داستان برند آلفارومئو؛ اصیلترین سازنده خودروهای اسپرت ایتالیا
پس از فیات و لانچیا، آلفارومئو قدیمیترین شرکت ثبتشده در صنعت خودروسازی ایتالیا محسوب میشود. مازراتی، فراری و لامبورگینی، پس از آلفارومئو تأسیس شدند و امروزه دارای شهرت بیشتری در زمینهی تولید خودروهای اسپرت هستند؛ اما آلفارومئو بهعنوان بنیانگذار مدلهای مسابقهای و اسپرت ایتالیا، شناخته میشود. حالا این شرکت هم، مثل فراری و مازراتی، زیرمجموعهی گروه فیات کرایسلر است؛ هرچندکه از نظر رشد در تعداد فروش، برتری محسوسی نسبت به دیگر خودروسازان ایتالیا ندارد. به نظر میرسد، پس از شکستهای تجاری این برند در اواخر قرن بیستم، روزهای خوب آلفارومئو با تولید محصولات اسپرت میانرده و قابل خرید که عموما قیمتی کمتر از ۱۰۰ هزار دلار دارند، ادامه خواهد داشت.
باتوجه به اینکه مؤسس فراری، پیش از تشکیل کارخانهی خود برای آلفارومئو کار میکرد و رانندهی این برند در مسابقات بود؛ نقش بسیار مهم آلفارومئو در ظهور فراری بهعنوان محبوبترین سوپراسپرتساز امروز دنیا، آشکار میشود. در سمت دیگر ماجرا، لامبورگینی هم با تاثیرپذیری از فراری و برای رقابت با آن شکل گرفت. پس میتوان ادعا کرد، برندهای فراری و لامبورگینی، غیر مستقیم مدیون آلفارومئو هستند.
قدمت و زمان تأسیس
در سال ۱۹۰۶، صنعتگر و کارآفرین فرانسوی به نام الکساندر داراک، شرکتی در شهر میلان ثبت کرد تا خودروهای برند داراک را در کشور ایتالیا عرضه کند. این محصولات، در فرانسه و انگلیس با همکاری شرکت تالبوت عرضه میشدند؛ اما فروش بسیار کمی در ایتالیا داشتند. برای رهایی از این شرایط، جوزپه مروسی (Giuseppe Merosi) به استخدام شرکت داراک درآمد تا نقش مهندس و طراح خودرو برای مدلهای جدید داشته باشد. مروسی قبل از پیوستن به شرکت داراک، برای فیات کار کرده بود و شهرت قابل توجهی بین صنعتگران ایتالیا داشت.
تصویری تاریخی از جوزپه مروسی، پشت فرمان اولین محصول آلفا
تا سال ۱۹۰۹، شرکت داراک با نام اختصاری SAID شناخته میشد؛ اما پس از استخدام مروسی و تصمیم به تولید مدلهای اختصاصی برای بازار ایتالیا، آلفا نام گرفت. اسم جدید شرکت (ALFA) مخففشدهی عبارت Anonima Lombarda Fabbrica Automobili بود.
اولین محصول آلفا
در سال ۱۹۱۰، اولین محصول آلفا با نام 24HP رونمایی شد. این خودرو، با طراحی و مهندسی مروسی، مجهز به پیشرانهی ۴ سیلندر ۴.۱ لیتری بود که قدرتی مشابه نام خود داشت. این نوع نامگذاری تقریبا در تمامی خودروهای اروپایی آن زمان، استفاده میشد. آلفا 24HP، تا سال ۱۹۱۹ تولید شد و افتخارات زیادی برای شرکت سازنده کسب کرد.
از سال ۱۹۱۴، نسخههای مختلفی از این خودرو با قدرتهای ۱۲، ۱۵،۲۰، ۳۰ و حتی ۴۵ اسببخار برای حضور در مسابقات یا عرضهی عمومی تولید شدند. قدرتمندترین نمونه از آلفا 24HP میتوانست به نهایت سرعت ۱۱۰ کیلومتربرساعت برسد که در زمان خود، فراتر از انتظار بود.
آلفا با عرضهی مدل 40/60HP به شهرت زیادی در اروپا رسید. این خودرو در سال ۱۹۱۳ با همکاری مروسی، تولید شد تا قدرت ۷۰ اسببخار و نهایت سرعت ۱۲۵ کیلومتربرساعت داشته باشد. نسخهی مسابقهای کمی قویتر و سبکتر بود تا بتواند نهایت سرعت ۱۳۷ کیلومتربرساعت فراهم کند. یک سال بعد، 40/60 HP با قدرت ۸۲ اسببخار و نهایت سرعت ۱۵۰ کیلومتربرساعت، فاتح چند مسابقهی بزرگ در اروپا شد.
نماد تجاری
شرکت آلفا که بعدها به آلفارومئو تغییر نام داد؛ دارای یکی از قدیمیترین نشانهای تجاری در صنعت خودروسازی دنیا است که هنوز استفاده میشود. همچنین، پیچیدگی و تفسیرهای متنوعی برای این لوگو وجود دارد. به هر صورت، تأکید عمیق نماد تجاری آلفارومئو بر اصالت تاریخی شهر میلان، غیرقابل انکار است.
سنگ بنای آلفارومئو توسط داراک در میلان گذاشته شد. به همین دلیل در سمت چپ، صلیب سرخرنگ دیده میشود که نشان قدیمی شهر میلان است. در جنگهای قرون وسطی، مسیحیان میلان با این پرچم در جنگ شرکت میکردند. در سمت راست، مار سبز رنگ و تاج سلطنتی وجود دارد که نماد خاندان مشهور ویسکونتی (Visconti) است. تفاسیر مختلفی برای این تصویر وجود دارد که البته سابقهی تاریخی و تبلیغاتی دارند. با توجه به قدیمیترین طرح که مربوط به نماد تجاری شرکت آلفا در سال ۱۹۱۰ است؛ متوجه یک انسان در دهان مار میشویم. از دیدگاه تاریخنویسان و با توجه به وجود این طرح در چند کاخ قدیمی به جامانده در میلان، تفاسیری که ماهی یا پرنده درحال ورود (یا خروج) از دهان مار را یادآوری میکنند؛ فاقد ارزش تاریخی هستند.
