در یک دهه گذشته، دو پدیده مهم در خودروسازی مطرح شد: ۱. پیشرفت فناوری خودروهای برقی؛ ۲. افزایش قیمت مدلهای قدیمی و کلاسیک و کلکسیونی. برای اینکه خودرویی قدیمی یا کلاسیک قیمتگذاری شود، دلایل زیادی را باید در نظر گرفت؛ ولی قطعا ظهور نمونههای پیشرفته برقی نقشی مهم در کلکسیونیشدن مدلهایی ایفا میکند که چند دهه پیش تولید شدهاند.
فروش بیشتر و گسترش فناوری خودروهای برقی در چند سال آینده باعث افزایش قیمت خودروهای بنزینی قدیمیتر، بهخصوص مدلهای اسپرت قدرتمند و نسخههای تولیدمحدود و نمونههای سفارشی خواهد شد. برای اینکه خودرویی کلاسیک یا قدیمی قیمتگذاری شود، کارشناسان فقط به سلامت فنی و بدنه و کیفیت بازسازی توجه نمیکنند؛ علاوهبر این عوامل، کلکسیونرها بهدنبال خودروهایی با محدودترین ظرفیت تولید و البته ریشهداشتن خودرو در موتوراسپرت هستند.
در بازار خودروهای کلاسیک و قدیمی، تقاضا نیز در قیمتگذاری مؤثر است. فراری 250GTO مدل سال ۱۹۶۲ مثالی شایسته از خودرو قدیمی گرانقیمتی است که این روزها با مبالغ چنددَهمیلیوندلاری فروخته میشود. روند افزایش قیمت خودروهای مدل جدیدتر، مثلا مدلهای اسپرت دهه ۱۹۹۰ و دوران طلایی خودروسازی ژاپن، بر همان اصول سلامت بدنه و فنی و تولیدمحدود و سابقه موتوراسپرت کاملا مشخص است. خودروهایی مثل نسل قدیمی تویوتا سوپرا، نیسان GT-R، سوبارو ایمپرزا و میتسوبیشی لنسر ایوولوشن در چند سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری تجربه کردهاند؛ بهخصوص مدلهای دستنخورده و تولیدمحدود.
درحقیقت، اگر فرمول افزایش قیمت خودروهای کلاسیکِ امروز همچنان جوابگو باشد، در چند دهه بعد خودروهای اسپرت ژاپنی دهه ۱۹۹۰ نیز بهجمع رؤیاییهای چندصدهزار یا چنددَهمیلیوندلاری اضافه خواهند شد.
وبسایت NetCredit پس از بررسی دادههای شرکت بیمه Hagerty مربوط به قیمت ۲۴ هزار دستگاه خودرو بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱، به نتایج جالبی دست پیدا کرده است. در گزارش NetCredit، خودروهای کلاسیک و قدیمی با بیشترین افزایش قیمت طبقهبندی شدهاند. با توجه به اینکه دادههای این پژوهش به خودروهای بازار آمریکا محدود است، نتایج گزارش NetCredit را نمیتوان به بازار جهانی خودروسازی تعمیم داد.
بر اساس بررسیها، پورشه 911 مدل کررا RS 3.8 تولید سال ۱۹۹۳ با ۳،۰۴۶ درصد، بیشترین افزایش قیمت را در کلاس اسپرت و سوپراسپر تجربه کرده است. این خودرو سال ۲۰۰۶ با قیمتی حدود ۴۳ هزار دلار فروخته میشد، اما حالا بیش از ۱/۳ میلیون دلار ارزش دارد. مکلارن F1 LM در رده دوم طبقهبندی NetCredit دیده میشود. این خودرو خواستنی سال ۲۰۰۶ حدود ۱/۴ میلیون دلار قیمت میخورد؛ اما با ۱،۸۶۲ درصد افزایش قیمت، در سال ۲۰۲۱ باید بیش از ۲۶ میلیون دلار برای این خودرو محصول سال ۱۹۹۵ پرداخت کرد.
