نگاهی به ده سال تاریخچه دوربین‌های میکرو چهار سوم

ده سال پیش، پاناسونیک و المپوس فرمت Micro Four Thirds یا میکرو چهار سوم را معرفی کردند و این فرمت، مقدمه‌ای برای استفاده از اصطلاح  بدون آینه شد. این شرکت‌ها در نشست‌های مطبوعاتی به اهمیت این توسعه اشاره نکردند. پاناسونیک و المپوس، دو سازنده‌ی دوربین به‌دنبال معرفی یک مانت جدید بودند و درعین‌حال نمی‌خواستند طرفداران فرمت‌ چهار سوم را ناامید کنند؛ اما هدف اصلی آن‌ها تغییر مسیر صنعت ساخت دوربین بود.

تصور می‌شد فاصله‌ی لبه‌ی مانت تا سنسور در محصولات جدید پاناسونیک و المپوس کمتر باشد، اما این داستان حقیقت نداشت، در واقع المپوس و پاناسونیک یک فرمت یا مانت لنز جدید بدون آینه را معرفی کرده بودند. به‌این ترتیب این دو شرکت به پرچمداران دوره‌ی دوربین‌های بدون آینه تبدیل شدند.

هیچ طرح مفهومی از Micro Four Thirds وجود ندارد، در اینجا طرح فرضی آن رسم شده است.

در ساعت‌های اولیه‌ی معرفی محصول، نمایش یا تصویری از آن وجود نداشت؛ بنابراین یک طرح اولیه از دوربین‌های DSLR سری E برای نمایش عملکرد مدل بدون آینه ارائه شد. این معرفی ۶ هفته قبل از عمومی شدن مدل میکرو چهار سوم انجام شد.

حذف آینه از دوربین‌های DSLR ایده‌ی جدیدی نبود: پنتکس این طرح را در سال ۱۹۹۷ پیشنهاد داد. این عکس در نمایشگاه فوتوکینا در سال ۲۰۰۶ گرفته شد، یعنی دو سال قبل از معرفی فرمت چهار سوم میکرو.

پاناسونیک لومیکس DMC-G1 تلاش بسیاری کرد تا ثابت کند رادیکال نیست. ظاهر این دوربین کمی شبیه کانن 450D بود؛ با این تفاوت که اندازه‌ی کوچکتری داشت، اما عملکرد آن مشابه دوربین‌های DSLR بود. عکاسی هم از طریق live view (نمای زنده) و ویوفایندر امکان‌پذیر بود و به‌طورکلی صرف‌نظر از کاربرد ویوفایندر یا صفحه‌ی نمایش چرخان، عملکردی مشابه بقیه‌ی DSLRها داشت.

PEN شباهتی به طراحی نهایی ندارد، اما در نوع خود قدرتمند بود.

پاناسونیک مدت زیادی را روی این دوربین کار کرده بود؛ ام ده روز بعد، المپوس با یک طراحی جدید توجه همه را به خود جلب کرد. المپوس در نمایشگاه فوتوکینای ۲۰۰۸ از اولین مدل دوربین میکرو چهارسوم خود رونمایی کرد و این رونمایی همزمان با عرضه‌ی G1 بود. المپوس PEN E-P1 در نهایت نه ماه قبل از عرضه‌ی رسمی آماده شد.

باوجود تمام این مسائل، پاناسونیک با عرضه‌ی GH1 (رزولوشن ۱۰۸۰) دومین تحول بزرگ خود را در سکوت خبری شروع کرده بود. شاید اشاره به رزولوشن ۱۰۸۰ دوربین کمی عجیب باشد زیرا نیکون و کانن قبلا از قابلیت ویدئوی HD در DSLRها استفاده کرده‌ بودند و دوربین‌های بدون آینه بعدا به این قابلیت‌ها مجهز شدند (Nikon D90 با رزولوشن 720p در فوتوکینای ۲۰۰۸ به نمایش درآمد اما تنها چند روز بعد تحت‌الشعاع EOS 5D mark II قرار گرفت که قادر به فیلمبرداری با رزولوشن ۱۰۸۰ بود). از طرفی با فراهم شدن امکان ثبت ویدئوی با کیفیت در دوربین‌های بدون آینه، تحولی بزرگ در کار فیلم‌سازان به‌وجود آمد.

GH1 از نظر ظاهری مشابه G1 بود با این تفاوت که امکان ثبت ویدئو هم داشت. آیا سرنخ‌های تولید GH از بین رفته بودند یا تنها در مدل‌های بعدی ظهور کردند؟

E-P1 دوربین زیبایی بود. سبک طراحی آن مشابه قوطی‌های قدیمی مواد غذایی بود. دو لنز اولیه سرعت فوکوس بسیار پائینی داشتند؛ اما این دوربین که دو سال قبل از Fujifilm X100 عرضه شد، نسبتا کیفیت بالایی داشت. با وجود خطاها و اشکالاتی که E-P1 داشت، تقریبا اغلب افراد قصد خرید این دوربین زیبا را داشتند تا این که GF1 عرضه شد.

