مرگ دوربین‌های DSLR نزدیک است

دو دهه‌ی قبل، دوربین‌های DSLR به‌منظور جایگزینی دوربین‌های آنالوگ معرفی شدند. در آن زمان، طبیعی بود که به دلیل مگاپیکسل پایین، عمر باتری کم و در مجموع کیفیت پایین، کسی به آینده‌ی آن‌ها امیدوار نباشد. چند نسل طول کشید تا دوربین‌های دیجیتال کاملا مورد پذیرش عامه قرار گرفتند و عکاسان حرفه‌ای به استفاده از این دوربین‌ها روی آوردند و عکاسی آنالوگ تنها به علاقه‌مندان آن اختصاص یافت.

در سال‌های اخیر، شاهد یک چرخش عظیم در وضعیت دوربین‌های دیجیتال بوده‌ایم. دوربین‌های بدون آینه و گوشی‌های هوشمند بین کاربران عادی محبوبیت بالایی پیدا کرده‌اند؛ از طرفی برای عکاسان حرفه‌ای نیز گزینه‌های بیشتر و بهتری نسبت به دوربین‌های دیجیتال قدیمی پدید آمده‌اند؛ تا جایی که می‌توان گفت امروزه با وجود دوربین‌های بدون آینه، خرید دوربین DSLR دیگر منطقی نیست.

دوربین‌های بدون آینه، سال‌های ابتدایی پیدایش خود را سپری می‌کنند، از این رو طبیعی است که درست‌ مثل دوربین‌های DSLR در ابتدای راه، با مشکلاتی روبه‌رو باشند؛ فناوری بدون آینه در ابتدا به‌درستی توسعه داده نشده بود و مشکلات گوناگونی به‌ همراه داشت.

از جمله مشکلات موجود، گیر کردن و پرش تصویر بود. مخصوصا وقتی دوربین را به‌سرعت حرکت می‌دادید. رزولوشن تصویر چندان بالا نبود و از این جهات منظره‌یاب الکترونیکی (EVF) در مقایسه با منظره‌یاب‌های اپتیکال قدیمی ضعف‌هایی داشت.

امروزه معایب EVF تا حد بسیار زیادی رفع شده‌اند. با پیشرفت پردازنده‌ها، تقریبا هیچ پرش تصویر قابل مشاهده‌ای وجود ندارد و وقتی دوربین را به‌سرعت حرکت دهید، افت فریمی نخواهید داشت. در کنار ویژگی‌های مثبت EVF، دوربین‌های بدون آینه مزایای دیگری نیز دارند.

دوربین‌های دیجیتال تنها می‌توانند تا سقف ۱۴ عکس در ثانیه را ثبت کنند؛ ولی دوربین‌های بدون آینه در حال حاضر توان ثبت ۲۰ عکس در ثانیه دارند. با توجه به محدودیت‌های فیزیکی که وجود آینه ایجاد می‌کند، دوربین‌های DSLR هرگز از این حیث به نمونه‌‌های بدون آینه نخواهند رسید. طراحی دوربین‌های بدون آینه نیز این امکان را به آن‌ها می‌دهد که جمع‌وجورتر و سبک‌تر باشند.

بسیار واضح است که دوربین‌های بدون آینه تا همین الآن هم از تمام جهات از دوربین‌های DSLR جلو هستند و با توجه به سرمایه‌گذاری عظیمی که روی فناوری بدون آینه انجام می‌گیرد، این فناوری از وضعیت کنونی نیز پیشرفته‌تر خواهد شد و عرصه را بر رقبا تنگ خواهد کرد.

در سال‌های ابتدایی ظهور دوربین‌های دیجیتال، جایگزین خاصی جز دوربین‌های قدیمی آنالوگ برای آن‌ها وجود نداشت. اینکه شما بخواهید به دوربین دیجیتال رو بیاورید یا به کار با آنالوگ ادامه دهید، بستگی به سلیقه‌ی خودتان داشت؛ اما در صورت کنار گذاشتن آنالوگ، واقعا جز DSLR جایگزین دیگری وجود نداشت.

پس از دوربین‌های DSLR، دوربین‌های کامپکت به‌عنوان گزینه‌ای ارزان‌تر و کوچک‌تر برای کاربران نیمه‌حرفه‌ای مطرح شد؛ اما دوربین‌های کامپکت نیاز به یک انتخاب آگاهانه داشتند و خریداران معمولا بین خرید دوربین کامپکت و DSLR دچار تردید می‌شدند.

با ورود گوشی‌های هوشمند و دوربین‌های بسیار باکیفیت آن‌ها، حال اوضاع کمی فرق کرده است. درحالی‌که پیش‌تر مردم برای گرفتن عکس‌، نیاز به حمل یک دستگاه جداگانه داشتند، اکنون می‌توانند از گوشی هوشمند خود استفاده کنند و عکس‌های باکیفیتی بگیرند. این کاربران احتمالا هرگز درک نخواهند کرد که چرا یک دوربین DSLR ممکن است تصویری بهتر از آنچه گوشی آن‌ها می‌گیرد، ثبت کند. حتی این فکر به ذهن آن‌ها خطور نمی‌کند که برای یک DSLR هزینه صرف کنند؛ درحالی‌که دستگاهی که در جیب دارند به‌خوبی همان کار را انجام می‌دهد.

وقتی دوربین‌های بدون آینه و گوشی‌های هوشمند به گزینه‌ای معتبر تبدیل شدند، شرکت‌های مشهوری همچون کانن و نیکون در فروش دوربین‌های دیجیتال خود به مشکل برخوردند. این صرفا یک تصور نیست بلکه داده‌های مربوط به سهم بازار در گزارش‌های CIPA آن را نشان می‌دهد.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، تعداد کلی فروش دوربین‌هایی که لنز قابل‌ تعویض دارند از سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۷ نصف شده است. این اتفاق به دلیل رواج گوشی‌های هوشمند با دوربین‌های قدرتمند و دوربین‌های با لنز ثابت رخ داده است.

