نیسان ماکسیما ۴۰ ساله شد؛ نگاهی به مشهورترین خودرو لوکس ژاپنی در ایران

ساخت خودرو لوکس ارزان‌قیمت، یکی از موفقیت‌های بزرگ خودروسازی ژاپن در سال‌های اخیر بوده است. ظهور پدیده‌ای به‌نام لکسوس زیرمجموعه تویوتا و به طبع آن، اینفینیتی برای نیسان و آکورا هوندا، مجموعه‌ای از امکانات رفاهی و مشخصه‌های جذاب در خودروهای لوکس امریکایی و آلمانی را با قیمت منطقی و ظاهر چشم‌نواز ترکیب کرد. حالا، جنسیس زیرمجموعه هیوندای هم برای فعالیت در کلاس لوکس ارزان‌قیمت تلاش می‌کند و البته برندهای چینی نیز اهمیت تجاری آن‌را درک کرده‌اند.

اوایل دهه‌ ۸۰ میلادی و حدود ۱۰ سال قبل از افتتاح لکسوس، برندهای ژاپنی توانسته بودند فروش بسیار خوبی در بازار امریکا داشته باشند. بحران نفتی دهه‌ی ۷۰ میلادی، منجر به افزایش قیمت بنزین در کشورهای مختلف دنیا شد و درنتیجه‌ آن، عامه مردم به خودروهای کوچک و کم‌مصرف ژاپنی علاقه‌ پیدا کردند. برندهایی مثل تویوتا، میتسوبیشی، هوندا و نیسان، به‌خوبی از فرصت استفاده کردند و نام خود را در کشورهای متمول مثل امریکا، به شهرت رساندند.

با شروع دهه‌ی ۸۰ میلادی، خودروسازان ژاپنی برای افزایش فروش در امریکا و دیگر نقاط دنیا، تلاش می‌کردند. بهترین راه، ایجاد تنوع در محصولات و عرضه مدل‌های بزرگتر، نزدیک به کلاس لوکس بود. چنین راه‌بردی منجر به تولد ماکسیما در خودروسازی نیسان شد.

ماکسیما، اصولا خودرویی ژاپنی است که از خط تولید نیسان در اوپاما خارج می‌شود. نسخه‌های بازار امریکا این خودرو، از سال ۲۰۰۴ در کارخانه نیسان تنسی مونتاژ می‌شوند. نیسان تیانا (Teana) و نیسان سفیرو (Cefiro) هم، نسخه‌های دیگری از ماکسیما برای کشورهای مختلف هستند. تیانا در کشورهایی مثل تایلند، استرالیا و نیوزیلند بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۰ حضور داشت؛ درحالی‌که سفیرو برای کانادا، امریکای لاتین، مالزی و کره‌جنوبی تولید می‌شد.

ماکسیما برای بازار ایران و تاریخ خودروسازی کشورمان اهمیت ویژه‌ای دارد. مشابه نیسان پاترول، که اولین شاسی‌بلند عامه‌پسند ایران بود و این نوع خودروها را با فروش بالا به مردم معرفی کرد؛ ماکسیما هم توانست نخستین محصول لوکس ژاپنی در در بازار کشورمان باشد که شرایط یک سدان پهن‌پیکر نزدیک به سدان‌های گران‌قیمت آلمانی را فراهم می‌کرد. پیش از عرضه‌ ماکسیما توسط پارس‌خودرو، مردم ما تصویر متفاوتی از خودروهای ژاپنی در ذهن داشتند که توام با سادگی و استحکام بالا بود.

نکته جالب اینکه ماکسیما در ایران نسخه‌ای از سفیرو (Cefiro) محسوب می‌شود و یک طرح اصلی از تاریخچه ماکسیما نیست. به بیان‌بهتر، ماکسیما مونتاژ پارس خودرو، از پلتفرم و جزئیات فنی مشابه نسخه اصلی در نسل چهارم و پنجم استفاده می‌کرد؛ اما در بازار جهانی با نام سفیرو و ظاهر کاملا مشابه اینفینیتی I۳۰ فروخته می‌شد. به همین دلیل، امکانات رفاهی مشابه ماکسیما بازار امریکا را ارائه نمی‌کرد.

از نظر فنی، می‌توان نیسان تیانا را هم، نوعی ماکسیما دانست. نسل دوم تیانا که توسط پارس‌خودرو در ایران عرضه شد، سال ۲۰۰۸ به نمایندگی‌های نیسان چین رسید. سپس در شرق آسیا، روسیه و استرالیا نیز با استقبال مواجه شد. موفقیت تجاری تیانا نسل دوم، بهتر از ماکسیما هم‌مدل (نسل هفتم) خود بود و تا سال ۲۰۲۰ در خط تولید تایوان شرکت نیسان، باقی ماند. این خودرو، علاوه‌بر پارس خودرو ایران، در ژاپن، چین، هندوستان، روسیه و تایلند هم مونتاژ می‌شد.

