آیا هایپرلوپ میتواند باعث تحول بنیادی در دنیای حمل و نقل شود؟
در سال ۲۰۱۳، ایدهی جدیدی در ذهن مدیرعامل شرکت تسلا شکل گرفت. بعد از اینکه پیشنهاد ایالت کالیفرنیا برای ساخت سیستم ریلی پرسرعت مورد اقبال قرار نگرفت، ایلان ماسک ایدهی هایپرلوپ (Hyperloop) را مطرح کرد. به عقیدهی او، سیستم پیشنهادشدهی قبلی، گران بود و سرعت کافی برای حمل و نقل مهیا نمیکرد. وی همچنین باور داشت پیشنهاد آنها بیش از حد به تکنولوژیهای منسوخشده وابسته است. اما هایپرلوپ بهعنوان یک سیستم حمل و نقل بینشهری جدید تلقی میشود که توسط آن میتوان مسافتهای چند صد مایلی را با سرعت زیادی طی کرد.
ماسک پس از آن سعی کرد این ایده را به دیگران معرفی کند. وی در همین راستا با انتشار نامهای سرگشاده، از دیگر کارآفرینان مشتاق خواست ایدهی هایپرلوپ را توسعه دهند. در پی این دعوت عمومی، شرکت Hyperloop One که در ابتدا فعالیت خود را در یک ساختمان کوچک شروع کرده بود، اکنون با داشتن بیش از ۲۰۰ کارمند سعی دارد تا ایدهی هایپرلوپ را برای حمل مسافر در پنج سال آینده به واقعیت تبدیل کند.
هایپرلوپ از یک موتور الکتریکی خطی برای پیش بردن یک محفظهی حامل مسافر استفاده میکند. این واگن در داخل یک تونل بزرگ و کمفشار شناور است، از اینرو میتوان چنین سیستمی را در داخل زمین یا در ارتفاع مشخصی از زمین نصب کرد. واگن مسافری میتواند بین ۱۲ تا ۳۶ مسافر را حمل کند. فشار هوای موجود در تونل نیز توسط پمپهای مکنده به خارج انتقال مییابد تا هیچگونه آشفتگی ایجاد نشود و محفظه بتواند با سرعت چند صد کیلومتر بر ساعت به نرمی در داخل تونل حرکت کند. راب لوید، مدیرعامل شرکت Hyperloop One در این باره میگوید:
ما میخواهیم با ترکیب علوم آئرودینامیک، شناوری مغناطیسی و موتورهای الکتریکی خطی که توسط سیستم کنترل خودکار کار میکنند، پدیدهی متفاوتی خلق کنیم. با استفاده از شناوری مغناطیسی بهجای چرخ، میتوان راندمان حرکت در سرعتهای زیاد را بالاتر برد، شما میتوانید با سرعت ۶۵۰ تا ۷۵۰ مایل بر ساعت (۱۰۴۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت) در این سیستم حرکت کنید.
زیرساختهایی که شرکت Hyperloop One طرح توسعهی آنها را به پیش میبرد، با زیرساختهای ریلی مرسوم بسیار متفاوت خواهند بود. تونلهایی که واگنها در آن حرکت میکنند بسیار منسجم خواهند بود، همچنین نبود ایستگاه در میانهی مسیر باعث کاهش هزینههای ساخت خواهد شد. لوید توضیح میدهد:
ما فقط ایستگاههای اصلی را در شروع و پایان مسیر خواهیم داشت، این ایستگاهها باید گنجایش حداقل ۸۰۰ مسافر ایستاده در صف را داشته باشند. گیت ایستگاه گرد خواهد بود و ممکن است چند طبقهی زیرزمینی داشته باشد.
در هایپرلوپ ایستگاه بین راهی وجود ندارد
هایپرلوپ یک سرویس مبتنی بر تقاضا خواهد بود. لوید میگوید:
قطارها در زمان مشخصی به ایستگاه میرسند، پس اگر به موقع به ایستگاه نرسید باید منتظر قطار بعدی باشید. اما ایدهی ما حرکت نقطه به نقطه تا رسیدن به مقصد است. وقتی شما سرعت بالای واگن را با طبیعت حرکت نقطه به نقطهی سیستم ترکیب میکنید، میتوانید به میزان زیادی از هدررفت زمان جلوگیری کنید. به این ترتیب کسی که برای مثال در شمال یک منطقهی بزرگ زندگی میکند و در جنوب آن کار میکند، مشکلی برای رفت و آمد نخواهد داشت.
