آیا تسلا رودستر واقعا سریعترین خودروی تولید انبوه خواهد بود؟
پس رونمایی از کامیون برقی سمی (Semi) و نسل دوم تسلا رودستر (Roadster)، بیشتر افراد عملکرد فنی ادعا شده توسط تسلا را باور نمیکنند. ولی یادمان باشد که تسلا هیچوقت در مورد عملکرد فنی و ارقام اعلام شدهی محصولات خود بدقولی نکرده است؛ شاید بزرگترین مشکل این شرکت، سرعت تولید محصولات آن باشد که این مورد، بیشتر متوجهی مشکلات خط تولید است تا مشکلات پایه در فناوریهای تسلا.
در این مقاله، ممکن بودن قابلیتهای ادعای شده تسلا رودستر را بررسی میکنیم؛ با اینکه شاید با دانش فعلی، عملکرد فنی تسلا رودستر باورنکردنی باشد، ولی میتوان مطمئن بود که تا ۲۰۲۰، ادعاهای تسلا ممکن خواهد شد.
آیا کامیون برقی سمی و تسلا رودستر، واقعا به تولید میرسند؟
برای پاسخ به این سوال، باید در نظر داشته باشیم که فناوریهای بهکار رفته در سمی و تسلا رودستر، جهش بزرگی محسوب نمیشوند. با اینکه این دو محصول تسلا در سال ۲۰۱۷ معرفی شدند، ولی کامیون برقی سمی حداقل تا دو سال آینده و تسلا رودستر هم تا سال ۲۰۲۰ تولید نخواهند شد. با توجه به روند سریع در پیشرفت فناوریهای باتری و خودروهای الکتریکی، شاید بتوان گفت که زمان کافی برای باتریهای بهتری که آزمون خود را پس داده باشند وجود دارد.
امروزه شاهد پیشرفت پرسرعت باتریهای خودروهای برقی هستیم. برای مثال، خودروی سوپرمینی زوئی (Zoe) محصول رنو، از سال ۲۰۱۲ تا نسخهی ۲۰۱۶ آن، ۸۵ درصد افزایش در ظرفیت باتری داشته است؛ یا بیامو i3، از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ با افزایش ظرفیت باتری ۵۵ درصدی روبهرو شده است. هر دوی این شرکت بدون تغییر در وزن پک باتری یا قیمت تمام شدهی آن، پیشرفت چشمگیری را در ظرفیت باتری محصولات خود، ایجاد کردهاند. با نگاهی ساده به پیشرفت فناوریهای باتری لیتیوم-یون، فشردهسازی و مدیریت گرما و الکتریسیته، میتوان پیشبینی کرد که باتریهای آینده عملکرد بسیار بهتری را ارائه خواهند داد.
شاید تولید کامیون سمی و تسلا رودستر امکان پذیر باشد، اما قیمت آنها خیلی بالا نخواهد بود؟
بر اساس اعلام رسمی مقامات تسلا، رودستر به باتری ۲۰۰ کیلووات ساعتی مجهز خواهد بود. بهترین نسخه از مدل 3 با قیمت ۴۴ هزار دلار، از باتری ۸۰ کیلووات ساعتی استفاده میکند. با توجه به قیمت ۲۵۰ هزار دلاری گرانترین نسخهی تسلا رودستر، میتوان گفت که هزینهی باتری آن کاملا تامین میشود.
کامیون برقی سمی نیز در هر مایل (۱.۶ کیلومتر) کمتر از دو کیلووات ساعت انرژی مصرف میکند و قابلیت طی کردن مسافتهای بیش از ۴۸۰ و ۸۰۰ کیلومتر با یکبار شارژ دارد. با توجه به این اعداد، احتمالا سمی از باتری ۶۰۰ و ۱۰۰۰ کیلووات ساعتی استفاده میکند. با اینحال، گرانترین نسخه از کامیون برقی تسلا، ۲۰۰ هزار دلار قیمتگذاری شده است.
بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده، هزینهی ساخت باتری، کمتر از ۲۰۰ دلار به ازای هر کیلووات ساعت است که این رقم در مقایسه با ۶ سال گذشته، بیش از چهار برابر کاهش داشته است. شرکت تسلا مطمئناً به دنبال کاهش قیمت باتری است که شاید تا سال ۲۰۲۰، هر کیلووات ساعت ۱۰۰ دلار قیمت بخورد. در اینصورت، قیمت باتری کامیون برقی سمی حدود ۶۰ تا ۱۰۰ هزار دلار خواهد بود که با توجه به مزیتهای بسیار خودروهای الکتریکی، نمیتوان قیمت تمام شدهی آن را خیلی زیاد دانست.
شاید خودروهای تسلا خیلی گران قیمت نباشند، ولی وزن آنها چطور؟
وزن تسلا رودستر اعلام نشده است ولی در مقایسه با مدل 3، توانایی طی کردن مسافت دو برابر با یکبار شارژ را دارد. همانطور که ذکر شد، مدل 3 از باتری با ظرفیت ۸۰ کیلووات ساعت استفاده میکند که باتری تسلا رودستر با ظرفیت ۲۰۰ کیلووات ساعت، بیش از دو برابر مدل 3 است. برای این عدد چند توضیح میتوان داشت. شاید موتورهای برقی رودستر، بیشتر عملکرد محور باشند که به همین دلیل انرژی بیشتری مصرف میکنند. به دلیل وجود تایرهای عریضتر مقاومت چرخش چرخها بیشتر خواهد بود و البته به دلیل نیروی رو به پایین بیشتر، مقاومت آیرودینامیک هم بیشتر خواهد شد.
