استون مارتین در فرمول یک؛ از ۱۹۵۹ تا ۲۰۲۱

شرکت بریتانیایی استون مارتین به ‌تولید خودروهای اسپرت و لوکس و حضور پررنگ در مسابقات ۲۴ ساعته لمان شهرت دارد. این شرکت که خودروهایش انتخاب اول مأمور 007 هم بوده، پس از شش دهه غیبت، امسال به فرمول یک باز می‌گردد.

خودرو فرمول یک استون مارتین سال ۱۹۶۰ مسابقات را ترک کرد؛ اما امسال با حمایت مالی لارنس استرول و خط‌زدن نام ریسینگ پوینت دوباره استارت می‌خورد. استون مارتین ۲۰۲۱ موتور مرسدس بنز را زیر کاپوت و سباستین فتل را پشت ‌فرمان خواهد داشت.

مرسدس بنز در سال‌های ۱۹۵۴ و ۱۹۵۵ از برترین تیم‌ها و خودروها بود؛ اما داستان استون مارتین فرق می‌کرد. پس از بنیان‌گذاری استون مارتین با همکاری لیونل مارتین و روبرت بمفورد در سال ۱۹۱۳، دیوید براون به‌میدان آمد. براون در سال ۱۹۴۷ این برند را دراختیار گرفت و ورود به دنیای موتوراسپرت و فرمول یک را راهی تضمینی برای تثبیت استون مارتین می‌دانست.

دیوید براون پس از خرید لاگوندا، به موتور ۶ سیلندر قدرتمند شرکت رسید. استون مارتین خودروهای زیبایی تولید می‌کرد؛ ولی پیشرانه‌ی مناسبی برای رقابت در فرمول یک نداشت. هدف اولیه‌ی استون مارتین پیروزی در سری مسابقات قهرمانی جهان خودروهای اسپرت (World Sportscar Championship) بود؛ رقابت‌هایی که فراری و مازراتی و مرسدس بنز هم در آن شرکت می‌کردند. ناگفته نماند این مسابقات در سال ۲۰۱۲ با عنوان رقابت‌های استقامتی (WEC) احیا شد.

سال ۱۹۵۴، قوانین فنی فرمول یک تغییر کرد و موتور ۲/۵ لیتری جدید تولید شد. استون مارتین تصمیم گرفت براساس خودرو اسپرت، مدلی تک‌سرنشینه طراحی کند که البته این فرایند یک سال طول کشید. مدل پروتوتایپ خودرو فرمول یک استون مارتین هیچ‌وقت در مسابقات رسمی رانده نشد. بریتانیایی‌ها تا دو سال بعد چند خودرو دیگر هم آزمایش کردند؛ اما به مسابقه نرسیدند.

سال ۱۹۵۹، استون مارتین سرانجام خودرو فرمول یک خود را طراحی کرد؛ ولی در همین سال، اولین خودرو فرمول یک با طرح موتورمیانی تولید شد. خودرو موتورجلو استون مارتین در‌مقایسه‌با نمونه‌های جدید هیچ حرفی برای گفتن نداشت. استون مارتین با این خودرو در مسابقه‌ی بدون امتیاز سیلورستون شرکت کرد. در گذشته، علاوه‌بر مسابقات اصلی فرمول یک که امتیاز قهرمانی داشتند، رقابت‌های بدون امتیاز هم برگزار می‌شد. روی سالوادوری و کرول شلبی فقید پشت فرمان DBR4 استون مارتین نشستند. براساس صحبت‌های سالوادوری، DBR4 قطعا در فصل ۱۹۵۸ فرمول یک خودرویی سریع محسوب می‌شد و موتورجلو‌بودن آن در فصل سال ۱۹۵۹ تنها ضعفش بود.

سال ۱۹۶۰، استون مارتین کاملا روی فرمول یک متمرکز شد و مسابقات قهرمانی خودروهای اسپرت را کنار گذاشت. خودرو جدید DBR5 سبک‌تر و قوی‌تر، اما همچنان موتورجلو بود. در اولین مسابقه‌ی فصل ۱۹۶۰، استون مارتین خودرویی با رانندگی سالوادوری داشت و راننده‌ی سومش، جیم کلارک جوان، با خودرو لوتوس مسابقه داد. جیم کلارک با لوتوس ۱/۵ ثانیه سریع‌تر از سالوادوری و BDR5 بود و همین باعث شد همکاری لوتوس با راننده‌ی جوان اسکاتلندی ادامه پیدا کند.

استون مارتین در دور تعیین خط اولین مسابقه‌ی ۱۹۶۰ فرمول یک به جایگاه ۱۸ رسید؛ ولی ازآنجاکه تنها ۱۵ تیم اول کمک مالی دریافت می‌کردند، بریتانیایی‌ها قبل از شروع مسابقه، پیست را ترک کردند. در سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۰، استون مارتین فقط در شش مسابقه شرکت کرد که البته هیچ امتیازی هم به ‌نامش ثبت نشد. در تابستان ۱۹۶۰، استون مارتین رسما با فرمول یک خداحافظی کرد.

در چند سال گذشته، مدیران ارشد استون مارتین تلاش کرده‌اند در موتوراسپرت فعال‌تر حضور یابند. اولین قدم برای بازگشت این برند به فرمول یک، همکاری با ردبول و حمایت از این تیم بود. از سال ۲۰۱۸، تیم ردبول به «استون مارتین ردبول» تغییر نام پیدا کرد. همکاری ردبول و استون مارتین در سال ۲۰۲۰ به‌پایان رسید تا انگلیسی‌ها با تیمی مستقل به فرمول یک بازگردند.

لارنس استرول پس از تبدیل به یکی از سهام‌داران عمده‌ی استون مارتین، تصمیم گرفت تیم ریسینگ پوینت را متحول کند. ریسینگ پوینت فصل ۲۰۲۰ را امسال با نام استون مارتین و موتور ساخت مرسدس بنز و رانندگی سباستین فتل و لنس استرول در فرمول یک خواهیم دید. جای خالی فتل در فراری را کارلوس ساینز پر می‌کند و سرجیو پرز پس از عملکرد ضعیف الکس البون، به ردبول می‌رود.

از دیدگاه شما، بازگشت استون مارتین به فرمول یک هم به باشکوهی بازگشت مرسدس بنز خواهد بود؟