نگاهی عمیق به مدل‌های مختلف نسل اول فورد موستانگ

۵۰ سال پیش، خودروساز آمریکایی فورد با هدف تولید خودرویی خوش‌قیمت و مناسب برای نیازهای همه، نام موستانگ (تلفظ صحیح انگلیسی ماستنگ، Mustang) را مطرح کرد. به‌طور دقیق‌تر، ۲۹ فروردین سال جاری تولد ۵۵ سالگی فورد موستانگ بود.

 موستانگ مدرن با مدل دهه‌ی ۱۹۶۰ بسیار متفاوت است؛ در چند سال اخیر محصول اصیل فورد پرفروش‌ترین خودروی اسپرت (کلاس کوپه) در جهان بوده است و به‌ویژه چینی‌ها علاقه‌ی خاصی به این مدل دارند. البته فروش بالای موستانگ جدید به‌معنی محبوب نبودن مدل کلاسیک نیست؛ بلکه نسل اول موستانگ در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ هنوز هم یکی از پرطرفدارترین خودروهای قدیمی ساخت آمریکا شمرده می‌شود.

اولین مدل مفهومی از موستانگ شباهت بسیار کمی با نمونه‌ی نهایی و تولیدی داشت. مدل مفهومی یک موستانگ، خودرویی دوسرنشینه با پیشرانه‌ی ۴ سیلندر V شکل ۱/۵ لیتری بود؛ این مدل موتورمیانی برای پر کردن شکاف بین شورولت کوروت و کارتینگ و شرکت در مسابقات گروه ۹ فدراسیون جهانی اتومبیل‌رانی (FIA) با نظارت کمیته‌ی ویژه‌ی مقامات فورد و سرپرستی لیدو آنتونی ایاکوکا طرحی شده بود. موستانگ قرار بود که خودرویی متفاوت در عملکرد فنی، طراحی و کاربردی بودن باشد؛ این مورد را می‌توان از پیشرانه‌ی کوچک V4 با قدرت‌های ۸۹ و ۱۰۹ اسب‌بخار و بدنه‌ی آلومینیومی درک کرد. در طول ۱۰۰ روز تلاش، دو دستگاه از اولین مدل مفهومی موستانگ تولید شد؛ یک مدل نمایشی فایبرگلس بدون پیشرانه و یک مدل آماده برای آزمایش میدانی. نمایش عمومی مدل مفهومی یک موستانگ در گرن‌پری فرمول یک سال ۱۹۶۲ انجام شد؛ پیش از برگزاری مسابقه، دن گِرنی یک دور پشت فرمان موستانگ مفهومی در پیست واتکینز گلن رانندگی کرد. گرنی اشاره کرد که بیش از ۱۹۰ کیلومتربرساعت با موستانگ مفهومی سرعت گرفته است؛ این گفته‌ی راننده‌ی آمریکایی فرمول یک باعث شد تا رسانه‌های مختلف از احتمال رقابت فورد با شورولت کوروت خبر دهند، همان واکنشی که ایاکوکا انتظارش را داشت. مقامات فورد طرح دوسرنشین بودن موستانگ را برای فروش بیشتر مناسب ندانستند؛ بنابراین برنامه‌ریزی برای طراحی و تولید مدل مفهومی دوم آغاز شد.

تیم طراحی و مهندسی فورد در دومین مدل مفهومی موستانگ با نام رسمی Mustang II، تغییرات مهمی ایجاد کردند. براساس خواسته‌ی مقامات فورد، موستانگ دوم حالا با ظرفیت ۲+۲ سرنشین همراه بود و از طرح موتورجلو-محورعقب استفاده می‌کرد که امتحانش را در خودروسازی پس داده بود. مدل مفهومی دوم از نظر طراحی شباهت بیشتری به مدل تولیدی داشت؛ چراغ‌های عقب و شیارهای کنار پنجره دقیقا همانند مدل ۱۹۶۴ بود. پیشرانه‌ی V8 با حجم ۴/۷ لیتر هم نشانه‌ای دیگر از قصد جدی فورد برای تولید موستانگ بود. مدل مفهومی دوم موستانگ هم مشابه نمونه‌ی‌ اول در گرن‌پری فرمول یک آمریکا (سال ۱۹۶۳) به‌نمایش عمومی گذاشته شد. مدل‌های مفهومی یک و دو موستانگ در موزه‌های هنری فورد و دیترویت نگه‌داری می‌شوند.

