چینی ها در طراحی خودرو به یک نقطه اوج رسیده اند

تشخیص خودروهای چینی کار آسانی است. آن‌ها نسخه‌های کپی شده‌ی خودروهای خارجی هستند. اما با شروع بالغ شدن صنعت خودروسازی چین، مهارت طراحان چینی در طراحی پیشرفت کرده است و در حال رسیدن به اعتمادبه‌نفس کافی برای رقابت در سطح بین‌الملل هستند. اکنون ما در آستانه‌ی حرکت طراحی چینی از طرح‌های خنده‌دار به طرح‌های دوست‌داشتنی هستیم.

البته چینی‌ها این موفقیت را به‌تنهایی به دست نیاورده‌اند. خودروسازان چینی در حال استخدام طراحان باسابقه، به‌خصوص از آمریکای شمالی و اروپا، هستند تا علاوه بر تربیت تیم‌های طراحی خود، یک زبان طراحی چینی جدید توسعه دهند که باعث تشخیص خودرو‌های چینی از سایر خودروها در سرتاسر جهان شود.

پیتر هاربوری، طراح انگلیسی سابق ولوو و فورد که حالا نائب رئیس اجرایی طراحی در جیلی است، می‌گوید: «ما در چین هستیم. چرا از طراحی به عنوان پایه‌ای برای خودروسازی در چین استفاده نکنیم؟ همان‌طور که بهترین خودروهای ایتالیایی را هیچ کشور دیگری نمی‌تواند طراحی کند، یا بهترین خودروهای آلمانی، «بسیار آلمانی» هستند، یا ولوو سوئدی است؛ دلیلی نمی‌بینم که ما نتوانیم فرهنگ چینی را که فرهنگی ۵۰۰۰ ساله در هنر است، در طراحی خودروهای این کشور منعکس کنیم».

هاربوری اشاره می‌کند که اکنون جیلی در حال استفاده از نوعی طراحی در جلوپنجره است که برای صدها (یا شاید هزاران) سال در هنر چین نمود داشته است. جیلی از این طراحی در روکش بلندگوها هم استفاده کرده است و در طراحی بالای پنل تجهیزات از طرح پل هانگژو بی، واقع در شهر زادگاه جیلی تقلید شده است. ‌او می‌گوید این‌ها جزئیاتی هستند که به ایجاد یک زبان طراحی زیبا و منحصربه‌فرد چینی کمک خواهند کرد.

هاربوری اضافه می‌کند: «حیوانات در فرهنگ چین نقش بزرگی دارند. آن‌ها سال‌های خود را به اسم حیوانات منتسب می‌کنند؛ مثل سال قوچ، سال میمون، یا سال خروس. اگر به یک مار یا یک پرنده نگاه کنید، متوجه می‌شوید که محل چشم‌ها و دهان روی صورت‌ آن‌ها با انسان متفاوت است. پس درحالی‌که ما (در غرب) دائما به دنبال کاراکترهای انسانی در خودرو هستیم، این چیزی نیست که اینجا به‌ دنبالش باشند».

در عین حال، این تنها طراحی زیبا نیست که طراحان چینی را به رقیبانی توانمند تبدیل می‌کند. طراحان غربی از سرعت انجام کارها در چین متعجب‌اند.

جیمز هوپ، طراح کانادایی سابق فورد، دایملر کرایسلر، JCI و جنرال موتورز اروپا که حالا مدیر اجرایی طراحی مشترک در چری است می‌گوید: «ما به اینجا سرزمین معجزه‌ها می‌گوییم». او مثالی برای درک سرعت انجام کارها در چین می‌آورد: «یک نمایشگاه خودرو در پیش داشتیم. ما در ژانویه طرح را انتخاب کردیم و باید خودروی ساخته‌شده را پنج روز قبل از نمایشگاه خودروی پکن در اواخر آوریل تحویل می‌دادیم. و ما این کار را کردیم!»

