جنگ تجاری چین و آمریکا، چه تاثیری بر خودروسازی و اقتصاد جهانی خواهد داشت؟

بسیاری از مدیران شرکت‌های خودروسازی اروپایی و آمریکایی از شروع گفتگوها بین اتحادیه اروپا و ایلات متحده حمایت کرده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که این مذاکرات به لغو کامل تعرفه‌های واردات خودرو و قطعات شوند. اگر این اتفاق رخ دهد و دونالد ترامپ از وضع تعرفه بر خودروهای وارداتی به آمریکا عقب‌نشینی کند سایه جنگ تجاری چندجانبه بین دو سوی اقیانوس اطلس به حداقل می‌رسد. تنها چین، در حال مقابله با آمریکا و شروع جنگ تجاری جدید است.

ترامپ وعده داده است که روی تمام ۵۰۰ میلیارد دلار کالای وارداتی از چین تعرفه‌های جدید و سنگین وضع کند. این کار تا زمانی که پکن به شرایط تجاری ناعادلانه بین دو کشور پایان ندهد ادامه خواهد داشت. 

اما گروهی از کارشناسان معتقدند واردات گسترده آمریکا از چین موجب کاهش هزینه زندگی بسیاری از آمریکایی‌ها شده است. بر اساس اطلاعات موجود تجارت آمریکا با چین موجب شده تا هزینه سالانه هر خانوار آمریکایی به‌طور متوسط ۸۵۰ دلار در سال پایین بیاید. این امر به شهروندان این کشور کمک کرده تا امکان خرید محصولات متنوع‌تر و بیشتری را پیدا کنند.از سوی دیگر با کاهش واردات تجهیزات صنعتی و اقلام واسطهای از چین، هزینه تولید بسیاری از تولیدکنندگان آمریکایی افزایش خواهد یافت.

تقاضا برای خرید خودرو در آمریکا سال گذشته برای اولین بار از زمان بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ میلادی بار دیگر کاهش یافت. پیش‌بینی می‌شود میزان تقاضا طی سال جاری میلادی نیز کاهش یابد. سقوط ارزش سهام در بازار نیز بر نگرانی‌های صاحبان صنعت خودروسازی آمریکا افزوده است. این تحولات می‌تواند به‌طور خاص برای مصرف‌کنندگان مشکل‌ساز شود. آنچه این روزها از آن به‌عنوان «جنگ تجاری» بین آمریکا و چین یاد می‌شود ممکن است منجر به افزایش قیمت صدها و بلکه هزاران دلاری خودروها در ایالات‌متحده شود.

«جنرال موتورز» و «فورد» دو سازنده عمده خودرو در آمریکا هستند که بخشی از محصولات خود را در چین تولید می‌کنند. جنرال موتورز در حال حاضر دو مدل خودرو از چین وارد بازار ایالات‌متحده آمریکا میکند و فورد نیز به زودی مدل فوکوس را وارد خواهد کرد. هر دو خودروساز آمریکایی صادرات قابل‌توجهی از ایالات‌متحده به چین‌دارند. جنگ تجاری میان دو کشور میتواند مدلهای کسب و کار بسیاری از خودروسازان را نابود کند. این دو برند ازاین‌پس با افزایش چشمگیر تعرفه محصولاتی که وارد آمریکا می‌کنند روبرو خواهند شد. شرکت تسلا در کالیفرنیا نیز با مشکلات عمده‌ای مواجه خواهد شد. این شرکت که هنوز به توافقی برای ساخت کارخانه در چین دست نیافته است باید بیشتر صادرات خود را از آمریکا انجام دهد. تسلا نیز ازجمله برندهایی است که در معرض بالاترین خطر برای اعمال تعرفهها قرار میگیرند. چین بازار عمدهای برای خودروساز الکتریکی است و در حال حاضر باید با توجه به عوارض گمرکی موجود برای ارسال برخی مدلهای خودروی الکتریکی به این کشور مقابله کند. به نظر می‌رسد واکنش سرسختانه چین به سیاست تجاری رئیس‌جمهوری آمریکا عامل اصلی افزایش نگرانی‌ها نزد خودروسازان آمریکایی باشد. واکنش سریع چین به آمریکا بسیاری ازجمله خودروسازان آمریکایی را شگفت‌زده کرد.

احتمال عقب‌نشینی دونالد ترامپ از موضع خود مبنی بر وضع تعرفه بر واردات کالا از چین با توجه به انتقادات او از صنعت خودروسازی آمریکا بعید به نظر می‌رسد. رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده پیش‌ازاین صاحبان صنعت خودروسازی آمریکا را متهم کرده بود که با سوءاستفاده از سیاست تجاری دولت فدرال به دنبال کسب سود خود است. سودی که به گفته دونالد ترامپ به بهای از دست رفتن مشاغل در آمریکا به دست می‌آید.

رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا در جریان کارزار انتخاباتی خود به‌طور خاص از شرکت «فورد» انتقاد کرده بود. دونالد ترامپ تهدید کرده بود که با وضع «مالیات مرزی هنگفت» از طرح این شرکت برای تولید خودروهای کوچک در مکزیک به‌جای ایالات‌متحده جلوگیری خواهد کرد. وی از شرکت‌های «جنرال موتورز» و «تویوتا» نیز انتقاد کرده بود.

