خودروهای امروزی چگونه ضربات ناشی از تصادف را جذب می‌کنند؟
سال گذشته‌ی میلادی، ۹۲ درصد از خودروهای جدید فروخته‌شده در اروپا را سازمان یورو NCAP ازنظر ایمنی ارزیابی کرد و از این میزان، ۷۵ درصد موفق شدند پنج ستاره‌ی ایمنی از این سازمان کسب کنند. ارزیابی‌های ایمنی یورو NCAP نقش بسزایی در افزایش سطح ایمنی خودروها و پیشرفت‌های چشمگیر در عرصه‌ی تکنولوژی‌های ایمنی نوین داشته است. این پیشرفت‌ها فقط به حفاظت از سرنشینان خودرو محدود نمی‌شود؛ بلکه چند سالی است که به حفظ ایمنی عابران پیاده و سایر افراد آسیب‌پذیر خارج از خودرو نظیر دوچرخه‌سواران نیز توجه می‌شود. برای پی‌بردن به میزان پیشرفت‌های حاصل‌شده، کافی است خودروهای ساخت دهه‌ی ۱۹۷۰ تاکنون را ارزیابی کنیم.
در گذشته، ساختار خودروها به‌اندازه‌ی امروز مستحکم نبود و بیشتر ابتدایی بود و کمتر از سرنشینان حفاظت می‌شد؛ اما امروزه در بیشتر صحنه‌های تصادف می‌شنویم افراد زنده‌ماندن سرنشینان را معجزه می‌دانند. حقیقت این است که معجزه‌ای در کار نیست و تنها پیشرفت‌های علمی و مهندسی در طول زمان است که باعث شده سطح ایمنی خودروها به‌قدری افزایش یابد که سرنشینان از سخت‌ترین تصادفات جان سالم به‌در ببرند.
علاوه‌بر امکانات ایمنی فعال در خودروهای امروزی نظیر کیسه‌ی هوا و کمربند ایمنی پیش‌کشنده، خودروهای مدرن از ساختارهای تغییرشکل‌پذیر و نقاط آسیب‌پذیر کنترل‌شده و نواحی امن سرنشینان در تصادفات بهره می‌برند که می‌توانند باعث حفظ جان افراد و به‌حداقل‌رسیدن آسیب‌ها شوند. شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای و ابزارهای تحلیل پیشرفته درکنار آزمایش‌های تصادف سخت‌گیرانه‌تر به تکامل این موارد کمک کرده‌اند.
سؤال اصلی این است: به‌راستی ساختار خودرو چگونه از ما در تصادفات محافظت می‌کند؟ ساده‌ترین پاسخ جذب انرژی ناشی از برخورد و جلوگیری از انتقال آن به سرنشینان است. برای تحقق این امر، نواحی خاصی در جلو و عقب خودرو طراحی می‌شوند که هنگام بروز تصادف خُرد می‌شوند. درحقیقت، این بخش‌ها انرژی ناشی از برخورد را صرف تغییرشکل و خُردکردن خود می‌کنند تا انرژی به سرنشینان و فضای کابین انتقال نیابد. از دید علمی، به این حالت «آسیب کنترل‌شده» می‌گویند که در آن، ساختار خودرو با جذب ضربه و تبدیل آن به تغییرشکل، اثر ضربه را مهار می‌کند. بعضی ساختارها نیز وظیفه دارند با تغییر جهت نیروی ناشی از برخورد، به‌جای متمرکزکردن آن بر یک محدوده، نیرو را در سطح سایر ساختارها توزیع کنند تا درنهایت فضای کابین از این نیرو مصون بماند.
فضای کابین خودروهای امروزی را بخش‌های ویژه ایمنی احاطه کرده است که البته مشاهده‌شدنی نیستند؛ اما برای مثال در تصادفات شدید که بخش جلو خودرو کاملا از بین می‌رود، بازهم می‌توان مشاهده کرد فضای اصلی کابین با کمترین آسیب ساختار یکپارچه‌ی خود را حفظ می‌کند. براساس اعلام یورو NCAP، ساختار خودروها روزبه‌روز مستحکم‌تر می‌شود و این امر نه‌تنها بر فرمان‌پذیری خودرو تأثیرگذار است؛ بلکه سبب کاهش چشمگیر آسیب به پاها و سر سرنشینان می‌شود.
با نگاهی به خودروهای قدیمی‌تر، متوجه می‌شویم سرنشینان جلو به شیشه‌ی خودرو بسیار نزدیک‌تر بوده‌اند؛ اما در خودروهای مدرن سرنشینان تقریبا در مرکز خودرو قرار می‌گیرند و این به آن معنا است که فضای بیشتری برای ساختارهای خُردشونده وجود دارد. خودروهای امروزی به‌دلیل پیشرفت‌های چشمگیر در ایمنی سنگین‌تر و بزرگ‌تر از قبل شده‌اند که البته این موارد به معضلی برای مصرف سوخت و محیط‌زیست تبدیل شده است؛ اما ایمنی وسایل نقلیه در دنیای امروز نقش بسزایی در میزان فروش و استقبال عمومی ایفا می‌کند.
نظرات