محبوبیت جعبه‌دنده‌های دستی پس از متداول‌شدن جعبه‌دنده‌های خودکار هرروز رو‌به‌کاهش رفت و هرسال افراد بیشتری توجهشان را از جعبه‌دنده‌های دستی به‌سمت جعبه‌دنده‌های خودکار معطوف می‌کنند. در سال ۱۹۴۰، جنرال موتورز اولین‌بار جعبه‌دنده‌های خودکار را معرفی کرد. چند سال بعد، یعنی در سال ۱۹۵۷، حدود ۸۳ درصد از خودروهای ساخت آمریکا با جعبه‌دنده‌های خودکار فروخته شدند و از آن زمان به‌بعد، جعبه‌دنده‌های دستی در این کشور همیشه در اقلیت مانده‌اند. امروزه، تنها ۱۰ درصد از خودروها در آمریکا جعبه‌دنده‌ی دستی دارند. این آمار در ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته، همیشه رو‌به‌کاهش بوده و سال ۲۰۱۲، تنها سالی بود که جعبه‌دنده‌های دستی افزایش فروش را تجربه کرده بودند. پس‌ازآن، آمار فروش این جعبه‌دنده‌ها روند افزایشی به‌خود گرفته است. با اینکه همچنان بخش اعظم بازار دراختیار جعبه‌دنده‌های خودکار است، افزایش فروش خودروهای دندهدستی این سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند: جعبه‌دنده‌های دستی مزیتی دارند که خریداران آن‌ها را ترجیح می‌دهند؟
برای یافتن پاسخ این پرسش دست‌به‌کار شدیم تا ببینیم مزایای جعبه‌دنده‌های دستی درمقایسهبا جعبه‌دنده‌های خودکار چیست.
مزایای جعبه‌دنده‌های دستی
جعبه‌دنده‌های دستی برای هرکسی مناسب نیستند؛ چون بیشتر خریداران خودرو، تنها برای رفتن از نقطه‌ی A به نقطه‌ی B وسیله‌ی نقلیه لازم دارند و خیلی به مسئله‌ی رانندگی اهمیت نمی‌دهند. مسئله موجود درباره‌ی جعبه‌دنده‌های دستی این است که یادگرفتن کار با آن‌ها به زمان نیاز دارد و برای اینکه از استفاده از آن‌ها لذت ببرید، به‌خوبی با آن‌ها باید آشنا باشید. بسیاری از افراد نیز به مزایای جعبه‌دنده‌های دستی اهمیتی نمی‌دهند و این نیز ازجمله دلایلی است که خودروهای دنده خودکار فروش بیشتری تجربه می‌کنند. بیشتر افرادی که خودرو دندهدستی می‌خرند، به تعویض دستی علاقه‌مند هستند و دوست دارند کنترل بیشتری روی حرکت خودرو خود داشته باشند. با تمام این‌ها، مزایای جعبه‌دنده‌های دستی به همین مزیت ختم نمی‌شود. درادامه، به چند مزیت دیگر نیز اشاره می‌کنیم.
۱. قیمت ارزان‌تر
جعبه‌دنده‌ی دستی درمقایسهبا جعبه‌دنده‌ی خودکار قیمت بسیار ارزان‌تری دارد. برای مثال در آمریکا، خودروی دندهدستی حداقل هزار دلار ارزان‌تر از نمونه‌ی خودکار همان خودرو است. یکی از دلایل این موضوع، تعداد کمتر قطعات متحرک در این جعبه‌دنده‌ها درمقایسهبا جعبه‌دنده‌های خودکار است.
۲. نیاز به نگه‌داری کمتر
جعبه‌دنده‌های دستی باتوجه‌به تعداد قطعات متحرک کمتر حساسیت کمتری هم به نگه‌داری دارند. درضمن، هزینه‌ی نگه‌داری و سرویس آن‌ها نیز ارزان‌تر است. جعبه‌دنده‌ی دستی نه‌تنها به سرویس‌های کمتری درمقایسهبا جعبه‌دنده‌ی خودکار نیاز دارد؛ بلکه هزینه‌های سرویس و تعویض روغن آن‌ها نیز ارزان‌تر است.