در سال ۱۹۸۱، داتسون ماکسیما به تولید رسید و سه سال بعد با نام نیسان ماکسیما، به امریکا، خاورمیانه و چین صادر شد. این محصول، از پلتفرم داتسون ۸۱۰ استفاده کرد؛ اما امکانات لوکس، بدنه سدان و پیشرانه قدرتمند داشت. داتسون ماکسیما و نیسان ماکسیما بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴، مجهز به پیشرانه ۲/۴ لیتر بنزینی و ۲/۸ لیتر دیزل بودند. خریدار می‌توانست ضمن بهره‌مندی از پیشرانه ۱۲۰ اسب‌بخار، جعبه‌دنده ۵ سرعته دستی یا ۴ سرعته خودکا را انتخاب کند.

نسل اول ماکسیما، یکی از نخستین خودروهای دنیا (اولین مورد در بازار امریکا) بود که هشدار صوتی با گوینده انسانی داشت. عباراتی برای بازبودن درها یا جاماندن کلید داخل سوئیچ استارت /استاپ، برای این محصول در سال ۱۹۸۱ پیش‌بینی شده بود.

نیسان در سال ۱۹۸۴، نسل اول ماکسیما را با مدلی جدید، جای‌گزین کرد. برای این خودرو، پیشرانه ۳ لیتر با قدرت ۱۵۷ اسب‌بخار استفاده شد که یکی از قدرتمندترین نمونه‌ها در کلاس سدان بود.

دهه‌ی ۸۰ میلادی، رقابت نزدیکی بین نیسان ماکسیما و تویوتا کریسیدا وجود داشت. به همین‌دلیل، نسل‌های دوم و سوم ماکسیما، طراحی مشابه رقیب داشتند؛ اما شرایط فنی بسیار خوب در پیشرانه‌های نیسان، منجر به برتری تجاری ماکسیما نسبت به کریسیدا در بازار امریکا شد.

دیگر عاملی که موفقیت ماکسیما نسل دوم در کشورهای مختلف را تقویت کرد؛ تولید نسخه استیشن واگن بود. ماکسیما GXE واگن مورد استقبال خانواده‌ها در اروپا و امریکا قرار گرفت؛ درحالی‌که نسبت به ولوو ۲۴۰ و مرسدس ۱۹۰E استیشن، قیمت پایین‌تری داشت.

مدل جدید ماکسیما نسل سوم، سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ روی خط تولید نیسان در اوپاما ژاپن بود و پیشرانه‌های ۳ لیتری بنزینی و دیزلی داشت. این خودرو در سال ۱۹۹۰ با امکانات ویژه مثل سیستم تعلیق سوپرسونیک که فناوری اختصاصی نیسان برای تنظیم الکترونیک فنربندی بود، توسط مجلات معتبری مثل Car and Driver در فهرست برترین خودروهای دنیا قرار گرفت.

پیشرانه ۳ لیتری ماکسیما نسل سوم، مخصوص این خودرو طراحی و ساخته شد. اوایل دهه ۹۰ میلادی، قدرت ۱۹۰ اسب‌بخار و گشتاور ۲۶۰ نیوتن‌متر برای یک سدان ۱۴۵۰ کیلوگرمی، فراتر از انتظار بود و می‌توانست ماکسیما را در زمان ۸/۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت برساند.

به عقیده بسیاری از مورخان صنعتی، ظهور لکسوس با اولین محصول خود (LS400) شرایط تجاری خودروهای سدان لوکس و نیمه‌لوکس را تغییر داد. این مدل در سال ۱۹۹۰ رونمایی شد و به‌تدریج تا سال ۱۹۹۴ یکی از پرفروش‌ترین خودروهای غیرامریکایی در امریکا بود. لکسوس LS400 با پیشرانه ۴ لیتری ۲۵۰ اسب‌بخار، برتری محسوسی نسبت به ماکسیما داشت و حتی علاقه‌مندان مرسدس بنز کلاس S را با قیمت مناسب خود، جذب می‌کرد. 

نسل چهارم ماکسیما در ۱۹۹۴ معرفی شد تا به رقابت با لکسوس LS400 بپردازد. هم‌زمان اینفینیتی I30 نیز در بازار امریکا حضور داشت تا با چهره مشابه ماکسیما؛ اما همراه امکانات بیشتر، حق انتخاب مشتری را افزایش دهد. پیشرانه ۳ لیتری این خودروها با کد VQ30DE جوایز متعددی کسب کرد و مورد تحسین مجلات معتبر امریکا مثل Motor Trend و Car and Driver قرار گرفت. سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۶/۶ ثانیه مزیت مهمی برای ماکسیما نسل چهارم بود.

