بعد از انتشار بیانیه پژو سیتروئن مبنی بر تعلیق سرمایه‌گذاری در ایران به دنبال سیاستهای اخیر آمریکا، هیئت قطعه‌ساز فرانسه (FIEV) نیز به‌سرعت برنامه سفر خود به ایران را لغو کرد و مدیرعامل این انجمن گفت به‌جای سفر به تهران، با اعضای کلوپ ایرانی این لابی در فرانسه جلسهای تشکیل خواهد شد. به این ترتیب به نظر میرسد شرایط فعالیت قطعه‌سازانی که در این مدت تعاملاتی با شرکتهای فرانسوی ایجاد و برای تولید خودروهای جدید در کشور سرمایه‌گذاری کرده بودند و نیز تهدیدها و فرصتهای ناشی از اتفاقات و تصمیمگیریهای اخیر، نیاز به بررسی دارد.
تکلیف تضمین فرانسوی‌ها هنوز مشخص نیست
سخنگوی انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو کشور با توضیح این مطلب که قرار بود قرارداد پسابرجامی بسته‌شده با پژو، سفت و سخت و با تضامین کافی باشد، گفت:
با محرمانه نگاه داشتن این قرارداد، هنوز کسی نمیداند چه تضامینی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت یا خودروساز ایرانی، از این شرکت فرانسوی گرفته شده است. بنابراین اگر ضمانت کافی از پژو گرفته شده باشد، رفتن فرانسوی‌ها قطعا مهم نخواهد بود.
فرهاد بهنیا با بیان اینکه اگر طی این قرارداد، تضمینی از پژو گرفته نشده باشد، با اتفاقات جدید متأسفانه زیان سنگینی به صنعت خودرو و قطعه سازی کشور وارد خواهد شد، افزود:
تعداد زیادی از قطعه‌سازان داخلی روی پلتفرمهای مشترک سرمایه‌گذاری کردند، قالب ساختند و خط تولید ایجاد کردند که در صورت نبود تضمین لازم با رفتن پژو، همه اینها بلاتکلیف باقی خواهند ماند.
سخنگوی انجمن سازندگان قطعات در پاسخ به این سؤال که با فرض نبود هیچ بندی برای ارائه تضمین از سوی طرف فرانسوی، تکلیف قطعه‌سازانی که در این زمینه سرمایه‌گذاری کردهاند چه خواهد شد، اظهار کرد:
به هر حال در این شرایط نمیتوان دست روی دست گذاشت. باید این امکان به وجود بیاید پلتفرمهایی را که خودروسازان داخل از قبل در نظر گرفتهاند به نحوی جایگزین این پلتفرمهایی کرد که قطعه‌سازان روی آنها سرمایه‌گذاری کرده بودند.
نیاز به حمایت واقعی از قطعه‌ساز داخلی
بهنیا با اشاره به اینکه بدعهدی خودروسازان خارجی دومین بار است که اتفاق میافتد، خاطرنشان کرد:
... با وجود این، باید از تولیدکننده داخل و قطعه‌سازان به شکل واقعی حمایت شود. به این ترتیب نیاز است درصد مالیاتی که بخش تولید میپردازد، کاهش یابد. کاهش سهم تأمین اجتماعی و لحاظ بخشودگی برای کارفرما در این بخش، تعدیل نرخ بهرههای بانکی و جلوگیری از افزایش قیمت مواد اولیه و حتی کاهش قیمت در این بخش، از جمله حمایتهای دیگری است که باید از بخش تولید و از قطعه‌سازان کشور انجام شود.
به گفته این فعال در حوزه قطعه‌سازی، اگر این اقدامات توسط مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و کمیسیون صنایع مجلس انجام شود، بخش قابل توجهی از سرمایه سرگردان کشور که به دنبال فرصت مناسب برای سرمایه‌گذاری است، به‌جای خرید سکه و ارز، به سمت بازار تولید حرکت خواهد کرد و در این بخش جذب خواهد شد. بهنیا با بیان اینکه ایجاد رونق اقتصادی بیشک نتایج مثبتی به همراه خواهد داشت، گفت:
شکلگیری چنین فرایندی به بالا رفتن تولید ناخالص ملی منتهی خواهد شد. همچنین نیاز کشور به واردات را کاهش و متعاقبا فرصتهای شغلی را افزایش میدهد. تنها در این صورت است که میتوان ادعا کرد رفتن فرانسوی‌ها بر صنعت خودرو و قطعه‌سازی کشور تأثیر نمیگذارد.
حضور مشروط قطعه سازان کشور در فرانسه
سخنگوی انجمن قطعه‌سازان ایران با اشاره به اینکه در سالهای اخیر چندین قرارداد همکاری و جوینت ونچر میان قطعه‌سازان کشور و فرانسوی‌ها ایجاد شده است، اظهار کرد:
اساسا یکی از پیشنیازهای ورود به فرایند تولید پلتفرمهای جدید این بود که قطعه‌سازان داخل حتما با قطعه‌سازان خارجی مورد تأیید پژو یا رنو جوینت شوند. بدین ترتیب، منتفی شدن سفر اعضای انجمن قطعه‌سازان فرانسوی به ایران اقدامی بی‌معنی بود.اگر قرار است کارکرد سفر قطعه‌سازان ایرانی به فرانسه نیز فقط معارفه و شناخت باشد، بهتر است قطعه‌سازان ایرانی در آن شرکت نکنند. اما در صورتی که در این جلسه قرار باشد در مورد چگونگی پرداخت خسارت به تولیدکنندگان ایران صحبت شود یا توافق شود که حتی با اعمال تحریمهای اقتصادی، هنوز قطعات فرانسوی به ایران بیاید، آن زمان این جلسه میتواند مفید باشد. بنابراین قطعه‌سازان ایرانی پیش از رفتن به فرانسه، باید در جریان دستور جلسه انجمن قطعه‌سازان این کشور قرار بگیرند و با توجه به محتویات آن، در‌مورد حضور در جلسه تصمیم بگیرند.این حق باید برای فعالان صنعت خودروی ایران محفوظ باشد که به‌صورت حقوقی این اقدام خودروسازان و قطعه‌سازان فرانسوی را پیگیری کنند
تبدیل تهدید به فرصتی برای ارتقاء کیفیت
بهنیا در زمینه میزان انتقال تکنولوژی و فنآوری تولید در سالهای بعد از برجام نیز گفت:
تعدادی از قطعه‌سازان که زود اقدام کردند، موفق به انتقال برخی از خطوط تولید به داخل کشور شدند؛ اما برای تولید یک خودرو باید حلقههای متصل زیادی وجود داشته باشد که نبود هرکدام از این حلقهها به بلاتکلیف ماندن این سرمایهگذاریها منتهی خواهد شد.
وی با بیان اینکه با رویکرد متفاوت و خوشبینانه، میتوان این شرایط را برای ارتقاء و بهبود کیفیت تولید داخل مناسب دانست، اظهار کرد:
لازم است در اقدامی سریع، کمیتهای تشکیل شود که در آن برنامه فعالان صنعت خودرو و قطعه‌سازی برای افزایش کیفیت محصولات داخلی در نبود خارجیها مشخص و اعلام شود. این تنها راهکاری است که میتواند بازار خودرو کشور را پررونق نگاه دارد.