پالی گان (MATIC) چیست؛ هرآنچه باید درباره پالی گان و رمزارز MATIC بدانیم

پالی گان (MATIC سابق) پلتفرم مقیاس‌پذیری بلاک چین است که در هند به‌عنوان «اینترنت اتریوم بلاک چین‌ها» شناخته شده است. این پلتفرم پاسخی برای برخی از مشکلات اتریوم، مانند هزینه‌‌های زیاد تراکنش‌ها و رابط کاربری ضعیف و تعداد پایین تراکنش‌ها است. هدف پالی گان ایجاد اکوسیستمی چندزنجیره‌ای از بلاک چین‌های سازگار با اتریوم است.

در ابتدا، این پروژه با عنوان شبکه MATIC آغاز به کار کرد و بعدتر با گسترش دامنه فعالیتش، به پالی گان (Polygon) تغییر نام داد. هدف این پروژه فراهم‌کردن بلاک چینی متمایز برای تبادل آزادانه ارزش و اطلاعات است.

پالی گان با داغ‌ترین مبحث‌های حوزه رمزارزها مانند DeFi (امور مالی غیرمتمرکز)، DApps (برنامه‌های غیرمتمرکز)، DAO (سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز) و NFT (توکن‌های غیر‌قابل‌معاوضه) سروکار دارد. با افزایش ارزش توکن پالی گان (MATIC) تا ۲۰ تیر ۱۴۰۰ و قرارگرفتن در میان ۱۵ ارز دیجیتال مطرح جهان، این رمزارز توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جلب کرده است.

پالی گان اولین پلتفرم خوش‌ساخت با کاربری آسان برای حل مشکلات مقیاس‌پذیری و توسعه زیرساخت‌های اتریوم است. مؤلفه اصلی آن چهارچوبی منعطف و ماژولار است که از ساخت انواع مختلف برنامه‌ها پشتیبانی می‌کند. این چهارچوب پالی گان SDK نام دارد.

پالی گان با استفاده از راه‌حل جدید زنجیره جانبی (sidechain)، راهی برای ساخت شبکه بلاک چینی اختصاصی ارائه داده است. این شبکه اختصاصی علاوه‌بر تمام ویژگی‌های بلاک چین مستقل مانند انعطاف‌پذیری و حاکمیت و مقیاس‌پذیری، ویژگی‌های کارآمد اتریوم مانند امنیت و همکاری میان‌زنجیره‌ای را نیز شامل می‌شود. سایدچین بلاک چینی نیمه‌مستقل و موازی با زنجیره اصلی است که برای بهبود سرعت یا دیگر قابلیت‌های بلاک چین اصلی به‌وجود می‌آید.

معماری پالی گان سیستمی چهارلایه‌ای (دو‌ لایه اجباری و دو لایه اختیاری) شامل لایه اجرا، لایه شبکه‌های پالی گان، لایه امنیتی و لایه‌‌ی اتریوم است:

• لایه اجرا (Execution Layer): تراکنش‌های شبکه بلاک چین پالی گان را اجرا و تفسیر می‌کند.
• لایه شبکه‌های پالی گان (Polygon network Layer): شبکه‌های موجود در این لایه شبکه‌های بلاک چین ساخته‌شده روی پالی گان است و مسئولیت رسیدگی به تولید بلاک و اجماع داخلی و تلفیق تراکنش‌ها را برعهده دارند.
• لایه امنیتی (Security Layer): این لایه خدمات مربوط به اعتبارسنجی و بررسی تراکنش‌ها را ارائه می‌کند.
• لایه اتریوم (Ethereum Layer): مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند اجراشده در اتریوم است که مواردی مانند قطعیت تراکنش‌ها و استیکینگ و ارتباط بین اتریوم و زنجیره‌های مختلف پالی گان را کنترل می‌کند.

