داستان برند مکلارن؛ از قهرمانی در فرمول یک تا تولید خودروهای اسپرت

طی سال‌های گذشته با بهبود شرایط اقتصادی در کشورهای مختلف، تعداد ثروتمندان جهان افزایش یافته است. این موضوع، به رشد بازار خودروهای گران‌قیمت و کلکسیونی کمک می‌کند تا هرروز، تنوع محصولات در کلاس ابرخودروها و سوپراسپرت‌ها، بیشتر از قبل شود. مک‌لارن، از جمله خودروسازان مشهور دنیا است که به لطف مدیریت صحیح هم‌زمان با رفع بحران‌های مالی ابتدای قرن بیستم، به شرکتی سودآور و مشهور با محصولات گران‌قیمت تبدیل شد.

بسیاری از برندهای مشهور خودروسازی ایتالیایی، مثل فراری و آلفارومئو، فعالیت خود را از پیست‌های مسابقه و تشکیل تیم‌های فعال در دنیای موتوراسپرت شروع کردند. این شرایط، البته برای اکثر شرکت‌های بریتانیایی صادق نیست و غالب آن‌ها، ابتدا به تولید خودروهای لوکس پرداخته و بعدا وارد ورزش‌های موتوری شدند. امروزه مک‌لارن، بهترین نمونه از یک خودروساز طراز اول انگلیسی است که مشابه برندهای ایتالیایی، فعالیت خود را با سابقه‌ای درخشان در مسابقات سرعت آغاز کرد.

مهمترین افتخارات و ویژگی‌های مک‌لارن

گروه مکلارن متشکل از چند شرکت است. دپارتمان‌های خودروسازی (McLaren Automotive)، مسابقات (McLaren Racing) و علوم کاربردی (McLaren Applied Technologies) بخش‌های اصلی مکلارن هستند؛ اما همگی زیرمجموعه‌ی مرکز فناوری (McLaren Technology Centre) محسوب می‌شوند.

شرکت مک‌لارن برای حضور در مسابقات سرعت، سال ۱۹۶۳  حدود ۷ سال قبل از مرگ بنیان‌گذار آن، توسط بروس مک‌لارن تاسیس شد. بروس به هنگام آغاز این فعالیت، تنها ۲۶ سال داشت و تقریبا تمام دارایی خود را برای تشکیل مکلارن ریسینگ، هزینه کرد. او از همان ابتدا، موفقیت در مسابقات سرعت و ساخت خودروهای سوپراسپرت برای فروش به عموم مردم را هدف خود قرار داده بود. مجموع این موارد، بروس مکلارن را به شخصیتی برجسته در تاریخ خودروسازی و کارآفرینی جهان تبدیل کرده است.

اولین ابرخودروی مکلارن با نام F1، سال ۱۹۹۲ رونمایی شد. این مدل با پیشرانه‌ی ۱۲ سیلندر ۶.۱ لیتری ساخت بی‌ام‌و، به نهایت سرعت ۳۸۶/۴ کیلومتربرساعت رسید و رسما عنوان سریع‌ترین خودروی جهان را کسب کرد. امروزه، محصولات جاده‌ای متعددی در دنیا، نهایت سرعت بالاتر از مکلارن F1 فراهم می‌کنند؛ اما با گذشت ۲۷ سال همچنان این مدل، سریع‌ترین خودروی دنیا با پیشرانه‌ی تنفس طبیعی (بدون توربوشارژر) است.

مکلارن نخستین خودروساز دنیا محسوب می‌شود که فیبرکربن را برای ساخت تمام بدنه، استفاده کرد. خودروی فرمول یک مکلارن MP4/1 در سال ۱۹۸۱ با شاسی یک‌پارچه (مونوکوک) و بدنه‌ی فیبرکربن ساخته شد. این محصول، حتی در تصادف با سرعت ۲۲۰ کیلومتربرساعت، ایمنی بسیار خوبی برای راننده فراهم کرد تا ثابت شود، فیبرکربن با نسبت وزن پایین و استحکام بالا، گزینه‌ای ایده‌ال برای خودروهای اسپرت است. یازده سال پس از MP4/1، مکلارن F1 نیز عنوان اولین خودروی جاده‌ای با بدنه‌ی فیبرکربن را کسب کرد.

استفاده از طلا با هدف بهبود انتقال حرارت، دیگر ابتکار تاریخی مکلارن در صنعت خودروسازی بود. به درخواست گوردون موری (طراح ارشد مکلارن F1) ورقه‌های طلا روی پوشش داخلی محفظه‌ی نصب پیشرانه قرار گرفت تا ضمن افزایش انتقال حرارت به فضای خارج، تمرکز گرما در نقاط نزدیک به سرسیلندر را کنترل کند. به همین دلیل هر دستگاه مکلارن F1، دارای ۱۶ گرم طلای خالص است.

