راهنمای جامع متاورس سندباکس و توکن SAND
صنعت گیمینگ روزبهروز در پروژههای مبتنی بر بلاک چین بیشتری سرمایهگذاری کرده و بهویژه تلاش میکند با استفاده از حوزه متاورس، تجربه بازی بهتری را عرضه کند. متاورس مبتنی بر بلاک چین، تعریف جدیدی برای نحوه تعامل افراد با یکدیگر و مالکیت بر داراییهای دیجیتال درون بازی ارائه کرده است.
یکی از پروژههای برجسته گیمینگ در بلاک چین که به کاربران اجازه میدهد در جهانی مجازی به بازی کردن بپردازند، سندباکس است. بازی سندباکس به بازیکنان این امکان را میدهد تا به خرید زمین مجازی، ساخت آیتمها و ساختمانها بپردازند که تمامی این موارد به لطف توکنهای غیرقابل معاوضه یا NFT ایجاد شده است.
- بازی بلاک چینی سندباکس (The Sandbox) چیست؟
- در متاورس سندباکس چه کاری میتوان انجام داد؟
- ابزار VoxEdit در سندباکس
- ابزار Game Maker در سندباکس
- فروشگاه سندباکس
- توکنهای بازی سندباکس
- توکن SAND در بازی سندباکس
- ASSETS در بازی سندباکس
- LAND در بازی سندباکس
- چگونه میتوان در سندباکس کسب درآمد کرد؟
- نقشه راه سندباکس
- توکنهای جم و کاتالیست در سندباکس
- کاتالیست (Catalyst) در سندباکس
- جم (Gem) در سندباکس
- تفاوت دیسنترالند و سندباکس چیست؟
- شرکتهای مشارکتکننده در بازی سندباکس
- آینده بازی سندباکس
بازی بلاک چینی سندباکس (The Sandbox) چیست؟
سندباکس بازی بلاک چینی «کسب درآمد از بازی» (play-to-earn) است که در آن گیمرها با استفاده از توکنهای NFT روی بلاک چین اتریوم میتوانند جهانی مجازی ایجاد کنند. بازیکنان میتوانند با آواتاری که خود طراحی کردهاند در بازیها، محیطها و مکانهای عمومی بازی شرکت کنند. سندباکس، نسخه دیفای و بلاک چینی بازی محبوب ماینکرفت است.
تصویری از بازی موبایل سندباکس، این بازی با نسخهی بلاک چینی سندباکس تفاوت دارد.
سندباکس برای اولین بار در سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۱) توسط شرکت Pixowl، روی موبایل و برای رقابت با ماینکرفت منتشر شد. بازی سندباکس به سرعت در میان گیمرها محبوب شد و بیش از ۴۰ میلیون بار توسط کاربران دانلود شد. در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۸) بنیانگذاران آن، آرتور مادرید و سباستین بورگت، تصمیم گرفتند از پتانسیل ایجاد متاورسی سهبعدی روی بلاک چین بهره بگیرند. هدف آنها این بود که کاربران بتوانند به صورت واقعی مالکیت ساختههای خود را توسط NFT داشته باشند و با شرکت در اکوسیستم بازی، پاداش دریافت کرده و کسب درآمد کنند. پروژه جدید سندباکس که این بار مبتنی بر بلاک چین بود، در سال ۱۳۹۸ (۲۰۲۰) شروع به کار کرد و به سرعت در میان بازیهای پرطرفدار جهان کریپتو چون اکسی اینفینیتی و دیسنترالند، رشد کرد.
SoftBank، غول بازیسازی موبایل ژاپنی در آبان ۱۴۰۰ (نوامبر ۲۰۲۱)، ۹۳ میلیون دلار روی سندباکس سرمایهگذاری کرد. این بازی بیش از ۵۰ مشارکتکننده جذب کرده است که از جمله آنها میتوان به کریپتو کیتیز، واکینگ دِد و اسنوپ داگ ستارهی هیپ هاپ اشاره کرد.
