بدون آینه یا DSLR؛ نگاه عکاسان حرفه ای به نقاط قوت و ضعف دو فناوری متفاوت در دوربین های عکاسی

در سال‌های اخیر ظهور و پیشرفت روزافزون دوربین‌های بدون آینه، صنعت عکاسی را تحت تاثیر قرار داده، بطوری که طرفداران دوربین‌های بدون آینه، DSLR را رو به زوال خوانده و از این‌رو بعضا مجادلات داغی بین طرفداران این دو فناوری شکل می‌گیرد. در ادامه نگاهی به مزایا و معایب دوربین‌های DSLR و بدون آینه داشته و به تشریح فناوری‌ هر یک از این دوربین‌ها خواهیم پرداخت. همراه زومیت باشید.

پس از آنکه پاناسونیک در سال ۲۰۰۸ دوربین بدون آینه DMC-G1 را راهی بازار کرد، تعداد علاقمندان و طرفداران دوربین‌های بدون آینه روز به روز افزایش یافت، بطوری که کارشناسان حوزه‌ی عکاسی هر سال در انتظار عرضه‌ی دوربینی بدون آینه هستند تا بتواند DSLR را به زیر بکشد، حال آنکه هنوز این مهم روی نداده و دوربین‌های DSLR بازار محصولات رده بالا را در کنار نظر مثبت عکاسان حرفه‌ای در اختیار خود دارند.

با وجود اینکه بازار دوربین‌های بدون آینه هنوز آنچنان که باید بزرگ نیست، اما روند تغییر در شکل بازار محسوس است، چراکه تحقیقات انجام شده در حوزه‌ی عکاسی نشان از این دارد که تعداد کاربرانی که دوربین‌های سنگین مجهز به آینه را کنار گذاشته و به سمت نمونه‌های بدون آینه می‌روند، روز به روز در حال افزایش است. از نظر متخصصان امر پی بردن به دلیل افزایش سهم دوربین‌های بدون آینه چندان سخت نیست، چراکه با عرضه‌ی هر نسل عملکرد ویوفایندرهای الکترونیکی و سیستم فوکوس خودکار بهتر از پیش می‌شود. همچنین رفته رفته تنوع لنزهای زوم و پرایم برای دوربین‌های بدون آینه افزایش می‌یابد. بسیاری از مستندسازان و عکاسانی که همیشه در سفر هستند، به سمت استفاده از دوربین‌های بدون آینه سوق پیدا می‌کنند، چراکه این دوربین‌ها با وزن و ابعاد کمتر، گزینه‌ی بهتری به نظر می‌رسند. همچنین باید به مهاجرت شماری از عکاسان منظره، پرتره و ورزشی نیز اشاره کرد که دوربین‌های بدون آینه را ترجیح می‌دهند، حال آنکه بخش بزرگ‌تری هنوز دوربین‌های DSLR را ترجیح می‌دهند.

در ادامه نظرات شماری از بهترین عکاس‌ها در ژانرهای مختلف را در مورد دوربین‌های DSLR و بدون آینه از نظر خواهیم گذراند که در این بین برخی از موارد ارائه شده بسیار جالب توجه است.

در جریان بازی‌های المپیک ریو، بسیاری از تصاویر توسط دوربین‌های DSLR ثبت شد، اما به نظر می‌رسد وضعیت دوربین‌های عکاسی در بازی‌های ۲۰۲۰ توکیو بسیار متفاوت خواهد بود.

با وجود فراوانی و تنوع لنز‌های سری L کانن و Pro نیکون در بازی‌های المپیک ریو، بسیاری از تصویربرداران نسبت به بکارگیری دوربین‌های بدون آینه و کنار گذاشتن DSLR بی میل بودند. یکی از دلایل عمده برای میلی عکاسان ورزشی، تاخیر فوکوس خودکار در دوربین‌های بدون آینه است. سرعت فوکوس در عکاسی ورزشی به دلیل لزوم تصویربرداری در کوتاه‌ترین زمان ممکن از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین باید به وضوح و دقت پایین نمایش جزئیات در ویوفایندرهای الکترونیکی اشاره کرد که ضعف دیگر دوربین‌های بدون آینه در عکاسی ورزشی است، در حالی که ویوفایندرهای سنتی اپتیکال، چنین ضعفی ندارند.