نخستین لوگوی مکلارن که نشان تیم مسابقه‌ای آن محسوب می‌شد، نمایی عجیب و سوال‌برانگیز داشت. به خواست بروس مکلارن، از طرح پرنده‌ی بومی نیوزیلند موسوم به کیوی (Kiwi) در نماد تیم استفاده شد. لوگوی امروزی مکلارن، متفاوت از گذشته و فاقد پرنده است؛ اما بعضی خودروهای ویژه مثل مکلارن P1 برای تاکید بر اصالت سازنده، طرحی شبیه به پرنده‌ی کیوی روی قسمت‌هایی از پیشرانه دارند. جالب است بدانید؛ نام میوه‌ی کیوی که ابتدا از چین به نیوزیلند صادر شد، به دلیل شباهت ظاهری از همین پرنده گرفته شده است. 

از سال ۱۹۸۱، مکلارن قرارداد حمایت مالی و تبلیغاتی با شرکت سیگار مارلبرو داشت. به همین دلیل، تا سال ۱۹۹۷ و تصویب قانون ممنوعیت تبلیغ تولیدکنندگان سیگار توسط تیم‌های ورزشی، قسمتی از نشان تجاری مارلبرو در لوگوئی مکلارن وجود داشت. علامت قرمز رنگ باقی‌مانده بر نماد امروزی مکلارن، نشانه‌هایی از آن دوران را یادآوری می‌کند.

خودروی مکلارن با پیشرانه هوندا و رانندگی فرناندو آلونسو در مسابقه ایندی 500 سال ۲۰۱۸

سابقه‌ی پرافتخار مکلارن در فرمول یک و لمان ۲۴ ساعته، بر علاقه‌مندان موتوراسپرت پوشیده نیست. این برند البته، تنها شرکت خودروسازی دنیا محسوب می‌شود که هم‌زمان در مسابقه‌ی ایندی 500 نیز حضور دارد. سابقه‌ی خودروهای مکلارن در مهم‌ترین رقابت اتومبیل‌رانی امریکا به سال ۱۹۷۰ باز می‌گردد. دیگر نکته‌ی جالب اینکه، بسیاری از تیم‌های شرکت‌کننده در نسکار و ایندی ۵۰۰، از قطعات فنی ساخت مکلارن در خودروهایشان استفاده می‌کنند. این برند انگلیسی، حالا مهم‌ترین تامین‌کننده‌ی ECU در نسکار امریکا است.

مکلارن از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ به ساخت انیمیشن‌های کوتاه مرتبط با تیم فرمول یک خود پرداخت. شخصیت‌های اصلی این مجموعه‌ با نام توند (Tooned)، رانندگان حاضر در مسابقات و خصوصا اعضای تیم مکلارن هستند. هر قسمت با میانگین طول زمان ۳ دقیقه، پیش‌ از آغاز مسابقه توسط کانال اسکای اسپرت انگلستان پخش می‌شد. پروژه‌ی انیمیشن‌سازی مکلارن پس از ساخت ۳۰ قسمت از توند، فعلا متوقف شده است.

بعد از فراری و مرسدس بنز، مکلارن پرافتخارترین تیم در تاریخ فرمول یک جهان محسوب می‌شود. تاکنون ۱۲ قهرمانی برای راننده و ۸ قهرمانی تیمی برای مکلارن، در مسابقات سالیانه‌ی فرمول یک ثبت شده است. آیرتون سنا، الین پست و نیکی لائودا با خودروی مک‌لارن، بیش از یک‌بار عنوان برترین راننده‌‌ی فصل را کسب کردند. لوئیس همیلتون، ستاره‌ی فعلی فرمول یک هم اولین قهرمانی خود را در سال ۲۰۰۸ با مکلارن جشن گرفت.

ظهور مک‌لارن با بروس مک‌لارن

بروس لسلی مک‌لارن در سال ۱۹۳۷ متولد شد. این شخصیت مشهور دنیای موتوراسپرت، افتخارات چندانی در مسابقات جایزه بزرگ نداشت؛ اما میراثی برجای گذاشت که خیلی زود تاریخ‌ساز و سودآور شد. بروس مک‌لارن، به هنگام مرگ براثر سانحه رانندگی، تنها ۳۲ سال داشت.

بروس در اوکلند، پایتخت نیوزیلند چشم به جهان گشود. او در سن ۹ سالگی به دلیل بیماری دچار نقص در استخوان مفصل ران شد و پای چپش کوتاه‌تر از پای راست، رشد کرد. والدین بروس، صاحب یک مغازه‌ی تعمیر و فروش لوازم یدکی خودرو بودند. پدر او، سابقه‌ی حضور در مسابقات موتورسواری داشت و به دلیل مصدومیت، وارد رقابت‌های اتومبیل‌رانی آماتور شد. به همین دلیل، کودکی بروس مک‌لارن در تعمیرگاه و میان خودروها گذشت.