دراینبین، خودرویی که بیشترین افزایش قیمت را داشته (بدون محدودکردن کلاس خودرو)، سیاتا 200CS محصول سالهای ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۸ است. سیاتا (Siata) شرکت تیونینگ و شخصیسازی خودرو در ایتالیا بود که پس از جنگ جهانی دوم، محصولات مستقل تولید کرد. مدل 200CS کوپه دودر با موتور چهار سیلندر ۱،۳۹۵ سیسی و ۷۲ اسببخار است که سال ۲۰۰۶ حدود ۲۰ هزار دلار قیمت داشت؛ اما این روزها با ۳،۳۰۰ درصد افزایش قیمت، نمونه سالم و بازسازیشدهاش حدود ۶۸۰ هزار دلار ارزش دارد.
در گزارش NetCredit، گرانترین خودرو هم آورده شده است و آن خودرویی نیست جز فراری 250GTO با قیمت ۵۷/۵ میلیون دلار. این کوپه اسپرت ایتالیایی با موتور ۱۲ سیلندر ۲،۹۵۳ سیسی و ۳۰۰ اسببخار قدرت، سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۴ در تعداد محدود ۳۶ دستگاه با قیمت ۱۸ هزار دلار تولید شد. 250GTO بهعنوان گرانترین خودرو فروختهشده در حراجی نیز محسوب میشود که سال ۲۰۱۸، مدل ۱۹۶۳ آن با قیمت ۷۰ میلیون دلار فروخته شد.
در جدول گزارش NetCredit، بخشی هم برای طبقهبندی خودروهایی با قیمت کمتر از ۱۰۰ هزار دلار در نظر گرفته شده است. خودروهای تویوتا لندکروزر FJ62 و FJ60 محصول سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۰ جایگاه اول را با افزایش قیمت ۷۰۰ درصدی ازآنِ خود کردهاند. سال ۲۰۰۶، شاسیبلند قدیمی تویوتا بین ۶ تا ۷ هزار دلار قیمت داشته است؛ اما حالا نزدیک به ۶۰ هزار دلار فروخته میشود.
گرانترین خودرو کلاسیک
بوگاتی بین سالهای ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۸ سه دستگاه از مدل آتلانتیک Type 57 SC دستساز را عرضه کرد. اولین نمونه این خودرو در تصادفی بهشدت آسیب دید که به کشتهشدن راننده منجر شد؛ البته نمونه اول آتلانتیک چند دهه بعد بازسازی شد. نمونه سوم دراختیار رالف لورن، میلیاردر آمریکایی قرار دارد؛ اما از سال ۱۹۳۸ تا امروز، اثری از دومین دستگاه تولیدی وجود ندارد. کارشناسها و کلکسیونرها متعقدند ارزش این خودرو در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۱۹ میلیون دلار است. اگر این خودرو پیدا شود، گرانترین مدل کلاسیک و قدیمی تاریخ لقب میگیرد.
چه خودروهایی کلاسیک و قدیمی و آنتیک هستند؟
ازنظر عموم، تفاوتی بین خودروهای کلاسیک و قدیمی و آنتیک وجود ندارد اما در نگاه برخی از شرکتهای بیمه و باشگاههای طرفداران، خودرو یا کلاسیک است یا قدیمی یا آنتیک. معمولا خودروهایی که بیش از بیست سال عمر دارند، در کلاس نمونههای کلاسیک طبقهبندی میشوند و خودروهایی با بیش از ۴۵ سال آنتیک و خودروهای تولید پیش از جنگ جهانی دوم قدیمی و تاریخی هستند.
جای تعجب نیست که مثل بسیاری از طبقهبندیهای دنیای خودرو، تعدادی از طرفداران و کارشناسان تعریف واحدی از طبقهبندی مدل کلاسیک و قدیمی و آنتیک ندارند. برای مثال، برخی از شرکتهای بیمه محصولات تولیدی سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۸۰ را کلاسیک و آنتیک شناسایی میکنند یا انجمن خودروهای کلاسیک آمریکا، تنها مدلهای تولید ۱۹۱۵ تا ۱۹۴۸ را کلاسیک طبقهبندی میکند.