از حدود هزار سال پیش، خاندان وسیکونتی در میلان زندگی میکردند. نماد اصلی در پرچم رسمی این خانواده، یک مار بود. در حدود سالهای ۱۲۶۰ میلادی، ناحیهی میلان درگیر جنگهای داخلی شد که سرانجام در سال ۱۲۷۷ با رهبری اوتونه ویسکونتی (Ottone Visconti) به نفع خانوادهی او تمام شد. نماد مار با تاج سلطنتی و انسانی در دهان، اشاره به برتری خانوادهی ویسکونتی در جنگهای آن زمان دارد. شهر میلان و مناطق اطراف با فرمانروایی اوتونه ویسکونتی به آرامش و قدرت رسید. به همین دلیل، نماد این خانواده و داستان زندگی آنها، برای مردم میلان دارای اهمیت و احترام است.
جنگ جهانی اول و مدیریت رومئو
مشابه دیگر خودروسازان اروپا، شرکت آلفا هم بین سالهای ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ در خدمت نیروهای نظامی بود. تولید خودرو به مدت ۳ سال متوقف شد تا قطعات هواپیما و دیگر تجهیزات مورد نیاز ارتش تولید شوند.
انزو فراری نشسته در کنار نیکولا رومئو ایستاده در وسط تصویر
نیکولا رومئو (Nicola Romeo) مهندس برق، کارخانهدار و سیاستمدار بزرگ ایتالیایی بود که با حضور در ترکیب سهامداران شرکت آلفا، آنرا متحول کرد. او پیش از خرید سهام، در سال ۱۹۱۵ توسط ارتش ایتالیا مأموریت یافت تا بر فعالیت این مؤسسه و خدمت به جنگ، نظارت کند. رومئو سالها سناتور رده بالای حکومت سلطنتی ایتالیا بود و به همین دلیل، ثروت لازم برای مالکیت و توسعهی این مجموعهی صنعتی را در اختیار داشت. با اتمام جنگ، رومئو کارخانهی آلفا را خریداری کرد و از ۱۹۱۸ با گذشت ۳ سال از حضور نیکولو رومئو، در راس هیئت مدیره، خودروسازی آلفا به آلفارومئو تغییر نام داد. نیکولو رومئو تا سال ۱۹۲۸، تصمیمگیرندهی اصلی در این کارخانه بود و نقش مهمی در اعتلای شرکت داشت.
پس از جنگ جهانی اول
با مدیریت نیکولا رومئو و سرمایهگذاری او، کارخانهی آلفارومئو بهسرعت تغییر کرد و تولید خودرو را از سر گرفت. حضور در مسابقات سرعت، اولویتی بسیار مهم برای مدیر جدید بود و به همین دلیل، تقویت مدلهای قدیمی آلفا برای تیم آلفارومئو، برنامهریزی شد تا بازگشت هرچه سریعتر به دنیای موتوراسپرت، محقق شود.
اولین آلفارومئو و استخدام فراری
پیش از سال ۱۹۲۰، سه خودروی مختلف با کد 20/30HP تولید شدند. اولین نمونه، نسخهای ارزانتر و کممصرفتر از آلفا 24HP بود که سال ۱۹۱۰ به دست مصرفکننده رسید. مدل دوم20/30HP E نام داشت و با هدف شرکت در مسابقات سرعت، تقویت شد تا با قدرت ۴۹ اسببخار، نهایت سرعت ۱۱۵ کیلومتربرساعت فراهم کند.
اولین خودرو دنیا با نام و لوگوی آلفارومئو، 20/30 HP E Sport نام داشت که سال ۱۹۲۰ رونمایی شد. این محصول با پیشرانهی ۴۲۵۰ سیسی، قدرت ۶۷ اسببخار و نهایت سرعت ۱۳۰ کیلومتربرساعت داشت. قیمت نهایی، تقریبا ۳ برابر فورد مدل T بود و تنها به تعداد ۱۲۸ دستگاه فروخته شد؛ اما به دلیل استفاده از تجهیزات مدرن، مثل چراغهای الکتریکی و سیستم استارت پیشرانه، یک خودروی لوکس و مورد توجه طبقهی متمول، محسوب میشد.
تصویری از انزو فراری، پشت فرمان آلفارومئو 20/30HP
آلفارومئو 20/30HP E Sport نهتنها اولین محصول شرکت سازنده اهمیت دارد؛ بلکه بهعنوان نخستین خودروی مسابقهای با رانندگی انزو فراری (بنیانگذار خودروسازی فراری) هم دارای جایگاهی تاریخی است.
آلفارومئو RL و نشان کوادریفویلیو
پس از اتمام جنگ جهانی اول، جوزپه مروسی که در ارتش و صنعت قطارهای بخار خدمت میکرد، به آلفارومئو باگشت تا دومین محصول تجاری و قابل فروش به عموم مردم با برند آلفارومئو طراحی شود.
سال ۱۹۲۲ آلفارومئو RL رونمایی شد. این خودرو با پیشرانهی ۳ لیتری، در نسخههای مختلف از ۵۷ تا ۷۰ اسببخار قدرت داشت و فضای کافی برای ۵ سرنشین فراهم میکرد. خیلی زود، مدلهای اسپرت با کد RLSS و قدرتهای ۸۵ تا ۹۰ اسببخار هم تولید شدند. از دیدگاه بعضی کارشناسان، آلفارومئوRL نخستین خودرو اسپرت جادهای در تاریخ ایتالیا است.
علاقهمندان به آلفارومئو با نشان شبدر سبزرنگ ۴پر آشنایی دارند. این لوگو با زمینهی سفید، کوادریفویلیو (Quadrifoglio) نامیده میشود و امروز، روی خودروهای آپشنال و تقویتشده از آلفارومئو، نشانهی تفاوت آنها با مدلهای استاندارد است. علامت کوادریفویلیو، اولینبار توسط رانندهی آلفارومئو در یک مسابقه استفاده شد تا برایش شانس بیاورد.