بنیان‌گذار مکلارن در سن ۱۳ سالگی، پشت فرمان آستین ۷ مدل ۱۹۲۹ بازسازی‌شده‌ توسط پدرش نشست و توانایی‌های خود در مسابقات را نشان داد. بروس در اواسط دهه‌ی ۵۰ میلادی و پیش از ۲۰ سالگی، بدون حضور در دانشگاه یا هنرستان فنی، یک مکانیک عالی بود که خودروهای مختلف را تقویت و بهینه‌سازی می‌کرد. او پیش از مهاجرت به انگلستان، در مسابقات مختلف شرکت داشت و برتر از دیگر رانندگان نیوزیلندی بود. بروس هنگام اولین مقام قهرمانی در یک مسابقه‌ی رسمی، تنها ۱۵ سال داشت.

تصویری تاریخی از بروس مکلارن (سمت راست) و جک برابهام (نفر دوم سمت چپ) سال ۱۹۵۹

درخشش بروس در سال ۱۹۵۸، منجر به جلب توجه جک برابهام و استخدام مک‌لارن جوان در تیم کوپر ریسینگ شد. او فعالیت حرفه‌ای خود را پشت فرمان خودروهای فرمول 2 آغاز کرد و کم‌تر از یک سال بعد، هنگامی که ۲۲ سال داشت به تیم فرمول یک کوپر رسید. قهرمانی بروس‌ مکلارن در جایزه بزرگ امریکا ۱۹۵۹، او را به جوان‌ترین راننده‌ی تاریخ فرمول یک تا آن زمان تبدیل کرد که روی سکوی اول ایستاد. اولین هم‌تیمی بروس در فرمول یک که نقش مهمی در موفقیت مک‌لارن و کشف استعدادهای او داشت، جک برابهام، قهرمان فرمول یک جهان در سال ۱۹۵۹، ۱۹۶۰ و ۱۹۶۶ بود.

ارتباط تیمی بروس مکلارن و جک برابهام در تیم کوپر ریسینگ تا سال ۱۹۶۱ ادامه داشت. از این زمان، برابهام با ۲ قهرمانی در فرمول یک اقدام به تاسیس تیم مستقل برای خود کرد و از سال ۱۹۶۲ با برابهام ریسینگ ادامه داد. جک برابهام با برابهام ریسینگ هم موفق عمل کرد و ضمن قهرمانی جهان در سال ۱۹۶۶، یک مقام سومی در سال ۱۹۶۵ و دو قهرمانی تیم (Constructors Championship) به ثبت رساند. این شرایط، مشوق خوبی برای بروس مک‌لارن بود تا برای تاسیس یک تیم قدرتمند در فرمول یک تلاش کند.

شرکت "بروس مک‌لارن ریسینگ" در سال ۱۹۶۳ تشکیل شد و یک سال بعد، اولین خودروی مسابقه‌ای خود را رونمایی کرد. مدل M1A از شاسی آلومینیوم با پیشرانه‌ی V8 اولدزموبیل استفاده می‌کرد تا قدرت ۳۱۰ اسب بخار را برای وزن خالص ۸۳۰ کیلوگرم فراهم کند. ساخت و مونتاژ این خودروی مسابقه‌ای، بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۵ توسط شرکت انگلیسی اِلوا (Elva) با مجموع ۲۷ دستگاه انجام شد. مدل M1A و نسخه‌ی بعدی آن با نام M1B وارد مسابقات Can-Am شدند و با نمایشی برتر از پورشه، مجموعا ۴۳ قهرمانی به ثبت رساندند.

اولین خودروی فرمول یک مکلارن در سال ۱۹۶۵ با کد M2B رونمایی شد. این محصول، وارد رقابت‌های فرمول یک ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ شد که البته موفقیت چندانی به ارمغان نیاورد. مدل‌های M2B، M4B و M5A از پیشرانه‌ی ۳ لیتری V8 فورد یا V12 ساخت بریتیش موتور (BRM) با رنندگی بروس مک‌لارن استفاده می‌کردند.

دومین خودروی مکلارن برای مسابقات فرمول یک، M7A نام داشت. این مدل با استفاده از پیشرانه‌ی ۳ لیتری ساخت کازورث، اولین قهرمانی جایزه بزرگ را برای تیم مکلارن ثبت کرد. برخلاف سال‌های ۶۶ و ۶۷، بروس مک‌لارن و تیمش عملکردی درخشان در فرمول یک ۱۹۶۸ داشت و به مقام نائب قهرمانی رسید. نسخه‌های مختلف M7A تا سال ۱۹۷۱ در مسابقات فعال بودند و رتبه‌های چهارم، نهم، پنجم و ششم را در رده‌بندی تیمی فرمول یک، کسب کردند.