آن خودرو، یعنی خودروی مفهومی FV2030، دارای درهای بازشونده به بالا و پیکربندی جدید طراحی داخلی با استفاده از فرمان و پدال‌های مخفی شونده و همچنین صندلی‌هایی بود که به‌صورت خودکار در رانندگی در حالت خودران به حالت خوابیده درمی‌آیند. به عبارت دیگر، این خودروی مفهومی تنها یک ماکت فایبرگلس نبود، بلکه یک مدل مفهومی کاملا کاربردی بود که تنها در مدت سه ماه از یک طرح روی کاغذ به یک نمونه‌ی ساخته‌شده‌ی واقعی در صحنه‌ی نمایشگاه تبدیل شد.

در مورد یک چیز مطمئن باشید، دیگر طرح‌هایی به سبک قدیمی از چین بیرون نمی‌آیند.

کن پارکینسون، طراح آمریکایی و نائب رئیس طراحی در جنرال موتورز شانگهای توضیح می‌دهد: «مردم چین بر حرکت به سمت آینده بسیار متمرکز هستند. در غرب مردم ارزش زیادی برای یک خودروی قدیمی یا یک خانه‌ی قدیمی قائل هستند. اما اینجا اصلا این‌گونه نیست. حتی فکر آن به ذهن مردم نمی‌رسد. شاید بخشی از آن ریشه در غرور ملی چینی‌ها نسبت به کشور خود و اینکه در چنین زمان کوتاهی به کجا رسیده‌اند، داشته باشد».

طراحان چینی نه‌تنها بر  آینده متمرکز شده‌اند، بلکه در حال طراحی خودروهایی مخصوص خریداران جوان هستند. در چین، سن متوسط خریداران خودرو در مقایسه با هر بازار دیگری در دنیا کمتر است. برای مثال، سن متوسط خریداران کادیلاک در چین ۳۴ سال است. این میانگین حداقل ۲۰ (یا شاید ۲۵) سال کمتر از میانگین ایالات متحده است. 

هاربوری اشاره می‌کند: «ما اخیرا خودرویی برای افراد ۲۷ تا ۳۵ ساله راهی بازار کردیم و حالا در حال رونمایی از خودرویی برای افراد ۲۲ تا ۲۷ ساله هستیم. این واقعا مرا به تعجب واداشت. یک خودروی جدید برای ۲۲ ساله‌ها؟ البته، اینجا در چین، این موضوع طبیعی است.»

طراحی برای چنین جمعیت جوانی در حقیقت یک چالش است، چراکه بعضی از این خودروها فقط برای بازار چین طراحی نمی‌شوند.

پارکینسون از جنرال موتورز می‌گوید: «بعضی از کارهایی که اینجا انجام می‌دهیم در مورد خودروهای بیوک است که در ایالات متحده به فروش می‌رسند و این سخت است که اینجا جمعیتی ۲۵ تا ۳۰ ساله را به‌عنوان بازار مخاطب در نظر بگیرید و در ایالات متحده جمعیتی ۱۵ تا ۲۰ سال مسن‌تر از این. این موضوع باعث ایجاد چالش‌هایی کاملا منحصر‌به‌فرد برای تیم طراحی می‌شود.»

اما اکنون هم با وجود اعتماد‌به‌نفس روزافزون، همه‌ی خودروسازان چینی دست از روش «کپی پیست» در طراحی خودرو برنداشته‌اند. گروه خودروسازی جگوار-لندروور به‌تازگی پرونده‌ای حقوقی علیه جیانگلینگ موتورز به دلیل طراحی خودروی لندوایند X7 که یک کپی بی‌شرمانه از رنج روور ایووک (Range Rover Evoque) است، تشکیل داده است. اما احتمالا این دیگر پایان این ماجرا است. ما احتمالا در پایان عصر طراحی‌هایی کپی شده‌ی بیرون آمده از چین هستیم.

رشد سریع و درخشان صنعت خودروسازی چین به‌راستی خود یک کتاب تاریخ است. تا حالا داستان فقط درباره‌ی افزایش فروش و ابعاد تولید بود. اما اکنون در آستانه‌ی مشاهده‌ی پیشرفت چینی‌ها به فراتر از این مرزها هستیم. طراحی می‌تواند به لبه‌ی تیز شمشیر چینی‌ها تبدیل شود، چراکه آن‌ها تلاش می‌کنند به دنیا نشان دهند که می‌توانند حریف همه شوند.