و دو ترابایت عرضه است.

کره‌ای‌ها همواره به دلیل خودکفایی در تولید NAND‌ها و کنترلر خود حرف‌های زیادی برای گفتن داشته‌اند؛ ما برای این مقایسه 970 EVO Plus را به‌عنوان جانشین سامسونگ EVO 970 درنظر گرفته‌ایم. همانند دو محصول دیگر، شاهد استفاده از NAND‌های TLC هستیم؛ NAND‌های سه‌بعدی (V-NAND) استفاده‌شده در این محصول، طبق ادعای سامسونگ، عملکرد بهتری در خواندن و نوشتن نسبت به نمونه‌های ۶۴ لایه‌ی مرسوم و گذشته‌ی این شرکت دارد. این محصول نیز همچون دو رقیب خود در ۴ ظرفیت ۲۵۰ و ۵۰۰ گیگابایت، یک ترابایت و دو ترابایت روانه‌ی بازار شده است.

پیش از آغاز مقایسه و بحث در مورد عملکرد، قیمت و موارد دیگر که زومیت از سیستم تست زیر برای انجام این مقایسه استفاده کرده است.

در محصولات فرم‌فکتور M.2 عموما وزن المان مهمی نیست اما ابعاد ممکن است بسته به دوطرفه یا یک‌طرفه بودن حافظه متغیر باشد؛ WD SN750 و Samsung 970 Evo Plus به دلیل استفاده از دو NAND با ظرفیت ۵۱۲ گیگابایتی طراحی یک طرفه دارند؛ به این معنی که یک طرف کاملا مسطح و فاقد تراشه است؛ اما XPG SX8200 Pro از ۴ NAND با ظرفیت ۲۵۶ گیگابایتی استفاده کرده، از این رو دو طرف بُرد اصلی اشغال شده است؛ این مسئله افزایش ضخامت را در پی دارد. تایوانی‌ها از یک هیت‌سینک‌ با لوگوی XPG روی SX8200 Pro استفاده کرده‌اند که ممکن است برای گیمرها جذابیت داشته باشد؛ البته این هیت‌سینک تنها یک طرف را پوشانده و دو NAND و یک DRAM بدون هیت‌سینک باقی می‌مانند.

سامسونگ نیز برای خنک‌تر کردن کنترلر فانیکس از پوشش نیکل و در پشت دستگاه از یک فیلم مسی برای خروج سریع‌تر حرارت بهره گرفته است. در نسخه‌ی معمولی SN750 (مورد بررسی ما) هم خبری از لایه‌ی خنک‌کننده و هیت‌سینک نیست اما در بازارهای جهانی، مدلی با هیت‌سینک بزرگ نیز عرضه می‌شود.

برای بررسی عملکرد هر یک از محصولات مورد بحث، تست‌های مختلفی با شاخص‌ترین بنچمارک‌های حافظه انجام شده است. همچنین برای بررسی عملکرد دستگاه‌ها در بازی (که عموما در زمان لودینگ ملموس است) از بنچمارک FINAL FANTASY XIV: Shadowbringers استفاده شده است. فارغ از تنوع بلوک‌‌های اطلاعات در تست‌های مرسوم، عملکرد هر سه SSD در جابجایی فایل تست ۵۲/۸ گیگابایتی ما نیز بررسی شد. پیش از شروع مقایسه، توضیح کوتاهی در مورد اصطلاحات و مولفه‌های تست‌ها خواهیم داشت:

• Seq Q32T1: انتقال ترتیبی اطلاعات چند ترد و صف اطلاعات با بلوک‌های ۱۲۸ کیلوبایتی
• 4K Q32T1: انتقال اتفاقی چند ترد و صف اطلاعات با بلوک‌های ۴ کیلوبایتی
• Seq: انتقال اطلاعات به‌صورت ترتیبی با بلوک‌های یک مگابایتی به صورد تک ترد و تک صف
• 4K: انتقال اطلاعات با بلوک‌های ۴ کیلوبایتی به‌صورت تک ترد و تک صف
• access time: زمانی‌که طول می‌کشد حافظه برای انتقال داده آماده شود (گاهی با نام Response Time شناخته می‌شود)
• IOPS: مخفف input/output operations per second و به بیان ساده تعداد عملیات خواندن و نوشتنی که یک حافظه در یک ثانیه قادر به انجام آن است

سرعت یک حافظه بستگی زیادی به نوع فایل و بلوک‌هایی که از آن ساخته شده دارد؛ از این رو تفاوت سرعت‌های مختلف در بنچمارک‌ها موضوع عجیبی نیست. در تست نخست ما یک فایل ۵۲/۸ گیگابایتی فیلم با فرمت MKV را از بخشی از حافظه در بخش دیگر آن کپی کردیم. در این تست، موضوعاتی همچون زمان انتقال کل فایل، سرعت میانگین، نوسان و افت سرعت مطرح است:

همان‌طور که در جدول نیز مشخص است، هر سه محصول عملکرد خوب و نزدیکی به یکدیگر دارند؛ SAMSUNG 970 EVO Plus و WD SN750 با وجود اندکی سریع‌تر بودن، عملکرد پرنوسان‌تری نسبت به SX8200 Pro داشتند. در انتقال فایل در SN-750 به‌خصوص در ۱۰ درصد پایانی، شاهد نوسانات سینوسی شدید و کاهش سرعت بودیم که احتمالا به دلیل ناتوانی در فرایند کش کردن بوده است. در تصاویر زیر این نوسانات قابل تشخیص است. بنچمارک AS SSD علاوه بر تست سرعت که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، تستی برای شبیه‌سازی انتقال فایل ISO، فایل‌های نرم‌افزار و بازی تعبیه کرده است که در ادامه نتایج آن را مشاهده می‌کنید:

در تست انتقال فایل AS SSD، همان‌طور که مشاهده می‌شود، SX8200 Pro بهتر از رقبا عمل کرده است.

گیمرهای حرفه‌ای نیز ممکن است مشتریان SSD‌های بالارده باشند؛ مهم‌ترین برتری حافظه‌های SSD نسبت به HDD‌ها در بازی‌ها کاهش سرعت لودینگ است و تأثیری در بخش نرخ فریم و دیگر موارد تا به امروز دیده نشده است. در ادامه، زمان لودینگ بازی در بنچمارک FINAL FANTASY XIV: Shadowbringers را مشاهده می‌کنید:

کریستال دیسک‌مارک یکی از بنچمارک‌های معتبر و رایج برای اندازه‌گیری سرعت نوشتن و خواندن حافظه‌ها است. 

در تست Seq Q32T1 نماینده‌ی سامسونگ در مجموع دو سرعت خواندن و نوشتن بهتر از دو حافظه‌ی دیگر بود. در تست خواندن Seq نیز SX8200 Pro دو رقیب خود را با اختلاف خوبی پشت سر گذاشت اما در بخش نوشتن، نماینده‌ی وسترن دیجیتال حرف‌‌هایی برای گفتن داشت. همچنین نتایج حاکی از آن است که در تست 4K ای‌دیتا موفق‌تر عمل می‌کند. در مجموع هر سه حافظه عملکرد خوبی در این تست داشتند و هر کدام در یکی از بخش‌ها قدرتمند‌تر ظاهر شدند. 

دو بخش بنچمارک و فایل بنچمارک HD Tune Pro و را برای تست خواندن درکنار Access Time اجرا کرده‌ایم. تست File Benchmark توسط یک فایل ۴ گیگابایتی انجام می‌شود و زمان دسترسی نیز برای خواندن گزارش شده است.

SX8200 Pro در این تست در زمان دسترسی با اختلاف اندک، برتر عمل می‌کند اما در تست سرعت خواندن Samsung 970 Evo Plus با اختلاف اندکی بالاتر از SX 8200 Pro قرار می‌‌گیرد. عملکرد نماینده‌ی وسترن دیجیتال در این تست ناامیدکننده بود. نتایج تست File Benchmark به قرار زیر است:

در این تست که با یک فایل ۴۰۰۰ مگابایتی انجام شده، در سرعت خواندن و نوشتن بر حسب مگابایت بر ثانیه، وسترن دیجیتال با اختلاف خوبی بالاتر از دو محصول دیگر جای می‌‌گیرد؛ اما در بخش IOPS به شکل عجیبی ضعیف‌تر عمل کرده است.

بنچمارک Anvil's Storage Utilities بخش‌هایی مانند سرعت پاسخ، سرعت نوشتن و خواندن و IOPS را بررسی و در پایان با نمراتی مجموع عملکرد در بخش خواندن و نوشتن را گزارش می‌کند. نتایج زیر با درنظر گرفتن Test Size سی‌ودو گیگابایت به‌دست آمده‌اند:

XPG SX8200 Pro در بخش خواندن بالاتر از رقبایش می‌ایستد اما امتیاز نوشتن آن پایین‌تر از دو محصول دیگر است. کسب امتیاز بالاتر در بخش نوشتن اطلاعات توسط Samsung 970 Evo Plus نیز چندان دور از ذهن نبود.