لئون نیل، عکاس ورزشی-خبری خبرگزاری فرانسه است که مورد دوربین‌های بدون آینه و DSLR چنین می‌گوید:

به طور حتم دوربین‌های بدون آینه را باید آینده‌ی صنعت عکاسی خواند، اما در حال حاضر ویژگی‌هایی که من به آن‌ها نیاز دارم توسط تولیدکنندگان دوربین‌های بدون آینه پوشش داده نمی‌شود. دوربین نیکون D5 که من در اختیار دارم دارای بدنه‌ای بسیار محکم بوده و از نظر عکسبرداری نیز سریع است. این دوربین از قابلیت‌هایی نظیر درگاه شبکه نیز برخوردار است که می‌توان از آن برای عکسبرداری سریع و ارسال آنی از مسابقاتی چون تنیس ویمبلدون و بازی‌های المپیک ستفاده کرد. من اطمینان دارن که در نسل‌های بعدی دوربین‌های دیجیتال خبری از آینه نخواهد بود، اما هم اکنون من ترجیح می‌دهد تا از DSLR استفاده کنم.

وجود درگاه شبکه برای عکسبرداری و ارسال سریع تصاویر را باید قابلیتی خواند که در دوربین‌های بدون آینه نمی‌توان یافت و سازندگان این نوع دوربین‌ها باید به آن توجه کنند. البته شماری از همکاران لئون آغوش بازتری را در قبال دوربین‌های بدون آینه و تغییر در روند حرفه‌ای خود دارند. مارک پین از جمله‌ی همین عکاس‌ها است که عکاس ورزشی ارشد The Mail on Sunday را در کارنامه دارد. وی در مورد دوربین‌های بدون آینه می‌گوید:

من اخیرا دوربین بدون آینه‌ی X-T2 فوجی فیلم را که با خود در مسابقات یوفا ۲۰۱۶ و مسابقات تنیس تابستانی همراه داشتم، آزمایش کردم. من در ابتدا به این دوربین اعتقاد چندانی نداشتم، اما پس از بکارگیری آن بسیار حیرت زده شدم. مارک به این موضوع اشاره کرده که بسیاری از عکاسان حرفه‌ای در برابر تغییرات مقاومت نشان داده و از فناوری‌های جدید در طول زمان استفاده می‌کنند، اما به نظر وی X-T2 مزایای بسیار زیادی دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به وزن پایین آن اشاره کرد.

مارک رضایت زیادی از کیفیت عکسبرداری ایکس-تی ۲ دارد، اما معتقد است هنوز نقاط ضعفی وجود دارد که می‌توان آن را برطرف کرد. تصویر پایین توسط مارک و با استفاده از دوربین ایکس-تی ۲ از اندی ماری ثبت شده است.

به گفته‌ی مارک پین یکی از مواردی که DSLR را در برابر دوربین‌های بدون آینه برتر می‌کند، عکسبرداری ادامه دار  است. وی در این خصوص چنین اظهار نظر می‌کند:

یکی از تفاوت‌های اصلی میان عکاس‌های حرفه‌ای و آماتور ورزشی این است که ما همیشه حتی زمانی که بصورت ادامه‌دار عکاسی می‌کنیم، از طریق ویوفایندر منظره‌ی عکاسی را زیر نظر داریم. برای مثال وقتی من تصاویر را بصورت متوالی ثبت می‌کنم، انگشت خود را از روی کلید شاتر برداشته اما همچنان از طریق ویوفایندر به منظره نگاه می‌کنم. در نیکون D5 حتی تشخیص سیاهی بین ثبت تصاویر که به موجب بالا آمدن آینه انجام می‌شود، بسیار سخت است و در واقع چندان محسوس نیست، اما در دوربین‌های بدون آینه ویوفایندر الکترونیکی است که کار را سخت می‌کند. تعقیب سوژه با استفاده از دوربین‌های بدون آینه به دلیل تاخیری که در نمایش منظره مورد نظر اتفاق می‌افتد، بسیار سخت است. برای مثال تاخیر ایجاد شده در زمان تعقیب یک فوتبالیست طی یک مسابقه‌ی فوتبال نتیجه‌ی جالبی ندارد، حال آنکه عکاس در حال ثبت تصاویر ادامه دار باشد. در دوربین‌های DSLR مدرن یک پردازنده برای فوکوس خودکار و دیگری برای پردازش تصاویر مورد استفاده قرار می‌گیرد که این موضوع عملکرد دوربین را افزایش می‌دهد.