رونمایی موستانگ در نمایشگاه نیویورک بسیار باشکوه بود؛ نزدیک به دو سال بود که آمریکایی‌ها انتظار محصول جدید فورد را می‌کشیدند اما فروش ۲۲,۰۰۰ دستگاه تنها در ۲۴ ساعت پس از رونمایی، فراتر از انتظار همه بود. درواقع مقامات فورد انتظار داشتند که موستانگ در سال اول تولید تا ۱۰۰ هزار دستگاه فروش داشته باشد که تنها در روز اول عرضه، یک چهارم این هدف به‌نتیجه رسید. تقاضا برای موستانگ به‌قدری بالا بود که علاوه‌بر خط تولید میشیگان درکنار مدل فالکون، کارخانه‌های کالیفرنیا و نیورجرزی هم در اختیار محصول جدید فورد قرار گرفتند. موستانگ ۱۹۶۴ با پیشرانه‌ی ۶ سیلندر خطی و قدرت ۱۰۱ اسب‌بخار درکنار سه پیشرانه‌ی ۸ سیلندر V شکل با قدرت‌های ۱۶۴ و ۲۱۰ و ۲۷۱ اسب‌بخار فروخته شد؛ در سال ۱۹۶۵، نزدیک به ۳۵ درصد از موستانگ‌های فروخته‌شده به پیشرانه‌ی ۶ سیلندر مجهز بودند. در سال دوم عرضه، تقاضا برای موستانگ ۶ سیلندر به ۴۲ درصد رسید. ظرفیت تولید اول و بدون بازطراحی موستانگ از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۶ بود که در این مدت، نسخه‌های دیگری هم از محصول جذاب فورد رونمایی شدند.

مقامات فورد تولید موستانگ در مدل‌های کوپه، کروک و فست‌بک را تأیید کرده بودند اما از طرفی دستِ تیم طراحی را باز گذاشتند تا نسخه‌های خاص‌تر را هم ارائه کنند. هدف مدیران ارشد فورد این بود که اگر به تنوع و جذب بیشتری مشتری نیاز بود، طرح تولید موستانگِ متفاوت، آماده باشد. در انواع طرح‌های پیشنهادی، مدل دو سرنشین موستانگ و بازگشت به مدل مفهومی یک، طرفداران زیادی داشت؛ البته تنها یک نسخه تأیید شد و از طرفی تنها در نسخه‌ی پروتوتایپ باقی ماند. موستانگ دوسرنشینه ساخت شرکت DST حدود ۴۰/۵ سانتی‌متر طول کمتری از مدل استاندارد داشت و به «Shorty Mustang» معروف است. ویژگی دیگر این نسخه، استفاده از فایبرگلس در تمام بخش‌های بدنه بود؛ فورد این مدل ویژه را در همایش‌های معتبری به‌نمایش گذاشت و همین مورد باعث شد تا شایعه‌ی تولید موستانگ منحصربه‌فرد با ظرفیت دو سرنشین قوت بگیرد. اما این مدل که امروز با نام مدل مفهومی سوم موستانگ هم مشهور است، هیچوقت به تولید نرسید. جالب این است که طراح این مدل که به‌صورت قراردادی با خودروساز آمریکایی همکاری می‌کرد، موستانگ مورد علاقه‌اش را در یک انبار بدون اطلاع مقامات فورد مخفی کرد؛ پس از چند ماه جست‌وجو، بازرسانِ فورد، موستانگ مخفی‌شده را پیدا کردند و سرانجام در اختیار یک شرکت بیمه قرار دادند. با اینکه موستانگ مفهومی و خاص نباید به فروش عمومی گذاشته می‌شد، اما امروز در اختیار یک شخص حقیقی قرار دارد و داستان فروشش به‌طور دقیق اعلام نشده است.

