متن دستورالعمل نظارت بر فعالیت تاکسی های آنلاین منتشر شد

خبر امضا و ابلاغ این دستورالعمل از سوی وزارت کشور و صمت روز پنج‌شنبه منتشر شده‌ بود. طبق این دستورالعمل وزارت کشور موظف شده حداکثر ظرف مدت ۶ ماه سامانه‌ای را به نام «سماس» برای ثبت برخط اطلاعات ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر، وسائل نقلیه، رانندگان و داده‌های سفر راه‌اندازی کند و دسترسی‌های لازم را در اختیار مراجع و ذی‌نفعان قانونی قرار دهد. پس از راه‌اندازی این سامانه، ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر موظفند ظرف مدت یک ماه از زمان راه‌اندازی «سماس» اطلاعات وسائل نقلیه و رانندگان تحت پوشش خود را در این سامانه وارد کنند. همچنین، شرکت‌های تاکسی اینترنتی موظفند داده‌های سفر را به‌صورت روزانه و هفتگی در سماس ثبت کنند. 

ماده چهارم این دستورالعمل به سن فرسودگی خودروها پرداخته و اعلام کرده یکسال پس از تصویب این دستورالعمل خودروهای بالای ۱۵ سال و دو سال پس از تصویب این دستورالعمل خودروهای بالای ۱۳ سال و سه سال پس از تصویب این دستورالعمل خودروهای بالای ۱۰ سال از ناوگان شرکت‌های تاکسی اینترنتی خذف خواهد شد. 

این بند دستورالعمل یکی از موارد اختلاف میان وزارت کشور و شرکت‌های تاکسی‌ اینترنتی بود، چرا که وزارت کشور تأکید داشت سن فرسودگی خودروهای این شرکت‌ها مانند تاکسی‌ها باید ۱۰ سال در نظر گرفته شود حال با راهکار پیش‌بینی شده به نظر می‌رسد شرکت‌ها و وزارت کشور به نقطه توافق رسیده‌اند. چرا که تقریبا برای رسیدن به سن ۱۰ سال برای تعیین سن فرسودگی خودروها یک دوره زمانی ۶ ساله در نظر گرفته شده است.

صدور بیمه‌نامه‌ای مشابه آژانس‌ها

 همچنین براساس این دستورالعمل ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر مکلفند ظرف مدت ۶ ماه پس از تصویب این آیین‌نامه با همکاری شرکت‌های بیمه، بیمه‌نامه‌ای با میزان پوشش مشابه آژانس‌ها طراحی و اجرا کنند. هر چند دارا بودن بیمه شخص ثالث الزام قانونی برای تمامی خودروهاست؛ اما خودروهای حمل مسافر باید بیمه نامه تکمیلی در اختیار داشته باشند تا مسافر آنان نیز تحت پوشش بیمه قرار گیرد. تاکنون خودروهای تاکسی‌های اینترنتی از پرداخت این میزان حق‌بیمه اضافی امتناع می‌کردند همین امر موجب می‌شد تا اگر مشکلی پیش آید و در صورت بروز تصادف شرکت بیمه از پرداخت خسارت خوداری کند. در این دستورالعمل تأکید شده هر راننده حداکثر ۱۲ ساعت امکان سرویس‌دهی در شبانه‌روز را دارد. 

ماده ۶ این دستورالعمل به شرایط تعیین تعرفه سفر پرداخته و براساس آن شاخص‌هایی مانند شدت ترافیک، میزان عرضه (تعداد رانندگان در حال خدمت)، تقاضای بازار، جغرافیای خدمت (محدوده ترافیک شهر)، طول و مدت سفر، نوع وسیله نقلیه و عواملی از این قبیل توسط ارائه دهندگان خدمات هوشمند مسافر تعیین می‌شود. در این ماده قانونی هیچ الزامی برای تاکسی‌های اینترنتی در مورد تبعیت از قیمت خاص پیش‌بینی نشده است. از همین رو  این شرکت‌ها همچنان می‌توانند با استفاده از این شاخص‌ها و پیشنهاد تعرفه ترجیهی به مشتریان خود با یکدیگر رقابت کنند.

ماده ۸ دستورالعمل نظارت بر چگونگی فعالیت ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر، مراجع تخلف را مشخص کرده و در بخشی از آن آمده است که پیاده کردن مسافر پیش از رسیدن به مقصد، عدم رعایت هزینه جابه‌جایی اعلامی به مسافر، استفاده از وسیله نقلیه غیر از وسیله ثبت‌نام شده در سماس  و در اختیار قرار دادن وسیله نقلیه ثبت‌شده در سماس به شخص ثالث از جمله تخلفات پیش‌بینی شده در این دستورالعمل است. 

ماده ۹ این دستورالعمل هم ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر را موظف کرده در صورت درخواست شهرداری،‌ اطلاعات پردازش شده سفرها مانند نقشه‌های تراکم تقاضای الگوهای توزیع سفرها در سطح شهر را در اختیار شهرداری قرار دهند. 

مهم‌ترین نکات قرارداد

از نقاط عطف این دستورالعمل ارائه مدل پیشنهادی خدمات هوشمند مسافر در کلان‌شهرهاست. در این قرارداد به موضوع بحث برانگیز پرداخت عوارض نیز اشاره شده است. طبق این قرار داد شرکت‌ها متعهد می‌شوند که دو درصد از کرایه دریافتی هر سفر را بابت بهای خدمات استفاده از زیرساخت شهری به شهرداری به‌صورت ماهانه پرداخت کنند. البته این در شرایطی است که مالیات برارزش افزوده این شرکت‌ها حذف شود در غیر اینصورت با توجه به عدم توانایی شرکت‌ها در پرداخت هم‌زمان بهای خدمات استفاده از زیرساخت شهری و مالیات برارزش افزوده، این مبلغ به یک و نیم درصد کاهش خواهد یافت. 

از موارد قابل‌توجه این قرار داد تعهدات شهرداری به شرکت‌های تاکسی اینترنتی است. در این قرارداد شهرداری متعهد شده نسبت به تخصیص سهمیه استفاده از طرح ترافیک برای ناوگان تحت پوشش شرکت از محل بخشی از سهمبه اختصاص داده شده به آژانس‌های آن شهر اقدام کند. از سوی دیگر شهرداری موظف شده برای استفاده شرکت‌های تاکسی اینترنتی از مزایای شرکت‌های حمل‌ونقل عمومی مانند معافیت از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، نسبت به صدور معرفی‌نامه لازم به‌عنوان شرکت حمل‌ونقل عمومی اقدام کند. 

متن کامل دستورالعمل نظارت بر چگونگی فعالیت ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر و قرارداد تیپ ارائه خدمات هوشمند مسافر در کلانشهرها را اینجا بخوانید.