 بروس مکلارن، پیش از مرگ خود توانست رویای ساخت یک سوپراسپرت جاده‌ای را به واقعیت تبدیل کند؛ هرچند که این محصول هرگز به تولید انبوه نرسید. سال ۱۹۶۷، مدل پروتوتایپ (پیش‌تولید) از M6GT مطابق سلیقه‌ی بروس و مشابه نمونه‌ی مسابقه‌ای، با ساختار فرمان در وسط به تعداد ۲ دستگاه ساخته شد. هدف از تولید مدل نهایی، رسیدن به سرعت ۲۶۵ کیلومتربرساعت و زمان ۸ ثانیه برای سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت بود. شاسی و تجهیزات فنی M6GT از M6A گرفته شد که با پیشرانه‌ی شورولت در لمان ۲۴ ساعته حضور داشت.

دهه‌ی ۱۹۷۰؛ دوران پس از بروس

اوایل تابستان ۱۹۷۰، بروس مکلارن هنگام آزمایش یک خودروی مسابقه‌ای جدید در پیست گودوود، تصادف کرد و کشته شد. مدل M8D به‌دلیل جداشدن بدنه و چرخش خودرو ناشی از نامتعادلی آیرودینامیک، به خارج پیست رفت و با جایگاه بتنی مخصوص پرچم‌دار برخورد کرد. با مرگ بروس مکلارن، برنامه‌ی تولید سوپراسپرت جاده‌ای و فعالیت تجاری برای عرضه‌ی محصول به بازار، متوقف شد. پیش از حادثه در گودوود، تیم مکلارن امید قهرمانی فرمول یک ۱۹۷۰ بود؛ اما با مرگ بنیان‌گذار شرکت که البته راننده‌ی اصلی تیم هم محسوب می‌شد، کیفیت عملکرد دیگر رانندگان مکلارن هم افت کرد.

شروع فرمول یک ۱۹۷۲، درخشش مک‌لارن را نوید داد. دومین مسابقه با قهرمانی راننده‌ی نیوزیلندی مکلارن همراه شد و در پایان فصل، تیم و راننده‌ی اصلی آن دنی هولم به مقام ارزشمند سومی، بالاتر از فراری رسیدند. نتایج مک‌لارن با پیشرانه‌ی فورد در سال ۱۹۷۳ هم، مشابه ۱۹۷۲ بود؛ اما از ۱۹۷۴ شرایط تغییر کرد.

در سال ۱۹۷۴ برای اولین‌بار، تیم فرمول یک مکلارن به قهرمانی فصل رسید. امرسون فیتپالدی برزیلی، اسطوره‌ی آن زمان که سابقه‌ی درخشانی در فرمول یک داشت، راننده اصلی مکلارن ‌بود و دومین قهرمانی خود را جشن می گرفت. فیتپالدی و مک‌لارن، سال بعد به نائب قهرمانی فرمول یک جهان رسیدند تا پشت سر نیکی لائودا و فراری قرار گیرند.

جیمز هانت راننده مکلارن و قهرمان فرمول یک ۱۹۷۶ (سمت راست) در کنار نیکی لائودا راننده تیم فراری (سمت چپ)

سال ۱۹۷۶، جیمز هانت به مکلارن پیوست و طی هیجان‌انگیزترین فصل تاریخ فرمول یک جهان، با یک امتیاز اختلاف نسبت به نیکی لائودا، قهرمان شد. البته در رده‌بندی تیمی، باز هم فراری بالاتر مکلارن قرار گرفت. فیلم سینمایی راش (Rush) محصول ۲۰۱۳، روایتی دیدنی از حوادث فرمول یک ۱۹۷۶، سوختگی شدید نیکی لائودا و بازگشت او به رقابت با جیمز هانت دارد.

دهه‌ی ۱۹۸۰؛ درخشش مکلارن با پورشه، لائودا، پروست و سنا

تمرکز مکلارن بر فرمول یک در سال‌های ۱۹۸۰ نیز ادامه داشت. این دوران، بهترین نتایج تاریخ مکلارن در مسابقات جایزه بزرگ را فراهم کرد؛ هرچند که شرکت همچنان توجهی به تولید خودرو برای بازار عمومی نداشت.

دیگر نکته‌ی مهم در تاریخ مکلارن که اوایل دهه‌ی ۸۰ میلادی اتفاق افتاد، انتخاب رونالد دنیس به سمت مدیر عاملی بود. او در سن ۱۸ سالگی به عنوان مکانیک برای تیم فرمول یک کوپر استخدام شد. دنیس که مدرک مهندسی پیشرانه داشت، از حدود ۲۵ سالگی به تشکیل تیم مستقل برای رقابت در مسابقات فرمول 2 پرداخت. توانایی بسیار خوبی او در جذب اسپانسر، مدیریت مالی و تحلیل فنی، با سهام‌داری مکلارن به اوج رسید.