اوایل قرن بیستم و سالها پیش از ظهور مسابقات فرمول یک، رقابت تارگا فلوریو (Targa Florio) از اهمیت ویژهای در دنیای موتوراسپرت برخوردار بود. این رویداد، در جزیرهی سیسیل ایتالیا برگزار میشد و امروزه با عنوان قدیمیترین مسابقهی رسمی اتومبیلرانی شناخته میشود. یوگو سیوچی (Ugo Sivocci) رانندهی اصلی تیم آلفارومئو که از دوم شدن در چند مسابقه ناراحت بود؛ نشان شبدر ۴پر را بهعنوان نماد خوششانی روی خودروی مسابقهای RLSS نصب کرد و البته به جایگاه نخست در تارگا فلوریو دست یافت.
موفقیت سیوچی، اولین قهرمانی آلفارومئو در یک رقابت بزرگ و مشهور را رقم زد. او چند ماه بعد به هنگام آزمایش محصولی جدید در پیست، کشته شد. از آن زمان، آلفارومئو به یادبود سیوچی از نشان کوادریفویلیو در مدلهای مسابقهای و نسخههای ویژه استفاده میکند. سیوچی در هنگام حادثه، پشت فرمان خودروی مسابقهای جدیدی به نام P1 با شماره ۱۷ بود که نشان شبدر ۴پر نداشت. به همین دلیل امروزه، تیمهای ایتالیایی حاضر در رقابتهای مختلف اتومبیلرانی، از شماره ۱۷ استفاده نمیکنند و بعضی رانندگان هم، شبدر (کوادریفویلیو) به همراه دارند. آلفارومئو، هرگز مدل P1 را به تولید نهایی نرساند و محصول دیگری جایگزین آن کرد.
سوپراسپرت P2
شاید استفاده از واژهی سوپراسپرت برای خودرویی ساخت ۱۹۲۴ عجیب باشد؛ اما آلفارومئو P2 با برتری کامل نسبت به خودروهای اسپرت مسابقهای در زمان خود، اولین سوپراسپرت دنیا لقب گرفته است.
ویتوریو جانو (Vittorio Jano) مهندس خلاق شاغل در فیات بود که به سفارش انزو فراری (رانندهی اصلی آلفارومئو در آن زمان) وارد همکاری در ساخت P2 شد. جانو توانست ایرادات P1 را رفع کند و سریعترین خودروی مسابقهای دنیا را بسازد. نتیجه، اولین محصول آلفارومئو با پیشرانهی ۸ سیلندر و مجهز به سوپرشارژر بود که از موتور ۲ لیتری، ۱۴۰ اسببخار قدرت میگرفت. آلفارومئو P2 به لطف استفاده از ۲ کاربراتور، با رانندگی انزو فراری و آنتونیو آسکاری توانست در ۱۵ مسابقه قهرمان شود. نسخهی دیگری از آلفارومئو P2 هم با قدرت ۱۵۵ اسببخار، بین سالهای ۱۹۲۴ تا ۱۹۳۰ به نهایت سرعت ۱۹۵ کیلومتربرساعت رسید و فاتح مسابقات مختلف شد. در سال ۱۹۲۵، آلفارومئو با P2 توانست به اولین مقام قهرمانی خود در یک رقابت جهانی (Automobile World Championship) دست یابد.
تنها ۶ دستگاه آلفارومئو P2 ساخته شد. ۴ نمونه پس از تصادفات شدید، نابود شدند تا امروز فقط ۲ نسخه از P2 باقی بماند. این خودروها با ارزش کلکسیونی دهها میلیون دلار، در موزهی آلفارومئو در میلان و موزهی خودرو در شهر تورین ایتالیا نگهداری میشوند.
ظهور تیم فراری با خودروهای آلفارومئو
در سال ۱۹۲۹، انزو فراری تصمیم گرفت با تیم اختصاصی خود در مسابقات شرکت کند. تعداد ۴۰ نفر از بهترین رانندگان و مهندسان ایتالیا، از حمله پرسنل آلفارومئو جذب تیم اسکودریا فراری شدند. تا سال ۱۹۴۷ و پایان جنگ جهانی دوم، تیم فراری با خودروهای آلفارومئو در مسابقات مختلف شرکت کرد و به افتخارات بسیاری رسید.
بازگشت به تولید انبوه خودروهای سواری
اواخر دههی ۱۹۲۰، آلفارومئو به سلطان مسابقات مختلف تبدیل شده بود و در میان خودروسازان دنیا، شهرت داشت. این شرایط، مشوق خوبی برای مدیران شرکت بود تا مدلهای جادهای و قابل استفاده توسط عموم مردم را توسعه دهند.
در سال ۱۹۲۳، مدل RM بهعنوان نسخهای تجاری از خودروی مسابقهای RL در نمایشگاه پاریس رونمایی شد. این محصول تا سال ۱۹۲۵ به تعداد ۵۰۰ دستگاه فروش داشت و تفاوت مهمی با رقبا نشان نداد. در عوض، از سال ۱۹۲۷ آلفارومئو 6C جایگزین RM شد تا یکی از جذابترین خودروهای اسپرت ایتالیایی برای استفادهی عمومی باشد. ساخت بدنه توسط شرکتهای پیشرو، مثل زاگاتو و پینین فارینا انجام شد. مهندسی فنی توسط ویتوریو جانو به اتمام رسید و پیشرانهی جدید ۶ سیلندر ۱.۵ لیتری با قدرت ۴۵ اسببخار، 6C را به نهایت سرعت ۱۱۰ کیلومتربرساعت رساند.
نسخههای مختلفی از 6C تا سال ۱۹۳۳ تولید شدند. مدل ۱.۵ لیتری با سوپرشارژ و قدرت ۸۴ اسب بخاربه نهایت سرعت ۱۵۵ کیلومتر میرسید. نسخهای دیگر با پیشرانهی ۱.۷ لیتری (6C 1750) هم تولید شد تا سرعت ۱۷۰ کیلومتربرساعت داشته باشد. آلفارومئو 6C بهعنوان یکی از بهترین نمونهها برای تعریف یک خودروی اسپرت لوکس با روح ایتالیایی، پیش از جنگ جهانی دوم مطرح است. تقریبا ۳ هزار دستگاه از این محصول تولید شد که امروزه در نمونههای کلکسیونی، حدود ۵۰۰ هزار دلار قیمت دارند.
