چرا سایپا رهام خبر خوبی برای صنعت خودروسازی کشور است
طی عمر صنعت خودروسازی ایران، هیچ‌گاه خودروسازان داخلی در شرایط مشابهی با دهه‌ی اخیر و به‌خصوص چند سال گذشته را تجربه نکرده‌اند. عوامل زیادی در عقب‌ماندگی خودروسازان کشور دخیل بوده‌اند که به اعتقاد کاربران زومیت نبود فضای رقابتی برای ورود محصولات متنوع با قیمت مقرون‌به‌صرفه به بازار برای ایجاد تلاش بیشتر برای خودروسازان جهت افزایش توانایی خود و کسب سهم بیشتری از بازار درکنار عواملی مانند عدم توجه به پتانسیل‌های داخلی و توانایی‌های علمی کشور برای توسعه و تولید فناوری‌های مدرن خودرویی، از جمله مواردی محسوب می‌شود که باعث ناامیدی مردم از این صنعت شده است.
عقب‌ماندگی و ضعف‌های محسوس خودروسازان بر کسی پوشیده نیست، این موضوع درکنار خروج بسیار از شرکای اصلی خودروسازان داخلی باعث شده است تا درصد زیادی از مردم و حتی عده‌ای از کارشناسان از حذف صنعت خودروسازی در کشور سخن گویند و هیچ آینده‌ی روشنی برای آن متصور نباشند. بازار خودروی ایران طی سال‌های گذشته همواره تشنه‌ی محصولات جدید بوده است؛ عطشی که خودروسازان داخلی توانایی پاسخ‌گویی به آن را نداشتند؛ ورود برندهای کمتر شناخته شده‌ی چینی و آمار فروش فوق‌العاده‌ی آن‌ها، گواه این مدعی است.
بااین‌حال برخی مواقع اخبار امیدوارکننده‌ای از گوشه و کنار صنعت خودروسازی کشور شنیده می‌شود. پس از عقد برجام و انعقاد قرارداد‌های بزرگ همکاری ایران‌خودرو با شرکت‌های نام‌دار مانند هیوندای (برای تولید جعبه‌دنده) و پینین‌فارینا (در راستای طراحی محصولات جدید) و انتشار اخباری از عرضه‌ی سه محصول جدید ایران‌خودرو درکنار خودروهای جدید پژو در بازار ایران، تمامی نگاه‌ها را سمت این خودروساز برده بود تا اولین حرکت جدی آن برای ایجاد تحول در صنعت خودروسازی کشور را مشتاقانه دنبال کنند؛ اما در همین حین و پس از تأخیر‌های گسترده‌ی سایپا در رونمایی از محصول جدید خود، این خودروساز داخلی با رونمایی از رهام، نظر بسیاری از کارشناسان را به خود جلب کرد.
رهام از همان ابتدا با طراحی خوب و زیبا، خودنمایی کرد
سایپا رهام کمتر از یک ماه گذشته و طی نمایشگاه خودروی شیراز معرفی شد. خودروی سدان کامپکتی که از طراحی زیبا و خوبی (به‌خصوص در مقایسه با سایر محصولات داخلی) بهره می‌برد. سایپا پیش از این برای گسترش سبد محصولات خود اقدام به معرفی و عرضه‌ی خودروهایی مانند تیبا، کوئیک و ساینا کرده بود؛ بااین‌حال هیچ یک از این خودروها به واسطه‌ی طراحی ضعیف و نه چندان دلچسب درکنار مشخصات فنی پایین، هیچ‌گاه موفق به جلب نظر کاربران نشدند. اما رهام از همان ابتدا و به واسطه‌ی طراحی زیبا و جذاب خود، موفق به خودنمایی شد.
چه چیزی سایپا رهام را به خبری بزرگ برای صنعت خودروسازی کشور و محصولی خاص تبدیل می‌کند؟ نکته‌ی بسیار مهم در خصوص این خودرو، زبان طراحی، مشخصات فنی یا کلاس خودرو نیست. رهام نتیجه‌ی اولین پلتفرم داخلی خودرو محسوب می‌شود که طی ۶ سال گذشته سایپا مشغول توسعه‌ی آن بوده است.