بازار محصول جدید فورد در اواسط دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی تا جایی پرشور بود که احتمال تولید مدل سدان موستانگ هم مطرح شد. فورد در سال ۱۹۶۵ برای موستانگ ۵۱۸,۲۵۲ مشتری پیدا کرده بود و تقاضا همچنان بالا بود؛ علاقه‌مندی مردم باعث شد تا مقامات فورد به‌فکر تولید مدلی متفاوت و جدید از موستانگ باشند. تیم طراحی فورد برنامه‌های اولیه برای به واقعیت پیوستن موستانگ سدان را آغاز کرد؛ نمونه‌ی آزمایشی موستانگ چهاردر تولید شد اما هیچ‌وقت به مرحله‌ی نهایی نرسید. جالب این است که تصاویر مدل آزمایشی سدان سال ۱۹۶۳ گرفته شده، بنابراین حتی پیش از رونمایی رسمی نسل اول موستانگ، تولید نسخه‌ی چهاردر مطرح بوده است. موستانگ سدان قرار بود براساس پلتفرم مدل فالکون تولید شود و تنها عاملی که مانع این هدف شد، ترکیب نامناسب خودروهای چهاردر با طراحی اصیل موستانگ بود؛ از طرفی اگر موستانگ در کلاس سدان تولید می‌شد به‌طور رسمی با عنوان خودروی پونی (Ponycar) که بنیان‌گذارش بود، فاصله می‌گرفت.

باید قبول کنیم که فرمان‌پذیری موستانگ کلاسیک دربرابر خودروهای اروپایی مقایسه کردنی نیست. مدیران ارشد فورد مطلع‌ترین افراد به این موضوع بودند بنابراین اضافه کردن سیستم انتقال قدرت را درنظر گرفتند. هدف اصلی، بهبود فرمان‌پذیری و پایداری موستانگ به‌ویژه در هوای بارانی و جاده‌های لغزنده بود؛ سال ۱۹۶۵ یک دستگاه موستانگ با پیشرانه‌ی V8 به مرکز تحقیقاتی فرگوسن در انگلستان ارسال شد تا اولین آزمایش‌ها برای کارایی سیستم دو دیفرانسیل انجام شود. هری فرگوسن که امروز از او به‌عنوان «پدر تراکتورهای مدرن» یاد می‌شود، شرکت فرگوسن را تشکیل داد و از پیش‌گامان طراحی سیستم انتقال قدرت چهارچرخ محرک بود. آزمایش نصب سیستم چهارچرخ محرک روی موستانگ برای بهتر کردن فرمان‌پذیری موفقیت‌آمیز بود، اما مقامات فورد توسعه‌ و تولید انبوه این مدل را بسیار پرهزینه دانستند. این پروژه خیلی زود لغو شد و هنوز هم خبری از موستانگ تمام چرخ محرک نیست؛ بسیاری از رقبای موستانگ مثل چلنجر، امروز با سیستم تمام چرخ محرک تولید می‌شوند. نصب سیستم دودیفرانسیل فرگوسن روی موستانگ می‌توانست تاریخی و بسیار مهم باشد و آمریکایی‌ها می‌توانستند به‌عنوان اولین تولیدکننده‌ی خودروی جاده‌ای دو دیفرانسیل در کتاب‌های تاریخ ماندگار شوند؛ اما موستانگ دیفرانسیل عقب باقی ماند و سیستم تمام چرخ محرک فرگوسن روی خودروی زیبای جنسن FF نصب شد.

