سیر تکامل کامپیوترهای شخصی امروزی: یک دهه طراحی و نوآوری
مطالعهی پیشینهی رایانه، سفری بلند و از مسیری دور و دراز، اما زیباست. از زمان نخستین کامپیوترهای بزرگ به اندازه یک اتاق، تا امروز که تلفنهای هوشمندی با قطر چند میلیمتر تولید شدهاند، صدها و هزاران مهندس و طراح زبردست، ایدهپردازان بزرگ و دانشمندان بلندپرواز مشغول به کار بودهاند تا ما امروز به چنین تجربهی بینظیری برسیم.
در این مطلب با مروری کوتاه اما سرگرم کننده بر 10 سال اخیر، تاثیرگذارترین کامپیوترهای شخصی را آوردهایم که هریک به نوبهی خود، تحول آفرین بودهاند.
سال 2004: سونی وایو X505
مشخصات: پردازندهی پنتیوم M با فرکانس 1.1 گیگاهرتز، 20 گیگابایت فضای ذخیره سازی (دیسک سخت)، نمایشگر 10.4 اینچ 1024 در 768 پیکسل و وزن 800 گرم.
طراحی ظریف و وزن سبک این لپتاپ کوچک، راه را برای تولید محصولاتی چون اولترابوکها باز کرد. به دلیل کیفیت ساخت بالا، برچسب قیمت 2,999 دلاری بر روی آن زده شد که برای یک محصول انقلابی در آن سالها، چندان هم گران نبود.
سال 2005: THINKPAD T43 آی بی ام
مشخصات: سی پی یو 1.6 الی 2.13 گیگاهرتزی پنتیوم ام، 30 گیگابایت یا بیشتر فضای دیسک سخت، رایتر دی وی دی، نمایشگر 14.1 اینچی 1400 در 1050 پیکسل و وزن 2.8 کیلوگرم.
شاید الان که به این عکس نگاه میکنید، طراحی تی 43 را زمخت و شلوغ بپندارید، اما این لپتاپ برای سال 2005، یک شاهکار طراحی بود. زمانی که اغلب حرفهایها یا تاجران از لپتاپ استفاده میکردند، IBM با این محصول، آنها را در اختیار مشتریان معمولی گذاشت. البته همانطور که حدس زدید، اینها همه پیش از آن بود که برند ThinkPad را به طور کامل به لنوو واگذار کند.
سال 2006: DELL XPS 700
مشخصات: پردازشگر Core 2 Duo یا Core 2 Extreme، و هارد درایو 320 گیگابایتی، دو رایتر دی وی دی و دو کارت گرافیک Geforce GTX 7900.
تا قبل از سال 2007، دل حرف اول را در عرضه کامپیوترهای رومیزی آماده میزد. اکس پی اس 700، بعد از مدت کوتاهی به رویای هر گیمری تبدیل شد که میخواست بازیها را با کیفیت بالا تجربه کند؛ آن هم روی کامپیوتری از یک برند معتبر که به ساخت محصولات ردهبالا مشهور بود. این مدل به لطف طراحی زیبا و با کیفیت هنوز هم جذاب به نظر میرسد، هرچند شاید نتواند کرایسیس 3 را فول اچدی اجرا کند.
سال 2007: EEE PC 701 ایسوس
مشخصات: پردازندهی سلرون 800 یا 900 مگاهرتزی، 2 الی 8 گیگابایت حافظه درایو حالت جامد (SSD)، نمایشگر 8 اینچی با رزولوشن 800 در 400 پیکسل و و وزن 900 گرم.
سال 2007، نخستین هیجان برای نتبوکها، توسط این محصول به راه افتاد. تا قبل از آمدن آیپد در سال 2010 و مرگ آنی نتبوکها، محصولاتی مانند 701 به دلیل قیمت بسیار ارزان، کارایی قابل قبول برای کاربران عادی و قابلیتهای ارتباطی خوب، بسیار محبوب بودند.
سال 2008: مک بوک ایر اپل
مشخصات: پردازندهی Core 2 Duo 1.6 یا 1.8 گیگاهرتزی، 80 گیگابایت حافظه دیسک سخت یا 64 گیگابایت SSD، وزن 1.4 کیلوگرم و نمایشگر خیره کننده 13.3 اینچی با رزولوشن 1280 در 800 پیکسل.
اپل با مکبوک ایر، قدرت طراحی را به رخ رقبا کشید. وزن بسیار سبک، ضخامتی که به طور عجیبی کم بود و سادگی طراحی مک بوک ایر، آن را به شدت محبوب دل مردم آمریکای شمالی و سپس، اروپا کرد. مک بوک ایر، برای نخستین بار واژهی اولترابوک را به معنای حقیقیاش نزدیک کرده و با توجهِ فوقالعادهای که اپل به تجربه کاربری نشان داده بود، موفقیت بزرگی کسب کرد.
