۸ روش برای تشخیص کلاهبرداری‌بودن یک رمزارز

چگونه می‌توان فهمید کدام رمزارز برای سرمایه‌گذاری امن است و کدام‌یک در عرض چند ماه سرمایه فرد را نابود می‌کند؟ از آنجا که پروژه‌های بلاک چینی سرشار از وعده‌های پول بادآورده و سودهای نجومی است، دانستن روش‌های تشخیص کلاهبرداری برای حفاظت از دارایی‌ها بسیار اهمیت دارد.

شاید بارها با این گفته مواجه شده باشید که «قبل از سرمایه‌گذاری در ارزی دیجیتال، به خوبی تحقیق کنید» اما در عمل راهی پیش پای مخاطب قرار داده نشده است.

در این مقاله می‌خواهیم ۸ روش فرار از دام کلاهبرداران را بیاموزیم، هر چند تمرکز ما بیشتر روی زنجیره‌های مبتنی‌بر EVM مانند اتریوم، پالیگان، آربیتروم و آوالانچ است اما قطعاً می‌توان این روش‌ها را برای سایر زنجیره‌های بلاک چینی نیز به‌کار برد.

برای بررسی اعتبار توکنی، همیشه می‌توان از راه‌های دم دستی مانند گوگل و ایکس استفاده کرد. کافی است در مورد توکن و تیم سازنده‌ی آن جست‌وجو کنید و ببینید آیا هشداری در رابطه با آن توکن در منابع معتبر مانند وب‌سایت‌های رسمی، مقالات خبری و حساب‌های کاربری تأیید شده در رسانه‌های اجتماعی وجود دارد یا خیر.

حساب‌های کاربری تأیید شده اغلب می‌توانند برای بررسی اعتبار پروژه‌ای مفید باشد. همچنین شرکت در بحث‌ها پیرامون توکن و بررسی نظرات کاربران می‌تواند اطلاعاتی کلی را درباره آن پروژه به شما ارائه دهد.

باوجوداین اگر تعداد دنبال‌کنندگان حسابی بالا اما مشارکت آن پایین باشد، باید محتاط بود. شاید شما نیز با نظراتی مانند «چه توکن محشری!» یا «به سوی ماه» برخورد کرده باشید، وجود نظرات خودکار در حساب‌های اسپم نیز علامتی برای احتیاط است.

اگر در اینترنت جست‌وجو کردید و نتوانستید وب‌سایت یا وایت پیپر مشخصی برای توکن پیدا کنید، احتمالاً با مورد کلاهبرداری روبه‌رو هستید.

اگر عبارت «آدرس توکن» را جست‌وجو کنید، لینک‌هایی را در مرورگرهای بلاک چین، وب‌سایت رسمی یا وایت پیپر می‌توان به‌آسانی پیدا کرد؛ اگر چنین چیزی وجود نداشت، علامتی هشداردهنده است.

از طرفی معمولاً Google Ads جولانگاه وب‌سایت‌های کلاهبرداری است. هیچگاه روی لینک‌های اولی که در گوگل نمایش داده شده و در کنار آن ads نوشته شده کلیک نکنید. به یاد داشته باشید از وب‌سایت‌های رسمی استفاده کنید تا در دام سارقان رمزارز و بدافزارهای هکرها نیفتید.

وارد وب‌سایت مرورگر بلاک چین (Blockchain Explorer) مربوط‌به رمزارزی که قصد خرید آن را دارید شوید و ببینید که آیا کد منبع پروژه مورد تأیید قرار گرفته یا خیر.

برای مثال وب سایت اتر اسکن مرورگر بلاک چین اتریوم است. در قسمت جست‌وجو، نام توکن را با دقت وارد کرده و مراقب نام‌های مشابه و جعلی باشید. کدی که در تصویر زیر می‌بینید تأیید نشده است و نشانه‌ای آشکار از خطر است. اگر کد تأیید نشده باشد به احتمال زیاد با یک مورد کلاهبرداری سروکار دارید.

اگر کد منبع قرارداد عمومی باشد، همه می‌توانند آن را بررسی کنند و به اهداف آن پی ببرند. دراین‌صورت وجود راهی برای سرقت دارایی کاربران در کد به‌راحتی قابل تشخیص است.

اما آیا اگر قرارداد هوشمند تأیید نشده باشد، توکن جعلی است؟ خیر، زیرا برخی پروژه‌ها تلاش می‌کنند برای جلوگیری از کپی برداری، کد خود را به‌صورت عمومی منتشر نکنند اما درهرصورت عمومی نبودن نشانه‌ای هشداردهنده است.

در بیشتر مرورگرهای بلاک چین قسمتی برای نظرات کاربران وجود دارد. بیشتر اوقات نظری وجود ندارد اما اگر پروژه‌ای کلاهبرداری باشد، با سیلی از نظرات کاربران خشمگین مواجه می‌شوید و می‌توانید به جعلی بودن توکن پی ببرید.

بنابراین هنگام بررسی نظرات کاربران، اگر کسی آن را کلاهبرداری خواند، به احتمال بسیار زیاد درست است و باید مراقب باشید. اگر شما نیز تاکنون قربانی توکنی جعلی بوده‌اید نظر خود را در قسمت کاربران بنویسید.

