تأثیر جنگ تجاری آمریکا و چین بر صنعت خودرو

وقوع جنگ تجاری تهدیدکننده با چین می‌تواند خبر بسیار بدی برای صنعت خودروی آمریکا باشد. جمهوری خلق چین در اقدام تلافی‌جویانه در قبال پیشنهاد اخیر دونالد ترامپ برای افزایش تعرفه‌ها در مورد محصولاتی که از چین وارد ایالات متحده آمریکا می‌شوند، قصد دارد تدبیر مشابهی اجرا کند که به احتمال زیاد صنعت خودروی آمریکا را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.

دونالد ترامپ در ابتدا تعرفه‌هایی برای حدود ۵۰ میلیارد دلار کالاهای وارداتی از چین به ایالات متحده پیشنهاد داد. این اقلام شامل انواع مختلفی از قطعات خودرو مانند مبدل گشتاور، مبدل کاتالیزوری و باتری‌های لیتیومی بود. این تعرفه‌ها روی تمام وسایل نقلیه مانند اتوبوس و موتورسیکلت نیز تأثیر گذاشت.

چین به‌سرعت پیشنهادات خود را با پیشنهاد تعرفه‌های ۵۰ میلیارد دلاری محصولات آمریکایی، از جمله خودرو و هواپیما پاسخ داد. ترامپ از اینکه اقدام خود را به‌عنوان یک جنگ تجاری نام ببرد، خودداری کرد؛ هرچند نمی‌توان نامی بهتر از این برای اقدامات متقابل دو کشور یافت.

طبق گفته نشریه نیویورک تایمز، چین محصولاتی را مشمول طرح تعرفه قرار داده است که به‌طور ویژه می‌تواند اثر مخربی روی اقتصاد ایالات متحده آمریکا بگذارد. این کالاها به‌ویژه از سوی ایالت‌های حزب جمهوری‌خواه به چین صادر می‌شود؛ به نظر می‌رسد دلیل تصمیم چین این موضوع باشد که سیاستمداران ممکن است بهترین اهرم را برای منصرف کردن ترامپ از تصمیم خود در اختیار داشته باشند.

اثرات بالقوه این اقدامات هنور بر صنعت خودرو هر دو کشور مشخص نیست؛ زیرا این طرح‌ها در حال حاضر پیشنهادی هستند. هنوز فرصتی برای دو طرف جهت مذاکره در مورد تغییرات وجود دارد.

استفانی برینلی، تحلیلگر ارشد IHS Markit، به موتوروان گفت:

مهم است توجه داشته باشیم که تعرفه‌ها هنوز فقط در مرحله پیشنهاد قرار دارند. زمان معقولی برای مذاکره وجود دارد؛ هرچند منطقی است و انتظار می‌رود که برخی از این تعرفه‌ها اعمال شوند.

اگر این پیشنهادها به کار گرفته شوند، ممکن است روزهای سختی برای برندهای آمریکایی رقم بخورد.

ادی کیم، معاون بخش تحلیل صنعت در اتوپاسیفیک، به سایت موتوروان گفت:

هیچ کدام از این تعرفه‌ها برای خودروسازانی که به‌سرعت در حال تبدیل شدن به قطب‌های جهانی هستند و منافعشان در گروی شبکه‌های عرضه جهانی محصولات است، مناسب نیست. توجه داشته باشید که جنرال موتورز امروز صبح بیانیه‌ای منتشر کرد و از دو طرف خواست که بر خشم خود غلبه کنند و از اقدامات عجولانه بپرهیزند. جنرال موتورز در حال حاضر دو مدل خودرو از چین وارد بازار ایالات متحده آمریکا می‌کند و فورد نیز به‌زودی فوکوس را وارد خواهد کرد. هر دو خودروساز آمریکایی صادرات قابل توجهی از ایالات متحده به چین دارند. جنگ تجاری میان دو کشور می‌تواند مدل‌های کسب‌وکار بسیاری از خودروسازان را نابود کند. 

تسلا نیز از جمله برندهایی است که در معرض بالاترین خطر برای اعمال تعرفه‌ها قرار می‌گیرند. چین بازار عمده‌ای برای خودروساز الکتریکی است و در حال حاضر باید با توجه به عوارض گمرکی موجود برای ارسال برخی مدل‌های خودروی الکتریکی به این کشور مقابله کند.

چین روز چهارشنبه در پاسخ به ایالات متحده آمریکا،  تعرفه‌هایی به ارزش ۵۰ میلیارد دلار بر اقلامی مانند سویا، خودرو، مواد شیمیایی و سایر کالاهای آمریکایی قرار داد. به اعتقاد کارشناسان، مسیری که دو کشور در پیش گرفته‌اند، به احتمال زیاد می‌تواند منجر به یک جنگ همه‌جانبه تجاری شود.