در متاورس سندباکس چه کاری میتوان انجام داد؟
ساختههای کاربران، سندباکس را به یک جهان مجازی کاملاً پویا تبدیل کرده است. بازیکنان میتوانند با استفاده از ابزارهای داخل بازی ازجمله VoxEdit و Game Maker به ایجاد آواتار، کالاهای مجازی و حتی طراحی بازی بپردازند. کاربران میتوانند با این کالاهای مجازی با سایر کاربران تعامل داشته باشند و با فروش آنها به صورت توکنهای NFT روی فروشگاه سندباکس، کسب درآمد کنند. در ادامه به معرفی دو ابزار گفته شده میپردازیم.
ابزار VoxEdit در سندباکس
VoxEdit نرمافزاری با کاربری آسان است، هنرمندان و گیمرها ازطریق این نرمافزار به ساخت، ریگ کردن و متحرک سازی NFTهای مبتنی بر واکسل (voxel) میپردازند. واکسلها، پیکسلهای سهبعدی مربعی همانند بلوکهای لگو هستند. توسط VoxEdit میتوان واکسلها را به شکلهای مختلف تبدیل کرد. همچنین میتوان حیوانات، گیاهان، ابزار، کالا و برای آواتارها لباس یا سلاح طراحی کرد. سپس میتوان این آیتمها را با فرمت توکن NFT در فروشگاه سندباکس به فروش رساند.
ابزار Game Maker در سندباکس
با استفاده از Game Maker میتوان بازیهایی سهبعدی در متاورس سندباکس طراحی و آزمایش کرد. برای کار با این ابزار نیازی به دانش برنامهنویسی نیست، کاربران میتوانند اشیاء مختلف و حتی آیتمهای ساخته شده توسط VoxeEdit را توسط این ابزار در محیط کاری به نام LAND، طراحی و مدیریت کنند. برای مثال بافت زمین را میتوان ویرایش کرد، کاراکترها و ساختمانها را در LAND قرار داده و به کتابخانه ایجاد شده توسط کاربران سندباکس دسترسی پیدا کرد. همچنین میتوان ساختههای خود را با سایر کاربران سندباکس به اشتراک گذاشت. برای دانلود Game Maker از وبسایت رسمی سندباکس، از این لینک استفاده کنید.
فروشگاه سندباکس
فروشگاه سندباکس (The Sandbox Marketplace) که در آوریل ۲۰۲۱ شروع به کار کرد، برای خرید و فروش داراییهای داخل بازی (ASSETS) با استفاده از توکن SAND به کار میرود. ASSETS خریداری شده را میتوان بعدا با استفاده از نرمافزار Game Maker وارد محیط LAND کرد و با آن بازیهای منحصربهفردی ساخت. ASSETS از نوع توکن NFT است و میتواند کاراکتر، ساختمان، اقلام پوشیدنی و ... باشد که در محیط سندباکس قابل استفاده است.
توکنهای بازی سندباکس
در بازی سندباکس چندین نوع توکن وجود دارد تا تمام گروههای جهان بازی از جمله بازیکنان، سازندگان، ناظران و صاحبان زمین را تحت پوشش قرار دهد. از جمله توکنهای سندباکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- توکن SAND: این توکنها که با استاندارد ERC-20 در بلاک چین اتریوم عرضه شدهاند، مبنای تمام تراکنشها و تعاملات داخل بازی سندباکس است.
- توکن LAND: هر توکن لند در بازی سندباکس، معادل قعطهای زمین مجازی در متاورس سندباکس است. بازیکنان توکن LAND را خریداری میکنند و در آن بازیها و سایر داراییهایی را که قبلا به آن اشاره کردیم در ملک خود قرار میدهند و سپس با آنها تعامل میکنند. هر توکن LAND از نوع NFT و با استاندارد ERC-721 روی بلاک چین اتریوم عرضه شده است.
- توکنهای ASSET: این نوع توکن شامل محتواهایی میشود که توسط کاربر ساخته و سرهمبندی شدهاند. این داراییها با استاندارد ERC-1155 ساخته شدهاند و میتوان آنها را در فروشگاه بازی برای ترید قرار داد. هدف اصلی از وجود توکنهای ASSETS، استفاده از آنها بهعنوان اجزای قابل استفاده در نرمافزار Game Maker است.
در ادامه به معرفی کامل توکنهای موجود در سندباکس میپردازیم.
