سوئد در آستانه بدل شدن به نخستین کشور با ارز دیجیتال اختصاصی است

بانک مرکزی سوئد موسوم به Riksbank در حال هدایت یک همکاری بین‌المللی برای توسعه‌ی ارز رمزپایه‌ای با تأییدیه‌ی رسمی است و با توجه به گزارش اخیر تحلیل‌گران شرکت خدمات مالی و بانکداری HSBC، می‌تواند به نخستین بانکی بدل شود که ارز دیجیتال اختصاصی خود را با نام e-Krona عرضه می‌کند. 

در این خصوص جیمز پومروی، اقتصاددان HSBC، به‌تازگی یادداشتی با عنوان «سال مهم سوئد: آیا اقتصاد می‌تواند بر برخی از چالش‌ها غلبه کند؟» به مشتریان این شرکت ارسال کرده است. این یادداشت پیش از آنکه به بررسی معرفی احتمالی e-Krona طی چند سال آینده بپردازد، عمدتا نگاهی به اقتصاد سوئد دارد؛ اقتصادی که HSBC آن را یکی از جالب توجه‌ترین اقتصاد‌های دنیا می‌خواند. تحلیل‌گر HSBC، معرفی این ارز در سال ۲۰۱۸ را کمی دور از ذهن می‌داند.

با توجه به تشویق مداوم فروشگاه‌ها و کسب‌وکار برای بهره‌ نبردن از پول فیزیکی، اقتصاد سوئد یکی از پایین‌ترین نرخ‌های استفاده از پول در دنیا را دارد. حتی در این زمینه داستان‌هایی در خصوص استفاده‌ی متکدی‌ها و افراد نیازمند سوئدی از دستگاه کارت‌خوان نیز روایت می‌شود. نمودار زیر نرخ کاهش سریع استفاده از پول فیزیکی در سوئد را به تصویر می‌کشد:

بدین ترتیب، چندان مایه‌ی تعجب نیست که نام Riksbank بیش از هر بانک مرکزی دیگر در سراسر دنیا، به‌عنوان بانکی بر سر زبان‌ها است که ارز رمزپایه‌ی خود را عرضه می‌کند. جیمز پومری، اقتصاددان HSBC اشاره می‌کند:

Riksbank تاکنون چندین مقاله‌ی پژوهشی با موضوعیت ارزهای رمزپایه منتشر کرده است. در این مقاله‌ها به لزوم گرایش بانک‌های مرکزی به یافتن راهکاری دیگر برای فراهم‌ کردن دسترسی به پرداخت‌ها بدون وجود واسطه‌ای مانند بانکداری خُرد، در صورت تداوم کاهش استفاده از پول فیزیکی اشاره می‌شود. ارز رمزپایه‌ی e-Krona با توجه به ادعای Riksbank باید در خریدهای کوچک نیز قابل استفاده باشد و همواره در دسترس شرکت‌ها، اشخاص و مؤسسات مالی باشد.

نکته‌ی جالب توجه، پیشرو بودن Riksbank در زمینه‌ی امور مالی و پولی در طول تاریخ است. HSBC در این خصوص به یکی از سخنرانی‌های استفان اینگوز، مدیر بانک مرکزی سوئد اشاره می‌کند:

اسکناس‌های مدرن برای نخستین بار، ۳۵۰ سال پیش در استکهلم به‌ وجود آمدند، پول فیزیکی آخرین نفس‌های خود را می‌کشد؛ ممکن است Riksbank باز هم تاریخ‌سازی کند.

Riksbank دو ساز‌وکار مختلف را برای e-Krona پیشنهاد می‌دهد: یک سازوکار مبتنی بر ارزش و دیگری مبتنی بر سیستم ثبت‌ نام است. سازوکار نخست به زعم HSBC، مانند پول فیزیکی فعلی خواهد بود، با این تفاوت که ارزش آن روی یک اپلیکیشن یا یک کارت ذخیره خواهد شد؛ اما در سیستم مبتنی بر ثبت‌نام، e-Krona در حساب‌هایی ذخیره می‌شود که در یک دیتابیس مرکزی نگهداری می‌شوند. پومری می‌گوید:

سازوکار e-Krona بسیار پیچیده‌تر است؛ اما ممکن است گسترش چارچوب یا توسعه‌ی تدریجی آن را ساده‌تر کند و احتمالا استفاده از فناوری بلاک‌چین ضروری خواهد بود.

البته خاطرنشان می‌کنیم که Riksbank ممکن است ترکیبی از دو سازوکار یادشده را به‌ کار بگیرد. پومری در ادامه می‌افزاید:

ارز رمزپایه‌ی بانک مرکزی (CBCC) احتمالا از فناوری بلاک‌چین استفاده می‌کند؛ اما راهکاری که مبتنی بر بلاک‌چین نیست، احتمالا e-Krona را به «حساب سپرده‌ی ارزی» بدل می‌کند.

نمودار زیر، نشان می‌دهد که دو راهکار یادشده در سیستم جهانی پولی کنونی چه جایگاهی خواهد داشت: ممکن است Riksbank به نخستین بانکی تبدیل شود که ارز رمزپایه‌ی اختصاصی معرفی کرده؛ اما بی‌شک نخستین بانکی نیست در اندیشه‌ی انجام چنین کاری است.

به‌عنوان مثال، در طول کریسمس، پس از آنکه از برنامه‌ی احتمالی بانک انگلستان برای عرضه‌ی ارز رمزپایه‌ی اختصاصی پرده‌برداری شد، نام این بانک بارها به تیتر یک رسانه‌ها بدل شد. در حال حاضر هیچ بیانیه‌ی رسمی و مستدلی مبنی بر وجود چنین برنامه‌ای در بانک انگلستان وجود ندارد؛ اما یکی از سخن‌گویان بانک انگلستان به روزنامه‌ی دیلی تلگراف اعلام کرد که واحد پژوهش ارزهای رمزپایه‌ی بانک انگلستان که در سال ۲۰۱۵ کار خود را آغاز کرد، احتمالا یافته‌های خود را در سال ۲۰۱۸ گزارش خواهد کرد؛ اما بی‌شک این موضوع به مفهوم آمادگی بانک یادشده برای عرضه‌ی رسمی چنین ارزی نیست.