یکی دیگر از فاکتورهای مهم در اجتناب عکاسان حرفه‌ای از بکارگیری دوربین‌های بدون آینه، کمبود لنز است، حال آنکه این موضوع تا حدودی قابل اغماض است. مارک پین در این خصوص می‌گیود:

برای دوربین فوجی فیلم که در رنج بالایی تصویربرداری می‌کند، می‌توان چند لنز پرایم یافت که آن‌ها نیز از نظر سایز کوچک‌تر هستند. به نظر می‌رسد که فوجی درتلاش است تا به نیازهای اغلب مشتریان خود پاسخ دهد و این تلاش قابل درک است. به یاد داشته باشید که دوربین‌های بدون آینه مجهز به سنسور APS-C نیازی به لنز‌های بسیار بزرگ ندارند، چراکه با توجه به سنسور مورد استفاده پتانسیل لنز‌ استفاده نمی‌شود که این موضوع برگرفته از فاکتور کراپ است. برای مثال یک لنز ۳۰۰ میلی متری با دیافراگم f/۲.۸ که یک لنز معمولی و پایه برای عکاسان ورزشی است، در یک دوربین با سنسور APS-C لاز م نیست و یک نمونه ۲۰۰ میلی متری با دیافراگم f/2.8 همین کار را انجام می‌دهد.

پین معتقد است که X-T2 فوجی فیلم یک دوربین انقلابی خواهد بود. به نظر پین آینده عکاسی ورزشی در اختیار دوربین‌های بدون آینه است. مارک پین در این مورد می‌گوید:

در مورد فوکوس خودکار، X-T2 به اندازه‌ی دوربین D5 نیکون سریع نیست، اما این دوربین در مقایسه با نسل قبل پیشرفت زیادی را شاهد بوده است. کانن و نیکون باید برای حفظ کاربران فعلی خود در سال‌های بعد این حقیقت را بپذیرند که آینده در اختیار دوربین‌های بدون آینه است. تولیدکنندگان دوربین‌های بدون آینه تمام تلاش خود را به کار خواهند بست تا تعداد عکاسانی را که در المپیک ۲۰۲۰ از دوربین‌های بدون آینه استفاده می‌کنند، افزایش دهند.

بسیاری از تولیدکنندگان دوربین‌های بدون آینه سایز کوچک محصولات خود را به عنوان فاکتوری مهم در غلبه بر دوربین‌های DSLR مطرح می‌کنند، اما باید گفت که این ویژگی می‌تواند در زمینه‌ی عکاسی ورزشی همچون شمشیر دولبه‌ای عمل کرده و در ردای یک ویژگی منفی ظاهر شود. پین در این خصوص می‌گوید:

نگرانی در مورد سایز کوچک دوربین‌های بدون آینه معطوف به دستگیری ضعیف این دوربین‌های کوچک و سخت شدن نگه داشتن آن‌ها در زمان استفاده از لنز‌های بزرگ است. برای مثال می‌توان به X-T2 فوجی فیلم اشاره کرد که در مقایسه با نیکون D5 از بدنه‌ای به مراتب کوچک‌تر بهره می‌برد، از این‌رو باید ذهنیت عکاس در قبال دوربینی که در دست دارد عوض شود. در صورتی که تولیدکنندگان نسخه‌ای مخصوص برای عکاسان ورزشی را با سایز کمی بزرگ‌تر و دستگیری بهتر راهی بازار کنند، دوربین شرایط بسیار بهتری خواهد داشت. 

نسخه ورزشی دوربین‌های بدون آینه علاوه بر بهره‌گیری از یک بدنه‌ی بزرگ‌تر می‌تواند از وجود قابلیت‌های دیگری نیز بهره ببرد که از جمله‌ی آن می‌توان به درگاه شبکه نیز اشاره کرد که ارسال آنی تصاویر را تسهیل می‌کند.