کرول شلبی نقش مهمی در افزایش محبوبیت موستانگ داشت. زمانی‌که شلبی برای اولین‌بار محصول جدید فورد را دید، تنها به ارتقاء و تیونینگ موستانگ فکر می‌کرد. فورد موستانگ خودرویی عضلانی نبود، بنابراین ابعاد و وزنش کوچک‌تر و کمتر از نمونه‌های تمام عضلانی آمریکایی بود؛ ازطرفی شلبی که تولید مدل کبرا را در کارنامه داشت، کاملاً با پیشرانه‌ی فورد آشنا بود. اولین مدل از شلبی موستانگ تاریخ، سال ۱۹۶۵ با کد GT350 تولید شد؛ این مدل از پیشرانه‌ی ۸ سیلندر V شکل ۴/۷ لیتری استفاده می‌کرد که به‌عنوان آپشن در فورد موستانگ فروخته می‌‌شد؛ قدرت شلبی GT350 به‌لطف کاربراتور سفارشی و بزرگ‌تر به ۳۰۶ اسب‌بخار می‌رسید که ۳۵ اسب‌بخار بیشتر از موستانگ V8 استاندارد بود. مهندسی شلبی تنها در افزایش قدرت پیشرانه خلاصه نمی‌شد و GT350 با تنظیمات سفارشی سیستم تعلیق و فرمان همراه بود. رینگ‌های سفارشی ۱۵ اینچی و طرح سفید و آبی بدنه از دیگر تغییرات شلبی برای موستانگ بودند. شلبی GT350 از لحاظ عملکرد فنی بین دو کلاس خودروهای جاده‌ای و مسابقه‌ای قرار می‌گرفت؛ این مدل ماندگار با قیمت پایه ۴,۵۴۷ دلار (حدود ۳۶,۰۰۰ دلار به نرخ و تورم ۲۰۱۹) تنها به نمایندگی‌های معتبر فورد فروخته می‌شد.

همکاری سه برند فورد، شلبی و هرتز (Hertz) بسیار عجیب بود. مدل GT350H به‌طور ویژه برای شرکت اجاره‌ی خودرو هرتز تولید شد تا همه با کمترین هزینه‌ی ممکن تجربه‌ی رانندگی با اولین خودروی پونی جهان را داشته باشند. شلبی در این مدل هم از پیشرانه‌ی ۴/۷ لیتری با قدرت ۳۰۶ اسب‌بخار استفاده کرد؛ موستانگ GT350H با طرح ویژه‌ی بدنه و لوگوی شرکت هرتز، تفاوت زیادی با شلبی GT350 نداشت. هدف اصلی تولید ۱۰۰۱ دستگاه موستانگ GT350H و توزیع در نمایندگی‌های مختلف هرتز در سراسر آمریکا، بازاریابی و جذب مشتری برای مدل شلبی موستانگ GT350 بود. مقامات فورد پیش‌بینی می‌کردند که پس از اجاره‌ی این مدل و تجربه‌ی رانندگی با GT350H، تقاضا برای موستانگ بیشتر خواهد شد. در سال ۱۹۶۶، موستانگ GT350H به تمام افرادی که بالای ۲۵ سال بودند، با مبلغ ۱۷ دلار در یک روز ( به نرخ امروز حدود ۱۳۰ دلار) یا ۱۷ سنت در هر یک مایل مسافت (۱/۶ کیلومتر) اجاره داده می‌شد. پروژه‌ی موستانگ اجاره‌ای درست مانند پیش‌بینی مدیران ارشد فورد پیش نرفت؛ محبوبیت موستانگ بیشتر شد، اما علاقه‌مندان GT350H را راهی ارزان‌قیمت برای به‌دست آوردن خودروی مسابقه‌ای درنظر گرفتند. بسیاری از افراد برنامه‌ی ویژه‌ای برای موستانگ اجاره‌ای داشتند؛ پس از پرداخت مبلغی کم و دراختیار گرفتن GT350H، برخی افراد پیشرانه‌‌ای قدرتمندتر از شلبی را روی موستانگ نصب و در مسابقات شرکت می‌کردند. پس از پایان مسابقه، پیشرانه‌ی اصلی دوباره روی GT350H نصب و بدون مشکل تحویل نمایندگی هرتز می‌شد. درهر صورت GT350H مدل موفقی در تاریخ موستانگ بود، به‌طوری این کد در دو نسخه‌ی دیگر در نسل‌های بعد هم عرضه شد.

پس از گذشت دو سال از تولید موستانگ و حذف طرح سدان، تعدادی از مدیران فورد به‌فکر عرضه‌ی مدلی جادارتر افتادند. تیم طراحی فورد، مدل شوتینگ بریک با دو در را پیشنهاد دادند. اما باز هم تنها یک مدل آزمایشی از موستانگ شوتینگ بریک ساخته شد و این پروژه لغو شد. مدل پروتوتایپ موستانگ استیشن در طول ۱۱ ماه در شرکت ایتالیایی Construzione Automobili Intermeccanica طراحی و تولید شد؛ مقامات فورد تولید این مدل را به‌دلیل تمرکز بیشتر بر نسخه‌های جدید کوپه، فست‌بک و کروک تأیید نکردند.