پالی گان برای کاهش مشکلات و هزینه تراکنش‌ها از فناوری‌های مختلفی استفاده می‌کند و با تبدیل اتریوم به سیستمی چندزنجیره‌ای و کامل (اینترنت بلاک چین‌ها) علاوه‌بر قابلیت اجرای آسان قراردادهای هوشمند مستقل و مقیاس‌پذیر، امنیت و پر‌جنب‌و‌جوشی و صداقت اکوسیستم اتریوم را نیز حفظ کرده است.

• الگوریتم گواه بر سهام: زنجیره اصلی پالی گان با نام Matic PoS درواقع زنجیره جانبی اتریوم است. پس سازوکار اجماع به‌کار‌رفته در آن نیز مشابه سازوکار استفاده‌شده در اتریوم است و لایه امنیتی گواه بر سهام را به بلاک چین پالی گان اضافه می‌کند.
• زنجیره پلاسما: از فناوری به نام پلاسما (Plasma) استفاده می‌کند که ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، پیشنهاد داده است. این فناوری برای پالی گان امکان ایجاد قرارداد‌های هوشمندانه و مستقل را در بدنه اتریوم فراهم می‌کند و برای تأیید تراکنش‌ها و تعامل‌ بین بلاک چین‌ها به‌کار می‌رود.
• ZK-rollups: راه‌حلی برای توسعه مقیاس‌پذیری لایه دو است. ZK-rollups برای جمع‌بندی تعداد زیادی از تراکنش‌ها به خارج از زنجیره استفاده می‌شود و مقدار داده‌های موجود در هر تراکنش و منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی را برای تأیید اعتبار بلاک‌ها کاهش می‌دهد. با این کار، تراکنش‌ها خصوصی‌تر می‌شود و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم بهبود می‌یابد.
• Optimistic rollups: یکی از فناوری‌های لایه دو شبکه اتریوم است که برای انعطاف‌پذیری بیشتر به‌کار می‌رود. به‌کمک این فناوری همه تراکنش‌ها معتبر فرض خواهند شد و تنها زمانی دخالت کاربر نیاز خواهد شد که تراکنش‌ جعلی تشخیص داده شود.

MATIC، توکن مخصوص پالی گان، از نوع استاندارد ERC-20 است و روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود. از این توکن برای انجام خدمات پرداختی و تسویه‌حساب بین کاربران در شبکه‌ و اکوسیستم پالی گان استفاده و هزینه تراکنش‌ها در سایدچین پالی گان نیز با رمزارز MATIC پرداخت می‌شود.

مهر ۱۳۹۶ (اکتبر ۲۰۱۷)، سه نفر پالی گان را ساختند: دو نفر از آن‌ها توسعه‌دهنده بلاک چین با نام‌های جینتی کنانی (Jaynti Kanani) و سندیپ نایوال (Sandeep Nailwal) و نفر سوم مشاوری تجاری به نام آنوراگ آرجون (Anurag Arjun). این استارتاپ در بمبئی مستقر است. با اینکه این ارز دیجیتال در میان پانزده رمزارز برتر دنیا قرار دارد، بنیان‌گذاران آن هدف‌های بزرگ‌تری برایش دارند و می‌خواهند آن را تا رتبه سوم بعد از بیت کوین و اتریوم در میان رمزارزها بالا ببرند.

تیم پالی گان قبل از انتقال پروژه به شبکه خود در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)، کمک‌های زیادی به اکوسیستم اتریوم کرده بود. این تیم روی پیاده‌سازی پلاسمای اولیه و پروتکل ولتی به نام WalletConnect و موتور اعلان رویداد داگر در اتریوم کار کرده بودند.