آلفارومئو 8C نسخه 2900B مدل ۱۹۳۹
آلفارومئو با رونمایی از 8C در سال ۱۹۳۱، شهرت خود را افزایش داد. محصول نهایی با تیپ بدنههای ۲نفره، ۴نفره و اسپایدر (سقف پارچهای جمعشونده) تولید شد و یکی از گرانترین خودروهای ساخت ایتالیا تا آن زمان بود. اولین نمونه با پیشرانهی ۸ سیلندر ۲.۳ لیتری تولید شد و سال ۱۹۳۱ به قهرمان لمان ۲۴ ساعته رسید. مدلهای مختلف با پیشرانهی ۲.۶، ۲.۹ و ۳.۲ لیتری هم تولید شدند تا ضمن فروش عمومی، توان رقابت با خودروهای مسابقهای مرسدس بنز سیلور ارو (Silver Arrows) داشته باشند. مدل ۲.۶ لیتری بهعنوان یک محصول استاندارد جادهای میتوانست به نهایت سرعت ۲۱۷ کیلومتربرساعت برسد و در زمان ۷ ثانیه، سرعت خود را از صفر به ۱۰۰ کیلومتربرساعت برساند.
آلفارومئو 8C کد 2900B امروزه یکی از گرانترین خودروهای کلاسیک دنیا است. نسخهای از این محصول ساخت ۱۹۳۹ در سال ۲۰۱۶ با قیمتی نزدیک به ۲۰ میلیون دلار معامله شد.
نسخهی مسابقهای آلفارومئو 8C در خدمت تیم فراری اسکودریا
در سال ۱۹۳۵، تیم اسکودریا فراری با نسخههای تقویتشده از آلفارومئو 8C به چند قهرمانی مهم در اروپا رسید. مهندسان فراری، همچنین نسخهای از این خودرو با نام بیموتو (Bimotore) بهمعنی ۲ موتوره ساختند که پیشرانههای مجزا روی محورهای جلو و عقب داشت. البته کنترل بیموتو با ۲ جعبهدنده و هرزگردی مداوم ۴چرخ، بسیار دشوار بود و هرگز نتوانست وارد مسابقات شود. در عوض، ترکیب ۲ پیشرانهی ۲.۳ لیتری و رسیدن به مجموع قدرت ۵۴۰ اسببخار، بیموتو را به نهایت سرعت ۳۶۴ کیلومتربرساعت رساند تا سریعترین خودروی جادهای دنیا در زمان خود باشد.
دههی ۴۰ میلادی و جنگ جهانی دوم
آلفارومئو پس از مرگ نیکولا رومئو در سال ۱۹۳۸، تحت مدیریت حکومت فاشیست موسلینی (دیکتاتور ایتالیا) قرار گرفت. پیش از آغاز جنگ، مدلهای سوپرلوکس آلفارومئو به دستور مسئولان دولتی ساخته میشد و پس از شروع جنگ هم، تمام توان کارخانه به تولید موتور هواپیما اختصاص داده شد. در ماههای پایانی جنگ جهانی دوم، خطوط تولید آلفارومئو هدف بمبباران قرار گرفت و بسیاری از زیرساختهای آن، نابود شد.
کشور ایتالیا بهعنوان متحد آلمان نازی، یکی از بزرگترین بازندههای جنگ جهانی دوم بود. اواسط دههی ۴۰ میلادی، فقر و ناامنی سراسر ایتالیا را فرا گرفت و سرمایهی لازم برای بازسازی کارخانهها، وجود نداشت. تا سال ۱۹۵۰، تقریبا هیچ محصولی توسط آلفارومئو تولید نشد و صرفا چند مدل ناقص از گذشته به فروش رسید.
دههی ۱۹۵۰ و برخاستن از خاکستر جنگ
مدیران دولتی آلفارومئو بعد از بازسازی کارخانه تصمیم به توسعهی محصولات اقتصادی، بهجای خودروهای لوکس و اسپرت گرفتند. البته روح مسابقهای شرکت نیز، فراموش نشد تا ضمن حضور در رقابتهای مختلف، بهرهبرداری تبلیغاتی و کسب جوایز نقدی ادامه داشته باشد.
آلفارومئو پیش از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۸ روی نسل جدید خودروهای مسابقهای با کد 158 کار میکرد. نام این مدل از پیشرانهی ۱.۵ لیتری ۸ سیلندر گرفته شده بود که حدود ۲۰۰ اسببخار قدرت داشت. آلفارومئو 158، پیش از آغاز جنگ جهانی دوم در مسابقات مختلف اروپایی به قهرمانی رسید. در سال ۱۹۴۷، پیشرانه با نمونهی ۴.۷ لیتری جایگزین شد تا قدرت ۳۰۰ اسببخار فراهم شود.
یکی از مهمترین افتخارات آلفارومئو، قهرمانی در اولین و دومین دورهی مسابقات فرمول یک است. در نخستین فصل این مسابقات، مدل 159 توانست با اختلاف قابلتوجه نسبت به رقبا، ۶ رقابت از ۷ مسابقه فرمول یک ۱۹۵۰ را با قهرمانی پشت سر بگذارد. رانندهی آلفارومئو در این مسابقات، جوزپه فارینا بود که عنوان اولین برندهی تاریخ فرمول یک دنیا لقب گرفت. در سال ۱۹۵۰، آلفارومئو 159 با پیشرانهی ۴۲۰ اسببخار، میتوانست به نهایت سرعت ۳۰۵ کیلومتربرساعت برسد. این خودرو سال ۱۹۵۱ هم با رانندگی خوان مانوئل فانخیو (رانندهی افسانهای آرژانتینی) به قهرمانی فرمول یک رسید.
در سال ۱۹۵۰ مدل 1900 بهعنوان اولین محصول تجاری پس از جنگ، توسط آلفارومئو معرفی شد. این خودرو با پیشرانههای مختلف، ۸۰ تا ۱۱۵ اسببخار قدرت داشت و میتوانست نهایت سرعت ۱۷۰ کیلومتربرساعت فراهم کند. نکتهی جالب در افزایش محبوبیت آلفارومئو 1900، عرضه با بدنههای متنوع توسط شرکتهای مختلف مثل پینین فارینو و زاگاتو بود. این محصول میتوانست با ظاهر ۴در صندوقدار مناسب استفادهی خانوادگی تولید شود یا بهصورت یک مدل اسپرت بدون سقف ۲نفره با امکانات سفارشی درآید.