با شروع قرن ۲۱، سبک طراحی ماکسیما هماهنگ با رقبا تغییر نکرد و ترکیبی از المان‌های ژاپنی و امریکایی را برای نسل پنجم ارائه داشت. ماکسیما پارس‌خودرو که بین سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ در ایران مونتاژ می‌شد؛ نسخه‌ای از ماکسیما نسل پنجم (Cefiro) بود.

ماکسیما مدل ۲۰۰۰، امکانات بیشتری نسبت به نسل‌های قبل داشت. چراغ‌های مدرن با فناوری زنون (HID) و دیفرانسیل لغزش محدود مشابه نیسان اسکای‌لاین، در نسل پنجم ماکسیما وجود داشت اما پیشرانه ۳ لیتری نمی‌توانست بازار مشکل‌پسند امریکا را جذب کند. از سال ۲۰۰۲، موتور ۳/۵ لیتری با قدرت ۲۵۵ اسب‌بخار و گشتاور ۳۳۴ نیوتن‌متر روی این خودرو نصب شد تا سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت در زمان ۶ ثانیه ممکن شود.

از سال ۲۰۰۴، چهره ماکسیما به کلی متحول شد و الهام از خودروهای مشهور امریکایی، خصوصا محصولات کادیلاک را انتخاب کرد. شاید به همین دلیل، نسل ششم ماکسیما فقط در امریکا و کانادا و مکزیک فروخته شد. طراح این خودرو هم، جری هایزنبرگ بود که پس از سال‌ها‌ کار برای جنرال موتورز امریکا به نیسان پیوست.

از نسل ششم به بعد، ماکسیما فقط با پیشرانه ۳/۵ لیتری تولید شد. مدل ۲۰۰۴، قدرت ۲۶۵ اسب‌بخار و گشتاور ۳۴۶ نیوتن‌متر فراهم می‌کرد و امکانات جالبی مثل سی‌دی چنجر ۶ دیسک، سیستم صوتی از برند بوز (BOSE) و چرخ‌های ۱۷ اینچ با تایرهای ۲۵۵ میلی‌متر داشت. مهم‌ترین سد راه ماکسیما نسل ششم برای فروش در امریکا، مصرف سوخت نسبتا بالا بود. به همین دلیل از سال ۲۰۰۷ جعبه‌دنده CVT روی این خودرو نصب شد و تنها گزینه تا امروز باقی ماند.

ماکسیما در سال ۲۰۰۸ تغییر چهره جدیدی تجربه کرد که این‌بار حاصل کار یک طراح ژاپنی بود. شیرو ناکامورا، در سال ۱۹۹۹ پس از انتخاب کارلوس گون به سمت مدیر عاملی نیسان، از ایسوزو (دیگر خودروساز ژاپنی که انواع وانت و کامیون تولید می‌کند) فراخوانده شد. ناکامورا علاوه‌بر ماکسیما نسل هفتم، اولین‌ مدل‌های نیسان لیف و مورانو قشقایی را نیز طراحی کرد.

ماکسیما بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴، با پیشرانه ۳/۵ لیتری و جعبه‌دنده CVT تولید شد تا قدرت ۲۹۰ اسب‌بخار و گشتاور ۳۵۴ نیوتن‌متر داشته باشد. این مدل، تنها ۶ ثانیه پس از شروع حرکت به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسید و همراه پدال‌های تعویض دنده پشت فرمان، نمونه‌ای جالب توجه از یک سدان لوکس ژاپنی با قابلیت‌های اسپرت محسوب می‌شد؛ اما از نظر تجاری در سال‌های آخر تولید، ناموفق بود. بنا بر اعلامیه رسمی نیسان، تعداد زیادی ماکسیما مدل ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۱۶ در نمایندگی‌های فروش باقی ماندند.

ناکامی نسبی در نسل هفتم، عزم نیسان برای بازطراحی و تحول ماکسیما را جزم کرد. این‌بار، جیووانی آروبا (Giovanny Arroba) طراح ایتالیایی بدنه خودرو را شکل داد و البته مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. در نمایشگاه خودرو نیویورک ۲۰۱۵، افزایش حس اسپرت خودرو فراتر از مولفه‌های لوکس، توجه بازدیدکنندگان را جلب کرد. این خودرو تا امروز، هنوز در خط تولید نیسان تنسی امریکا باقی مانده و اولین مدل ماکسیما است که در ژاپن تولید نمی‌شود.

ماکسیما جدید، از پیشرانه ۳ لیتری، ۳۰۰ اسب‌بخار قدرت و ۳۵۴ نیوتن‌متر گشتاور می‌گیرد تا سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت ۶ ثانیه و نهایت سرعت ۲۱۵ کیلومتربرساعت داشته باشد. میانگین مصرف سوخت ماکسیما امروزی، ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است و با آستانه قیمت ۳۵ هزار دلار، رقبایی شامل تویوتا آوالون و کیا کادنزا دارد. تصاویر فوق، مربوط به نسخه ویژه سالگرد ۴۰ سالگی ماکسیما است که مهرماه ۱۳۹۹ رونمایی شد.