بنچمارک ATTO نیز یکی دیگر از بنچمارک‌های پرکاربرد در بررسی حافظه محسوب می‌شود که با اندازه‌گیری سرعت خواندن و نوشتن برای IO‌های متنوع و زیاد به نوعی کارکرد حافظه در انتقال بلوک‌های دیتای مختلف را می‌سنجد. در تصاویر زیر می‌توانید نتیجه‌ی کامل این بنچمارک برای سه حافظه موردبحث را مشاهده کنید. همان‌طور که مشاهده می‌شود، بار دیگر XPG SX8200 Pro در بحث خواندن و پیوستگی نتایج به‌خصوص در IO‌های با سایز کوچک موفق‌تر از دو رقیب خود ظاهر می‌شود؛ در طرف مقابل در بخش نوشتن اطلاعات SN-750 دو حافظه‌ی دیگر را پشت سر می‌گذارد اما مشکل عدم پایداری همچنان در نتایج این SSD آشکار است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، سامسونگ نیز در IO‌های بالای ۲ مگابایت افت عملکرد کرده داشته است که در تست‌های پیشین چندان شاهد آن نبودیم.

در بحث قیمت، بازنده‌ی اصلی این رقابت SN-750 وسترن دیجیتال است که درحال‌حاضر با قیمت ۳ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد. SX8200 Pro با قیمت حدودی ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مناسب‌ترین قیمت را دارد و محصول سامسونگ نیز با تفاوتی نه چندان زیاد و ۲۰۰ هزار تومانی در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد؛ که قیمت‌های مذکور در مهر ماه ۱۳۹۸ ثبت شده و احتمال تغییر آن وجود دارد. در بحث گارانتی، تنها محصول ADATA همانند بازار جهانی با گارانتی ۵ ساله عرضه می‌شود و دو محصول دیگر با ۲۴ ماه گارانتی روانه‌ی بازار می‌شوند.

رقابت در دنیای حافظه‌های بالارده‌ی مبتنی بر NVMe بسیار نزدیک است و حقیقتا هر کدام در بخشی‌ حرف‌هایی برای گفتن دارند. برخی در انتقال فایل‌هایی با بلوک‌اطلاعات کوچک موفق‌تر هستند و برخی سرعت نوشتن بهتری در تعدادی از سناریو‌ دارند؛ در مجموع همه‌چیز به خواسته‌ی شما باز می‌گردد. برای جمع‌بندی هر یک از محصولات، خلاصه‌ای از نکات مثبت و منفی هر کدام را در ادامه ذکر کرده‌ایم:

ADATA SX8200 Pro

حافظه‌ی M.2 و بالارده‌ی XPG SX8200 Pro تلاشی موفق از سوی ADATA و نمایشی از توانایی‌های این برند تایوانی است. عملکرد خوب دستگاه درکنار قیمت مناسب آن باعث شده است تا این محصول ارزش خرید بالایی پیدا کند و بتوان آن را به دوست‌داران سرعت پیشنهاد کرد. SX8200 عملکرد پایداری در هر دو بخش خواندن و نوشتن ارائه می‌کند و با وجود اینکه گاهی در تست‌های نوشتن پایین‌تر از رقیب مستقیم خود از برند سامسونگ قرار می‌گیرد، اما هنوز این پایداری حفظ می‌شود. برند XPG تمرکز خود را روی ارائه‌ی تجهیزات برای گیمرها و حرفه‌ها قرار داده و این‌بار نیز با یک هیت‌سینک ساده و زمان‌لودینگ کمتر در تست بازی در جلب رضایت گیمرها موفق‌تر از دو رقیب خود است. 

Samsung 970 EVO Plus

سامسونگ بازیگر کهنه‌کارتری در بازار حافظه‌های بالارده محسوب می‌شود اما رقبای تازه‌نفس و قدرتمندی چون SX8200 Pro و WD SN750 زنگ خطر را برای کره‌ای‌ها به صدا در آورده‌اند. عملکرد مناسب در خواندن و نوشتن در بیشتر تست‌ها از جانشین Samsung 970 EVO چندان بعید نبود؛ اما افت گهگاه در انتقال فایل‌های حجیم به چشم می‌خورد. 

Western Digital SN-750

SN-750 تلاش کاملا ناموفقی از سوی وسترن دیجیتال برای بازار NVMe‌ها نیست اما مشکلات و نوساناتی که در تست‌های مختلف شاهد آن بودیم، این ادعا که فرم‌ور این حافظه هنوز بهینه نیست را قوت می‌بخشد. میانگین سرعت انتقال اطلاعات توسط SN-750 همچنان در بین بهترین‌های بازار است ولی پایداری و رفتارهای عجیب در برخی سناریو‌ها و فایل‌های حجیم، مانع تبدیل‌شدن آن به یک محصول عالی شده است. 

نظر شما در مورد این حافظه‌‌های SSD‌ چیست؟ آیا شما تجربه‌ی استفاده از حافظه‌های NVMe را دارید؟

اگر به‌دنبال خرید SSD هستید، ازطریق بخش محصولات زومیت و با مقایسه قیمت SSD سامسونگ، SSD ای دیتا، SSD وسترن دیجیتال و دیگر برندهای معتبر با یکدیگر می‌توانید به‌راحتی ارزان‌ترین فروشنده‌ی معتبر محصول موردنظر خود را یافته و از آن خرید کنید.