سال ۱۹۵۴ در نمایشگاه خودروی تورین ایتالیا، نسل اول آلفارومئو جولیتا (Giulietta) رونمایی شد. این خودرو هم مشابه مدل 1900، نسخههای مختلفی داشت؛ اما تبدیل یکی از موفقترین تولیدات تاریخ آلفارومئو در بازار اروپا شد. ارزانترین مدل جولیتا، برلینا نام داشت که مجهز به پیشرانهای با قدرت ۵۵ اسببخار و نهایت سرعت ۱۴۰ کیلومتربرساعت بود. نسخههای اسپرت کوپه با پسوند اسپرینت هم تولید شدند که همراه پیشرانهی ۱.۳ یا ۱.۶ لیتری، حدود ۱۰۰ اسببخار قدرت و نزدیک به ۲۰۰ کیلومتربرساعت، بیشینه سرعت داشتند.
فراتر از مدلهای استاندارد، نسخههای اسپرینت از آیرودینامیک بسیار عالی بهره میبردند که قابل مقایسه با سوپراسپرتهای امروزی بود. بهعنوان مثال، جولیتا اسپرینت اسپشیاله، نسخهی تیپو 750SS با ضریب درگ (شاخص مقاومت جسم در برابر جریان هوا) برابر با ۰.۲۸ تولید شد که در خودرویی مثل شورولت کوروت C6 مدل ۲۰۰۵ وجود دارد. از این دست میتوان به جولیتا اسپرینت اسپشیاله (SS)، ولوچه (SV) و زاگاتو (SZ) اشاره کرد که تا سال ۱۹۶۶ تولید شدند.
اولین تلاش آلفارومئو برای رقابت با سوپراسپرتهای نوظهور دههی ۵۰ میلادی، منجر به رونمایی از مدل 750 شد. این پروژه، با همکاری کارلو آبارث (مؤسس برند خودروسازی و تیونینگ آبارث) روی شاسی جولیتا و یک پیشرانهی ۱.۵ لیتری اجرا شد تا وارد مسابقات کلاس GT اروپا شود. محصول نهایی به دلیل مشکلات مالی آلفارومئو و تمرکز شرکت بر افزایش تولید خودروهای مردمی، هرگز تجاری نشد؛ اما مقدمهای بود بر سوپراسپرتهای دههی ۶۰ این شرکت که از شاهکارهای تاریخ خودروسازی ایتالیا هستند.
دههی ۶۰ میلادی و عصر طلایی آلفارومئو
از نظر سودآوری و محبوبیت جهانی برای آلفارومئو، سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ اهمیت ویژهای دارند. در این دوران، تنوع محصولات افزایش یافت و ضمن حضور در مسابقات مختلف، نسخههای ویژه و اسپرت برای عموم مردم تولید شدند.
دومین محصول موفق آلفارومئو بعد از جولیتا، جیولیا نام داشت که در سال ۱۹۶۲ معرفی شد. چند ماه قبل، رکورد فروش ۱۰۰ هزار جولیتا در کارخانهی آلفارومئو برگزار شد و همچنین دومین خط تولید بزرگ این شرکت در ناپل، به بهرهبرداری رسید. پیش از آنکه فولکس واگن گلف یا تویوتا کورولا معرفی شوند؛ آلفارومئو به ساخت یک خودروی اسپرت کوچک و اقتصادی توجه نشان داد. با این رویکرد، اولین مدل جیولیا رونمایی شد تا محصولی ۴در و صندوقدار با پیشرانهی کممصرف و عملکرد متناسب با وزن خالص خودرو باشد.
نسخهی استاندارد جیولیا با بدنهی ۴در صندوقدار، بهترین عملکرد آیرودینامیک برای یک خودروی سدان تا آن زمان را به نمایش گذاشت. ضریب درگ ۰.۳۴، نتیجهی آزمایش و بازطراحی مکرر این خودرو در تونل باد بود. جیولیا، از نظر ایمنی هم فراتر از خودروهای خانوادگی زمان خود عمل میکرد و البته، به لطف پیشرانهی ۱.۳ لیتری با قدرت ۸۰ اسببخار، نهایت سرعت ۱۶۰ کیلومتربرساعت و مصرف سوخت کمتر از ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر فراهم میکرد. خیلی زود، جیولیا با پیشرانهی ۱.۶ لیتری و قدرت ۱۰۰ اسببخار هم معرفی شد تا سرعتگیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۱۲ ثانیه داشته باشد.
جیولیا از سال ۱۹۶۵ تغییر چهره داد و با ظاهری شبیه به محصولات فیات؛ اما مجهز به پیشرانههای قدرتمندتر تولید شد. نسخهی GTA از آلفارومئو جیولیا، سلطان مسابقات کلاس GT اروپا در سالهای دههی ۶۰ میلادی بود. این مدل در گروه مجهز به پیشرانههای ۱.۶ لیتری، ۳ سال متوالی روی سکوی نخست ایستاد و کارایی بسیار خوب موتورهای آلفارومئو با فناروی جرقهزنی دوگانه (Dual ignition) را ثابت کرد.
بدون شک، جیولیا TZ یکی از شاهکارهای تاریخی آلفارومئو است. این محصول با نام کامل Tubolare Zagato در سال ۱۹۶۳ رونمایی شد. طراح اصلی جیولیا TZ، عضو ارشد استودیو زاگاتو، ارکوله اسپادا بود که بعدها برای استون مارتین، فورد و فراری هم کار کرد. با هدف کسب مجوز لازم برای شرکت در مسابقات کلاس GT، حدود ۱۱۰ دستگاه از این مدل با استاندارد جاده تولید شد که امروزه حدود ۲۰۰ هزار دلار، ارزش کلکسیونی دارند. نسخههای استاندارد و مخصوص پیست، مجهز به پیشرانه ۱.۶ لیتری با قدرتهای ۱۱۲ و ۱۶۰ اسببخار بودند. یک سال بعد، مدل دوم با نام جیولیا TZ۲ هم ساخته شد که با قدرت ۱۷۰ اسببخار میتوانست در زمان ۷ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد و نهایت سرعت ۲۴۵ کیلومتربرساعت داشته باشد. قیمت کلکسیونی نسخهی دوم به دلیل تیراژ تولید محدود به ۱۲ دستگاه، بیش از ۱.۵ میلیون دلار است. تمامی مدلهای جیولیا TZ و TZ2، افتخارات متنوعی در مسابقات مختلف کسب کردند.