دپ رادار (DappRadar) وب‌سایتی با امکاناتی متنوع برای بررسی پروژه‌های بلاک چینی است. جامعه‌ی کاربران این وب‌سایت نیز می‌توانند برای یافتن توکن‌های جعلی به کار روند. اگر شما نیز توکنی جعلی یافتید، آن را در بلک لیست دپ رادار در گیت هاب وارد کنید.

افزون‌بر این، اگر درمورد توکن‌ها تحقیق می‌کنید، بلک لیست دپ رادار را برای وجود توکن مورد نظر بررسی کنید.

اگر نتوانید توکن را در رده‌بندی کوین گِکو یا دپ رادار پیدا کنید، به احتمال زیاد آن توکن جعلی است. اگر توکن را یافتید اما با پیامی مانند تصویر زیر برخورد کردید، با احتیاط اقدام کنید.

تمامی توکن‌های معتبر اطلاعاتشان را برای رده‌بندی توکن و تکمیل فرآیند دریافت تأییدیه به‌اشتراک می‌گذارند. وب‌سایت‌هایی مانند کوین مارکت کپ یا کوین گکو از پروژه‌ها می‌خواهند برخی معیارها را برای اضافه‌شدن به رده‌بندی رعایت کنند. بنابراین تمامی توکن‌ها چه معتبر یا جعلی، در این پلتفرم‌های رده‌بندی به‌صورت خودکار فهرست نمی‌شوند.

اگر توکن تنها در تعدادی صرافی غیرمتمرکز (DEX) معامله شود باید در مورد آن احتیاط کرد. قرار گرفتن رمزارز در صرافی یا به اصلاح لیست شدن آن مستلزم فرایند احراز هویت (KYC) و ایجاد اعتماد بیشتری است. هر اندازه صرافی بزرگتر باشد، توکن نیاز دارد شناخته‌‌شده‌تر باشد.

اما وجود توکن تنها در صرافی غیرمتمرکز به معنی کلاهبرداری بودن آن است؟ خیر، برخی پروژه‌های رمزارزی نیازی به حجم بالای ترید ندارد، برخی دیگر نیز با ماندن در فضای وب ۳ و دور بودن از تریدرها راضی هستند.

بااین‌حال اگر توکن تنها در صرافی غیرمتمرکز وجود داشته باشد، ریسک سرمایه‌گذاری در آن بالا می‌رود و شانس بیشتری وجود دارد که کلاهبرداری باشد.

در تصویر زیر، توکن سمت چپ تنها در DEX وجود دارد؛ اما توکن سمت راست در چندین صرافی متمرکز دردسترس است.

قبل‌از آنکه در ارز دیجیتالی سرمایه‌گذاری کنید، بهتر است تقاضای کلی و میزان نقدینگی آن را بررسی کنید. به‌راحتی می‌توان نقدینگی توکن را در پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا سایر صرافی‌های غیرمتمرکز بررسی کرد.

منظور از نقدینگی، مقدار رمزارز در گردش است. اگر نقدینگی کمتر از ۱۰۰ هزار دلار باشد یا با نرخ قابل توجهی افت کند، به احتمال زیاد کلاهبرداری است.

دپ رادار دارای ابزار امتیازدهی به نقدینگی است و در صورت پایین بودن آن به کاربر اخطار می‌دهد.

هنگام استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز برای بررسی اصالت توکن می‌توان موارد زیر را نیز بررسی کرد:

• حجم تراکنش: مقدار توکن‌های سواپ شده که معمولاً بر اساس دلار نشان داده شده است. منظور از سواپ تبدیل توکن به دیگری است.

• تعداد تراکنش: تعداد موارد سواپ توکن‌ها.

• کیف پول‌های فعال که قرارداد‌های هوشمند آن تعامل دارند: تعداد کاربران متصل به صرافی غیرمتمرکز با استفاده از کیف پول وب ۳.

اگر هر کدام از این موارد غیرعادی به‌نظر برسند، نیاز به تحقیق بیشتر است. در دپ رادار تمامی صرافی‌های غیرمتمرکز در تمامی بلاک چین‌ها فهرست شده است و می‌توان آن‌ها را ازنظر رده‌بندی DeFi TVL یا کل سرمایه قفل شده در اقتصاد غیرمتمرکز بررسی کرد.

از ابزارهای زیر نیز می‌توان برای بررسی توکن‌های رمزارزی استفاده کرد:

• توکن اسنیفر: در وب سایت توکن اسنیفر هرچه امتیاز داده شده به توکن پایین‌تر باشد، خطر آن بیشتر است.

• هانی پات‌: هانی پات‌ها قراردادهای هوشمندی‌اند که دارای ضعف برنامه‌نویسی عمدی هستند. هکر سعی می‌کند با استفاده از این ضعف، کدی مخفی را فعال کرده و دست به اقدام مخرب بزند. وب سایت هانی پات برای بررسی این موضوع طراحی شده است.

• دکس تولز: وب‌سایت دکس تولز اطلاعاتی را در مورد توکن در اختیار قرار می‌دهد. با استفاده از سیستم امتیاز بندی وب‌سایت می‌توان در مورد اصالت توکن بهتر تصمیم گرفت.

آیا صرف انتشار خبر در مورد توکنی توسط شخص یا رسانه‌ای برای اعتماد به آن کافی است؟ شما از چه راه‌هایی برای تشخیص جعلی بودن رمزارز استفاده می‌کنید؟