اما پلتفرم چیست و چرا از اهمیت زیادی در صنعت خودروسازی برخوردار است؟ پلتفرم مجموعه‌ای از قطعات، مجموعه‌ها و حتی بخش‌هایی از خط تولید است که بین یک خانواده‌ی محصول خودرو مشترک است. در صنعت خودروسازی مدرن، باتوجه‌به افزایش تنوع محصولات و سلایق مشتریان، توسعه‌ی جداگانه‌ی هر خودرو به‌صورت محصولی منحصربه‌فرد، بسیار پرهزینه و زمان‌بر خواهد بود. به همین دلیل خودروسازان جهانی با توسعه‌ی یک پلتفرم، اقدام به توسعه و تولید خودروهایی در کلاس‌های مختلف روی آن می‌کنند تا درکنار کاهش هزینه‌ها، زمان به‌روز کردن سبد محصولات خود را نیز کاهش دهند. در توسعه‌ی پلتفرم تمام محاسبات و موارد لازم برای تولید خودروهایی در کلاس‌های مختلف، با پیشرانه‌های متفاوت و زبان طراحی خاص، انجام می‌شود تا حتی در آینده امکان به‌روز کردن سریع و کم‌هزینه‌ی خودروها نیز فراهم باشد.
می‌توان پلتفرم خودرو را به مانند مواد اولیه و ابزار مشترک مورد نیاز چندین غذای مختلف در یک آشپزخانه تشبیه کرد که در صورت تأمین آن‌ها، پخت و پز تمامی غذا‌ها به‌سادگی و در زمان اندک انجام خواهد شد؛ به‌عنوان مثال می‌توان به خودروهای هیوندای سوناتا، کیا اپتیما، هیوندای سانتافه، کیا سورنتو، هیوندای گرنجور، کیا کادنزا، هیوندای i40 و کیا کارنز، اشاره کرد که همگی روی پلتفرم Y این هولدینگ خودروسازی، ساخته شده‌‌اند.
پلتفرم خودرو یکی از نقاط ضعف اصلی خودروسازان داخلی است که پس از چند دهه فعالیت، هیچ یک هنوز پلتفرم اختصاصی دراختیار ندارند. یکی از دلایل فروش خودروهای تکراری برای سال‌های متمادی و هزینه‌بر بودن طراحی محصولات جدید، همین موضوع است. البته باید این نکته را در نظر داشت که توسعه‌ی پلتفرم یکی از گران‌ترین و زمان‌برترین موارد در صنعت خودروسازی است.
سایپا پس از همکاری در پروژه‌ی ملی پلتفرم خودرو با دانشگاه‌های علم و صنعت ایران، تهران، امیرکبیر و خواجه نصیر و همچنین استفاده از مشاوران خارجی خود، بالاخره موفق به نهایی‌سازی پلتفرم SP100 و تولید خودروی رهام با استفاده از آن شد. با وجود بدقولی و خروج بسیاری از شرکای خودروسازان داخلی، ایجاد دانش توسعه‌ی پلتفرم و استفاده از آن برای تولید خودرو در کشور، قدم رو به جلو و بسیار مثبتی برای افزایش توانمندی و استقلال شرکت‌های خودرویی است.
به گفته‌ی مدیران بخش تحقیق و توسعه‌ی سایپا یکی از نقاط قوت پلتفرم این شرکت، توسعه‌ی آن پس از نیازسنجی از بازار و مشتریان بوده است. سایپا با بررسی بازار و سلایق کاربران، اقدام به توسعه‌ی این پلتفرم کرده است تا نتیجه‌ی خروجی خودروهایی برای تأمین تمامی نیازهای کاربران ایرانی باشد.