در پایان سال ۱۹۶۶، فروش موستانگ روند نزولی گرفت و به‌زودی رقبای قدرتمندتر از راه رسیدند. فورد برای جلوگیری از فروش کمتر، عرضه‌ی نسخه‌های تولید محدود و ویژه برای مناطق و ایالت‌های مختلف آمریکا را درنظر گرفت. اولین مدل ویژه، موستانگ با کد High Country Special با سه رنگ اختصاصی سبز، طلایی و آبی بود که تنها در ایالت کلرادو فروخته شد؛ این نسخه در سال‌های ۱۹۶۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۶۸ در تعداد محدود عرضه شد. سال ۱۹۷۶ بود که شورولت، پونتیاک و داج محصولات جدیدشان برای رقابت با موستانگ را رونمایی کردند. پیش از بازطراحی موستانگ، فورد ابتدا پیشرانه‌ی ۶/۴ لیتری با قدرت ۳۲۰ اسب‌بخار را ارائه کرد؛ قیمت موستانگ با پیشرانه‌ی جدید، ۲۶۴ دلار (حدود ۲,۰۰۰ دلار به نرخ ۲۰۱۹) بیشتر شد. داستان قدرت بیشتر برای موستانگ با مدل شلبی GT500 به فصل جدیدی رسید؛ این مدل در سال ۱۹۶۷ معرفی شد و شلبی GT350 را به‌عنوان قدرتمندترین نسخه از موستانگ کنار زد. شلبی GT500 از پیشرانه‌ی ۸ سیلندر V شکل ۷ لیتری کبرا با قدرت ۳۵۵ اسب‌بخار در ۵۴۰۰ دوربردقیقه استفاده می‌کرد. از ویژگی‌های ظاهری مهم دیگر این نسخه که تفاوت بیشتری بین مدل‌های استاندارد و قدرتمند موستانگ ایجاد کرد، طرح سفارشی درکنار دریچه‌ هوای بزرگ روی کاپوت بود.

درحالی که شلبی مدل GT500 را رونمایی می‌کرد، نسخه‌ای ویژه از موستانگ پشت درهای بسته در حال توسعه بود. شلبی به‎سفارش تایرسازی گودیِر (Goodyear) برای آزمایش لاستیک‌های جدیدش، مدلی بسیار قدرتمند از موستانگ را بر پایه‌ی GT500 تولید کرد. کد مخصوص این نسخه سوپر اسنیک (Super Snake) بود و از پیشرانه‌ی ۵۲۰ اسب بخاری V8 درکنار ترمزهای سفارشی و تایرهای گودیر استفاده می‌کرد. زمانی‌که موستانگ شلبی سوپراسنیک در آزمایش‌های گودیر نهایت سرعت بیش از ۲۷۰ کیلومتربرساعت را ثبت کرد، احتمال تولید نهایی و فروش عمومی این مدل در ۵۰ دستگاه مطرح شد. تیم مهندسی شلبی قیمت نهایی سوپراسنیک را حدود ۸,۰۰۰ دلار تخمین می‌زد؛ از طرفی مقامات فورد هم با پروژههای پرهزینه مخالف بودند، بنابراین تولید محدود سوپراسنیک ۱۹۶۷ لغو شد و تنها یک مدل آزمایشی و تک‌نمونه باقی ماند. کد سوپراسنیک در نسل‌های بعدی موستانگ سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۸ احیا شد و جزو قدرتمندترین محصولات فورد است. سوپراسنیک کلاسیک امروز تا ۱/۳ میلیون دلار قیمت می‌خورد.