سال 2009: اچپی FireBird
مشخصات: پردازندهی 4 هستهای Core 2 Quad با فرکانس 2.66 یا 2.83 گیگاهرتز، دو هارد درایو 250 یا 320 گیگابایتی، رایتر دی وی دی یا بلوری و کارت گرافیک دوگانه تحسین شدهی GeForce 9800S.
با وجود اینکه خطوط تولید اچپی برای ساخت فایربرد بینقص نبود، اما نشان داد کامپیوترهای شخصی رومیزی چقدر میتوانند زیبا، جمع و جور و کاربر پسند باشند. کارایی فایربرد خوب بود و تقریبا از پس تمامی بازیهای روز برمیآمد. هرچند بعد از روی کار آمدن آیمک اپل با طراحی جدید، اندکی از چشم طراحان افتاد.
سال 2010: IDEACENTRE A300 لنوو
مشخصات: نمایشگر 21.5 ایجچ که دارای رزولوشن تمام اچدی (1920 در 1080) بود، فضای ذخیرهسازی 500 گیگابایت و پردازندهی دو هستهای 2.2 گیگاهرتزی.
با آنکه "مرکز ایدههای" لنوو در طراحی از آیمک شکست خورده بود، اما لنوو بازهم توانست با ظاهر زیبایی که طراحی کرده بود، راه خود را به بسیاری از محیطهای کاری و خانگی باز کند. یک طراحی کلاسیک، به همراه قیمتگذاری مشتریمدارانه.
سال 2011: سری 5 از کرومبوکهای سامسونگ
مشخصاتک پردازشگر اتم 1.66 گیگاهرتزی، 16 گیگابایت خافظه از نوع SSD، وزن 1.5 کیلوگرم و نمایشگر 12.1 اینچی با رزولوشن 1280 در 800 پیکسل.
برخلاف دیگر محصولاتی که پیشتر معرفی کردیم یا در ادامه خواهیم کرد، تحول حقیقی این محصول مربوط به بخش نرم افزاری آن است؛ جایی که سامسونگ با محیا کردن یک بستر پردازشی مناسب و طراحی زیبا، سیستم عامل کروم گوگل را به دست مشتریان عاشق وب رساند. به کمک پردازنده Atom، نمیشود بازی کرد، اما برای استفاده روزمره و خدمات تحت وب، مناسب است.
سال 2012: مک بوک پرو با نمایشگر رتینا
مشخصات: پرداشگر Core i7 با فرکانس کاری 2.3 یا 2.6 گیگاهرتز، 256 الی 768 گیگابایت حافظه ذخیره سازی SSD، حدودا 2 کیلوگرم وزن، نمایشگر خیره کننده 15.4 اینچی و رزولوشن 2880 در 1800 پیکسل.
مک بوک پروی رتینا که در سال 2012 عرضه شد، در واقع تنها یک بروزرسانی از مدلهای قبلی بود، اما تغییرات صورت گرفته ماهیتی انقلابی داشتند. برای اولین بار بود که چنین نمایشگر باکیفیتی در یک لپتاپ تعبیه میشد، ضخامت دستگاه به طور قابل توجهی کاهش یافته بود و همه اینها به اضافه طراحی ساده و کیفیت ساخت بالا، در کنار هم مجموعهی توانمندی را به وجود آورده بودند.
سال 2013: ایسر اسپایر R7
مشخصات: پردازنده Core i5 1.8 گیگاهرتز، 500 گیگابایت حافظه ترکیبی (هارد درایو و SSD) و صفحه نمایش فول HD قابل تنظیم.
پس از عرضهی ویندوز 8 و سازگاری بینظیر آن با ابزارهای لمسی، موجی از کامپیوترهای سازگار، نسبتا قدرتمند و البته کاملا قابل حمل وارد بازار شدند که شاید اسپایر R7 را بتوان سرآمد آنها، از نظر کارایی دانست، چرا که هم مشخصات خوبی داشت، هم به هر دو صورت لپتاپ و تبلت قابل استفاده بود. شاید استقبال جهانی از آن واقعی چشمگیر نبود، اما به عنوان یک مشخصه انقلابی، توانست مرز میان اولترابوک و تبلت را تا حد زیادی کمرنگ کرده و حتی عدهای را از خرید تبلت منصرف کند.
سال 2014: مایکروسافت سرفیس پرو 3
مشخصات: پردازندهی Core i3، i5 یا i7، 64 تا 512 گیگابایت حافظه SSD و صفحه نمایش 12 اینیچ (2160 در 1440 پیکسل).
برآیند نوآوری و تحول در 10 سال گذشته را میتوان در جدیدترین پرچمدار مایکروسافت خلاصه کرد. قابل حمل، خوش ساخت و چیزی میان لپتاپ و تبلت که کارایی لپتاپ برای تولید محتوا را، در کنار حمل نسبتا آسان ارائه میکند.