• جینتی کنانی، توسعه‌دهنده‌ای حرفه‌ای و مهندس بلاک چین، در‌حال‌حاضر به‌عنوان مدیرعامل پالی گان در شبکه آن فعالیت می‌کند. او نقشی اساسی در پیاده‌سازی پلاسما و وب ۳ و پروتکل WalletConnect اتریوم ایفا کرده بود و قبل از مشارکت در حوزه بلاک چین‌ها، داده‌های Housing.com را تحلیل می‌کرد.
• سندیپ نایوال، مدیر ارشد اجرایی پالی گان، نقش برنامه‌نویسی و کارآفرینی را برعهده دارد. او قبل از شروع همکاری در پالی گان، در مقام مدیرعامل Scopeweaver و مدیر ارشد اجرایی گروه Welspun فعالیت می‌کرد.
• آنوراگ آرجون، تنها بنیان‌گذار پالی گان است که دانش برنامه‌نویسی ندارد و به‌عنوان مدیر محصول تجربه همکاری با شرکت‌هایی مانند IRIS Business و SNL Financial و Dexter Consultancy را داشته است.

با‌‌‌توجه‌‌‌‌به توضیحات گفته‌شده، مقیاس‌پذیری، توان عملیاتی چشمگیر، امنیت و قابلیت همکاری از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد شبکه پالی گان به‌شمار می‌رود. این پلتفرم خود را با عنوان راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دو معرفی و بر کاهش پیچیدگی مقیاس‌پذیری و تراکنش‌های فوری بلاک چین تمرکز می‌کند؛ به‌‌همین‌‌‌دلیل، می‌توان نتیجه گرفت که این پروژه به‌زودی به‌دنبال ارتقای لایه اصلی بلاک چین فعلی خود نیست.

سایدچین پالی گان ازلحاظ ساختاری برای پشتیبانی از انواع پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) موجود در اکوسیستم اتریوم طراحی شده‌ است.

توکن MATIC نقش مهم و چشمگیری در امنیت و اداره‌کردن سیستم عهده‌دار است و با اینکه پالی گان در‌حال‌حاضر فقط از بلاک چین پایه‌ای اتریوم پشتیبانی می‌کند، براساس پیشنهاد‌ها و سازوکارهای اجماع جامعه خود قصد دارد پشتیبانی از بلاک چین‌های پایه‌ای دیگر را نیز در برنامه کاری‌اش بگنجاند. این کار می‌تواند پالی گان را به پلتفرمی تعامل‌پذیر برای بلاک چین غیرمتمرکز لایه دو تبدیل کند.

توکن‌های MATIC ماهانه منتشر می‌شوند. تا اردیبهشت ۱۴۰۰، ۴،۸۷۷،۸۳۰،۷۴۴ تعداد از آن موجود بوده و حداکثر تعداد قابل‌عرضه آن نیز ده‌میلیارد توکن خواهد بود. در جریان عرضه اولیه خصوصی پالی گان که سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) برگزار شد، ۳/۸ درصد از کل توکن‌ها روانه بازار و سپس در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)، ۱۹ درصد دیگر از آن با ۰،۰۰۲۶۳ دلار به‌ازای هر توکن فروخته شد و درآمدی برابر با پنج‌میلیون دلار ایجاد کرد.

توکن‌های باقی‌مانده شبکه پالی گان به‌شرح زیر توزیع شده است:

• ۱۶ درصد متعلق به تیم اصلی
• ۴ درصد برای گرفتن مشاوره
• ۱۲ درصد هزینه انجام عملیات شبکه
• ۲۱،۸۶ درصد متعلق به بنیان‌گذاران
• ۲۳،۳۳ درصد برای اکوسیستم

طبق برنامه زمان‌بندی، تمام توکن‌های این شبکه تا آذر ۱۴۰۱ (دسامبر ۲۰۲۲) منتشر خواهند شد.

با‌‌‌توجه‌‌‌به اینکه پالی گان به‌عنوان راه‌حل لایه دو برای حفظ امنیت دارایی خود از شبکه اعتبار‌سنجی‌های گواه بر سهام استفاده می‌کند، استیکینگ بخشی جدایی‌ناپذیری از اکوسیستم آن است. اعتبارسنجان برای پیوستن به شبکه سازوکار اجماع گواه بر سهام پالی گان، از دارایی توکن MATIC خود به‌عنوان وثیقه استفاده و در ازای این عمل، توکن دریافت می‌کنند. اعضای شبکه که علاقه‌ای به اعتبارسنجی ندارند، توکن‌های MATIC خود را به اعتبارسنج دیگری می‌توانند بسپارند و در سود آن‌ها سهیم شوند.