همکاری شلبی و فورد باز هم ادامه یافت تا نسخه‌ای دیگر با کد GT500KR عرضه شود؛ کد KR به‌معنی سلطان جاده (Kind of the Road) بود. موستانگ شلبی GT500KR در نمایشگاه خودرو نیویورک سال ۱۹۶۷ رونمایی و به‌عنوان جایگزین GT500 استاندارد معرفی شد. پیشرانه‌ی این مدل نمونه‌ی ۷ لیتری V8 کبرا اما این بار با قدرت ۴۰۰ اسب‌بخار بود؛ از آنجایی که موستانگ از سال ۱۹۶۴ روزبه‌روز بزرگ‌تر و سنگین‌تر شده بود، پنل‌های بدنه از فایبرگلس ساخته شدند. شلبی GT500KR تنها در سال ۱۹۶۸ عرضه شد و سال ۱۹۶۹ دوباره مدل GT500 پرچم‌دار نسخه‌های مختلف موستانگ شد؛ اما در همین یک سال، از GT500KR شلبی ۱۵۷۰ دستگاه فروش رفت. در سال ۱۹۶۸ موستانگ GT350 پیشرانه‌ی جدیدی دریافت کرد و قدرتش به ۲۵۰ اسب‌بخار رسید؛ در مقایسه با سال ۱۹۶۷ این قدرت ۵۶ اسب‌بخار کمتر شده بود اما آپشن پیشرانه‌ی سوپرشارژ با قدرت ۳۳۵ اسب‌بخار درنظر گرفته شد.

با نزدیک شدن به دهه‌ی ۱۹۷۰، موستانگ که در عصر اسب‌بخار آمریکایی قرار داشت با رقبایی روبه‌رو شد که پیشرانه‌های بزرگ‌تری داشتند. شورولت کامارو و پونتیاک فایربرد هر دو با پیشرانه‌های بزرگ‌تر از موستانگ فروخته می‌شدند؛ این ویژگی در آن سال‌ها مهم‌تر از مصرف سوخت یا فناوری‌ و تجهیزات رفاهی بود. مقامات فورد برای حفظ کردن جایگاه موستانگ در بازار، پیشرانه‌ی V8 جدیدی با حجم ۷ لیتر و قدرت ۳۹۰ اسب‌بخار را به فهرست آپشن‌ها اضافه کردند؛ به‌لطف این پیشرانه، حالا موستانگ در زمانی حدود ۶  ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید. در پایان سال ۱۹۶۸، فهرست پیشرانه‌های موستانگ شامل یک نمونه‌ی ۶ سیلندر ۱۱۵ اسب بخاری و ۱۱ نمونه‌ی ۸ سیلندر V شکل با قدرت‌های ۱۹۵ تا ۳۹۰ اسب‌بخار می‌شد.

در سال ۱۹۶۹، فورد موستانگ بازهم بزرگ‌تر و سنگین‌تر شد و برای اولین‌بار، از چهار چراغ جلو استفاده کرد. به‌عنوان اولین مدل مخصوص از موستانگ جدید، پکیج ارتقاء مک وان (Mach 1) رونمایی شد. مک وان پکیج آپشن ویژه برای موستانگ بود؛ چیزی مشابه انواع پکیج‌های ارتقای فنی و ظاهری ۲۰۱۹ بی‌ام‌و. مک وان که تنها در مدل فست‌بک عرضه می‌شد، با قلاب‌های روی کاپوت، سیستم تعلیق بهتر و کابین مجهزتر طرفداران زیادی پیدا کرد. مک وان به‌صورت استاندارد با پیشرانه‌ی ۵.۸ لیتری در دسترس بود، اما فورد حجم‌های مختلف از V8 را روبه‌روی مشتری قرار می‌داد. سال ۱۹۶۹ برای موستانگ بسیار مهم بود؛ علاوه‌بر اینکه این مدل در آستانه‌ی بازطراحی بزرگی قرار داشت، نسخه‌های متنوعی شامل GT، Boss 302، Boss 429، شلبی GT350، شلبی GT500 و مک وان عرضه می‌شدند.