در دنیای مدرن خودروسازی امکان طراحی و تولید تمام بخش‌های یک خودرو توسط خودروسازان وجود ندارد. سایپا نیز خوشبختانه با درک این موضوع، در طراحی پلتفرم با تشکیل یک مثلث تشکیل شده از سه ضلع سایپا، طراح خارجی و تأمین‌کننده‌ی داخلی، اقدام به افزایش توانایی و دانش برخی از تأمین‌کنندگان خود کرده است تا با پیشرفت این بخش از خودروسازی داخلی، دیگر نیازی به تأمین قطعاتی مانند فرمان برقی، ماژول‌های کنترلی و حسگر‌های خودرو از شرکت‌های خارجی نباشد و تولیدکنندگان در داخلی کشور دانش و توانایی ساخت آن‌ها را داشته باشند.
توسعه پلتفرم، اصلی‌ترین بخش مورد نیاز برای تولید خودروهایی متنوع با هزینه‌ی ساخت اندک است
هنوز بخش‌هایی مانند پیشرانه و جعبه‌دنده از ضعف‌های اصلی صنعت خودروسازی کشور است که باتوجه‌به ظرفیت کم بازار داخلی و هزینه‌بر بودن این قطعات، درکنار طراحی پلتفرم، سایپا صرفا به بخش پکیجینگ و نیازسنجی جهت تأمین از سایر شرکت‌ها پرداخته است. به گفته‌ی مدیران بخش تحقیق و توسعه‌ی سایپا، این خودروساز در نظر دارد پس از نهایی‌سازی و عرضه‌ی بخشی از محصولات پلتفرم SP100، اقدام به طراحی پیشرانه و جعبه‌دنده نیز بکند؛ البته باتوجه‌به مشکلات خودروسازان داخلی و نیازهای آن‌ها، سؤال بزرگی که در این بین وجود دارد، چرایی عدم همکاری ایران‌خودرو و سایپا به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروسازان کشور برای توسعه‌ی پیشرانه و جعبه‌دنده‌ی خودکار (مانند بسیاری از خودروسازان جهان مثل فورد و جنرال‌موتورز، سیتروئن و پژو، هیوندای و کیا، تویوتا و بی‌ام‌و) برای کاهش هزینه‌ی مراحل طراحی و تولید است؟
سایپا در حال طراحی چند خودروی کلاس مختلف مانند هاچ‌بک و شاسی‌بلند روی پلتفرم SP100 است
سایپا در نظر دارد به واسطه‌ی پلتفرم SP100 خودروهایی در کلاس سدان (رهام)، هاچ‌بک، کراس‌اور، وانت و MPV را تولید و به بازار عرضه کند. باتوجه‌به ماهیت پلتفرم SP100، درکنار نهایی‌سازی رهام، طراحی و انجام مراحل لازم برای تأمین و تولید بخش‌های مختلف سایر خودروهای این پلتفرم نیز هم‌اکنون در حال انجام است. یکی از نکات قابل‌توجه در خصوص توانایی بخش خودروسازی کشور، طراحی بدنه‌ی رهام است که به‌صورت کامل توسط مرکز طراحی سایپا انجام شده است که نشان می‌دهد در صورت توجه به پتانسیل‌های موجود، می‌توان نتایج بسیار خوبی را به‌دست آورد.
به گفته‌ی مدیران سایپا این شرکت باتوجه‌به حساسیت‌های فعلی بازار در بخش کیفیت خودروها، سعی بر ارتقا کیفیت رهام دارند و به همین دلیل خود را برای آغاز فروش این خودرو در بهمن‌ماه سال جاری آماده می‌کند.
امیدواریم سایپا روند خوب تحقیق و توسعه‌ی خود را متوقف نکند و با هدف تحول در روند کاری و سبد محصولات خود، به توسعه‌ی محصولات مختلف روی این پلتفرم و عرضه‌ی آن‌ها به بازار بپردازد و بسیاری از خودروهای قدیمی و ناکارآمد فعلی خود را از چرخه‌ی تولید خارج کند.
مشخصات فنی دقیق انواع خودروهای شرکت سایپا، مقایسه‌ی آن‌ها با محصولات برندهای دیگر، بحث و تبادل نظر پیرامون آن‌ها، پرسش و پاسخ کاربران و کارشناسان به‌همراه گالری تصاویر اتومبیل‌‌های این خودروساز را در بخش محصولات زومیت ببنید.