علاوه‌بر نقاط بررسی الگوریتم گواه بر سهام، پالی گان از تولیدکنندگان بلاک در لایه تولید‌کننده بلاک استفاده می‌کند تا به درجه بالاتری از تمرکززدایی دست یابد. این تولیدکنندگان بلاک با استفاده از نقاط بررسی و مکانیسم‌های ضدتقلب به زنجیره‌های اصلی قطعیت می‌بخشند.

پس از خرید ارز دیجیتال برای ذخیره‌کردن و نگه‌داری آن به کیف‌پولی دیجیتالی (ولت) نیاز خواهید داشت و توکن‌های پالی گان (MATIC) نیز از این قاعده مستثنی نیست. ولت‌های پالی گان در قالب‌ ولت نرم‌افزاری، سخت‌افزاری، اپلیکیشن‌های موبایل یا آنلاین وجود دارند و انتخاب از بین آن‌ها بسته به ترجیح هر شخص متفاوت است. در تصویر زیر، به هر کدام‌ از این نوع ولت‌ها به‌همراه ویژگی‌های آن‌ اشاره شده است:

ولت‌های نرم‌افزاری برنامه‌هایی هستند که با نصب روی کامپیوتر می‌توان کلید‌های خصوصی مربوط به هر رمزارز را در آن‌ها ذخیره کنید. از ولت‌های نرم‌افزاری پالی گان می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

• لجر نانو اس (Ledger Nano S): ولتی سخت‌افزاری است که امکان بازیابی اطلاعات را ازطریق عبارات بازیابی ۲۴ کلمه‌ای فراهم و علاوه‌بر توکن MATIC، از رمزارزهای زیادی پشتیبانی می‌کند. نمایشگری کوچک برای خواندن آدرس مقصد روی دستگاه وجود دارد و ازطریق کابل OTG به موبایل نیز می‌توان به رمزارزها دسترسی پیدا کرد. این ولت سخت‌افزاری را می‌توان از وب‌سایت ایران‌لجر خرید.
• لجر نانو ایکس (Ledger Nano X): برتری ولت لجر نانو ایکس بر لجر نانو اس قابلیت اتصال ازطریق بلوتوث به موبایل و صفحه‌نمایش بزرگ‌تر و مدیریت هم‌زمان صد ارز دیجیتال است و باقی ویژگی‌های این ولت سخت‌افزاری به نسخه S آن شباهت دارد. لجر نانو ایکس را می‌توان از این لینک خرید.
• ترزور تی (Trezor T): این ولت سخت‌افزاری صفحه‌نمایش لمسی و رنگی دارد و یکی از ولت‌های سخت‌افزاری محبوب شناخته می‌شود و امنیت درخورتوجه آن وجه تمایزش با دیگر ولت‌های سخت‌افزاری است. روی درگاه USB-C ولت ترزور تی برچسب هولوگرامی وجود دارد که اصالت آن را تضمین می‌کند و هنگام خرید باید از سالم‌بودن این هولوگرام اطمینان کسب کرد.

با‌‌‌توجه‌‌‌به فضای محدود صفحه‌نمایش و نحوه عملکرد موبایل‌ها، رابط کاربری روان و ساده برای ولت‌های موبایلی اهمیت فراوانی دارد. این ولت‌ها در قالب اپلیکیشنی روی موبایل کاربر نصب می‌شوند و برای کار با آن احراز هویت لازم است. ولت‌های اتمیک ولت، اکسودوس، متامسک و تراست ولت ولت‌های موبایلی برتر و معتبر موجود هستند که از توکن پالی گان پشتیبانی می‌کنند.