عده‌ی قلیلی از عکاسان حرفه‌ای منظره از دوربین‌های بدون آینه استفاده می‌کنند که البته این عده‌ی کم تقریبا نزدیک به صفر است. این موضوع در مورد طرفداران این نوع عکاسی نیز صادق است. دیوید نوتون، یکی از عکاسان حرفه‌ای منظره در این خصوص می‌گوید:

من ترجیح می‌دهم تا یک نمایشگر با کیفیت پایین بین من و منظره‌ای که از آن تصویربرداری می‌کنم، وجود نداشته باشد. من دوست دارم تا آنچه را که به واقع وجود دارد از طریق منظره‌یاب اپتیکال روی دوربین مشاهده کنم و هر بار ملزم به روشن کردن دوربین نباشم. من همچنین نگرانی‌هایی را در مورد مصرف باتری و سرعت فوکوس دوربین دارم.

البته در این بین عکاسان دیگری نیز وجود دارند که استفاده از دوربین‌های بدون آینه را در دستور کار قرار داده‌اند. برای مثال می‌توان به استیو گاسلینگ اشاره کرد که به عنوان یک عکاس حرفه‌ای و مدرس در همین حوزه نام آشنا است. وی از دوربین بدون آینه المپیوس استفاده می‌کند. گاسلینگ در این خصوص می‌گوید:

اولین چیزی که باید در این مورد بگویم این است که من مشکلی با کنار گذاشتن دوربین EOS 5D Mark II کانن و استفاده از المپیوس OM-D ندارم. من تصاویر خود را در اندازه‌ی ۲۰ در ۳۰ اینچ پرینت می‌کنم که المپوس مشکلی از این نظر ندارد. افرادی که در دوره‌های آموزشی من شرکت می‌کنند، می‌گویند که در فکر استفاده از دوربین‌های بدون آینه هستند، اما چگونه می‌توان تصاویری خوب را با سنسوری کوچک روی دوربین‌های بدون آینه ثبت کرد. من در پاسخ به آن‌ها سایزی را که معمولا تصاویر خود را پرینت می‌کنند، می‌پرسم. اغلب علاقمندان تصاویر خود را در سایز A3 یا A3 Plus‌ پرینت می‌کنند که دوربین OM-D از این نظر مشکلی ندارد.

گاسلینگ همچنین وجود لنزهای باکیفیت سری Zuiko را دلیل دیگری برای انتخاب المپیوس OM-D‌ می‌خواند. وی می‌گوید:

سایز کوچک‌تر سنسور امکان عکاسی در دیافراگم f/۸ تا f/۱۱ را با جزئیات بالا فراهم می‌کند، بطوریکه عکاسی با چنین جزئیات و کیفیتی با دوربین کانن نیازمند تنظیم دیافراگم روی f/۲۲ است.

گاسلینگ در خصوص منظره یاب الکترونیکی نیز که به اعتقاد بسیاری کیفیت مناسبی ندارنند، چنین می‌گوید:

من کاملا با ویوفایندر الکترونیکی راحت هستم. هرآنچه که می‌بینم در تصویر قابل ثبت است. کیفیت این ماژول‌ها روز به روز بهتر می‌شود و محصولات کنونی المپوس از E-M5 بسیار بهتر شده است. من معمولا در عکاسی دوربین را روی سه پایه‌ انجام می‌دهم و تنظیمات دوربین را با استفاده از نمایشگری که در پشت دوربین کار گذشته شده، اعمال می‌کنم تا اینکه از ویوفایندر الکترونیکی استفاده کنم.. فوکوس کردن در حالت دستی نیز با استفاده از ویوفایندر الکتریکی بسیار ساده‌تر است.