E-P1 یک دوربین زیبا بود. معایب زیادی داشت و در رتبه‌بندی امتیاز ۶۶ درصد را گرفت

تنها یک‌سال پس از معرفی سیستم میکرو چهارسوم، Panasonic از سومین دوربین بدون آینه‌ی خود رونمایی کرد: DMC-GF1. این دوربین بر اساس تعریف این شرکت، کوچکترین و سبک‌ترین دوربین دیجیتال با سیستم لنز قابل تعویض و فلش تعبیه‌شده بود.

بسیاری از روزنامه‌نگارهای دوربین، به طرفدارهای GF1 تبدیل شدند؛ ویژگی‌هایی مثل بدنه‌ی کوچک، کیفیت عالی تصویر و کنترل‌های مختلف، این دوربین را به یک گزینه‌ی جذاب تبدیل کردند. در قدم بعدی، پاناسونیک برای ارتقای مدل و افزایش سهولت کاربرد تصمیم به حذف بعضی از دکمه‌ها گرفت. به‌این‌ترتیب مدل بعدی DMC-GX1 عرضه شد.

تا وقتی مدل DMC-GF1 پاناسونیک به بازار عرضه نشده بود، همه به‌دنبال E-P1 بودند.

در ابتدای ظهور فرمت میکرو چهار سوم از این نام به‌عنوان یک نام عمومی برای کل دوربین‌های بدون آینه استفاده می‌شود (تقریبا یک‌سال از زمان معرفی دومین دوربین بدون آینه‌ی سامسونگ، NX10 گذشته بود).

نام دیگر EVIL (کوتاه‌شده‌ی ویوفایندر الکترونیکی، لنز قابل تعویض) بود که پذیرفته نشد. نام بعدی دوربین سیستم فشرده نسبتا بهتر بود؛ اما باز هم روش خوبی برای توصیف GFX 50S نبود. به همین دلیل از عبارت بدون آینه به‌عنوان عبارت کوتاه‌شده‌ی دوربین مجهز به لنز قابل تعویض بدون آینه استفاده شد. ۴۵ درصد از خوانندگان این عبارت را انتخاب کردند، عبارت لنز فشرده‌ی قابل تعویض در رتبه‌ی دوم قرار گرفت.

قبل از G1 کسی از اصطلاح بدون آینه استفاده نمی‌کرد، بنابراین نمی‌توان لقب بدون آینه را یک دوربین فشرده‌‌ی بیست‌ساله یا یک رنج‌فایندر قدیمی پنجاه ساله داد.

در طی ده سال تغییرات زیادی در نسل دوربین‌های میکرو چهار سوم رخ داده است. سونی، فوجی‌فیلم، کانن، سیگما و حتی لیکا هم سیستم‌های بدون آینه‌ی خود را معرفی کردند. سامسونگ، نیکون و پنتکس هم به‌زودی تسلیم این موج خواهند شد.

۲۰۱۲: اولین دوربین برجسته‌ی بدون آینه؟ المپوس OM-D E-M5 اولین دوربینی است که کیفیت آن برابر با همتایان DSLR آن است با این تفاوت که ظاهری کوچک‌تر و زیباتر دارد.

قبل از شناخت طرح‌های تک فوکوس و کم اینرسی، تولیدکننده‌ها گاهی اوقات لنزهای با فوکوس بسیار بد تولید می‌کردند. تولید‌کننده‌های دوربین معمولا از تقاضای عمومی ارتقادهندگان (از دوربین‌های فشرده تا تلفن‌های هوشمند) هم پیروی می‌کنند که ثابت شده به‌دنبال دوربین‌های حرفه‌ای نیستند.

نسل میکرو چهار سوم پاناسونیک شامل دوربین‌هایی با قابلیت‌های مناسب فیلم‌برداری بودند.

پاناسونیک و المپوس هر دو کامل‌ترین سیستم‌ها را برای لنزهای مدرن تولید کردند و دوربین‌های خود را بهبود دادند. برخلاف E-P1، مدل PEN-F ظاهر زیبایی دارد. درعین‌حال Panasonic GH5 و GH5S واترمارک باکیفیتی را برای دوربین‌های چندمنظوره‌ی ثابت، ویدئویی تعریف کرده‌اند و دوربینی مثل EM1 II فرضیه‌ی فوکوس خودکار بهتر DSLR-ها را نقض می‌کند.