مونرو چیست؟ هر آنچه لازم است درباره‌ی رمزارز XMR بدانیم

محبوبیت رمزارزها روز به روز در حال افزایش است. رمزارزهایی وجود دارند که غیرمتمرکز هستند و براساس تکنولوژی بلاک چین ساخته شده‌اند. هدف بسیاری از این رمزارزها افزایش حریم خصوصی و ناشناس بودن است؛ بااین‌حال مشخص نیست این رمزارزها تا چه اندازه خواهند توانست به این هدف برسند. تعداد کمی از این رمزارزها به عموم اجازه‌ی مشاهده‌ی تمامی تراکنش‌ها را می‌دهند، در تعدادی دیگر حریم خصوصی انتخابی و در بقیه مخفی ماندن هویت و محرمانگی به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است.

زمانی که در مورد ارزهای دیجیتال حرف می‌زنیم، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، بیت کوین است؛ اولین رمزارزی که ساخته شد و با استفاده از تکنولوژی همتا به همتا به کاربران امکان انجام پرداخت‌ها را با کوین‌های شبکه‌ی خود می‌داد. اما در این میان رمزارز دیگری که به رده‌ی بالایی از مقبولیت رسیده مونرو نام دارد و دلیل اصلی این مقبولیت، تمرکز بر حریم خصوصی است. در این مقاله به‌طور کامل به بررسی ویژگی‌های رمزارز مونرو می‌پردازیم، با زومیت همراه باشید.

همان‌گونه که در بالا اشاره کردیم، بیت کوین محبوب‌ترین رمزارز بازار ارزهای دیجیتال است. بیت کوین براساس پروتکلی کار می‌کند که با استفاده از آدرس‌های ساختگی از هویت کاربران محافظت می‌کند. این نام‌های ساختگی به‌صورت اتفاقی ساخته می‌شوند و از ترکیب اعداد و حروف تولید شده‌اند.

اما این رویکرد محرمانگی محدودی را دراختیار می‌گذارد زیرا آدرس‌ها و تراکنش‌های بیت کوین در بلاک چین ثبت می‌شود و این کار آن‌ها را دردسترس عموم قرار می‌دهد. حتی آدرس‌های ساختگی نیز کاملاً محرمانه نیستند. در طول زمان می‌توان تعدادی از تراکنش‌های انجام گرفته توسط کاربری را به آدرسی مرتبط کرد و با این کار از نحوه‌ی عملکرد صاحب حساب و هویت او آگاه شد.

یکی از مزایای دیگر مونرو نسبت به بیت کوین، قابل معاوضه بودن (fungibility) آن است. این بدین معنی است که دو واحد ارز می‌توانند به جای هم جابه‌جا شوند، بدون آن که تفاوتی با هم داشته باشند. اگرچه دو اسکناس یک دلاری ارزش یکسانی دارند، اما به معنای حقیقی کلمه قابل معاوضه نیستند؛ زیرا هر کدام دارای شماره سریال منحصر‌به‌فردی هستند. درمقابل دو شمش طلا که دارای عیار یکسانی هستند و با هم قابل معاوضه هستند؛ زیرا ارزش یکسانی دارند و ویژگی متفاوتی با هم ندارند. با در نظر داشتن این موارد، بیت کوین همانند آن یک دلاری و مونرو همانند آن قطعه‌ی طلا است.

تاریخچه‌ی تراکنش بیت کوین در بلاک چین ذخیره می‌شود. این امر باعث می‌شود بتوان واحدهای بیت کوین حاصل از کلاهبرداری، قمار و دزدی را ردیابی کرد و درنتیجه آن حساب‌های حاوی آن بیت ‌کوین‌هارا نشانه‌گذاری، بلوکه، معلق یا حتی بست. تصور کنید مقداری بیت کوین قبلا در قمار استفاده شده و در آینده پس از نشستن در حسابی قابل کنترل، مسدود می‌شود.

مونرو تاریخچه‌ی تراکنش قابل ردیابی ندارد. این کار شبکه‌ای امن‌تر را دراختیار دارندگان مونرو قرار می‌دهد که در آن خطر قرار داده شدن در لیست سیاه و عدم پذیرش تراکنش‌ها توسط دیگران وجود ندارد.