دلیل اینکه شماری از عکاسان از دوربین‌های DSLR به دوربین‌های بدون آینه مهاجرت نمی‌کنند، چیزی ورای مسائل فنی است. در صورتی که یک عکاس سرمایه‌گذاری گسترد‌ای روی دوربین‌های DSLR انجام داده باشد، مهاجرت هزینه‌ی گزافی را برای وی در پی خواهد داشت، از این‌رو این افراد با توجه به اینکه دوربین‌های DSLR نیازها را برطرف می‌کند، ترجیح می‌دهند همچنان به استفاده از DSLR بپردازند. گاسلینگ مهاجرت خود را نیز به دلیل رنج بردن از مشکلات کمردرد عنوان می‌کند. وی حمل و نقل دوربین‌های سنگین DSLR و لنزهای مورد استفاده را عامل اصلی مهاجرت خوانده است.

پول ساندرز، عکاس منظره‌ی دیگری است که در مورد وزن بالا و سایز بزرگ دوربین‌های DSLR با گاسلینگ موافق است. وی سه سال پیش مهاجرت کرده و از دوربین‌های بدون آینه استفاده می‌کند. ساندرز در ابتدا از دوربین X-Pro 1 فوجی فیلم در کنار یک لنز ۱۴ میلی متری استفاده کرده است. ساندرز به این موضوع اشاره کرده که پس از یک هفته بکارگیری این دوربین متوجه شده که تعداد تصاویری که با دوربین بدون آینه ثبت می‌کند، بیشتر از گذشته و استفاده از دوربین‌های DSLR است.

پل ساندرز همچنین به این نکته اشاره می‌کند که نباید از بابت رزولوشن تصاویر نگرانی داشت. ساندرز می‌گوید:

بخش بزرگی از تصاویری که من ثبت می کنم شامل تکنیکی است که در آن نوردهی سنسور زمان زیادی می‌طلبد. استفاده از سنسورهای کوچک تفاوت‌هایی دارد، اما این تفاوت‌ها کاهش کیفیت را شامل نمی‌شود. من تصاویر ثبت شده با استفاده از دوربین بدون آینه را در اندازه ۴۸ اینچی پرینت کرده‌ام که مشکلی از این نظر وجود ندارد. همچنین من می‌توانم از فیلترهای فول رنج روی لنزها نیز استفاده کنم.

ساندرز به وجود کاستی‌هایی در تصویربرداری با استفاده از دوربین‌های بدون آینه اعتراف می‌کند، حال آنکه می‌توان این موارد را نیز با تغییر تکنیک عکاسی برطرف کرد. ساندرز بخشی از دلیل عدم مهاجرت شماری از عکاسان حرفه‌ای را روحیه و نگرش به دوربین‌های DSLR می‌خواند که جلوه‌ای حرفه‌ای‌تر را به عکاس می‌بخشد.

به جرات می‌توان گفت که نگرش عکاسان ورزشی و منظره سنتی‌تر از سایر عکاسان پرتره است. تعداد بیشتری از عکاسان پرتره به استفاده از دوربین‌های بدون آینه روی آورده‌اند. این عکاسان در مراسم‌هایی نظیر ازدواج یا ثبت تصاویر پرتره خانوادگی و تصاویر تبلیغاتی از دوربین‌های بدون آینه استفاده می‌کنند. سارایا کرتاویه، عکاس پرتره در مورد استفاده از دوربین بدون آینه می‌گوید:

بعضا نگاه افرادی که در یک مراسم ازدواج شرکت کرده‌اند به دوربین من بسیار جالب توجه است. بعضی از مهمان‌ها دوربین‌هایی را به همراه می‌آورند که سایز بزرگ‌تری از دوربین من دارد، اما این به هیچ وجه من را اذیت نمی‌کند، چراکه نتیجه‌ی کار مهم است.

براساس اطلاعات ارائه شده عکاسی با دوربین بدون آینه از کودکان بسیار ساده‌تر است. استفاده از یک دوربین بزرگ DSLR در کنار لنز ۷۰-۲۴ میلی متری، کودکان را می‌ترساند. با بهره‌گیری از کراپ فاکتور و استفاده از ال‌سی‌دی در پشت دوربین می‌توان بیش از همیشه به کودکان نزدیک شد. سارایا همچنین سهولت استفاده از دوربین بدون آینه در سفرها را نیز بسیار کابردی می‌خواند. با توجه به اینکه وی معمولا سه تا چهارماه از سال را در سفرهای کاری می‌گذارند، راحتی حمل دوربین بدون آینه بسیار راحت‌تر است.

