طرح ویژه بخش‌ خصوصی برای مدیریت مصرف سوخت

مدتی است که دولت برای احیای کارت سوخت تلاش می‌کند و مجلس نیز به موازات آن، طرح‌هایی برای مدیریت مصرف بنزین ارائه کرده است؛ اکنون فعالان اقتصادی و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با ارسال طرحی به هیئت دولت، موضوع مصرف بنزین و جلوگیری از قاچاق سوخت را مدنظر قرار داده و پیشنهاداتی ارائه کرده‌اند.

مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با اشاره به جزئیات طرحی که از سوی این نهاد خصوصی به دولت ارائه شده است، گفت:

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران طرحی را به دولت ارائه کرده که در صورت اجرا، می‌تواند صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف بنزین کشور رقم بزند. برآوردها نشان می‌دهد حدود ۹۰ میلیون لیتر در روز، بنزین مصرف می‌شود؛ یعنی هر نفر ۱.۱ لیتر مصرف دارد که در ماه، حدود ۳۲ لیتر به ازای هر نفر می‌شود. بنابراین اگر بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، جمعیت هر خانوار را به طور متوسط ۳.۳ نفر در نظر بگیریم، هر خانوار حدود ۱۰۰ لیتر مصرف بنزین دارد. ما در گذشته به هر خودرو ۶۰ لیتر بنزین با نرخ یارانه‌ای می‌دادیم؛ اما اکنون به جای ۶۰ لیتر بنزین، می‌توانیم یارانه ۲۵۰ هزار تومانی نقدی برای حمل و نقل با استفاده از مکانیزم کارتی که یارانه نقدی به آن واریز می‌شود، به هر خانواده پرداخت کنیم؛ یعنی به جای این‌که بنزین را به هر خودرو اختصاص دهیم، آن را به کل خانوار واگذار کنیم. نکته مهم در مورد پرداخت یارانه بنزین، شیوه توزیع آن است.

مسعود خوانساری همچنین اظهار داشت:

در روش فعلی، افراد ثروتمند نسبت به اقشار متوسط و ضعیف جامعه از یارانه سوخت بیش‌تری برخوردار هستند؛ به این معنا که هر چقدر فرد پولدارتر بوده و در دهک بالای درآمدی قرار داشته باشد، مصرف بنزین بیش‌تری دارد و از این یارانه بیش‌تری استفاده می‌کند. این رفتار نوعی بی‌عدالتی توزیعی است؛ پس در صورتی که روند کنونی براساس طرح ارائه شده به دولت اصلاح شود، قاچاق سوخت به کشورهای هم‌جوار هم کاهش پیدا می‌کند.

خوانساری در پاسخ به این پرسش که به آثار تورمی بالا رفتن قیمت بنزین هم فکر کرده‌اید، گفت:

بله این آثار کاملا در نظر گرفته شده است؛ به این معنا که اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت اثر تورمی کمی داشته باشد، ولی یقیناً در درازمدت این‌طور نخواهد بود؛ به شرط این‌که سبد حمل و نقل عمومی را تقویت کنیم و هزینه استفاده از مترو، اتوبوس و تاکسی نیز کنترل شود، مشکلی پیش نمی‌آید. البته ممکن است تورم نقطه به نقطه در یک ماه بالا رود، اما در تورم کل و سالانه اثری نخواهد داشت.

خوانساری در پاسخ به این پرسش که آیا در این زمینه با وزارت نفت هم رایزنی‌ شده است؟، گفت:

این پیشنهاد به وزارت نفت هم ارسال شده است. مزیت بزرگ اجرای این طرح صرفه‌جویی در مصرف سوخت است. از سوی دیگر طبقات محروم از این طرح استفاده می‌برند و افرادی که خودرو ندارند، یارانه بنزین دریافت می‌کنند؛ ضمن این‌که آلودگی هوا نیز کاهش می‌یابد. در حال حاضر علاوه بر این‌که با قیمت پایین سوخت، قاچاق وجود دارد، بخش عمده یارانه سوخت به طبقه مرفه جامعه می‌رسد؛ در حالی که یک روستایی و یا مردم شهرهای کوچک از یارانه بنزین استفاده نمی‌کنند؛ اما خانواده‌ای که چهار خودرو در یک کلانشهر دارد، از یارانه بنزین و حق دیگران بهره‌مند می‌شود. برق هم همین وضعیت را دارد و این اقشار مرفه هستند که در خانه خود وسایل برقی و روشنایی زیادی دارند و آن‌ها بیش‌ترین سود را از یارانه می‌برند. اصلاح این وضع ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.