هنوز هم به خودرو نیاز خواهیم داشت
لوید معتقد است که هایپرلوپ نمیتواند نیاز به استفاده از خودرو را بهطور کامل از بین ببرد، چون برای طی کردن چند مایل نهایی از ایستگاه به محل کار یا زندگی، به خودرو نیاز خواهد بود. حال اگر مالک خودرو باشید یا نباشید فرقی نمیکند، میتوانید از سرویسهای حمل و نقل عمومی یا خودروی خودران استفاده کنید یا با بامو مورد علاقهی خودتان، طی مسیر کنید.
هایپرلوپ را میتوان در پایین یا بالای سطح زمین ساخت
بعضی از طرحها میتوانند در بالای سطح اجرایی شوند؛ اما کمپانی Hyperloop One گزینهی هایپرلوپ زیرسطحی را کنار نگذاشته است. تونلهایی که واگنها در آن حرکت خواهند کرد، قطری برابر ۵ متر خواهند داشت؛ لوید توضیح میدهد:
ساخت و نصب این تونلها نسبت به طرحهای پیشنهادی دیگر کمهزینهتر و سریعتر است. ما برنامهای برای ساخت تونل هایپرلوپ بین فنلاند و سوئد داریم که از زیر جزیرهی اُلاند (Aland) عبور خواهد کرد. همچنین پروژهی دیگری برای ساخت تونل بین فنلاند و استونی در دست توسعه داریم که طول آن ۴۰ مایل (۶۴ کیلومتر) خواهد بود. هزینهی این پروژهها بهجای صدها میلیارد دلار، تنها چند میلیارد دلار خواهد بود.
لوید علاقهای ندارد هزینهی ساخت این طرحها را عنوان کند، اما میگوید:
بهطور میانگین، هزینهی ساخت و بهرهبرداری از هایپرلوپ دوسوم هزینهی ساخت راهآهن است. این در حالی است که سه برابر سرعت آن را به ارمغان میآورد.
سرعت ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت میز صبحانهی شما را به هم نمیریزد
لوید دربارهی سرعت بالای هایپرلوپ چنین میگوید:
سؤال کلاسیکی که از ما پرسیده میشود این است که مسافرت در هایپرلوپ چه احساسی خواهد داشت؟ این موضوع به میزان شتابگیری بستگی دارد. برای مثال وقتی سوار خودروی تسلا هستید، برای داشتن یک سواری هیجانانگیز، پدال گاز را بهطور کامل فشار میدهید تا مقدار بالایی از نیروی گرانش (g-force) را تجربه کنید. البته بسیاری از افرادی که سوار وسایل نقلیهی عمومی هستند، به دنبال چنین تجربهای نیستند. ما با استفاده از موتور الکتریکی میتوانیم مسافت شتابگیری را زیاد کنیم، یعنی بهصورت خطی سرعت را زیاد کنیم تا احساس سوار بودن بر یک آسانسور پرسرعت به شما انتقال یابد.
آیا هایپرلوپ ایمن است؟
به نظر میرسد حرکت با سرعت ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت، در داخل یک محفظهی کوچک، بسیار پرخطر باشد؛ اما لوید با این نظر مخالف است. به باور وی هایپرلوپ یک محیط کاملا کنترلشده است، بنابراین عوامل دخیل در حرکت شما در قیاس با خطرات موجود در مسافرت با خودرو یا هواپیما بسیار کمتر هستند. ما با ناظران و تنظیمکنندگان مقررات همکاری میکنیم تا تأییدیهی هایپرلوپ را بگیریم و مطمئن شویم که همهچیز ایمن است. هایپرلوپ یک سیستم کنترل مستقل خواهد داشت، لوید توضیح میدهد:
در این سرعت نمیتوان به تصمیمگیری انسانی اطمینان کرد. با این حال شاید مجبور شویم به دلایل امنیتی یک رانندهی پشتیبان در واگنها داشته باشیم.
میتوانید در سال ۲۰۲۱ سوار هایپرلوپ شوید
هدف شرکت Hyperloop One در سال ۲۰۱۷، ساخت تأسیسات تست هایپرلوپ در لاسوگاس است. این شرکت در نظر دارد در سال ۲۰۱۸ مکان اولین پروژهی خود را انتخاب کند و ساخت آن را در سال ۲۰۱۹ به اتمام برساند. لوید میگوید:
سال ۲۰۲۰ هدف ما این خواهد بود که کانتینرها یا سکوهای باری را با استفاده از هایپرلوپ جابهجا کنیم. ما هماکنون در لسآنجلس روی پتانسیلهای این ایده کار میکنیم. لوید همچنین میگوید امارات، کشورهای اروپای شمالی و روسیه علاقهی خود را به ایدههای این شرکت ابراز کردهاند. اگر همهچیز طبق برنامه پیش برود، در سال ۲۰۲۱ شاهد بهرهبرداری از سرویس هایپرلوپ برای جابهجایی انسانها خواهیم بود.