از سوی دیگر رئیس‌جمهوری آمریکا در هفته‌های اخیر تهدید کرده بود در صورت عدم عقب‌نشینی مکزیک و کانادا از موضع خود از «قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی» (NAFTA) خارج خواهد شد. امری که می‌تواند در چرخه تولید خودرو در منطقه آمریکای شمالی اخلال ایجاد کند.

کارشناسان صنعت خودروسازی هشدار داده‌اند که تعرفه جدید بر واردات فولاد و آلومینیوم می‌تواند منجر به افزایش ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلاری بهای یک خودروی معمولی ساخت ایالات‌متحده شود. این در حالی است که بهای خودروهای ساخت اروپا احتمالاً بیش از این افزایش خواهند یافت.

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده است که در شرایط سختی به سر می‌بریم و یک درگیری تجاری بین دو غول اقتصادی دنیا ممکن است برای اقتصاد جهانی بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار هزینه داشته باشد و رشد اقتصادی جهان را در سال ۲۰۲۰ نیم درصد کاهش دهد.

بااین‌حال بسیاری از مدیران مالی معتقدند که این اختلافات از بین خواهد رفت زیرا جنگ تجاری برای هر دو طرف درگیری هزینه و زیان‌های مالی به همراه دارد.

جان رو، رئیس صندوق دارایی‌های چندگانه در اداره حقوقی و عمومی سرمایه‌گذاری بین‌المللی که بیش از ۹۸۳ میلیارد دلار دارایی و سهام را مدیریت می‌کنند، می‌گوید: ما در مورد جنگ‌های تجاری بسیار صحبت می‌کنیم و خطرات و زیان‌های اساسی آن را برای سیاستمداران و مدیران گوشزد می‌کنیم تا بتوانند تصمیمات صحیحی بگیرند. در این مورد نگرانی ما از شروع جنگ تجاری با چین، افزایش تورم در نیمه دوم سال در ایالات‌متحده است و این افزایش تورم دارای تأثیرات جهانی خواهد بود و به‌سرعت نیز رفع نخواهد شد.

نظرسنجی بانک آمریکایی مریل‌‌لینچ در این ماه نشان می‌دهد که بحران بدهی منطقه یورو از سال ۲۰۱۲ به‌عنوان بزرگ‌ترین خطر بازار به‌حساب می‌آید. چشم‌انداز جنگ تجاری بسیاری از سرمایه‌گذاران را نگران کرده است؛ اما تعداد کمی از مدیران و سرمایه‌گذاران خود را برای سخنرانی‌ها و تصمیمات یک‌جانبه ترامپ که باعث خسارت زیادی می‌شود خود را آماده می‌کنند.

البته برخی نیز عقیده دارند که این سخنان و لفاظی های ترامپ بیشتر برای جذب نظر رأی‌دهندگان آمریکایی پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای ماه نوامبر است.

دیگر آنکه اقدامات دو طرف تاکنون بسیار محدود بوده است. واشنگتن و پکن درمجموع بر روی ۵۰ میلیارد دلار از کالاهای دو طرف تعرفه اعمال کرده‌اند که در مقابل اقتصاد ۳۲ تریلیون دلاری رقم بسیار کوچکی محسوب می‌شود.

روبرتو کرونادو مدیرعامل موسسه اعتباری پین‌بریج می‌گوید :

هیچ‌کس واقعاً صد درصد ازآنچه ترامپ می‌گوید مطمئن نیست زیرا او به‌سرعت تفکرات و نظرات خود را تغییر می‌دهد و در آن‌سوی ماجرا چین نیز با آرامی و متانت خاص شرقی رفتار می‌کند.

در این وضعیت خریدوفروش سهام و دارایی‌ها صحیح نیست، باید صبر کرد و با سرمایه‌گذاری اشتباه خود را به خطر نیندازیم. همچنین بازارهای مالی نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاران به خاطر نوسان ناشی از اعمال تعرفه روی ۲۰۰ میلیارد دلار کالای چینی که از اول سپتامبر اجرایی خواهد شد، نگرانی کمی دارند. متخصصان امور بانکی و بورس می‌گویند؛ نوسانات سه‌ماهه اخیر بورس‌های اروپایی با توجه به صحبت‌های اخیر دونالد ترامپ تقریباً ۱ درصد بوده و نسبت به میانگین ۱۳ سال گذشته نیز کمتر است.

آنشل گوپتا، رئیس بخش تحقیقات سهام اروپا در بانک مریل‌لینچ آمریکا می‌گوید:

کاهش یا فروش سهام چین در بازار بورس ایالات‌متحده همچنان کم است. هرچند که برخی در حال تبدیل سهام خود هستند. ولی در کل میزان سهام چین در بازار سرمایه‌گذاری آمریکا در سال ۲۰۱۸،۱۵ درصد کاهش داشته است.