۳. امکان خرابی کمتر
جعبه‌دنده‌های خودکار هم احتمال خرابی‌شان بیشتر است و هم درصورت خرابی، هزینه‌ی تعمیر آن‌ها بسیار گران‌تر از جعبه‌دنده‌ی دستی است. تعمیر جعبه‌دنده‌ی خودکار در آمریکا حداقل ۱,۵۰۰ دلار هزینه دارد و اگر تعمیر اساسی لازم باشد، این هزینه تا ۳,۰۰۰ تا ۴,۰۰۰ دلار نیز افزایش پیدا می‌کند. افزون‌براین، جعبه‌دنده‌های خودکار به‌دلیل پیچیدگی بیشتر احتمال خرابی‌شان بیشتر است. این درحالی است که در جعبه‌دنده‌های دستی، تنها احتمال خراب‌شدن کلاچ وجود دارد و با تعویض کلاچ، به‌راحتی مشکل رفع می‌شود. جعبه‌دنده‌های دستی معمولا می‌توانند بدون نیاز به تعمیرات صدهاهزار کیلومتر استفاده شوند.
۴. مصرف سوخت کمتر
این مزیت را به همه‌ی خودروها نمی‌توان تعمیم داد؛ چون برخی از خودروهای بازار جعبه‌دنده‌های خودکار بسیار پیشرفته‌ای دارند که مصرف سوخت کمتری درمقایسهبا جعبه‌دنده‌های دستی دارند.
باوجوداین، بیشتر خودروها در نسخه‌ی دندهخودکار سوخت بیشتری مصرف می‌کنند. یکی از دلایل کم‌مصرف‌تربودن خودروهای دندهدستی، کمتربودن هدررفت نیرو در جعبه‌دنده‌های دستی است.
۵. عادت
بسیاری از ما رانندگی را با خودروهای دندهدستی آموخته‌ایم؛ به‌همین‌دلیل، به راندن خودروهای دندهدستی عادت کرده‌ایم.
۶. کنترل بهتر
یکی از دلایل علاقه‌مندی رانندگان به جعبه‌دنده‌های دستی به کنترل کامل روی دنده‌های خودرو مربوط است. این، قابلیتی است که در جعبه‌دنده‌های خودکار وجود ندارد. شما در خودرو دندهدستی هرزمان هر دنده‌ای که بخواهید، می‌توانید جا بزنید و استفاده کنید و از رانندگی‌تان لذت ببرید. همچنین، در خودرو دندهدستی بیشتر درگیر رانندگی خواهید بود و این مزیتی است که خیلی از رانندگان آن را دوست دارند.
۷. توانایی‌های حرکتی
معمولا و نه در همه‌ی خودروها، خودرو دندهدستی توانایی حرکتی بهتری درمقایسهبا خودرو دندهخودکار دارد. میزان هدررفت نیرو در این جعبه‌دنده‌ها کم است و می‌توانید باسرعت و به‌موقع دنده را تعویض کنید. به‌همین‌دلیل، بسیاری از خودروهای اسپرت معروف همیشه با جعبه‌دنده‌ی دستی تولید شده‌اند.
۸. احتمال سرقت کمتر
بسیاری از افراد در آمریکا نمی‌توانند با خودرو دندهدستی رانندگی کنند؛ به‌همین‌دلیل، آمار سرقت آن‌ها کمتر است.
۹. استارت‌زدن متفاوت
آخرین مزیت جعبه‌دنده‌های دستی نیز به زمان خالی‌شدن باتری خودرو مربوط است. در خودرو دندهخودکار، اگر باتری خالی شود، چاره‌ای جز پیداکردن باتری ندارید و هیچ راهی برای روشن‌‌کردن پیشرانه وجود ندارد؛ اما در خودرو دندهدستی، می‌توانید به‌راحتی با هل‌دادن خودرو آن را روشن کنید.
معایب جعبه‌دنده‌های دستی
تا اینجا مزایای جعبه‌دنده‌های دستی را گفتیم، در انتها به چند نکته‌ی منفی آن‌ها نیز اشاره می‌کنیم که بهتر بتوانید درباره‌ی آن‌ها قضاوت کنید.
- باتوجه‌به افزایش روزافزون افرادی که خودرو دنده‌اتوماتیک را ترجیح می‌دهند، از محبوبیت خودروهای دندهدستی کاسته شده است.
- در ترافیک، رانندگی با خودروهای دندهدستی دشوارتر است.
- استهلاک خودروهای دندهدستی درصورت رانندگی در ترافیک‌های شهری بیشتر است.
- رانندگی با خودروهای دندهدستی سخت‌تر است و به آموزش نیاز دارد.
- درصورت تازه‌کار‌بودن راننده، رانندگی با خودروهای دندهدستی در مسیرهای کوهستانی خطرناک‌تر است.
نظرات