آیا خودروهای الکتریکی، محصولات بنزینی را از رده خارج می‌کنند؟

چندی پیش موسسه مالی مورگان استنلی گزارشی در مورد دگرگونی صنعت حل و نقل منتشر کرد. آنها در این گزارش در مورد مسائل زیادی بحث کردند، اما یک پیش‌بینی آنها رادیکال‌تر بود. بر اساس گزارش مورگان استنلی،‌ تا سال ۲۰۴۰ خودروهای الکتریکی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد بازار را در اختیار خواهند داشت. برای اینکه درک بهتری از موضوع داشته باشید، باید بدانید که در حال حاضر تنها یک درصد از خودروهایی که به فروش می‌‌رسند،‌ الکتریکی هستند. ابن موضوع باعث می‌شود تا بازار خودرو به ضرر خودروسازان سنتی و به نفع خودروسازان مدرن و حتی شرکت تکنولوژی محور، مانند گوگل تغییر کند. حتی اپل نیز در حال توسعه یک خودرو الکتریکی است.

باور کنید یا نه، این سناریو چندان برای شرکت‌های پالایش نفت و بنزین بد نخواهد بود. بر اساس گزارش مورگان استنلی، فروش بنزین تا سال ۲۰۳۰ افزایش می‌یابد، چون ضریب استفاده از خودروهایی معمولی سریعتر از میزان نفوذ خودروهای الکتریکی خواهد بود. در سال ۲۰۴۰، میزان استفاده از بنزین در سطح فعلی، باقی خواهد بود.

با این حال، بسیاری معتقدند که دوران مالکیت خودرو و دوران خودروهای بنزینی به پایان رسیده است.

اما بگذارید صحت این گفته را بررسی کنیم. شرکت‌هایی همچون اوبر و لیفت توانسته‌اند بازار جدیدی ایجاد کنند. اقتصاد مشارکتی، شرکت‌هایی همچون Airbnb، باعث شده است تا افراد دریابند که خودرو وسیله‌ای است که به خوبی از آن استفاده نمی‌شود. اما این بدان معنا نیست که شاهد یک تغییر اساسی در رفتار مصرف‌کنندگان هستیم. افراد به مالکیت کالاها ادامه می‌دهند. همچنین، افراد از کالاهایی که مالکیت آن را در اختیار دارند، همیشه به صورت بهینه، استفاده اقتصادی نمی‌کنند.

نکته دیگر این است که بازار خودروهای الکتریکی چندان رشدی ندارد، اما فروش خودروهای معمولی رشد خوبی دارد. در دو سال گذشته تنها در ایالات متحده ۳۴ میلیون خودرو به فروش رسیده است.

خودروهای الکتریکی تقریبا فروشی ندارند. فروش تسلا، که بزرگترین تولیدکننده خودروهای الکتریکی است، تنها قطره‌ای در دریا است. خودروهای الکتریکی زیادی با پشتیبانی دولت و ایالت‌های مختلف عرضه ‌شده‌اند، اما نتایج همچنان ناامید‌کننده است.

مهمترین دلیل به نحوه مالکیت بر می‌گردد. مصرف‌کنندگان زمان زیادی داشتند تا خودروهای الکتریکی را خریداری کنند، اما این کار نکرده‌اند. برای اینکه خودروهای الکتریکی به رشد ادامه دهند،‌ نباید تحت مالکیت اشخاص باشند. این خودروها یا باید اشتراکی باشند یا باید در دسته‌هایی قرار بگیرند تا بتوانند بر مشکلات ناشی از شارژ فائق آیند. شارژ خودروهای تسلا در بهترین حالت، حدود یک ساعت طول می‌کشد؛ اما خودروهای بنزینی را می توان در کمتر از پنچ دقیقه سوخت‌گیری کرد.

نتیچه چه خواهد بود؟ خودروهای الکتریکی به تنهایی نمی‌توانند بازار را تسخیر کنند، بلکه خودروهای الکتریکی شبکه‌شده می‌توانند بازار را به نفع خود، تغییر دهند.

پیشرفت خودروهای الکتریکی نمونه‌ای خوبی از پدیده‌ای است که دیرینه‌شناسان تعادل منقطع می‌نامند. خودروهای الکتریکی یک دوره تکامل سریع داشته‌اند و سپس وارد یک دوره ثابت و استاتیک شده‌اند.

جدیدترین دوره تکامل بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ بود. تسلا کم‌کم خود را تثبیت کرد و چندین استارتاپ در زمینه خودروهای الکتریکی ظهور کردند. بسیاری از خودروسازان سنتی نیز به توسعه خودروهای الکتریکی روی آوردند. با گذشت چند سال، استارتاپ‌ها از بازار خارج شدند و خودروسازان سنتی نیز با تقاضای کم بازار خودروهای الکتریکی مواجه شدند. تسلا تقریبا موفق بود، اما تا بحال فقط خودروهای الکتریکی تجملی و لوکس به فروش رسانده است.

این موضوع باعث شده است تا بسیاری معتقد باشند که تسلا موفق خواهد شد و خودروسازان سنتی نیز به توسعه خودروهای الکتریکی ادامه خواهند داد، اما بازار خودرو دگرگون نخواهد شد. در حقیقت می‌توان گفت چند دوره تکاملی دیگر باید ایجاد شود تا به پیش‌بینی مورگان استنلی، تسلط بیش از ۵۰ درصد خودروهای الکتریکی در بازار، محقق شود.

چیزی که باید به آن توجه داشت این است که استفاده از بنزین آسان است. زمانی که نفت پالایش شد، نگهداری، حمل و توزیع آن آسان است. پمپ‌های بنزین تقریبا در هر جا یافت می‌شوند، اما جایگاه‌های شارژ الکتریکی در هر جایی یافت نمی‌شوند. یک باک بنزین تقریبا با ۲۰ دلار پر می‌شود و می‌تواند تا ۴۰۰ کیلومتر دوام داشته باشد. خودروهای الکتریکی نسبت به گذشته بهبودهای زیادی داشته‌اند، اما رسیدن به این سهولت سوخت‌گیری چندان آسان نخواهد بود.

مدل ۳ تسلا آزمونی برای نظریه مورگان استنلی خواهد بود. مدل ۳ تا بحال ۴۰۰ هزار واحد پیش‌فروش داشته است و اگر همه آنها خودرو را بخرند، می‌توان به بینش بهتری از آینده خودروهای الکتریکی دست یافت.

من (نویسنده مطلب) فکر نمی‌کنم که مدل ۳ تغییر زیادی در بازار ایجاد کند. تنها چیزی که از این پیش‌فروش می‌توان فهمید این است که بسیاری خواهان خودروهای الکتریکی هستند، اما توانایی پرداخت ۱۰۰ هزار دلار برای یک خودرو را ندارند.

خودروسازان سنتی دریافته‌اند که نمی‌توان به این افراد خودرو الکتریکی فروخت، چون آنها فقط تسلا می‌خواهند، نه برند دیگر. بعلاوه، صنعت خودروسازی می‌داند که تقاضا برای تسلا بی‌نهایت نیست. اگر این دو حدس درست از آب در آید، خودروهای بنزینی تا مدت زمان زیادی همسفر ما در جاده‌ها خواهند بود.