در پایان فصل ۱۹۸۰، تیم فرمول یک مکلارن به رده‌ی ناامیدکننده‌ی هفتم رسید. این شرایط، فرصتی مغتنم برای ران دنیس ۳۳ ساله بود تا ۲۵ درصد از سهام مکلارن را بخرد و رسما، مدیر عامل شود. اولین اقدام او برای ایجاد تحول، استخدام جان برنارد در نقش مهندس و طراح ارشد تیم فرمول یک بود. این شرایط همراه با قرارداد خرید پیشرانه از پورشه، منجر به تولید خودروهای انقلابی سری MP4 شد. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم،MP4/1 نخستین مدل تمام فیبرکربن دنیا برای رقابت‌های فرمول یک بود و عنوان نائب قهرمانی جهان را در سال ۱۹۸۲ برای مکلارن به ارمغان آورد. نسخه‌ی دوم با کد MP۴/۲، رده‌ی نخست فرمول یک در فصول ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶ را کسب کرد.

الین پروست (سمت راست) در کنار نیکی لائودا، رانندگان تیم فرمول یک مکلارن در سال ۱۹۸۴

سال ۱۹۸۴، نیکی لائودا تصمیم گرفت بعد از ۵ سال بازنشستگی، مجددا پشت فرمان خودروی فرمول یک بنشیند. این‎بار، رقیب دیرینه‌ی فراری، مکلارن موفق به عقد قرار داد با اسطوره‌ شد تا قهرمانی فصل ۱۹۸۴، به مکلارن و لائودا برسد. در آن زمان، آلین پروست راننده‌ی دوم مکلارن بود و با اختلافی ناچیز به نائب قهرمانی رسید. این تیم در سال ۱۹۸۴، تعداد ۱۲ مسابقه از ۱۶ جایزه بزرگ را با سکوی اول تمام کرد تا با امتیاز ۱۴۳ و اختلاف ۸۶ امتیازی نسبت به فراری در رده‌ی دوم، قهرمان بلامنازع فرمول یک جهان باشد.

مکلارن از ۱۹۸۴ تا اواسط دهه‌ی ۹۰ میلادی، مدعی قهرمانی در فرمول یک جهان باقی ماند. این تیم در سال‌های ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶، با پیشرانه‌ی پورشه و رانندگی پروست، سومین قهرمانی متوالی در رده‌ی انفرادی را کسب کرد. مکلارن در فصل ۱۹۸۵ رده‌ی نخست تیمی را نیز به دست آورد؛ اما در فصول ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷، نائب قهرمان بود.

الین پروست (سمت راست) در کنار آیرتون سنا رانندگان تیم فرمول یک مکلارن در سال ۱۹۸۸

با استخدام آیرتون سنا توسط مکلارن، یکی از بهترین ترکیب‌های تیمی در تاریخ فرمول یک فراهم شد. رانندگی سنا و پروست، مکلارن را برای ۴ سال پیاپی از ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱، به قهرمان فرمول یک جهان رساند. در این دوران، سنا ۳ بار و پروست یک‌بار، عنوان نخست را در انتهای فصل کسب کردند. دیگر نکته‌ی مهم، استفاده از پیشرانه‌های هوندا توسط مکلارن بود که همکاری بسیار خوب مهندسان ژاپنی و انگلیسی را نشان می‌داد.

دهه‌ی ۱۹۹۰؛ آغاز عصر خودروسازی مکلارن

از دیدگاه تجاری، F1 نخستین محصول جاده‌ای مکلارن برای بازار عمومی است. تولید این ابرخودرو، نه‌تنها رویدادی بسیار مهم و تاریخ‌ساز برای شرکت مکلارن محسوب می‌شود؛ بلکه نقطه‌ی عطفی در صنعت خودروسازی جهان ارزیابی شده است. پیش از عرضه‌ی F1، رسیدن به سرعت‌های بالاتر از ۳۵۰ کیلومتربرساعت و رانندگی با یک مدل جاده‌ای که فرمان در وسط داشته باشد، رویایی دست‌نیافتنی به‌نظر می‌رسید.گوردون موری (سمت راست) طراح خودرو، در کنار ران دنیس مدیر و مالک شرکت مکلارن سال ۱۹۹۵ 

گوردون موری (Gordon Murray) در سال ۱۹۸۷ به دعوت رسمی ران دنیس (سهام‌دار اصلی و مدیرعامل) به مکلارن پیوست تا سمت مدیریت فنی شرکت را عهده‌دار شود. موری بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۶، نقش اصلی را در طراحی خودرو برای تیم فرمول یک برابهام داشت. بر اساس شنیده‌های غیر رسمی، گوردون موری ایده‌ی تولید خودروی جاده‌ای را هنگامی‌که همراه‌با ران دنیس و منصور عجه (دیگر سهام‌دار مکلارن) در فرودگاه به انتظار پرواز نشسته بودند؛ مطرح کرد. این گفتگوی ساده برای گذران وقت، نتیجه‌ای بسیار مهم داشت که در نهایت منجر به تولید ابرخودروی F1 شد.