رمزارز مونرو در سال ۲۰۱۴ شروع به کار کرد، این رمزارز هدف سرراستی دارد: انجام تراکنش‌ها به‌صورت محرمانه و با حفظ گمنامی. اگرچه این باور وجود دارد که بیت کوین هویت فرد را حفظ می‌کند، اما ردگیری و یافتن منبع اصلی انجام تراکنش در بیت کوین آسان است چون بلاک چین شفافی دارد و از طرفی دیگر، مونرو طوری طراحی شده است که با استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری پیشرفته، فرستنده و گیرنده را به یک اندازه مخفی کند.

بلاک چین مونرو از قصد، غیرشفاف طراحی شده است، جزئیات تراکنش در این بلاک چین از جمله هویت فرستنده و گیرنده و حجم هر تراکنش ازطریق تغییر دادن آدرس‌ها، ناشناس باقی می‌ماند.

علاوه بر ویژگی ناشناس بودن، فرایند استخراج در مونرو بر ایده‌ی تساوی‌گرایی استوار است، یعنی تمام افراد برابرند و مستحق فرصت‌های برابر هستند. توسعه‌دهندگان ارز دیجیتال مونرو در هنگام انتشار، هیچ مقدار از این رمزارز را برای خود نگه نداشته‌اند، بلکه آن‌ها از مشارکت‌ها و حمایت‌های جامعه‌ی کاربران بهره می‌گیرند.

توسعه‌دهندگان اصلی مونرو در ابتدا هفت نفر بودند که پنج نفر از آن‌ها تصمیم گرفته‌اند ناشناس باقی بمانند. شایعاتی نیز در این زمینه وجود دارد که ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین، مونرو را ساخته است.

توسعه‌دهندگان اصلی مونرو: ریکاردو اسپانگی (فلافی پاپی) - دیوید لاتاپای - اسموث - تاکوتایم - اوته - eizh - نودل دودل

ریشه‌های مونرو را می‌توان در بایت کوین (Bytecoin) پیدا کرد؛ رمزارزی غیرمتمرکز و با محوریت حریم خصوصی که در ۲۰۱۲ شروع به کار کرده بود. دو سال بعد، یکی از اعضای فوروم Bitcointalk که با نام thankfulfortoday شناخته شده است، با ایجاد فورکی از کد بایت کوین (BCN)، مونرو را به وجود آورد. دلیل این فورک، وجود تغییراتی بحث برانگیز در بایت کوین بود که باعث اختلاف در جامعه‌ی کاربران این رمزارز شده بود. گفته شده است تاکنون صدها نفر در توسعه‌ی رمزارز مونرو در طی سال‌ها تلاش کرده‌اند.

چندین ویژگی وجود دارد که باعث منحصربه‌فرد شدن مونرو می‌گردد. یکی از بزرگ‌ترین اهداف این پروژه، رسیدن به حداکثر غیرمتمرکز بودن قابل امکان است، یعنی کاربر نیازی نداشته باشد در شبکه به کسی اعتماد کند.

ویژگی دیگر محرمانگی است. اگرچه بیت کوین دارای شماره‌ی سریال مخصوص به خود است، یعنی می‌توان استفاده از آن را ردیابی کرد، مونرو کاملاً قابل معاوضه است. در عالت عادی، اطلاعات فرستده و گیرنده و مقدار کوین ارسالی غیرشفاف است. مدافعان مونرو می‌گویند که این امر باعث برتری آن نسبت به سایر رمزارزهای حریم خصوصی مانند زی کش شده است که از قصد شفاف است.

مونرو با استفاده از «امضاهای حلقوی» و «آدرس‌های مخفی» به محرمانگی و حفظ حریم خصوصی، دست پیدا می‌کند. مونرو در هنگام انجام تراکنش کاربر را همراه تعداد دیگری از کاربران در یک گروه قرار می‌دهد. امضاهای حلقوی باعث می‌شوند فرستنده بتواند هویت خود را از سایر مشارکت‌کنندگان در گروه، مخفی نگه دارد. امضاهای حلقوی، امضاهای دیجتال و ناشناس هستند که از طرف یکی از اعضای گروه ایجاد شده‌اند و در عین حال معلوم نیست که کدام عضو گروه، تراکنش را امضا کرده است.

امضای حلقوی در مونرو، هویت فرستده را مخفی می‌کند.