توکن SAND در بازی سندباکس
سَند (SAND) توکن بومی بازی سندباکس است. این توکن با استاندارد ERC-20 ساخته شده و حداکثر تعداد قابل عرضه آن ۳ میلیارد عدد است. از مجموع کل موجودی در گردش توکن سند، حدود ۲۵٫۸۲ درصد آن در ذخایر شرکت سازندهی سندباکس ذخیره شده است. ۱۷٫۱۸ درصد دیگر برای سرمایه کشت ایده اختصاص داده شده است. ۳۱ درصد توکنهای سند در بین اعضای تیم سازنده آن توزیع شده است، ۱۲ درصد دیگر نیز برای فروش در لانچپد باینسس کنار گذاشته شده است، ۱۰ درصد باقی مانده به مدیر پروژه تعلق میگیرد. حال شاید سؤال پیش بیاید که کاربرد توکن SAND چیست؟
- از توکن SAND برای انجام تراکنشها و تعاملهای مختلف در اکوسیستم سندباکس استفاده میشود، یعنی کاربران برای بازی، شخصی کردن آواتار، خرید قطعه زمین LAND و ترید ASSETها در فروشگاه سندباکس به توکن SAND نیاز دارند.
- SAND توکن حاکمیتی است؛ یعنی دارندگان این توکن میتوانند در ساختار دائو (DAO) سندباکس به ارائه پیشنهاد و رایگیری بپردازند.
- ازآنجاکه سندباکس براساس گواه بر سهام (POS) کار میکند، دارندگان توکن SAND میتوانند به استیک (stake) و سرمایهگذاری برای کسب سود بپردازند، یعنی مقداری از توکن SAND را در آدرسی مشخص نگهداری کرده و از تمامی تراکنشهای انجام گرفته، سود کسب کنند. از طرفی کاربران با استیک SAND، شانس این را دارند که توکنهای باارزش GEM و CATALYST را دریافت کنند، از این توکن برای ساخت ASSETهایی با درجه کمیابی (rarity) بالاتر استفاده میشود.
توکن SAND را میتوان از بازیها و رقابتهای مختلفی که در سندباکس برگزار میشود، به دست آورد، روش دیگر کسب توکن SAND، خرید آن از صرافیهای ارز دیجیتال یا مبادله آن با سایر توکنها از جمله اتر است.
جالب است بدانید که ۵ درصد از تمامی حجم تراکنش انجام گرفته در سندباکس شامل کارمزد میشود، نصف این کارمزد به استیک کنندگان آن توکن SAND در استخرهای سرمایهگذاری و نصف دیگر آن به نهاد Foundation تعلق میگیرد. نقش نهاد فاندیشن، پشتیبانی از اکوسیستم سندباکس است، بدین شیوه که با اهدای پاداش به محتواها و بازیهای با کیفیت در بازی از آن پشتیبانی میکند. تاکنون بنیاد فاندیشن، سرمایه بیش از ۱۵ بازی را تأمین کرده و از بیش از ۱۰۰ هنرمند برای برای تولید NFT قبل از انتشار عمومی پلتفرم، پشتیبانی مالی کرده است.
ASSETS در بازی سندباکس
ASSETها، NFTهایی هستند که توسط کاربران سندباکس ساخته شدهاند. این داراییها از نوع واکسل هستند و با نرمافزار VoxEdit ساخته شدهاند. سپس کاربران آنها را در بازار سندباکس آپلود کرده و برای فروش تبدیل به NFT میکنند.
ASSET را میتوان به اشکال مختلف در بازی به کار برد، آنها میتوانند آیتمهایی محیطی مانند ساختمان، حیوان متحرک یا ماشین باشند یا مثلاً اسلحه و لباس باشند و به آواتاری متصل شوند. کاربرانی که از Game Maker برای ساخت ASSETS استفاده میکنند، میتوانند بازیهای منحصربهفردی را ایجاد کنند.
LAND در بازی سندباکس
LAND قطعه زمین دیجیتالی در پلتفرم سندباکس است، این دارایی از نوع توکن ERC-721 یا همان NFT است و در بلاک چین اتریوم ساخته شده است. بازیکنان میتوانند LANDها را خریداری کنند و در آن با استفاده از آیتمهای ASSET که در نرمافزار Game Maker ساخته شدهاند، بازیهای منحصربهفردی ایجاد کنند. همچنین میتوان چندین LAND را ترکیب کرد و یک ESTATE ایجاد کرد، یعنی زمینی مجازی که مساحت بیشتری دارد.