طراحی خودرو با تکیه بر مدل مفهومی گوردون موری، ضمن همکاری پیتر استیونس (طراح سابق جگوار و مدیر طراحی فعلی شرکت ریویان) به سرانجام رسید. مکلارن قراردادی با بی‌ام‌و بست تا پیشرانه‌ای ۱۲ سیلندر و تنفس طبیعی، مخصوص F1 تولید کند. محصول نهایی، ۶۲۰ اسب بخار قدرت و ۶۸۰ نیوتن‌متر گشتاور فراهم می‌کرد. این خودرو، تا ۱۰ سال بعد و زمان رونمایی فراری انزو، قدرتمندترین مدل جاده‌ای مجهز به پیشرانه‌ی فاقد توربوشارژ، باقی ماند. مکلارن F1، استقامت بالا و مهندسی پیشرفته‌ی خود را با قهرمانی در لمان ۲۴ ساعته ۱۹۹۵ ثابت کرد. این محصول در سال ۱۹۹۸ به سرعت ۳۸۶/۴ کیلومتربرساعت رسید و تا سال ۲۰۰۵، رکوددار سریع‌ترین خودروهای جاده‌ای جهان باقی ماند.

مرسدس بنز مکلارن SLR، دومین محصول تجاری تاریخ محسوب می‌شود که با همکاری پرافتخارترین تیم فرمول یک انگلیس تولید شد. سال ۲۰۰۳، زمانی‌که گوردون موری هنوز در راس تیم طراحی مکلارن حضور داشت و گوردون واگنر ۳۵ ساله به سمت مدیریت طراحی بدنه‌ی مرسدس بنز رسیده بود، SLR مدرن رونمایی شد. این محصول، الهام‌گرفته از ۳۰۰SLR ساخت ۱۹۵۵ بود و درهای گالوینگ (پروانه‌ای متصل به سقف) داشت. پیشرانه‌ی ۵/۴ لیتر سوپرشارژ مرسدس بنز، مکلارن SLR را به نهایت سرعت ۳۳۴ کیلومتربرساعت می‌رساند و سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۳.۳ ثانیه فراهم می‌کرد که آماری خیره‌کننده برای یک خودروی اسپرت موتورجلو محسوب می‌شد.

قرن ۲۱؛ ساخت سوپراسپرت‌ با برند چند ملیتی

با وجود استقبال جهانی از ابرخودروی F1 و سوپراسپرت مرسدس بنز SLR، مکلارن تولید مدل‌های تجاری را تا سال ۲۰۱۰ متوقف کرد. ران دنیس در سمت مدیرعامل و مالک اصلی شرکت، تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در خودروسازی نداشت؛ ضمن اینکه شروع قرن ۲۱ با بحران جهانی در اقتصاد همراه بود و شرایط نامساعدی برای عرضه‌ی مدل‌های گران‌قیمت محسوب می‌شد.

دیوید کولتارد (سمت راست) و میکا هاکینن، رانندگان تیم فرمول یک مکلارن سال ۱۹۹۸ 

مکلارن در سال ۱۹۹۸ با رانندگی دیوید کولتارد و میکا هاکینن به قهرمانی فرمول یک جهان رسید. سال ۱۹۹۹ هم با قهرمانی هاکینن در رده‌بندی انفرادی و نائب قهرمانی مکلارن در فهرست تیمی همراه بود. این شرایط رویایی، با اعلام بازنشستگی هاکینن در سال ۲۰۰۱ به کابوس تبدیل شد. مکلارن در سال ۲۰۰۲، تنها یک مسابقه‌ی جایزه بزرگ را فتح کرد و به مقام سومی تیمی در انتهای فصل رسید. سال ۲۰۰۳ هم مشابه ۲۰۰۲ سپری شد؛ اما در سال ۲۰۰۴ مکلارن ناتوان از کسب حتی یک پیروزی در طول فصل، مسابقات فرمول یک را با رتبه‌ی پنجم خاتمه داد. جالب است بدانید بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴، فراری با رانندگی میشائیل شوماخر افسانه‌ای توانست ۶ بار پیاپی عنوان قهرمانی تیمی فرمول یک را کسب کند.

خوان پابلو مونتویا (سمت راست) در کنار کیمی رایکونن، رانندگان فرمول یک مکلارن ۲۰۰۶ 

مکلارن با استخدام کیمی رایکونن به عنوان راننده‌ی اصلی، در سال ۲۰۰۵ جان تازه گرفت و پشت سر رنو که فرناندو آلونسو را در اختیار داشت، نائب قهرمان شد. مشابه این نتایج، سال ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ هم ادامه داشت، اما در فصل ۲۰۰۸ با نخستین قهرمانی لوئیس همیلتون در فرمول یک، شهرت جهانی مکلارن افزایش یافت. از آن زمان تا امروز، هیچ‌یک از رانندگان مکلارن به قهرمانی فصل فرمول یک نرسیده‌اند و این تیم هم، عنوانی بهتر از سومی کسب نکرده است.