با محبوبیت روزافزون پالی گان، بسیاری از صرافی‌های بزرگ امکان خرید ارز ماتیک را ازطریق خرید تتر فراهم کرده‌اند. همچنین با‌‌‌‌توجه‌‌‌به کمک‌های توکن MATIC در توسعه اکوسیستم اتریوم، این رمزارز صرافی‌هایی متمرکز بر DeFi از محبوبیت زیادی برخوردار است. ازجمله صرافی‌هایی که توکن MATIC در آن‌ها معامله می‌شود، عبارت‌اند از:

• بایننس (Binance)
• بای‌وای (BiONE)
• زب‌پی (ZebPay)
• کوین‌بیس پرو (Coinbase Pro)
• هیوبی گلوبال (Huobi Global)
• یونی‌سواپ (UniSwap)
• وایت‌بیت (WhiteBIT)
• هات‌بیت (Hotbit)

اواسط خرداد ۱۴۰۰، این رمزارز رشدی بیشتر از ۱۰ هزار درصد در طول یک سال و ۱۲۵ درصد در یک ماه را تجربه کرد و با قیمتی برابر با ۱۴۳ روپیه (۱/۲ دلار) معامله شد.

بخشی از رشد شگفت‌انگیز پالی گان به‌دلیل افزایش محبوبیت شبکه اتریوم و پذیرش بلاک چین آن است. تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر که معماری سایدچین پالی گان امکان‌پذیر کرده است، باعث رشد قابل انتظار قیمت و درک عمومی آن شد. ناگفته نماند ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ (۹ فوریه ۲۰۲۱)، با هدف شناخته‌تر‌شدن در مقیاس جهانی MATIC نام تجاری‌اش را به پالی گان تغییر داد. در آن زمان، پالی گان با وارد‌کردن پروژه‌های متاورس و زنجیره پلاسمای یکپارچه MATIC که از قبل وعده داده‌ بود، سیستمش را ارتقا داد.

در میان افزایش ازدحام در شبکه اتریوم و افزایش هزینه‌های آن‌، هزینه‌های بسیار اندک پالی گان در کانون توجه قرار گرفت. با افزایش تقاضا برای شبکه‌های مقیاس‌پذیر، این شبکه می‌تواند پروژه‌های بیشتری همراهی کند. علاوه‌ب‌راین، پذیرش روزافزون پالی گان باعث ترغیب سرمایه‌گذاران زیادی در بازار ارزهای دیجیتال شده است.

حمایت مارک کیوبن از پالی گان نیز یکی دیگر از دلایل رشد این رمزارز است. کیوبن، کارآفرین و سرمایه‌دار آمریکایی و صاحب برند ماوریکس، خرداد ۱۴۰۰ در وب‌سایت رسمی‌اش از پالی گان حمایت کرد. حتی زمانی که ایلان ماسک استفاده از بیت کوین را برای خرید تسلا متوقف کرد، کیوبن اعلام کرد همچنان برای خرید لباس برند ماوریک، پالی گان رمزارز دلخواهش خواهد بود. او پیش‌از‌این از بیت کوین و اتریوم نیز حمایت کرده بود و حالا با حمایتش از پالی گان، می‌توان آینده‌ای روشن برای این رمزارز انتظار داشت.

بیشترین قیمتی این توکن حدود ۲/۵ دلار و کمترین قیمتش نیز حدود ۰،۰۰۳ دلار بوده و تا ۲۰ تیر ۱۴۰۰ بازگشت سرمایه‌ای حدود ۷،۸۹۶ درصدی داشته است.

این مقاله حاوی توصیه یا پیشنهاد اقتصادی زومیت نیست. خطر ازدست‌دادن سرمایه در هر سرمایه‌گذاری وجود دارد و سرمایه‌گذار باید پس از مطالعه و تحقیق، تصمیم نهایی را خود اتخاذ کند و مسئولیت تبعات آن را بر‌ عهده بگیرد.