آلفارومئو تیپو 33 که امروزه بهعنوان یکی از زیباترین سوپراسپرتهای تاریخ خودروسازی دنیا شناخته میشود، در سال ۱۹۶۶ رونمایی شد. این مدل مجهز به پیشرانهی ۸ سیلندر ۲ لیتری با قدرت ۲۷۰ اسببخار بود و میتوانست در زمان ۶ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد. برخلاف ظاهر جذاب، تیپو 33 نتوانست به افتخاراتی بزرگ در دنیای موتوراسپرت دست یابد و بارها تصادف کرد. نسخههای دوم و سوم و چهارم این خودرو هم، تا سال ۱۹۷۴ بهعنوان محصول پرچمدار آلفارومئو در کلاس ۳۰۰۰ سیسی حضور داشتند. امروزه ارزش کلکسیونی نسخه اول از تیپو 33 به دلیل تولید محدود به ۱۳ دستگاه، بیش از ۱۰ میلیون دلار است.
دههی ۷۰ میلادی و توجه به کوپههای اسپرت
طرح خودروهای آلفارومئو از اوایل دههی ۷۰ میلادی، به ظاهر مدلهای کوپه ۴نفره، تغییر شکل داد. این سبک، با ظهور پورشه 911 و فورد موستانگ، محبوبیت بسیار زیادی در آن زمان داشت و بسیار جذابتر از خودروهای کلاسیک آلفارومئو، به نظر میرسید.
سال ۱۹۷۲، آلفارومئو مونترال رونمایی شد. این محصول، نهتنها بدنهی بزرگتر نسبت به جیولیا و جیولیتا داشت؛ بلکه از پیشرانهی حجیمتر استفاده میکرد. مونترال با موتور ۸ سیلندر ۲.۶ لیتری، قدرت ۲۰۰ اسببخار و نهایت سرعت ۲۲۰ کیلومتربرساعت داشت. ضمن اینکه در زمان ۷.۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت میرسید.
اواخر دههی ۷۰ میلادی، مدلهای سدان با ظاهر خانوادگی به جمع محصولات آلفارومئو اضافه شدند. نوا جولیتا و آلفا 6، خودروهایی ۴در و صندوقدار بودند که طیف متفاوتی از خریداران را هدف قرار میداند. نوا جولیتا، با پیشرانههای ۱.۳ تا ۲ لیتری، از اروپا تا امریکا و حتی افریقای جنوبی محبوبیت داشت. نسخهی ویژهای از این خودرو با پیشرانهی ۲ لیتری توربوشارژ و قدرت ۱۷۰ اسببخار هم تولید شد. در سمت دیگر ماجرا، آلفا 6 با ظاهری مشابه نوا جولیتا اما همراه بدنهای کشیدهتر و پیشرانههایی قویتر قابل خرید بود. نسخههای ۶ سیلندر ۲ و ۲.۵ لیتری با قدرتهای ۱۳۵ و ۱۶۰ اسببخار، به لطف امکانات رفاهی و کیفیت بالا در تجهیزات کابین، آلفا 6 را به خودرویی در کلاس اسپرت لوکس تبدیل کردند. این خودرو با جعبهدنده خودکار ساخت ZF آلمان هم تولید میشد که در زمان خود، امتیازی بسیار مهم بود.
دههی ۶۰ میلادی برخلاف دههی ۵۰، تداومبخش موفقیت آلفارومئو در مسابقات سرعت نبود. این برند از دههی ۷۰ تلاش کرد تا چهرهی موفق خود در دنیای موتوراسپرت را تکرار کند. در سال ۱۹۷۳ مدل 33TT 12 رونمایی شد تا خودرویی مخصوص مسابقات سرعت در کلاس پروتوتایپ و سوپراسپرت باشد. این محصول با پیشرانهی ۱۲ سیلندر ۳ لیتری ساخت آلفارومئو، حدود ۵۰۰ اسببخار قدرت داشت و سرعت ۳۳۰ کیلومتربرساعت فراهم میکرد. سال ۱۹۷۶، نسخهی جدیدتر با کد ۳۳SC۱۲ معرفی شد که مجهز به کابین یکنفره با راننده در وسط بود. این محصول هم مشابه نسخهی قبلی از پیشرانهی ۳ لیتری با آرایش ۱۲ سیلندر خطی و وزن خالص در حدود ۷۰۰ کیلوگرم استفاده میکرد. آلفارومئو 33SC12 جوایز متعددی در مسابقات مختلف کسب کرد و حتی تمامی ۸ مسابقهی فصل را با پیروزی قاطع پشت سر گذاشت.
سال ۱۹۷۹، آلفارومئو مجددا به رقابتهای فرمول یک بازگشت. موفقیتهای 33TT 12 و 33SC12، مشوق این شرکت بود تا از پیشرانهی ۱۲ سیلندر خود، در بالاترین سطح مسابقات اتومبیلرانی جهان، استفاده کند. بعد از ۲۸ سال، خودروی فرمول یک 177از تیم آلفارمئو توانست به مقام قهرمانی در یک مسابقهی جایزه بزرگ دست پیدا کند. البته این افتخار، در دیگر رقابتها تکرار نشد و حتی سالهای بعد هم، آلفارومئو با خودروهای 179 و 182، نتوانست هرگز روی سکوی اول مسابقات فرمول یک بایستد. در عوض، تیم برابهام با استفاده از پیشرانهی آلفارومئو توانست در سال ۱۹۷۸ به مقام سوم مسابقات برسد.
دههی ۸۰ میلادی و کاهش تقاضا
هرچند که رشد فروش آلفارومئو در سطح جهانی از سالهای ۱۹۸۰ رو به کاهش گذاشت؛ اما بازارهای جدیدی برای این برند گسترش یافت. نمایندگیهای آلفارومئو در آسیا و امریکا افتتاح شدند و تولید نسخههای عامهسپند، در اولویت قرار گرفت.