تحلیل گران بازار سرمایه در صندوق سرمایه‌گذاری Powershare QQQ که سهام شرکت‌های بزرگ فناوری مانند اپل، مایکروسافت و سایر تولیدکنندگان و فروشندگان تراشه‌های الکترونیکی به چین را در بازار بورس مدیریت می‌کند، درباره کاهش ارزش سهام به دلیل جنگ تجاری با چین هشدار داده‌اند. البته سرمایه‌گذاران در بازار سهام خودروهای اروپایی از تفاهم مورد انتظار بین اروپا و آمریکا برای حذف تعرفه واردات خودرو بین دو طرف راضی و خوشحال به نظر می‌رسند؛ و بازار نیز نوسان بسیار کمی را تجربه می‌کند.

جنگ تجاری با چین نیز با ریسک تجاری بزرگ‌تری همراه است؛ زیرا باعث می‌شود که رشد اقتصادی ناپایدار گردد. نظرسنجی رویترز از ۱۵۰ اقتصاددان از سراسر جهان نشان می‌دهد که این کار باعث کاهش رشد اقتصادی دنیا خواهد شد. چین شاید انتخاب زیادی در میان کالاهای آمریکایی برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی نداشته باشد ولی تنها در محدوده محصولات کشاورزی می‌تواند مواردی را هدف قرار دهد که تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد و سیاست آمریکا خواهد گذاشت. به‌عنوان نمونه چین واردکننده یک‌سوم سویای تولیدشده در آمریکاست.

بیشترین سطح زیر کشت سویا در ایالات‌متحده در ایالتهای اوهایو، آیووا، میسوری و ایندیانا قرار دارد، ایالتهایی در قلب آمریکا که نه آقای ترامپ و نه جمهوری خواهان حاضر نیستند که شاهد بروز بحران اقتصادی در آن‌ها شوند.

بسیاری دیگر از گزینه‌های مدنظر چین همانند سویا، افزون بر دارا بودن زمینه اقتصادی واجد انگیزههای سیاسی است. به‌عنوان‌مثال وضع تعرفه بر آب‌پرتقال بیشترین خسارت اقتصادی را به ایالت فلوریدا وارد میکند؛ بنابراین آقای ترامپ و جمهوریخواهان از هم‌اینک باید نگران کاهش وزن خود در این ایالت‌ها باشند.

در همین حال برخی دیگر از کارشناسان یادآور می‌شوند که زنجیره تولید آمریکا به محصولات چینی وابسته شده است. به‌عنوان نمونه بسیاری از قطعات شرکت اپل در چین تولید می‌شود و اقدام‌های متقابل بسیاری از سوی چین می‌تواند قیمت تمام‌شده محصولات اپل را افزایش دهد و موجب سقوط قیمت سهام این شرکت شود.

چین هنوز هم می‌تواند با روشهای دیگری با آمریکا مبارزه کند. کنترل این کشور بر اقتصاد داخلی، رسانه‌های خبری و اینترنت خانگی، باعث می‌شود که چین دست برتر را در کنترل افکار عمومی و به حداقل رساندن تأثیر بالقوه اقدامات رقیب بر مصرفکنندگان داشته باشد. درگذشته چین طی اختلافات سیاسی با رقبا، قدرت خود را در جمعآوری محصولات خارجی به رخ کشید و توانست تولیدات کشورهایی مانند ژاپن، فیلیپین و کره جنوبی را از بازار خود جمع‌آوری کند؛ البته مصرف‌کنندگان چینی می‌توانند در پرهیز از خرید محصولات اپل و شورلت کمی پیچیده‌تر رفتار کنند.

هرگونه جنگ تجاری همان‌گونه که می‌تواند باعث افزایش درآمد برای دولت آمریکا گردد هم‌زمان باعث کاهش درآمد و زیان شرکت‌های آمریکایی مستقر و یا فعال در بازار چین شود و این نکته نیز باید موردتوجه قرارگیرد؛ زیرا از شعارهای اصلی ترامپ در قبل از انتخابات رشد و احیای اقتصاد آمریکا بود و بنابراین هرگونه تنزل اقتصادی در آمریکا باعث کاهش محبوبیت ترامپ می‌شود. به گفته کیم فرست مدیرعامل صندوق فورت پیت کپیتا گروپ مستقر در پیتسبورگ: اقتصاد قوی کلیدی‌ترین عامل برای برنده شدن در انتخابات میان‌دوره‌ای است؛ و ترامپ هرگز قصد ندارد که آن را به خطر بی اندازد.

به باور برخی صاحب‌نظران اقتصادی، اجرای تصمیم آقای ترامپ در وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات ۲۰۰ میلیارد دلار  کالای چینی، گذشته از این‌که میتواند هزینه زندگی شهروندان آمریکایی را افزایش دهد، می‌تواند منجر به کاهش رشد اقتصادی و افزایش بیکاری در اقتصاد آمریکا شود. جنگ تجاری میان دو قدرت برتر اقتصاد جهان فراتر از این دو بر اقتصاد سایر کشورهای جهان نیز تأثیر خواهد گذاشت و از این حیث مصرف‌کنندگان در سراسر جهان باید تبعات کاهش رشد اقتصادی و افزایش قیمت محصولات را تحمل کنند.