جان ناسار یک عکاس پرتره تبلیغاتی است وجود مشکل دیگری را در مسیر استفاده از دوربین‌های بدون آینه عنوان کرده است. وی مقاومت در برابر دوربین‌های بدون آینه در محیط‌های کاری را دلیل دیگری برای عدم مهاجرت عکاس‌ها عنوان کرده است.

ناسار در این خصوص می‌گوید:

یک کارگردان هنری در واکنش به استفاده‌ی من از دوربین بدون آینه به من تذکر داد که در صورت ادامه استفاده از این دوربین کار خود را از دست خواهم داد. شماری از افراد دوربین‌های بدون آینه را اسباب‌بازی خوانده و استفاده از گزینه‌هایی با فناوری قدیمی را ترجیح می‌دهند، در حالی که دوربین المپوس نتیجه‌ی بسیار قابل قبولی را ارائه می‌کند و پرینت ۳۰ در ۴۰ اینچ تصاویر ثبت شده گویای این موضوع است.

ناسار با اشاره به سنسورهای کوچک دوربین‌های بدون آینه به این موضوع اشاره می‌کند که می‌توان با استفاده از دوربینی نظیر OM-D E-M5 Mark II المپوس تصاویری با رزولوشن بالا ثبت کرد، بطوریکه نهایتا می‌توان تصاویر ۴۰ مگاپیکسلی JPEG یا ۶۴ مگاپیکسلی RAW را به دست آورد. دوربین المپوس با سنسور خود ۶ تصویر ثبت می‌کند و با ترکیب آن‌ها یک تصویر ۴۰ مگاپیکسلی را تولید می‌کند. برای ثبت تصاویر در محیط‌های سربسته استفاده از دوربین بدون آینه به همراه سه پایه نتیجه‌ی بسیار مطلوبی را در پی دارد، حال آنکه در زمان حرکت این امر کمی سخت می‌شود، مخصوصا زمانی که عکاسی از یک منظره بوده و هوا نیز ابری باشد.

اما دوربین‌های بدون آینه در استودیوها چه عملکردی دارند؟ جورج فیربیرن، عکاسی تبلیغاتی است که در سال ۲۰۱۴ عنوان بهترین عکاس تبلیغاتی دنیا را از آن خود کرد. وی در زمره بزرگ‌ترین طرفداران X-T2 فوجی فیلم قرار دارد. وی در این خصوص می‌گوید:

تصاویر ۳۶ مگاپیکسلی ثبت شده توسط دوربین نیکون D800‌ من بسیار آزاردهنده است، اما داینامیک رنج X-T2 مرا تحت تاثیر قرار داد. همینطور باید به راحتی فوکوس خودکار در این اشاره کرد. کاهش سایز کادر فوکوس نیز بسیار برای من در زمان ثبت تصاویر پرتره تمام بدن یاری دهنده است. من از نور مصنوعی در استودیوی خود استفاده می‌کنم و دوربین بدون آینه مشکلی با این موضوع ندارد. وی تنها مشکل در دوربین بدون آینه X-T2 را در زمان فلاش زدن به هنگام باز بودن دریچه شاتر خوانده است.

وی مشکل مورد نظر را سرعت پایین همگام سازی پرده دوم شاتر زمانی که فلاش در زمان باز شدن روشن می‌شود، عنوان می‌کند، هرچند به اعتقاد وی با توجه به اینکه X-T2 یک پیش نمونه از محصول نهایی است، احتمالا در نسخه‌ی نهایی این مشکلات رفع خواهد شد.

پس از گذشت چند سال از عرضه‌ی دوربین‌های بدون آینه به بازار و تقویت این محصولات، هنوز عده‌ی کمی از عکاسان حرفه‌ای مبادرت به استفاده از این دوربین‌ها کرده‌اند. چند هفته پیش و در جریان نمایشگاه فتوکینا ۲۰۱۶ نیز شاهد رونمایی از دوربین‌های بدون آینه‌ی قدرتمندی بودیم که به طور حتم این دوربین‌ها می‌توانند راه را برای گسترش استفاده از این نوع دوربین‌ها باز کند.

نظر شما در این خصوص چیست؟