Boss 302 مدل ویژه‌ی دیگری از موستانگ در سال ۱۹۶۹ بود که محبوبیت بالایی دارد؛ موستانگ Boss 302 برای رقابت در مسابقات خودروهای اسپرت آمریکا موسوم به SCCA Trans-Am تولید شده بود. کد 302 به حجم پیشرانه در واحد اینچ مکعب (۴.۹ لیتر) اشاره داشت؛ Boss 302 با قدرت ۲۹۰ اسب‌بخار و تنظیمات سیستم تعلیق به‌طور ویژه برای رانندگی تهاجمی در خیابان تیونینگ شده بود. موستانگ Boss 302 در مسابقات  SCCA Trans-Am سال ۱۹۶۸ و ۱۹۶۹ از شورولت کامارو شکست خورد اما درنهایت در سال ۱۹۷۰ پیروز شد. مدل بعدی، Boss 429، قدرتمندترین مدل از موستانگ در سال ۱۹۶۹ بود؛ این نسخه از پیشرانه‌ی ۷ لیتری با قدرت ۳۷۰ اسب‌بخار استفاده می‌کرد و برای رقابت مستقیم با محصولات کرایسلر تولید شد. در سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ درمجموع ۱۳۵۹ دستگاه از موستانگ Boss 429 فروخته شد.

مقامات فورد در آخرین سال‌های تولید نسل اول موستانگ، مدل لوکس Grande را تولید کردند. با پرداخت ۲۳۱ دلار بیشتر از مدل استاندارد (حدود ۱۶۰۰ دلار به نرخ ۲۰۱۹)، موستانگ به سقف وینیل، کابین مجهزتر، تزئینات چوبی و رنگارنگ مجهز می‌شد. فهرست پیشرانه‌های نسل اول موستانگ در سال‌های آخرِ تولید، شامل ۶ سیلندر خطی با قدرت ۱۱۵ اسب‌بخار و ۸ نمونه‌ی V8 با قدرت‌های ۲۲۰ تا ۳۷۰ اسب‌بخار بود؛ البته مثل بیشتر خودروسازان در آن سال‌ها، فورد هم نهایت قدرت محصولاتش را به‌صورت دقیق اعلام نمی‌کرد و موستانگ ۳۷۰ اسب بخاری قدرت بیشتری داشت. در سال ۱۹۶۹ بیش از ۸۱ درصد فروش موستانگ با پیشرانه‌ی V8 و ۷۱ درصد با جعبه‌دنده‌ی خودکار بود.

در طول تاریخ بارها مشاهده کرده‌ایم که فورد برای پاسخ‌دهی به تقاضا و تمایل بازار تصمیم‌های عمیق و درخورتوجهی گرفته است. موستانگ نیز در همین قاعده قرار می‌گیرد و در نسل دوم کاملاً دگرگون شد. سال ۱۹۷۳ بحران سوخت فراگیر بود؛ بنابراین فورد برای تولید نسل دوم موستانگ، خودرویی متفاوت با نسل اول عرضه کرد. موستانگ دوم براساس پلتفرم پینتو (Pinto) شکل گرفته بود؛‌ در مقایسه با نسل اول کوچک‌تر بود و از طرح صندوق عقب مک وان استفاده می‌کرد. موستانگ جدید قرار بود رقیبی بزرگ برای خودروهای وارداتی به آمریکا، مثلتویوتا سلیکا باشد.

نسل دوم موستانگ جایگاهی در نگاه کلکسیونرها ندارد و در بین طرفداران قدیمی هم دیدگاهی سیاه و سفید دارد؛ به‌عقیده‌ بسیاری از افراد، موستانگ ۱۹۷۴ باید براساس صنعت خودروسازی آمریکا تغییر می‌کرد. گروهی دیگر معتقد هستند که نسل دوم موستانگ با اصالت و روح اول نسل اول مخالف است؛ قدرت کمتر، کیفیت ساخت پایین و طراحی معمولی اصلا شایسته‌ی موستانگ نیست. اگر واقع‌بین باشیم، صحبت‌های هر دو گروه صحیح است؛ اما واقعیت این است که نسل دوم موستانگ هیچوقت موفقیت‌های نسل دوم را تکرار نکرد و اصلا در سطح مقایسه با مدل ۱۹۶۴ نبود.

به‌نظر شما بهترین نسل از فورد موستانگ کدام است؟ کدام مدل از نسل اول را بیشتر می‌پسندید؟ شلبی، جی‌تی یا Boss؟ موستانگ ۲۰۱۹ چقدر با تعریف واقعی خودروی پونی سال ۱۹۶۴ فاصله گرفته است؟