بررسی ارزان ترین خودروهای دنده اتوماتیک بازار ایران

تعویض دنده اتوماتیک یکی از امکانات فنی مهم‌ و محبوب‌ در خودروهای امروزی است. این سیستم انواع مختلفی دارد؛ اما با یک هدف کلی برای آسودگی راننده از فرایند تعویض دنده در موقعیت‌های مختلف رانندگی عرضه می‌شود. امروزه، تقاضا برای خودروهای دنده خودکار آن‌چنان زیاد است که بسیاری از سازندگان مشهور دنیا تولید جعبه‌دنده‌های دستی را متوقف کرده‌اند.

در ایران برخلاف روند کلی در بازار جهانی، عرضه خودروهای دنده‌دستی با تیراژ بسیار بیشتر از مدل‌های خودکار ادامه دارد. حتی در نمونه‌های ارزان‌قیمت چینی که به جعبه‌دنده CVT مجهز هستند، هزینه ساخت از جعبه‌دنده دستی ساده مشابه مدل‌های ایرانی بیشتر است. علاوه‌بر‌این، فناوری ساخت انواع جعبه‌دنده‌های خودکار CVT یا چند‌سرعته برای خودروسازان ایرانی حالتی بسیار ابتدایی و پرخرج دارد؛ درحالی‌که مدل دستی با هزینه کمتر از چند دهه قبل تولید می‌شود. همچنین، نباید فراموش کنیم که ایران‌خودرو و سایپا، غول‌های خودروسازی کشورمان، برنامه جامع و سریع برای پیشرفت فنی و توسعه محصولات با امکانات روز دنیا را دنبال نمی‌کنند.

با توجه به مشابهت فنی ساینا و کوییک، تفاوت خاصی بین مدل دنده اتوماتیک این خودروها دیده نمی‌شود. در بازار آزاد، کوییک و ساینا خودکار حدود ۱۸۰ میلیون تومان قیمت دارند و ارزان‌ترین خودروهای ایران هستند که نیاز به تعویض دنده دستی را رفع می‌کنند.

وزن خالص کوییک و ساینا مجهز به جعبه‌دنده CVT حدود ۱،۱۰۰ کیلوگرم است و پیشرانه ۱٫۵ لیتر با قدرت ۸۷ اسب‌بخار، سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌بر‌ساعت را به ۱۵ ثانیه می‌رساند. ساینا دنده خودکار ازنظر امکانات داخل کابین، تفاوت خاصی با مدل دنده دستی ندارد؛ اما کوییک اتوماتیک از آپشن‌ اضافی مثل نمایشگر لمسی برخوردار است.  

تولید پژو ۲۰۶ اتوماتیک به نام تیپ 6 حدود دَه سال پیش آغاز شد؛ اما تا امروز ادامه پیدا نکرد. نمونه‌های صفرکیلومتر این محصول کم‌یاب هستند؛ اما به‌دلیل بهره‌گیری از پیشرانه ۱٫۶ لیتری برای خودرویی با وزن خالص ۱،۱۰۰ کیلوگرم و میانگین مصرف سوخت ۷ تا ۸ لیتر در صد کیلومتر، بیش از ۲۰۰ میلیون تومان قیمت دارند.

پژو ۲۰۷ اتوماتیک بهترین گزینه برای افرادی است که ۲۰۶ تیپ ۶ را تجربه کرده‌اند. البته بسیاری از کارشناسان عملکرد فنی این خودرو را معادل ۲۰۶ تیپ ۶ نمی‌دانند؛ چراکه استهلاک و هزینه نگه‌داری ۲۰۷ دنده اتوماتیک بیشتر است. پیشرانه و جعبه‌دنده چهارسرعته اتوماتیک در این خودروها مشابه است و سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتربر‌ساعت را در ۱۲ ثانیه فراهم می‌کند. در بازار آزاد، 207 دنده اتوماتیک با قیمتی حدود ۳۵۰ میلیون تومان معامله می‌شود.

هزینه خرید پارس اتوماتیک در‌مقایسه‌با ۲۰۷ اتوماتیک کمتر است؛ اما این خودرو نیز به تعداد محدود تولید شده و نسبتا گران است. پژو پارس اتوماتیک به قیمت ۳۰۰ تا ۳۳۰ میلیون تومان در بازار آزاد فروخته می‌شود؛ درحالی‌که مدل دنده دستی‌اش با پیشرانه TU5، حدود ۲۵۰ مییون تومان قیمت دارد.

پژو پارس اتوماتیک با موتور TU5 قدرت ۱۰۵ اسب‌بخار و گشتاور ۱۴۲ نیوتن‌متر فراهم می‌کند تا این خودرو ۱،۲۰۰ کیلوگرمی برای رسیدن به سرعت صد کیلومتر‌بر‌ساعت، به ۱۵ ثانیه زمان نیاز داشته باشد. پارس اتوماتیک با جعبه‌دنده چهارسرعته AL4 تولید می‌شود که از دید رانندگان، عملکردش ضعیف و سرعت تعویض آن کُند است.

