واکنش ایلان ماسک به مرگ خاشقچی؛ سرمایه گذاری عربستان در تسلا منتفی است

واکنش‌های جهانی علیه عربستان سعودی از زمان مرگ «جمال خاشقچی» در کنسولگری این کشور در استانبول شدت گرفته است و بسیاری از کشورها خواستار برخورد تنبیهی علیه ریاض شده‌اند. هرچند دولت عربستان نقش محمد بن سلمان در صادر کردن دستور قتل خاشقچی را رد کرده است، خبرنگار رویترز از همان زمان گزارش داد که یکی از مشاوران ارشد بن سلمان قتل این روزنامه‌نگار منتقد را از طریق اسکایپ هدایت می‌کرد.

 مرگ خاشقچی پرسش‌هایی را درخصوص نقش عربستان در تأمین مالی امور بازرگانی آمریکا و اخلاقی بودن جذب سرمایه از دولت‌هایی با سابقه بد حقوق بشری مطرح کرده است. ایلان ماسک (Elon Musk) پیش از این گفته بود که بودجه لازم برای تبدیل تسلا به شرکت خصوصی تامین شده است. مدیرعامل تسلا (Tesla) سپس از ملاقات خود با مقام‌های عربستان سعودی و احتمال قطعی شدن توافقی در این زمینه خبر داد؛ اما در نهایت به‌دلیل نارضایتی سرمایه‌گذاران، تسلا خصوصی نشد. 

در پی مرگ جمال خاشقچی روزنامه‌نگار منتقد حکومت عربستان، ایلان ماسک اعلام کرد که تسلا قصد دریافت سرمایه از ریاض را ندارد. ماسک در پاسخ به پرسشی در خصوص قبول سرمایه از سوی عربستان گفت که این سرمایه‌گذاری احتمالاً انجام نمی‌شود.

پرونده‌ی خاشقچی برای عربستان سعودی به بحران تبدیل شده و متحدان ریاض را به واکنش در مورد این مسئله واداشته است. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکادر این زمینه اعلام کرد که ابعاد مختلف مرگ خاشقچی بررسی می‌شود. ترامپ در عین حال بر نقش ریاض به‌عنوان متحد آمریکا در برابر ایران و همچنین به‌عنوان خریدار بزرگ سلاح آمریکا تاکید کرده است.

از سویی دیگر دادستان کل عربستان، مرگ خاشقچی را تعمدی خوانده است. این سخنان با بیانیه‌های رسمی قبلی عربستان مبنی بر این‌که خاشقچی در جریان درگیری در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسیده است، مغایرت دارد. پیش‌تر در ماه جاری، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا با پادشاه عربستان و ولیعهد سعودی دیدار و در مورد این پرونده گفت‌وگو کرد. واشنگتن از اقداماتی چون لغو ویزای ۱۲ شهروند سعودی یا فاقد شرایط خواندن این افراد برای اخذ ویزای آمریکا در واکنش به قتل خاشقچی خبر داده است. قتل خاشقچی، چهره محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را خدشه‌دار کرده است؛ محمد بن سلمان که حاکم بالفعل عربستان محسوب می‌شود، قتل خاشقچی را محکوم کرده و هرگونه دخالتی در این اقدام را رد کرده است.

مهم این است که تمام سرمایه‌های عربستان مانند هم نیستند. در یک کشور همه مثل هم نیستند و شما این مسئله را می‌دانید. در عبرستان سعودی و حتی خارج از این کشور افراد خوبی زندگی می‌کنند و نمی‌توان همه را یکسان فرض کرد. با توجه به این موضوع نمی‌توان با سرمایه‌های همه افراد در عربستان رفتار یکسانی داشت. 

صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی (PIF) یکی از حامیان صندوق بین‌المللی ۱۰۰ میلیارد دلاری سافت‌بانک (SoftBank) به شمار می‌رود. این صندوق نقش مهمی در تامین سرمایه برای استارتاپ‌های موجود در سیلیکون‌ولی دارد. صندوق سرمایه‌گذاری عربستان طی ماه گذشته اعلام کرد که PIF قصد دارد ۴۵ میلیارد دلار به سافت‌بانک اختصاص دهد. پس از این موضوع، محمد بن سلمان نیز اعلام کرد که ۴۵ میلیارد دلار دیگر در دومین صندوق سرمایه‌گذاری ژاپن سرمایه‌گذاری می‌کند. 

با این حال رابطه بین سافت‌بانک و عربستان سعودی معلق و نامشخص به نظر می‌رسد. پس از بحث در مورد پرونده خاشقچی، سان ماسایوشی از کنفرانس کسب‌ و کار در زمینه سرمایه‌گذاری که در عربستان برگزار می‌شود، حمایت کرد. این در حالی است که برخی مدیران شرکت‌های بزرگ فناوری مانند دارا خسروشاهی مدیرعامل اوبر، دایان گرین عضو هیئت مدیره گوگل و سایمون سیگرز مدیرعامل آرم هولدینگز (ARM Holdings) از شرکت در این کنفرانس انصراف دادند.