جعبه دنده دوکلاچه DSG؛ انتخاب هوشمندانه فولکس واگن
گروه فولکس واگن از زمان معرفی جعبهدنده DSG به بازار تاکنون بیش از ۲۶ میلیون عدد از این جعبهدندهها را به تولید رسانده است. نام DSG در این جعبهدنده مخفف Direct Shift Gearbox، بهمعنای تعویض مستقیم دنده است. این جعبهدنده در نسل نخست خود یک جعبهدنده خودکار معمولی مجهز به مبدل گشتاور بود.
پس از آمدن جعبهدندههای دوکلاچه و هویدا شدن مزایای زیاد آنها فولکس واگن تصمیم گرفت تا به سمت اینگونه جعبهدندهها تغییر مسیر دهد. یکی از اصلیترین مزایای جعبهدندههای دوکلاچه، انتقال دائمی نیرو به چرخها است. در یک جعبهدنده دستی معمولی، هنگامی که برای تعویض دنده پدال کلاچ را فشار میدهید، ارتباط موتور با چرخها قطع میشود و زمانیکه پدال کلاچ را رها میکنید و گاز میدهید، گشتاور موتور دوباره به چرخها ارسال میشود.
در یک جعبهدنده دوکلاچه همانطور که از نام آن مشخص است ما دو صفحه کلاچ داریم که یکی برای هر یک از آنها نیز یک شفت موجود است. هر یک از کلاچها نیمی از دندههای جعبهدنده را در اختیار دارند، یعنی یک کلاچ برای دندههای زوج و دیگری برای دندههای فرد هستند. در این جعبهدندهها وجود دو شفت و کلاچ مجزا این اجازه را به ما میدهد که دو دنده را بهصورت همزمان درگیر داشته باشیم. یعنی شما در هنگامی که در دندهی یک در حال حرکت هستید، جعبهدنده دندهی دو را نیز درگیر میکند ولی کلاچ آن درگیر نمیشود. زمانیکه راننده تصمیم به تعویض دنده به دندهی دو میگیرد، تنها اتفاقی که میافتد، درگیر شدن کلاچ دندههای زوج و جدا شدن کلاچ دندههای فرد است و به این ترتیب انتقال گشتاور به سمت چرخها قطع نشده و بهصورت بیوقفه ادامه پیدا میکند.
جعبهدندههای دوکلاچه نهتنها ساختار سختافزاری پیچیدهای دارند بلکه برای کنترل آنها به نرمافزار پیشرفتهای نیز نیاز است چون جعبهدنده برای درگیر کردن دندهها باید بتواند دندهی بعدی شما را پیشبینی کند.
گرچه پورشه و آئودی قبلا از جعبهدندهها دوکلاچه در خودروهای مسابقهای خود استفاده کرده بودند اما فولکس واگن اولین خودروسازی بود که بهطور گسترده این جعبهدندهها را در خودروهای تولید انبوه به بازار عرضه کرد. پورشه جعبهدنده دوکلاچه خود را PDK مینامد و اولینبار آن را در مدلهای ۹۵۶ و ۹۶۲ روانه بازار کرد. آئودی نیز اولینبار از این جعبهدندهها را در خودروی رالی اسپرت کواترو S1 استفاده کرد.
اولین نمونه از جعبهدندههای دوکلاچه در سال ۱۹۸۰ توسط شرکتی به نام Automotive Products توسعه یافت و در آن زمان نام آن را Hot shift گذاشته بودند. اصلیترین دلیلی که چنین ایدهای به ذهن مهندسان رسیده بود، این بود که جعبهدندهها خودکار متداول که دارای مبدل گشتاور هستند چندان با موتورهای کوچک و ضعیف همخوانی ندارند و میزان هدررفت نیرو درون مبدل گشتاور میتواند باعث کاهش راندمان این نوع خودروها شود.
از لحاظ نظری جعبهدندههای DSG مدرن تفاوت زیادی با جعبهدنده اولیهی هات شیفت ندارند. فولکس واگن در این جعبهدندهی DSG از دو صفحه کلاچ استفاده کرده است که یکی از نوع خشک و دیگری از نوع تَر هستند. کلاچ تر به این معنی است که صفحه کلاچ درون روغن قرار دارد. یادآوری میشود که فولکس واگن اولین خودروسازی بود که موفق شد جعبهدندهای با کلاچ تر بسازد که میتواند گشتاوری بیش از ۳۵۰ نیوتونمتر را تحمل کند. مجموعهی کلاچ در جعبهدنده DSG توسط شرکت صاحب نام بورگ وارنر ساخته شده است و با نام دوال ترونیک (DualTronic) شناخته میشود. بورگ وانر موفق شده است با استفاده از کلاچ تر ابعاد صفحه کلاچ را کوچکتر در نظر بگیرد.
به این ترتیب فولکس واگن موفق شد اولین خودروی مجهز به جعبهدنده DSG را در سال ۲۰۰۸ به بازار عرضه کند. در مدلهای اولیه به این دلیل که گشتاور موتور معمولا پایینتر از ۲۵۰ نیوتونمتر بود نیازی به استفاده از کلاچهای روغنی نبود و هر دو کلاچ از نوع خشک بودند و در عوض سایز بزرگتری داشتند. فولکس واگن این کلاچها را با ضخامت بیشتری تولید کرده بود تا عمر بالایی داشته باشند و بهگونهای طراحی شده بودند که بتوانند تا ۳۰۰ هزار کیلومتر عمر کنند.
پس همانطور که میبینید، اصلیترین دلیل استفاده از جعبهدندهها دوکلاچه توسط فولکس واگن و محبوبیت بالای این جعبهدندهها در خودروسازی امروز راندمان بسیار بالای آنها است. این راندمان بالا نهتنها خود را در تواناییهای حرکتی خودرو نشان میدهد بلکه مصرف سوخت پایین و آلایندگی کمتری را هم برای خودرو به ارمغان میآورند. از سویی سرعت عمل بالای این جعبهدندهها باعث میشود تا در هنگام رانندگی تهاجمی نیز بتوانید پا به پای خودروهای دنده دستی حرکت کنید؛ چیزی که بهندرت با یک خودروی دنده خودکار معمولی میتوان انجام داد. در مدلهای فولکس واگن که جعبهدنده DSG تا ۶ دنده دارند، هر دو کلاچ از نوع روغنی هستند. کلاچ روغنی در این مدلها بهمعنای عمر بالای کلاچها و ابعاد کوچک آنها است.