آلفتا کوپه که در سال ۱۹۷۲ با تکیه بر شاسی نوا جولیتا و آلفا 6 به بازارهای خارج از اروپا فرستاده شده بود. از دههی ۸۰ میلادی با طرح بدنهی سدان و کوپهی ۲در، باز تولید شد. این خودرو تا سال ۱۹۸۴ به مدت ۱۵ سال و با تعداد ۵۰۰ هزار دستگاه فروش داشت. حتی نسخههای تاکسی و پلیس از آلفتا تولید شد. مدل GT با بدنهی کوپهی ۲در، یکی از محبوبترین خودروهای اسپرت میانرده در اروپا بود و افتخارات بسیاری هم در مسابقات رالی کسب کرد.
آلفارومئو در سالهای دههی ۸۰ میلادی، اصالت و خلاقیت کمتری در طراحی محصولات داشت. مدلهای آرنا، 75 و 164، بسیار عامهپسند و مناسب بازار ایتالیا بودند؛ اما در مقابل رقبا از ژاپن و آلمان، حرفی، برتری خاصی نداشتند. آلفارومئو تلاش میکرد با نصب پیشرانههای قدرتمند ۱.۸، ۲ و حتی ۳ لیتری، خودروهایی قدرتمند و پرشتاب بسازد اما به دلیل ظاهر کسالتآور و طراحی ساده، فروش چندانی در خارج از اروپا نداشت. نسخههای ویژه از سدانهای آلفارومئو با کد Q4 نیز تولید شدند که همراهبا تجهیزات اسپرت از سری کوادریفویلیو و سیستم ۲ دیفرانسیل، بیش از ۲۰۰ اسببخار قدرت و نهایت سرعت ۲۴۰ کیلومتربرساعت ارایه میکردند.
بحران مالی و مالکیت فیات
ناتوانی خودروسازان ایتالیایی در صادرات، بیش از همه گریبانگیر آلفارومئو شد. سودآوری این شرکت از اواسط دههی ۸۰ میلادی، شدیدا کاهش یافت و آلفارومئو را به تعطیلی کامل نزدیک کرد. حتی تأسیس استودیوهای طراحی جدید در میلان هم راهگشا نبود و در نهایت، فیات بهعنوان قدرتمندترین خودروساز ایتالیا، سهام آلفارومئو را خریداری کرد.
دههی ۹۰ میلادی و تحول در طراحی آلفارومئو
از اواخر دههی ۸۰ میلادی، بهتدریج محصولاتی با طراحی آیندهنگر و ظاهری خلاقانه به سبد آلفارومئو اضافه شدند. با تزریق سرمایه از طرف فیات و همکاری مجدد با استودیوهای برجستهی ایتالیا، مثل برتونه، پینین فارینا و زاگاتو، نمای ظاهری خودروهای آلفارومئو متحول شد.
رابرت اوپرون از طراحان اصلی فیات، مامور ساخت یک خودروی اسپرت برای آلفارومئو شد که قیمت منطقی و نمایی مدرن داشته باشد. با کمک طرحهایی از استودیو زاگاتو، روی پلتفرم آلفارومئو 75، محصولی تازه به نام SZ شکل گرفت. ظاهر این خودرو، بسیار فراتر از مدل ۷۵ بود و همراهبا چراغهای چندگانه و چیدمان باریک در طرفین، الهامبخش محصولات آلفارومئو در سالهای آینده شد. مدلهای SZ و RZ تا سال ۱۹۹۴ در خط تولید حضور داشتند و با پیشرانهی ۶ سیلندر ۳ لیتری، قدرت ۲۱۰ اسببخار و نهایت سرعت ۲۴۰ کیلومتربرساعت فراهم میکردند. این خودروهای در زمانی حدود ۷ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر برساعت میرسیدند.
دیگر محصول مهم آلفارومئو در سالهای دههی ۹۰ میلادی، GTV نام داشت. این خودرو، مشابه SZ یک کوپهی اسپرت ۲در با قیمت میانرده محسوب میشد اما برخلاف آن میتوانست ۴ سرنشین حمل کند. اولین نسخه در سال ۱۹۹۴ رونمایی شد و کمی بعد، نمونهی کانورتیبل ۲نفره هم در دسترس علاقهمندان قرار گرفت. آلفارومئو GTV با پیشرانههای مختلف از ۱.۸ لیتری ۱۴۰ اسببخار تا ۶ سیلندر ۳.۲ لیتری ۲۴۰ اسببخار تولید شد. این محصول، آنچنان موفق بود که تا سال ۲۰۰۶ با تغییرچهرهی جزئی، در سبد آلفارومئو حضور داشت. نسخههای مختلف GTV مورد تحسین رسانهها و منتقدان خودرو قرار گرفت و حتی در سال ۱۹۹۸ توسط جرمی کلارکسون، عنوان بهترین مدل اسپرت جهان را تصاحب کرد.
آلفارومئو 155 و 156، پرفروشترین خودروهای شرکت سازنده در دههی ۹۰ میلادی بودند. این مدلها با طرح بدنههای سدان، کوپهی ۲در و هاچبک ۵در، محبوبیت زیادی پیدا کردند. همچنین طیف وسیعی از پیشرانههای بنزینی و دیزلی برای مدلهای 155 و 156 تولید شد تا پاسخگوی نیازهای مختلف باشد. ارزانترین نمونه با پیشرانهی ۱.۶ لیتری میتوانست در زمان ۱۰.۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد؛ درحالیکه نسخهی GTA با پیشرانهی ۳.۲ لیتری ۲۵۰ اسببخار، ۶.۳ ثانیه بعد از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت میرسید و نهایت سرعت ۲۵۰ کیلومتربرساعت داشت.
مدل 156 بیش از هر محصول دیگر از آلفارومئو، موفق به کسب جایزه از مجلات و رسانههای مختلف مرتبط با صنعت خودرو شد. همچنین بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ در مسابقات مختلف کلاس تورینگ، به قهرمانی رسید.