به مرور زمان، ترکیب سهام‌داران مکلارن تغییر کرد. اوایل قرن ۲۱، ران دنیس و خودروسازی مرسدس بنز، مالکان اصلی مکلارن بودند و به همین دلیل، با تیم مشترک در فرمول یک شرکت می‌کردند. سال ۲۰۰۹ ران دنیس بخش بزرگی از سهام خود در تیم فرمول یک را به مارتین وایتمارش واگذار کرد. دنیس مخالف تولید خودرو توسط مکلارن بود و بنا به اظهارات خودش، به همین دلیل مکلارن را ترک کرد. او طی چند دهه مالکیت و مدیریت شرکت، ثروتی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار اندوخت. امروزه ران دنیس ۷۲ ساله همچنان در ترکیب هیئت مدیره‌ی مکلارن حضور دارد. گروه تجاری ممتلکات بحرین هم، سهام‌دار اصلی شرکت محسوب می‌شود.

اولین محصول تولید انبوه مکلارن با نام کامل MP-12C در سال ۲۰۰۹ رونمایی شد و سال ۲۰۱۱ به تولید رسید. این سوپراسپرت اندازه متوسط، بعدها به اختصار 12C نام گرفت تا برخلاف F1، محصولی نسبتا ارزان‌قیمت باشد. پیشرانه‌ی 12C توسط مکلارن با همکاری شرکت ریکاردو تولید شد. موتور ۳.۸ لیتری توئین توربوشارژ، ۶۰۰ اسب بخار قدرت و ۶۰۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کرد تا 12C را در زمان ۳ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برساند. این محصول با آستانه قیمت ۲۲۰ هزرا دلار تا سال ۲۰۱۴ تولید شد.

دومین خودروی تجاری مکلارن در عصر جدید، P1 نام داشت. این ابرخودرو با پیشرانه‌ی پلاگین هیبرید و قیمت ۱/۱۵ میلیون دلاری، تحسین بازدیدکنندگان نمایشگاه پاریس ۲۰۱۲ را برانگیخت. مکلارن P1 از پیشرانه‌ی ۳/۸ لیتری مشابه 12C استفاده می‌کرد؛ اما به لطف یک موتور برقی اضافی، قدرت ۹۰۰ اسب بخار و گشتاور ۹۸۰ نیوتن‌متر داشت. تا سال ۲۰۱۵، تعداد ۳۷۵ دستگاه P1 تولید شد که امروزه ارزش کلکسیونی نزدیک به ۳ میلیون دارد.

سال ۲۰۱۴، مدل 650S جای‌گزین 12C شد. این محصول، البته مشخصات فنی متفاوتی نداشت؛ اما از زبان طراحی P1 پیروی می‌کرد. از سال ۲۰۱۷، مدل 720S با پیشرانه‌ی ۴ لیتری توئین‌توربوشارژ و قدر ت ۷۱۰ اسب بخار، در کلاس سوپراسپرت‌های اندازه متوسط، عرضه شد. آستانه قیمت این خودرو در بازار جهانی، ۳۱۵ هزار دلار است.

مکلارن خیلی زود، تنوع در محصولات را افزایش داد. سال ۲۰۱۵، سوپراسپرت 570S در نیویورک رونمایی شد تا ارزان‌ترین مدل در سبد شرکت سازنده باشد. این خودرو، مجهز به پیشرانه ۳/۸ لیتری و تجیهزات فنی 12C عرضه می‌شود. نسخه‌ی پایه از 570S، قیمتی در حدود ۱۹۰ هزار دلار دارد که در کلاس خود با توجه به عملکرد فنی قابل قبول، نسبتا ارزان‌قیمت است.

مکلارن GT، امروزه جدیدترین محصول شرکت محسوب می‌شود. از نظر قیمتی و عملکرد فنی، مدل GT بالاتر از 570S و پایین‌تر از 720S است. تجهیزات فنی مکلارن GT مشابه 720S خواهد بود با این تفاوت که ۱۰۰ اسب بخار قدرت کمتری تولید می‌کند و حدود ۰/۳ ثانیه دیرتر به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسد. برای مکلارن GT از سال ۲۰۲۰ با آستانه قیمت ۲۱۰ هزار دلار فروخته خواهد شد.

بازگشت به دنیای ابرخودروها و مدل‌های تولید محدود

استقبال جهانی از F1 در دهه‌ی ۹۰ میلادی و P1 در سال‌ ۲۰۱۲، مشوق خوبی برای مکلارن بود تا عرضه‌ی مدل‌های تولید محدود با قیمت نزدیک به یک میلیون دلار را ادامه دهد. طبیعتا برای رسیدن به این هدف، کلاس خودروهای موتور وسط میانی، مورد توجه خواهند بود.