برای تولید امضای حلقوی، پلتفرم مونرو ترکیبی از کلیدهای فرستده و کلیدهای عمومی در بلاک چین استفاده می‌کند و بدین وسیله گروهی را تشکیل می‌‎دهد. این امر باعث یکتا بودن و همچنین محرمانه بودن فرایند می‌شود. در این روش هویت فرستنده مخفی نگه داشته می‌شود. از نظر محاسباتی نیز غیرممکن است به‌طور قطع مشخص کرد که کدام کلید کدام عضو گروه برای تولید امضا استفاده شده است.

یافتن هویت فرستده در امضای حلقوی مشخص نیست. منبع تصویر: ویکی پدیا

آدرس‌های مخفی نیز باعث امنیت بیشتر در مونرو می‌شوند؛ زیرا این آدرس‌ها که به‌صورت اتفاقی تولید شده‌اند، یک‌بار مصرف هستند و برای هر تراکنش از طرف گیرنده تولید می‌شوند. استفاده از این آدرس‌های مخفی، باعث مخفی شدن آدرس حقیقی مقصد یک تراکنش شده و هویت دریافت کننده را پنهان می‌کند.

همچنین «تراکنش‌های محرمانه‌ی حلقوی یا RingCT» باعث مخفی شدن مقدار تراکنش انجام شده می‌شود. پس از آن‌که رینگ سی‌تی توانست موفقیت خود را در پنهان کردن هویت فرستند و گیرنده ثابت کند، استفاده از آن از ژانویه ۲۰۱۷ در تمامی تراکنش‌های انجام گرفته در شبکه‌ی مونرو اجباری شد.

یکی از اهداف اصلی مونرو جلوگیری از متمرکزسازی است و در همین راستا مونرو از سازوکاری به نام کریپتونایت (CryptoNight) استفاده می‌کند که براساس گواه بر کار است. این ویژگی باعث جلوگیری از تسلط مزارع بزرگ استخراج می‌شود.

مونرو را می‌توان به‌صورت انفرادی یا به وسیله‌ی مشارکت در استخرهای استخراج به‌دست آورد. مونرو را می‌توان ازطریق کامپیوترهای شخصی استخراج کرد و نیازی به سخت‌افزارهای گران‌قیمت ایسیک (ASIC) نیست. برای این منظور می‌توان از پردازنده یا کارت گرافیک کامپیوتر، اقدام به ماین کرد. با استفاده از این لینک می‌توان به فهرست کامل سخت‌‎افزارهای قابل استفاده برای استخراج مونرو دسترسی پیدا کرد.

برای شروع استخراج می‌توان از نرم‌افزارهای معرفی‌شده‌ توسط وب‌سایت رسمی مونرو استفاده کرد که شامل XMRig و CSminer هستند. پس از انجام تنظیمات و انتخاب استخر استخراج می‌توان عملیات ماین مونرو را شروع و برای یافتن اطلاعاتی در مورد استخرهای مونرو به وب‌سایت Miningpoolstat یا Pools.xmr مراجعه کرد. همچنین در ادامه کیف پول‌‌های مناسب مونرو را معرفی می‌کنیم.

همان‌طورکه اشاره شد، کوین‌های مونرو قبل از عرضه‌ی عمومی پیش‌فروش یا استخراج نشده بود. در مجموع ۱۸٫۴ میلیون کوین XMR وجود دارد و انتظار می‌رود در ۳۱ می ۲۰۲۲ (۱۰ خرداد ۱۴۰۱) به این هاردکپ برسیم. پس از آن، ماینرها ازطریق «انتشارهای دنباله (tail emissions)» به ادامه کار ترغیب می‌شوند، بدین صورت که هر ۶۰ ثانیه یکبار، مقدار اندکی XMR به‌عنوان پاداش به شبکه تزریق می‌شود. گفته می‌شود این روش بهتر از تکیه روی هزینه‌ی تراکنش است. در هنگام نوشتن این مقاله حجم بازار مونرو حدود ۳٫۷ میلیارد دلار است.

والت دسکتاپ مونرو: کیف پول دسکتاپ رسمی و متن باز مونرو «Monero GUI Wallet» نام دارد. این کیف پول دارای رابط کاربری مناسبی برای کاربران تازه‌کار است، برای سیستم عامل‌های ویندوز، مک و لینوکس دردسترس است و می‌توان از این لینک آن را از وب‌سایت مونرو دانلود کرد.