مسلماً تسلا رودستر وزن بالایی خواهد داشت؛ حتی اگر بدنه از فیبرکربن ساخته شود، باتری، موتورهای برقی، سیستم ترمز، سیستم خنک کننده و میل کاردان وزن بالای آن را تضمین میکنند. مدل 3 تسلا، ۱۷۳۰ کیلوگرم است؛ در واقع پک باتری ۸۰ کیلووات ساعتی، ۵۰۰ کیلوگرم وزن دارد. میتوان انتظار داشت که تا عرضهی تسلا رودستر، وزن پک باتری کاهش چشمگیری داشته باشد. اگر باتری ۲۰۰ کیلووات ساعتی زیر یک تن وزن داشته باشد، با اینکه مشکل است، اما تسلا رودستر میتواند وزن زیر دو تن را تجربه کند.
با توجه به این موارد، نباید انتظار فرمانپذیری خودروهای سبک وزنی چون کیترهام (Caterham) را داشته باشیم. معمولا رکوردهای زمانگیری پیست برای همهی افراد جذاب نیست که مصداق آن دوج دیمون است. ولی تسلا رودستر با داشتن سیستم تمام چرخ محرک، گشتاور برداری الکترونیکی و مرکز ثقل پایین، چندان هم در پیچها علمکرد بدی نخواهد داشت.
اگر بخواهیم در مورد کامیون برقی سمی هم این اعداد را بهکار ببریم، احتمالا وزن باتری ۱۰۰۰ کیلووات ساعتی آن پنج تن خواهد بود. نسخهی ۶۰۰ کیلووات ساعتی آن، علاوه بر قیمت کمتر، با وزن باتری سه تنی، کامیون سبکتری هم خواهد بود. پک باتری پنج تنی و چهار موتور برقی بزرگ مطمئناً وزن زیادی خواهند داشت؛ اما باید در نظر داشته باشیم که کامیونهای دیزلی به همراه جعبهدندهی ۱۶ سرعته، دو دیفرانسیل و مخزن سوخت یک هزار و ۱۰۰ لیتری اصلا سبکوزن نیستند.
صفر تا ۱۰۰ در ۱.۹ ثانیه، واقعا امکان پذیر است؟
بر اساس ادعای مقامات تسلا، نسل جدید رودستر در زمانی کمتر از دو ثانیه، از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت میرسد. مهمترین موارد در شتاب بالا، چسبندگی و گشتاور زیاد است؛ سیستم تمام چرخ محرک در کنار توزیع وزن مناسب و نیروی الکتریکی، بهترین دستور شتاب بالا است. ایلان ماسک عدد ۱۰ هزار نیوتنمتر را برای گشتاور تسلا رودستر اعلام کرد. اما باید بدانید که اکثر سوپراسپرتهای فعلی بازار، در دندهی اول همین مقدار گشتاور در اختیار دارند. در واقع تا اعلام نشدن حداکثر قدرت تسلا رودستر، ذکر کردن گشتاور ۱۰ هزار نیوتنمتری آن اطلاعات زیادی به ما نمیدهد. اعضای یکی از مجلههای معتبر آمریکا (موتور ترند)، مدل S P100D که دو هزار و ۲۲۰ کیلوگرم وزن دارد، در حالت رانندگی «شگفت آور پلاس» (+Ludicrous) قرار دادند، زمان صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت ۲.۳ ثانیه و شتاب گرانش ۱.۴g را ثبت کردند. با توجه به اینکه تسلا رودستر، سبکتر، پرقدرتتر است و تایرهای عریضتری دارد، احتمالاً رسیدن به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت در زیر دو ثانیه امکان پذیر خواهد بود.
تا بهحال هیچ خودروی برقی با جعبهدندهی چند دندهای عرضه نشده است؛ شاید تسلا رودستر اولین مورد باشد. البته در صورت چند دنده بودن آن و هدف گرفتن حداکثر سرعت بالای ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت، شتاب اولیه با کاهش روبهرو خواهد شد. شاید هم موتورهای برقی تسلا رودستر بهقدری نیرومند باشند که حتی با تعویض دنده هم بتوانند گشتاور ۱۰ هزار نیوتنمتری را حفظ کنند.
با توجه به این موارد، میتوان دلیل کاهش شتاب ثانویه رودستر را درک کرد. زمان رسیدن تسلا رودستر از سرعت ۱۰۰ به ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت در مقایسه با مکلارن 720S فقط ۰.۳ ثانیه سریعتر است. احتمال اینکه رودستر در سرعتهای بالاتر، در مقایسه با سوپراسپرتهای بنزینی شتاب کمتری داشته باشد وجود دارد.
اما باید توجه داشته باشیم که تمام ارقام اعلام شده، فعلا در حد ادعاء هستند. در واقع هنوز تسلا رودستر به تولید انبوه نرسید است و هیچ گروه مستقلی آن را تست نکرده است. مانند ارقام باورنکردنی هایپرکار امارتی دویل 16، تسلا رودستر نیز هنوز یک ادعای بزرگ است. مورد دیگری که هنوز مقامات تسلا در مورد آن اطلاعی ندادند، حذف کردن زمان حرکت اولیهی خودرو است. در تمام تستهای درگ، معمولا با شروع حرکت و زمانگیری، چرخهای جلو کمی به حرکت میافتند که این فاصلهی کم، ۰.۲ تا ۰.۳ ثانیه در زمان کلی تاثیر خواهد گذاشت. مشخص نیست که این زمان برای تسلا رودستر محاسبه شده است یا آن را در نظر نگرفتهاند.
تسلا رودستر تا سال ۲۰۲۰ عرضه نخواهد شد؛ با توجه به این مورد، آیا به نظر شما شرکتهای دیگر خودرویی با زمان صفر تا ۱۰۰ کمتر از رودستر را زودتر از تسلا ارائه میکنند؟