در سال‌های اخیر، واردات خودروهای چینی به ایران محدود شده است. با توقف مونتاژ انواع برلیانس به‌دست سایپا، حالا ام‌وی‌ام 315 مدیران‌خودرو ارزان‌ترین مدل دنده اتوماتیک ساخت چین در بازار کشور محسوب می‌شود. هم‌اکنون، مدیران‌خودرو این محصول را با قیمت ۴۲۲ میلیون تومان و موعد تحویل ۳۰ روزه به‌صورت شرایط نقد و اقساط پیش‌فروش می‌کند.

برخلاف محصولات ایران‌خودرو و سایپا، تفاوت زیادی بین ام‌وی‌ام 315 اتوماتیک با مدل دنده دستی وجود دارد. علاوه‌بر سپر جلو و ظاهر بیرونی متفاوت، داشبورد و طراحی داخلی 315 اتوماتیک نیز فراتر از نسخه ساده است. داشبورد این محصول جدید به X22 بسیار شبیه است و نمایشگر لمسی ۸ اینچ آن امکانات به‌روزی دارد؛ مثل ناوبری ماهواره‌ای فارسی، رابط بلوتوث، حسگر عقب و دوربین پارک. پیشرانه 315 اتوماتیک مشابه مدل دنده دستی و از نوع ۱٫۵ لیتر تنفس‌طبیعی با قدرت ۱۰۷ اسب‌بخار است. این مدل ۱۲٫۵ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسد و میانگین مصرف سوختش ۷٫۵ لیتر در صد کیلومتر است.

کوچک‌ترین کراس‌اور بازار ایران که هنوز روی خط مونتاژ باقی مانده، ام‌وی‌ام X22 است. این محصول با نسخه‌های مختلف مجهز به جعبه‌دنده دستی نیز تولید شد؛ اما از سال ۱۳۹۹ به‌بعد، فقط با مدل اسپرت لاکچری و جعبه‌دنده اتوماتیک عرضه می‌شود. مدیران خودرو این محصول را با قیمت ۴۹۸ میلیون تومان پیش‌فروش می‌کند.

ام‌وی‌ام X22 از پیشرانه ۱٫۵ لیتر با قدرت ۱۰۵ اسب‌بخار استفاده می‌کند؛ به‌همین‌دلیل، چندان پرشتاب و قدرتمند نیست. این کراس‌اور کوچک ۱۵ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسد و میانگین مصرف سوخت آن ۷ تا ۸ لیتر در صد کیلومتر است.

کراس‌اور اندازه کوچک جک با نام S3 در ایران عرضه می‌شود. این محصولِ مونتاژ کرمان‌موتور فقط با جعبه‌دنده اتوماتیک CVT در بازار ایران حضور دارد و به پیشرانه ۱٫۶ لیتر تنفس‌طبیعی مجهز است. این خودرو ۱۰۷ اسب‌بخار قدرت و ۱۵۵ نیوتن‌متر گشتاور  تولید می‌کند. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌بر‌ساعت جک S3 تقریبا ۱۴ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۷ لیتر در صد کیلومتر است.

مونتاژ جک S3 در سال ۱۴۰۰ محدود شده است. کرمان‌موتور این خودرو را فروردین‌ ۱۴۰۰ به قیمت ۵۰۹ میلیون تومان با موعد تحویل ۴۵ روزه پیش‌فروش کرد؛ البته نمونه‌های صفرکیلومتر این خودرو در بازار آزاد حدود ۴۵۰ میلیون تومان قیمت دارند.

در سال ۱۴۰۰، مدیران‌خودرو دو مدل X33 مونتاژ می‌کند. نسخه ارزان‌تر مشابه سال‌های قبل به جعبه‌دنده CVT مجهز است؛ اما مدل جدید با جلوپنجره و ظاهر متفاوت، از جعبه‌دنده اتوماتیک پنج‌سرعته به‌همراه سیستم مدیریت تعادل اضطراری و تقسیم ترمز (ESP) بهره می‌برد. قیمت مصوب مدیران‌خودرو برای تحویل ۳۰ روزه این خودروها، به‌ترتیب ۵۶۴ و ۶۰۰ میلیون تومان اعلام شده است.