قرد ۲۱ و رقابت با بزرگان دنیا
پس از بازگشت موفق آلفارومئو به بازار جهانی و بهبود سودآوری، این شرکت جسارت لازم برای طراحی مدلهای اسپرت و متفاوت از رقبا را پیدا کرد. با شروع قرن بیستم و خصوصا دههی ۲۰۱۰، آلفارومئو تصمیم گرفت تنوع در محصولات را کاهش دهد؛ اما خودروهایی با برتری ویژه در سبد داشته باشد.
سال ۲۰۰۳، آلفارومئو GT رونمایی شد. این خودرو با طراحی استودیو برتونه و روی شاسی مدل 156، محصولی ۲در و ۴نفره با ظاهری جذاب و جوانپسند بود. آلفارومئو GT علاوه بر پیشرانههای قدرتمند ۱۴۰ تا ۲۴۰ اسببخار، مجهز به ترمز ABS و فناوری توزیع الکترونیک ترمز بین چرخها تولید میشد. این محصول با تیراژ ۸۰ هزاردستگاه، صرفا با بدنهی ۲در صندوقدار به تولید رسید.
تقاضای بالا برای آلفارومئو 156 و GT منجر به طراحی نسخههای سدان و هاچبک با کد 159 شد. این خودرو، ظاهری الهامگرفته از SZ داشت که اوایل دههی ۹۰ میلادی تولید شده بود. آلفارومئو 159 با چهرهی انتقامجو و چراغهای باریک سهگانه در طرفین، یکی از زیباترین خودروهای اسپرت میانرده در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۱ لقب گرفت. استاندارد ایمنی ۵ ستاره از سازمان تست تصادفات اروپا پیشرانههای متنوع با بدنههای مختلف، فروش نهایی این خودرو را به ۲۴۰ هزار دستگاه رساند. آلفارومئو 159، موفق به کسب جایزهی خوردوی سال اروپا در سال ۲۰۰۶ شد. نسخهی هاچبک ۳در با نام برا (Brera) هم تا سال ۲۰۱۰ به تعداد ۳۴ هزار دستگاه در سبد آلفارومئو حضور داشت.
سال ۲۰۰۷، اتفاقی که علاقهمندان برند آلفارومئو برای چند دهه انتظارش را میکشیدند، رسما اطلاعرسانی شد. سرانجام، 8C که قبلا بهصورت یک مدل مفهومی در نمایشگاه فرانکفورت ۲۰۰۳ رونمایی شده بود؛ در کلاس سوپراسپرت کامپکت به تولید رسید. محصول نهایی، به لطف سهامداری فیات در مازراتی و فراری، از قطعات مشترک با مازراتی گرنتوریسمو و پیشرانهی ۸ سیلندر F۱۳۶ ساخت فراری بهره برد. آلفارومئو 8C با قدرت ۴۵۰ اسببخار و گشتاور ۴۸۰ نیوتنمتر در زمان ۴.۲ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت میرسید و نهایت سرعت محدود شده به ۳۰۰ کیلومتربرساعت داشت. تولید این خودرو در نمونههای سقف فلزی و اسپایدر، هرکدام به ۵۰۰ دستگاه با آستانه قیمت ۳۰۰ هزار دلار محدود شد.
امروزه در بازار جهانی، آلفارومئو با ۳ محصول شناخته میشود که شامل 4C و سدان اسپرت جیولیا و کراساور استلویو است. البته تولید مدلهای هاچبک از جولیتا همچنان ادامه دارد اما در بازارهای مهم مثل امریکا، عرضه نمیشود. فروش هاچبک شهری میتو هم، از سال ۲۰۱۸ متوقف شده است تا تمرکز شرکت بر ۳ محصول ویژه باشد.
مدل 4C با الهام از 8C در سال ۲۰۱۳ رونمایی شد. این خودرو، با بدنهی کوچکتر، پیشرانهی کمحجم ۱.۷۵ لیتری و تولید نامحدود، در کلاس اسپرتهای کوچک حضور دارد. وزن خالص آلفارومئو 4C کمتر از هزار کیلوگرم است و همراه پیشرانهی توربوشارژ با قدرت ۲۴۰ اسببخار، تنها ۴.۲ ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت میرسد. آستانه قیمت ۵۸ هزار دلار برای این خودرو، مهمترین سد راه فروش بود و قرار است از سال ۲۰۲۰، با توقف تولید مواجه شود.
سال ۲۰۱۵ اولین نسخه از نسل جدید آلفارومئو جیولیا رونمایی شد. هدف از تولید این خودرو، حضور در کلاس پرطرفدار سدانهای اسپرت و رقابت با مرسدس بنز E کلاس و بیامو سری ۵ بود. جیولیا با پیشرانهی توربوشارژ ۲ لیتری ساخت فیات در ۲ نسخهی ۲۰۰ و ۲۸۰ اسببخار تولید میشود. همچنین مدل کوادریفویلیو با پیشرانهی ۲.۹ لیتری ساخت فراری هم قابل خرید است که قدرت ۵۱۰ اسببخار و نهایت سرعت ۳۱۰ کیلومتربرساعت با میانگین مصرف سوخت ۸.۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر فراهم میکند. آستانه قیمت جیولیا ۳۹ هزار دلار است و برای ارزانترین مدل با تجهیزات سری کوادریفویلیو هم، قیمت ۷۵ هزار دلار وجود دارد.
استلویو جدیدترین ساختهی آلفارومئو است که سال ۲۰۱۸ رونمایی شد. این محصول، یکی از نخستین کراساورهای اسپرت ساخت ایتالیا نیز محسوب میشود. مدل استاندارد با پیشرانهی توربوشارژ ۲ لیتری، ۲۸۰ اسببخار قدرت دارد و در زمانی کمتر از ۶ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت میرسد. علاوه بر نسخهی دیزل، استلویو کوادریفویلیو هم با پیشرانهی ۲.۹ لیتری ساخت فراری و قدرت ۵۱۰ اسببخار تولید میشود که سرعتگیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۳.۸ ثانیه فراهم میکند. آستانه قیمت مدلهای استاندارد و کوادریفویلیو از آلفارومئو، به ترتیب ۴۲ هزار و ۸۲ هزار دلار است.
نظرات