کاربران با استفاده از توکن LAND کسب درآمد میکنند؛ برای مثال از کاربران دیگری که از ملک آنها دیدار میکنند و بازیهای موجود در آن را بازی میکنند، هزینه دریافت میکنند. همچنین دارندگان LAND در ازای برگزاری مسابقه و رویدادها در ملک خود، توکن SAND پاداش میگیرند. علاوه بر این موارد میتوان LANDها را فروخت یا اجاره داد. حداکثر تعداد LANDها در سندباکس ۱۶۶٫۴۶۴ قطعه است، مجموع این زمینها، متاورس سندباکس را شکل میدهد.
دو نوع زمین مجازی در سندباکس وجود دارد:
- LAND: پایهای ترین واحد روی نقشه سندباکس LAND است، هر LAND در جهان بازی، ابعادی برابر ۹۶ در ۹۶ متر دارد، با این ابعاد تقریباً هر بازی بلاک چین دلخواهی را میتوان ایجاد کرد.
- ESTATE: هر ESTATE از ترکیب چندین LAND ایجاد شده است. تیمها و سازندگان محتوا و بازی میتوانند با استفاده از ترکیب چندین زمین، تجربههای آنلاین عمیقتری ایجاد کنند.
برای خرید LAND باید به فروشگاه سندباکس مراجعه کرد. برای این منظور ابتدا کیف پول خود را با مقداری SAND یا اتر شارژ کرده و سپس کیف پول خود را به وبسایت سندباکس متصل کنید، برای این منظور میتوانید از کیف پول متامسک استفاده کنید. سپس از میان پیشنهادهای فروش عمومی در سندباکس، قطعه زمین مورد نظر خود را خریداری کنید. روش دیگر خرید زمین سندباکس مراجعه به فروشگاههای واسطه NFT از جمله OpenSea است، اما معمولاً قیمت زمین در این فروشگاهها نسبت به فروشهای عمومی سندباکس گرانتر هستند.
چگونه میتوان در سندباکس کسب درآمد کرد؟
سندباکس جهانی پویا و در حال شکل گیری است، طبق نقشه راه این متاورس که در ادامه به توضیح آن میپردازیم، کاربران این پلتفرم در طی چند سال آینده میتوانند به تجربه بازی در جهان سندباکس بپردازند، اما تا آنموقع چگونه میتوان از این متاورس رو به رشد کسب درآمد کرد؟
- ساخت آیتم: با استفاده از نرمافزار Voxedit، به ساخت آیتمهای بازی یا همان ASSETها بپردازید؛ سپس آنها را به صورت NFT در فروشگاه سندباکس به فروش برسانید.
- ساخت بازی: با استفاده از نرمافزار Game Maker برای سندباکس بازی بسازید و آن را در زمینهای مجازی LAND خود قرار دهید و از این راه کسب درآمد کنید.
- خرید زمین مجازی: در یکی از فروشهای دورهای توکن LAND شرکت کرده و قطعهای زمین خریداری کنید؛ سپس آن زمینها را اجاره داده یا با استفاده از آیتمهای بازی، زمینی جذاب برای سایر کاربران ایجاد کنید تا ارزش ملک بالا برود.
نقشه راه سندباکس
در ادامه به بررسی نقشه راه سندباکس که توسط وبسایت رسمی آن اعلام شده است، میپردازیم:
فصل اول ۲۰۲۲
- افتتاحیه متاورس برای صاحبان LAND که عمارتهای با کیفیت ساخته باشند.
فصل دوم ۲۰۲۲
- راهاندازی DAO و سازوکارهای استیکینگ و رایگیری برای توکنهای SAND، LAND و AVATAR.
- امکان مشارکت در تصمیمگیریهای مهم توسط DAO.
فصل سوم ۲۰۲۲
- برگزاری اولین کنسرت مجازی Deadmau5، Hawtin و بازی The Walking Dead.
فصل چهارم ۲۰۲۲
- راهاندازی نسخهی موبایل.
سایر برنامههای ۲۰۲۲
- بازیها و NFT انحصاری جدید.
- دردسترس قرار گرفتن بیش از 1000 بازی.
- دردسترس قرار گرفتن روی کنسولهای بازی.
- ادامهی فروش عمومی توکنهای LAND.