چطور دوربین‌های با لنز قابل‌ تغییر از این کاهش فروش متأثر شدند؟

خط قرمز، کاهش واضح فروش دوربین‌های DSLR در بازه‌ی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ را نشان می‌دهد. خط سبز نشان می‌دهد که دوربین‌های بدون آینه در همان بازه‌ی زمانی فروش ثابتی داشته‌اند و اخیرا نیز شاهد افزایش فروش بوده‌اند.

داده‌های CIPA تنها بر پایه‌ی اطلاعات دوربین‌های دارای لنز قابل‌ تغییر هستند. در بخش DSLR، این داده‌ها اساسا تمام دوربین‌های محبوب کانن و نیکون را شامل می‌شود و در بخش بدون آینه‌ها برای مثال سونی آلفا ۷ یا فوجی X-T2 را در بر می‌گیرد.

به لطف عرضه‌ی دوربین‌هایی مانند ریکو جی‌آر یا فوجی X100F، بازار کاملا جدیدی برای دوربین‌های بدون آینه و با لنز ثابت به وجود آمده است.

جدا از اعداد و ارقام، کاملا واضح است که نیکون و کانن سخت در حال تلاش هستند که خود را در بازار احیا کنند تا بیش از این، قافیه را به بدون آینه‌ها نبازند. مدتی است که شایعاتی مبنی بر عرضه‌ی دوربین فول‌فریم توسط کانن در آینده‌ی نزدیک منتشر می‌شود که البته این اقدام شجاعانه‌ای است؛ چرا که دوربین‌های DSLR و انواع پیشرفته‌ی آن‌ها اکنون بر دنیای عکاسی خبری حکومت می‌کنند.

ارائه‌ی یک دوربین جدید در این بخش می‌تواند محاسبات خود آن‌ها را در آینده به هم بریزد و موفقیت سری 5D از دوربین‌های DSLR را تحت‌الشعاع قرار دهد. شاید بهتر باشد کانن به‌جای تلاش برای بازگرداندن سلیقه‌ی کاربران و جذب مجدد آن‌ها به دوربین‌های DSLR، بر به دست گرفتن بازار خوش‌آتیه‌ی بدون آینه تمرکز کند.

با توجه به موارد ذکرشده، دلیلی وجود ندارد عکاسی که می‌خواهد دوربین جدیدی تهیه کند، برای خرید دوربین DSLR هزینه کند. فناوری این دوربین‌ها و حتی سیستم لنز آن‌ها مدت‌ها است که پیشرفت چندانی ندارد. هر دوربینی از این دست، در چند سال آینده با افت ارزش شدیدی روبه‌رو خواهد شد؛ به‌طوری که برای فروش آن در آینده به مشکل برخواهید خورد و به علاوه در آن زمان برای خرید دوربین بدون آینه نیز احتمالا هزینه‌ی بیشتری باید بپردازید.

حال ممکن است بگویید هنوز فروش دوربین‌های DSLR از بدون آینه بیشتر است؛ چرا که آن‌ها از سیستم لنز قابل‌ تعویض بهره می‌برند.

پیش از هرچیز باید گفت لزوما رابطه‌ی مستقیمی بین میزان فروش و کیفیت وجود ندارد. دوربین‌های DSLR همچنان از هزینه‌ی بازاریابی و تصویر ذهنی که در دهه‌ی گذشته داشته‌اند، بهره می‌برند. وقتی با افراد نه‌چندان حرفه‌ای در خصوص دوربین صحبت می‌کنیم، مسلما آن‌ها کانن و‌ نیکون را می‌شناسند؛ اما آیا این را نیز می‌دانند که فوجی، سونی و الیمپوس هم سازندگان مطرح دوربین به شمار می‌روند و دوربین‌های بدون آینه در حال رایج شدن هستند؟

تغییر ذهنیت در خصوص یک فناوری و کیفیت زمان زیادی می‌برد. در حال حاضر دوربین‌های DSLR به‌عنوان اوج کیفیت در نظر گرفته می‌شوند. مضاف بر آن، دوربین‌های دیجیتال هنوز بازار دارند؛ چون بسیاری از عکاسان پیش‌تر پول خود را خرج تجهیزات کانن و نیکون کرده‌اند؛ بنابراین باید کل تجهیزات خود را تغییر دهند یا به دستگاه و برند فعلی خود وفادار بمانند.

به نظر می‌رسد دوربین‌های DSLR در سال‌های آینده رفته‌رفته طرفداران خود را از دست بدهند و صرفا در حوزه‌هایی مانند عکاسی ورزشی یا عکاسی خبری مورد استفاده قرار گیرند. در سایر حوزه‌ها، سیستم‌های بدون آینه تقریبا از تمامی جهات بهتر عمل می‌کنند؛ البته کمی زمان می‌برد تا تصورات عامه نسبت به برتری DSLR رنگ ببازد.

بر خلاف عکاسی آنالوگ، بعید به نظر می‌رسد دوربین‌های DSLR در آینده حسی نوستالژیک در کسی به وجود آورند؛ چرا که به هر حال عکاسی دیجیتال وجود خواهد داشت و بسیار هم مشابه خواهد بود. با در نظر گرفتن موارد ذکرشده، چنان‌چه قصد خرید دوربین عکاسی دارید حتما دوربین‌های بدون آینه را به گزینه‌های خود اضافه کنید. مخصوصا اگر برای اولین بار پا به دنیای عکاسی می‌گذارید.