مقامات چینی با سرعت غیر معمول حرکت کردند و قصد داشتند ۱۰۶ نوع کالای آمریکایی وارداتی به چین را مشمول تعرفه بسیار سنگین قرار دهند. آن‌ها قصد دارند به جایگاه ایالات متحده در کمربند مزرعه (بخش بزرگی از حامیان سیاسی ترامپ) ضربه بزنند. این بخشی منبع عمده‌ کالاهای آمریکایی است که در سوپرمارکت‌های چین به فروش می‌رسند. با ضربه زدن به این کالاها، به‌طور عمده منافع حامیان ترامپ به خطر می‌افتد و احتمال صرف‌ نظر کردن از مواضع پیشین وجود دارد.

طرح پکن برای اعمال تعرفه‌های جدید فقط چند ساعت پس از آن اعلام شد که دولت ترامپ اعلام کرد حمایت خود را از کالاهای ساخت چین در زمینه قطعات هواپیما، خودروها و قطعات خودرو، تلویزیون، فولاد و موارد دیگری قطع می‌کند. پس از دور قبلی تعرفه‌هایی که طی چند روز گذشته به نمایش گذاشته شده‌اند، اقدامات جدید موجب نگرانی شده است؛ این اختلاف می‌تواند بیش‌تر گسترش یابد و مسئله اشتغال و رشد اقتصادی در هر دو کشور تحت تأثیر قرار گیرد. با افزایش کشمکش‌ها بر سر تعرفه‌های دوجانبه، بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری نیز به این مسئله واکنش نشان دادند و کاهش ارزش قابل توجهی تجربه کردند.

ژو گوانگیائو، معاون وزیر دارایی چین، روز چهارشنبه گفت:

چین هرگز فشار خارجی را تحمل نمی‌کند. فشار خارجی فقط مردم چین را بر توسعه اقتصادی بیش‌تر متمرکز خواهد کرد.

اکنون سؤال این است که آیا دو طرف تلاش خواهند کرد قبل از برگزاری مذاکرات دوجانبه، از اعمال مجازات‌ و تعرفه‌های سنگین خودداری کنند. هنوز هیچ‌کدام از اقدامات آمریکایی‌ها اجرایی نشده است؛ گرچه زمان دقیق اقدامات چین نیز به‌درستی مشخص نیست.

جنگ‌ تعرفه‌های سنگین تجاری هنوز بر بخش وسیعی از روابط تجاری بین دو کشور تأثیر نمی‌گذارد؛ این رقم در حدود ۶۵۰ میلیارد دلار در سال برآورد می‌شود. با این حال اقتصاددانان می‌گویند اگر دو طرف موفق به پیدا کردن راه‌ حل فوری برای حل اختلافات خود نشوند، برخورد می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد‌؛ این اتفاقات تهدیدی برای روابط تجاری است که برای اقتصاد جهانی ضروری محسوب می‌شود.

جی ژائو، محقق ارشد دانشگاه فودان در شانگهای، می‌گوید:

اجازه دادن به اختلاف برای تبدیل شدن به آزمایش اراده‌، اشتباه بزرگی است. ما باید به‌گونه‌ای حرفه‌ای مذاکره کنیم و اختلاف را کمتر ایدئولوژیک و عاطفی بدانیم.

تعرفه‌های جدید پیشنهادشده توسط چین بخش قابل توجهی از کالاهایی را پوشش می‌دهد که این کشور از ایالات متحده خریداری می‌کند. طرح حمایتی ۵۰ میلیارد دلاری چین از تولیدات داخلی که روز چهارشنبه اعلام شد، با محصولات ۳ میلیارد دلاری همراه است که پکن پیش از این در واکنش به تعرفه‌های آمریکایی در واردات جهانی فولاد اعمال کرد؛ این ارقام حدود یک‌سوم از واردات چین را به خود اختصاص داده است.

در مقابل، به دلیل این‌که ایالات متحده به‌طور قابل توجهی از چین محصول وارد می‌کند، تعرفه‌های مربوط به همان مقدار محصولات نیز تقریبا یک‌هفتم از واردات چین را تشکیل می‌دهد. این موضوع به ایالات متحده فرصت بیش‌تری برای پیدا کردن محصولات دیگر چینی برای هدف قرار دادن می‌دهد. زمانی که مقامات چینی روز چهارشنبه از اقدام ترامپ شگفت‌زده شدند، با وجود تمام مشکلات گفتند که می‌خواهند از تشدید اختلاف جلوگیری کنند.

ژو، معاون وزیر دارایی چین، می‌گوید:

نگرش چین به این موضوع روشن است. ما خواستار جنگ تجاری نیستیم؛ چون جنگ تجاری به منافع هر دو کشور آسیب می‌رساند.

دو طرف با توجه به آینده در حال تعامل هستند. ترامپ اخیرا تعرفه‌های جدیدی در برابر چین اعمال کرد و در همان حال، به تلاش‌های دولت پکن برای بازسازی اقتصاد این کشور با تمرکز بر فناوری‌های آینده نظر داشت. این برنامه که به‌عنوان برنامه افزایش تولید چین تا سال ۲۰۲۵ شناخته می‌شود، ساخت صنایع پیشرفته مانند رباتیک، هوافضا و وسایل الکتریکی را به‌عنوان هدف مشخص می‌کند.