- امکان ساخت بازی در حالت اشتراکی در برنامهی Game Maker و استفاده از اسکریپتهای شخص ثالث، همچنین ارائهی بهروزرسانیهای اساسی و پکیجهای جدید.
- بهروزرسانی برنامهی VoxEdit به همراه آسانتر کردن امکان ساخت واکسلها و NFTها.
- اهدای جوایز دورهای.
برنامههای ۲۰۲۳
- دردسترس قرار گرفتن بیش از 5000 هزار بازی.
- بازیها و NFTهای انحصاری جدید.
- بهروزرسانی Game Maker و VoxEdit.
- فروشهای عمومی دورهای LAND.
توکنهای جم و کاتالیست در سندباکس
جم (Gem) و کاتالیست (Catalyst)، توکنهایی جدید در سندباکس هستند که دسته (tier) و کمیابی (rarity) آیتمهای ASSET را مشخص میکنند. با استفاده از جم و کاتالیست میتوان آیتمهای درون بازی را ارتقا داد. هرچه آیتم، دسته بالاتری داشته و کمیابتر باشد، در بازی قدرت بیشتری خواهد داشت.
کاتالیست (Catalyst) در سندباکس
کاتالیست، توکنهای ERC-20 در بلاک چین اتریوم هستند، این توکنها برای ارتقای دسته و نایابی آیتمهای بازی به کار میروند، پس از مصرف کاتالیست، این توکن سوخته و در ازای آن آیتم ارتقا داده میشود. کاتالیستها باعث میشوند در NFTهای ساخته شده توسط بازیکن، چند جای خالی بهوجود بیاید، سپس میتوان این جاهای خالی را با جواهرات یا همان Gemها پر کرد. هرچه Catalyst کیفیت بالاتری داشته باشد، جاهای خالی آیتم شما بیشتر خواهد شد، به عبارت دیگر هرچه دسته بالاتر برود، آیتم کمیابتر و درنتیجه قویتر خواهد شد.
کاتالیستها چهار دسته دارند که تعداد جاهای سوکتها یا همان جاهای خالی ASSET را مشخص میکنند:
- کاتالیست معمولی (Common): دارای یک سوکت جواهر، امکان اضافه کردن ۲۵ ویژگی و ساخت ۲۰ هزار کپی از آن ASSET.
- کاتالیست کمیاب (Rare): دارای دو سوکت جواهر، امکان اضافه کردن ۵۰ ویژگی و ساخت ۴ هزار کپی از آن ASSET.
- کاتالیست حماسی (Epic): دارای سه سوکت جواهر، امکان اضافه کردن ۷۵ ویژگی و ساخت ۱۵۰۰ کپی از آن ASSET.
- کاتالیست افسانهای (Legendary): دارای چهار سوکت جواهر، امکان اضافه کردن ۱۰۰ ویژگی و ساخت ۲۰۰ کپی از آن ASSET.
نحوهی بدست آوردن این کاتالیستها در بهروزرسانیهای آینده سندباکس معرفی خواهد شد.
جم (Gem) در سندباکس
جم همانند کاتالیست از نوع توکنهای ERC-20 هستند که پس از استفاده برای ارتقای ASSET سوزانده میشوند. ویژگیهای یک آیتم، نشاندهنده توانایی اصلی آن آیتم هستند و در سراسر جهان سندباکس به نمایش گذاشته میشود؛ برای مثال اگر شمشیری دارای قدرت ۲۵ باشد، در تمام بازیهای درون جهان سندباکس، آن قدرت را خواهد داشت.
هر جواهر یا جم در سندباکس دارای ۲۵ واحد ویژگی است، در کل ۵ نوع جواهر داریم. برای مثال اگر ASSET با کاتالیست افسانهای شارژ شود، چهار سوکت خواهد داشت، و اگر دو جم قدرت و دو جم سرعت به آن اضافه کنیم، این آیتم در بازی ۵۰ قدرت و ۵۰ سرعت خواهد داشت، از طرفی از این آیتم تنها ۲۰۰ عدد میتوانیم ایجاد کنیم، زیرا از آیتم افسانهای با محدودیت ۲۰۰ عدد استفاده کردهایم؛ همین امر باعث افزایش قیمت یک آیتم میشود. در تصویر زیر ۵ جم بازی سندباکس نشان داده شده است:
در تصویر زیر تأثیر استفاده از چهار دسته کاتالیست گفته شده و جمها را روی کاراکتر دایناسور میبینیم:
تفاوت دیسنترالند و سندباکس چیست؟
دیسنترالند برای مشاغل، سازندگان محتوا و افرادی که بهدنبال محیطهای هنری و تفریحی هستند، ساخته شده است. دیسترالند از ساختار حاکمیت دائو استفاده میکند. سندباکس روی محتوای ساخته شده توسط کاربران تمرکز دارد، کاربران در این متاورس در توسعه آن نقش دارند.