در سال‌های اخیر، X33 پرفروش‌ترین خودرو چینی بازار ایران لقب گرفته است. این محصول با سابقه حضور دَه‌ساله در کشورمان، مشکل خاصی از‌نظر تأمین لوازم یدکی و خدمات پس از فروش ندارد. پیشرانه دولیتری تنفس‌طبیعی با ۱۳۴ اسب‌بخار قدرت و جعبه‌دنده CVT نیز نیاز خانواده را به کراس‌اور مناسب رانندگی روزانه و سفرهای بین‌شهری پاسخ می‌دهد. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر بر ساعت X33 حدود ۱۳ تا ۱۴ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۱۰ لیتر در صد کیلومتر است. مدل جدید X33 با جعبه‌دنده اتوماتیک پنج‌سرعته شتاب‌گیری بهتری از مدل CVT دارد؛ اما کمی افزایش مصرف سوخت به مالک تحمیل می‌کند. احتمالا تولید نسخه CVT از X33 در ماه‌های آینده متوقف خواهد شد.

آریزو 5 یکی از معدود خودروهای سدان چینی موجود در ایران است که ازنظر فنی، کیفیت راضی‌کننده‌ای دارد. این محصول با پیشرانه ۱٫۵ لیتر توربوشارژ، ۱۴۷ اسب‌بخار قدرت تولید می‌کند. جعبه‌دنده CVT آریزو 5 را در ۱۰ ثانیه به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رساند تا یکی از خودروهای چینی پرشتاب‌ِ بازار ایران باشد. ناگفته نماند میانگین مصرف سوخت این خودرو ۸ لیتر در صد کیلومتر است.

قیمت ۶۲۷ میلیون تومان مهم‌ترین نکته منفی چری آریزو 5 اتوماتیک است. این موضوع بسیاری از خریداران را به‌سمت کراس‌اورهای چینی مثل X33 هدایت می‌کند که با پیشرانه ضعیف‌تر، فضا و راحتی بیشتر فراهم می‌کنند.

اولین نمونه‌های وارداتی جک S5 به پیشرانه تنفس‌طبیعی و جعبه‌دنده دستی مجهز بود؛ اما خیلی زود مدل توربوشارژ با جعبه‌دنده اتوماتیک به تنها گزینه خریدنی در ایران تبدیل شد. این محصول به‌دلیل بهره‌گیری از قدرت مناسب و شتاب‌گیری رضایت‌بخش و ابعاد مشابه کراس‌اورهای کره‌ای، فروش زیادی در بازار کشورمان تجربه کرده است.

در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۰ تا زمان نگارش این مطلب، برنامه پیش‌فروش برای جک S5 انجام نشده است. این محصول احتمالا به‌زودی با پیشرانه توربوشارژ ۱٫۵ لیتر تولید خواهد شد و ضمن استفاده از جلوپنجره و ظاهر جدید، ۱۷۴ اسب‌بخار قدرت و ۲۵۱ نیوتن‌متر گشتاور تولید خواهد کرد. ازنظر توانایی فنی، تقاوت خاصی بین جک S5 جدید و مدل قبلی با موتور دو لیتر وجود ندارد؛ اما مصرف سوخت نسخه ۱٫۵ لیتری کمتری خواهد بود. زمان لازم برای سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر‌بر‌ساعت جک S5 حدود ۱۲ ثانیه و میانگین مصرف سوخت آن ۱۱ تا ۱۲ لیتر در صد کیلومتر است که با قیمتی حدود ۸۰۰ میلیون تومان در بازار ایران معامله می‌شود.

گران‌ترین محصول مدیران خودرو در بازار ایران لوکس‌ترین کراس‌اور چینی کشورمان محسوب می‌شود. شرکت عرضه‌کننده چری تیگو 7 را ۹۹۲ میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده است. این محصول با پیشرانه ۱٫۵ لیتری توربوشارژ، ۱۴۷ اسب‌بخار قدرت و ۲۱۰ نیوتن‌متر گشتاور فراهم می‌کند. سرعت‌گیری صفر تا صد کیلومتر بر ساعت تیگو 7 حدود ۱۱ ثانیه و میانگین مصرف سوختش ۷ لیتر در صد کیلومتر است.

علاوه‌بر ظاهر زیبا و کیفیت نسبتا مناسب ادوات داخل کابین، پیشرانه متناسب با وزن خودرو و جعبه‌دنده شش‌سرعته دبل‌کلاچ، چری تیگو 7 را به کراس‌اوری باکیفیت در‌مقایسه‌با دیگر خودروهای چینی بازار ایران تبدیل کرده است. این محصول البته با قیمتی نسبتا گران برای بخش بزرگی از مردم ایران دست‌نیافتنی به‌نظر می‌رسد؛ اما ثابت می‌کند که خودروسازی چین محصولات نزدیک به استاندارد جهانی نیز دارد.

در این مطلب به خودروهای دنده اتوماتیک با سابقه و تولید انبوه موجود در بازار ایران اشاره کردیم که هنوز شرکت‌های معتبر آن‌ها را مونتاژ می‌کنند‌. گفتنی است با هدف جلوگیری از زیاده‌گویی، در مقاله حاضر محصولات جدید و تازه‌وارد، مثل دیگنیتی بهمن خودرو و SWM سیف خودرو و چری آریزو ۶ در نظر گرفته نشدند.