والت موبایل مونرو: وب‌سایت رسمی مونرو کیف پول‌های موبایل Cake Wallet (اندروید و آیفون) و Munerujo (اندروید) را معرفی کرده است. از جمله دیگر کیف پول‌های مونرو می‌توان به کوینومی، اکسودوس و گواردا اشاره کرد.

والت سخت‌افزاری مونرو: بهترین کیف پول سخت‌افزاری که توسط وب سایت رسمی مونرو نیز به آن اشاره شده، لجر نانو اس و لجر نانو ایکس و همچنین ترزور مدل تی است.

مرورگر بلاک چین به کاربران این امکان را می‌دهد تا در مورد بلاک‌های استخراج‌شده و تراکنش‌هایی که اخیراً روی بلاک چین انجام شده است، به جست‌وجو بپردازند. مهم‌ترین ویژگی مرورگر بلاک چین برای کاربران پیگیری تراکنش‌ها است. از این لینک می‌توان به مرورگر بلاک چین مونرو دسترسی پیدا کرد و با ورود آدرس والت خود وضعیت تراکنش‌های انجام‌شده را مشاهده کرد.

مونرو در ابتدای ظهور، قیمتی زیر یک دلار داشت، ولی قیمت آن در هنگام نوشتن مقاله حدود ۲۱۸ دلار رسیده است. این رمزارز دوبار با رشدی انفجاری همراه بوده و رکوردهای قیمتی به جای گذاشته است؛ یکی در بول ران ۲۰۱۸ و دیگری در بول ران ۲۰۲۱. ارزش بازار این رمزارز در حال حاضر حدود ۳٫۹ میلیارد دلار است.

همواره یکی از نکات در سرمایه‌گذاری مونرو، توجه ویژگی حریم خصوصی و محرمانگی این رمزارز است، تا زمانی که مونرو بتواند این ویژگی را حفظ و بهبود ببخشد، می‌توان انتظار داشت این رمزارز ارزش بازار خود را حفظ و حتی ارتقا دهد. بااین‌حال این امر مانند شمشیری دولبه است؛ زیرا ویژگی حریم خصوصی می‌توانند باعث ظهور چالش‌هایی به علت استفاده از این رمزارز در موارد غیرقانونی شود.

نمودار قیمتی مونرو تا دی 1400. منبع: کوین مارکت کپ

شروع خرید مونرو نیاز به سرمایه‌ی زیادی ندارد و نیازی به خرید یک کوین کامل نیست بلکه می‌توان درصدی از این کوین را خریداری کرد. همچنین می‌توان به کامپیوترهای شخصی قدرتمند به استخراج این رمزارز پرداخت.

به دلیل ماهیت حریم خصوصی این رمزارز، مونرو در تعدادی از صرافی‌های بزرگ فهرست نشده است. در حال حاضر مونرو در صرافی‌های بایننس، کراکن، کوکوین، گیت آی او ترید می‌شود و می‌توان از این لینک در وب‌سایت کوین مارکت کپ، فهرست این صرافی‌ها را مشاهده کرد. همچنین تعدادی از صرافی‌های ارز دیجیتال داخل ایران نیز امکان خرید مونرو توسط کارت بانکی و درمقابل ریال را فراهم کرده‌اند.

مونرو در اصل رمزارزی غیرقانونی نیست و تنها امکان ناشناس ماندن را دراختیار کاربران قرار می‌دهد. اگرچه حریم خصوصی باعث رشد سریع مونرو شده است، اما این امر چالش‌هایی نیز به‌دنبال دارد. برای مثال، ویژگی‌های غیرقابل ردیابی بودن و محرمانگی باعث استفاده این مونرو در کاربردهای بدنام و بازارهای مشکوک مانند مواد مخدر و قمار شده است. به‌همین‌دلیل، از این رمزارز به‌طور روزافزون در دارک وب و بازارهای آن مانند AlphaBay و Oasis قبل از بسته شدن، استفاده شده بود.

به گزارش CNBC، موارد وجود داشته است که هکرها، نرم‌افزارهایی مخرب روی کامپیوترهای کاربران نصب کرده‌اند که مونرو استخراج می‌کند و آن را به کره به کره شمالی می‌فرستد.