سنا در نمایشگاه ژنو ۲۰۱۸ رونمایی شد. این سوپراسپرت سبک‌وزن و پهن‌پیکر، به لطف پیشرانه‌ی ۴ لیتری توئین‌توربوشارژ با قدرت ۷۹۰ اسب بخار و گشتاور ۸۰۰ نیوتن‌متر، عملکردی نزدیک به ابرخودروها دارد. مکلارن سنا می‌تواند در زمان ۲/۸ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد و تنها ۱۷/۵ ثانیه بعد ا شروع حرکت، سرعت ۳۰۰ کیلومتربرساعت داشته باشد. تولید این خودرو با قیمت پایه‌ی ۸۴۰ هزار دلار، محدود به ۵۰۰ دستگاه خواهد بود که البته باتوجه به اتمام پیش‌فروش، امروزه بیش از یک میلیون دلاری معامله می‌شود. نام‌گذاری مکلارن سنا به پاس‌داشت راننده‌ی فقید فرمول یک، آیرتون سنا انجام شده است که ۳ بار در سال‌های ۱۹۸۸، ۱۹۹۰ و ۱۹۹۱ با مکلارن، قهرمان جهان شد. او در سن ۳۴ سالگی، هنگام رانندگی با خودروی تیم ویلیامز رنو در جایزه بزرگ سن مارینو ۱۹۹۴، با دیواره بتنی تصادف کرد و کشته شد.

تا امروز، اسپید تیل گران‌ترین محصول تاریخ مکلارن است. این ابرخودروی هیبریدی، سال ۲۰۱۹ برای مشتریان خاص مکلارن رونمایی شد. در همان روز نخست، تمامی ظرفیت تولید ۱۰۶ دستگاه مکلارن اسپیدتیل با آستانه قیمت ۲/۱ میلیون دلار، فروش رفت. مجموع قدرت تولیدی پیشرانه‌های برقی و بنزینی این ابرخودرو، ۱۰۵۰ اسب بخار برآورد می‌شود. نهایت قدرت مکلارن اسپیدتیل نیز، بیش از ۴۰۰ کیلومتربرساعت خواهد بود. این محصول، به جهت نصب فرمان در وسط و قابلیت حمل ۳ سرنشین، رسما جانشین مکلارن F1 محسوب می‌شود.

مکلارن الوا، جدیدترین مدل تولید محدود شرکت محسوب می‌شود. این مدل به پاس‌داشت همکاری با شرکت اِلوا در تولید اولین خودرو مسابقه‌ای مکلارن در سال 1964، نام‌گذاری شده است. الوا از پیشرانه‌ی چهارلیتری هشت سیلندر و تویین‌توربوشارژ مشابه مک‌لارن سنا استفاده می‌کند که ۸۰۴ اسب‌بخار قدرت و ۸۰۰ نیوتن‌متر گشتاور دارد. به‌لطف جعبه‌دنده‌ی هفت‌سرعته‌ی خودکار، این محصول در زمانی کمتر از سه ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسد و تنها ۶/۷ ثانیه بعد از شروع حرکت، سرعت ۲۰۰ کیلومتربرساعت خواهد داشت. تولید مک‌لارن الوا به ۳۹۹ دستگاه با قیمتی در حدود یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار پوند (معادل ۱/۶۹۰ میلیون دلار) محدود خواهد بود.

مکلارن در آینده

سوپراسپرت‌ساز مشهور برتانیا با سرعتی باورنکردنی رشد می‌کند و تنوع محصولات خود را افزایش می‌دهد. تنها ۱۰ سال از شروع خودروسازی با تولید انبوه توسط مکلارن می‌گذرد؛ اما ۶ مدل در سبد آن وجود دارند که برای برندی با محصولات گران‌قیمت، تحسین‌برانگیز است. این شرکت، همچنان قطعات فنی برای تیم‌های مسابقه‌ای و شرکت‌های خودروسازی مختلف تولید می‌کند. البته مکلارن در رقابت‌های فرمول یک و ایندی 500 هم حضور دارد تا راهی که توسط بنیان‌گذار آن، بروس مکلارن در سال ۱۹۶۳ آغاز شده بود، ادامه دهد.

مکلارن رسما اعلام کرده است بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۵، تعداد ۱۸ مدل جدید رنمایی کند. این برند، محصولات جدید خود را به ۴ گروه تقسیم کرده است که به‌ترتیب قیمت و توانایی فنی، سری GT، اسپرت، سوپر (Super series) و آلتیمیت نام دارند. براساس شنیده‌ها، مکلارن برنامه‌ای برای تولید خودروهای تمام برقی و کراس‌اور نخواهد داشت؛ اما عرضه‌ی مدل‌های پلاگین‌هیبرید سوپراسپرت و ابرخودرو را افزایش خواهد داد.