تیم سندباکس مدتها است که در صنعت بازیسازی حضور دارد، آنها بازیهای کامپیوتر و موبایل مختلفی را ساختهاند و در چندین کشور جهان تیم دارند. از طرف دیگر موسسان دیسنترالند از پستهای مدیریتی وارد این شرکت شدهاند و تنها نقش مشاور را دارند.
سندباکس با شرکتهایی چون اسکای باوند، بیگ فن، یوبی سافت و همچنین اسنوپ داگ همکاری دارد. درمقابل، دیسنترالند توسط بیست سرمایهگذار بزرگ از جمله دیجیتال کارنسی، آنیموکا بنرندز، سامسونگ، پالی گان و دولت کره جنوبی حمایت میشود، شرکت گری اسکیل حدود ۲۰ میلیون توکن مانای دیسنترالند خریداری کرده است.
کاربران دیسنترالند در حال حاضر میتوانند وارد این متاورس شوند و از مکانهای مختلف این جهان مجازی دیدن کنند، اما پروژه سندباکس فعلاً در مرحله طراحی است و طبق نقشه راه آن، در سالهای آینده دراختیار کاربران قرار میگیرد.
دیسنترالند سعی کرده است تکنولوژی بلاک چین را با واقعیت مجازی ترکیب کند. آیتمهای داخل بازی به فرمت NFT هستند و کاربران این NFTها را در والتهای خود ذخیره میکنند، سپس میتوانند آنها را در فروشگاه دیسنترالند بفروشند. MANA توکن اصلی دیسنترالند است. از طرف دیگر SAND توکن اصلی سندباکس است، از آن برای خرید و فروش آیتمهای بازی و همچنین شرکت در تصمیمگیریها ازطریق DAO استفاده میشود.
شرکتهای مشارکتکننده در بازی سندباکس
تیم سندباکس از طرف بیش از ۵۰ شرکت مختلف پشتیبانی میشود، در این میان اسامی چون فیلم شان دشیپ، دپر لب سازندهی کریپتو کیتیز، اسکوئر انیکس سازندهی فاینال فانتری و تام رایدر و شرکت بازیسازی آتاری دیده میشود؛ این شرکتها زمینهای خود را در سندباکس خریداری کردهاند و در میان اولین شرکتهایی خواهند بود که تجربهی بازی چند نفره اجتماعی را در زمان عرضه عمومی پلتفرم ارائه خواهند کرد.
سندباکس در همکاری با آتاری، بسیاری از بازیهای معروف این شرکت از جمله پونگ، Rollercoaster Tycoon و ... را در متاورس خود عرضه خواهد کرد.
آینده بازی سندباکس
سندباکس تلاشی برای ساخت جهانی متاورس است؛ در این جهان مجازی گیمرها برای امکان بازی، سرمایهگذران با کسب درآمد از استیک توکنها و خرید و فروش زمین و مشاغل با قبول توکن SAND بهعنوان ارزی قابل معامله، تصمیم دارند به این هدف برسند. در کنار تمامی موارد گفته شده، سندباکس، فروشگاهی مجازی برای داراییهای بازی ایجاد کرده است،
تولیدکنندگان محتوا و بازی، در این جهان فرصت خوبی برای نشان دادن خلاقیت خود خواهند داشت. عرضه نسخه موبایل و نسخه کنسول بازی بلاک چین سندباکس در آینده نزدیک، این متاورس را هرچه بیشتر در میان کاربران محبوب خواهد کرد.
نظر شما در مورد متاورس سندباکس چیست؟ آیا در رقابت میان دیسنترالند و سندباکس بازندهای وجود خواهد داشت یا این دو پروژه دو راه مختلف را در پیش خواهد گرفت؟
نظرات