تعرفه‌های ترامپ چگونه به شرکت‌های فناوری آمریکایی آسیب خواهد زد

دوشنبه‌ی این هفته، نماینده‌ی تجاری ایالات متحده، با انتشار فهرست نهایی دور جدید تعرفه‌های وضع‌شده روی ۲۰۰ میلیارد دلار از کالاهای وارداتی از چین، شرکت‌های فناوری را وارد دوران سختی از حیات خود کرد.

قانون تعرفه‌های جدید که اجرای آن از هفته‌ی آینده آغاز خواهد شد، کالاهایی را که وارد آمریکا می‌شوند، ملزم به پرداخت ۱۰ درصد عوارض گمرکی خواهد کرد؛ رقمی که تا پیش از پایان سال جاری میلادی به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت. این قانون، اغلب محصولات مصرفی محبوب نظیر گوشی‌های موبایل و کامپیوترها را از پرداخت تعرفه معاف کرده است؛ اما طیف گسترده‌ای از کالاهای الکترونیکی از جمله بردهای مدار چاپی و تراشه‌های کامپیوتر در فهرست محصولات مشمول تعرفه به چشم می‌خورند. تقریبا هر شرکت آمریکایی که مشغول کسب‌وکار در چین است، به نوعی تحت تاثیر تعرفه‌ها قرار خواهد گرفت؛ اما شرکت‌های کوچکتری که اقدام به واردات قطعات چینی می‌کنند، امکان دارد به سرنوشت فاجعه‌باری دچار شوند. آسیب جانبی ناشی از تشدید جنگ تجاری بین دو غول اقتصادی دنیا، ضرر و زیانی تازه برای کارخانه‌های مونتاژ در آمریکا به دنبال خواهد داشت.

در فهرست نهایی کالاهای مشمول تعرفه، برخی از مورد منازعه‌ترین دسته‌بندی‌ها حذف شده‌اند که از برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به کدهای گمرکی برای ردیاب‌های تناسب اندام و ساعت‌های هوشمند همچون اپل واچ اشاره کرد. تیم کوک، مدیرعامل اپل روز دوشنبه در برنامه‌ی تلویزیونی «صبح بخیر آمریکا» گفت:

تجارت یکی از آن عرصه‌هایی است که بازی مجموع - صفر ندارد [یعنی سود و زیان طرف‌های درگیر با یکدیگر مساوی نیست]. من خوش‌بین هستم که دو کشور این مشکل اقتصادی را حل کنند و زندگی جریان داشته باشد.

دیوید بئر، مشاور عمومی المنت می‌گوید در ابتدا تصور می‌کرد که در فهرست تعرفه‌ها حتما اشتباهی رخ داده است. وی در ماه آگوست به کمیته‌ی نماینده‌ی تجاری ایالات متحده گفت:

من نمی‌توانم باور کنم که دولت ایالات متحده عمدا قصد دارد کارخانه‌ی ما در کارولینای جنوبی را تعطیل کند. تنها شرکت سازنده‌ی تلویزیون در دنیا که مشمول این عوارض گمرکی پیشنهادی شده، تنها شرکتی است که اقدام به تولید تلویزیون در آمریکا می‌کند؛ تصورش را کنید!

شرکت‌های آمریکایی که با قطعات وارداتی اقدام به مونتاژ کامپیوتر می‌کنند نیز با مشکل مشابهی مواجه شده‌اند. دل که صاحب کارخانه‌های مونتاژ در ایالت‌های ماساچوست و کارولینای شمالی است، اظهار کرده است تعرفه‌های جدید می‌توانند آسیب جدی به این شرکت و کارکنانش بزنند. با هزینه‌های جدید، قیمت محصولاتی که از کارخانه خارج می‌شوند، افزایش خواهد یافت. رقبایی که خط مونتاژ خود را در چین حفظ می‌کنند نیز از تاثیر تعرفه‌ها مصون نخواهند ماند.

این تحرک برای اقتصاددانانی که کالاهای واسطه‌ای نظیر بوردهای مدار را به‌کلی متفاوت از کالاهای مصرفی همچون لپ‌تاپ‌ها می‌دانند، آشنا است. اریک باند، دانشجوی تجارت بین‌الملل در دانشگاه وندربیلت می‌گوید:

همه می‌دانند که تعرفه روی کالاهای واسطه‌ای، تولیدکنندگان کالاهای نهایی را متضرر خواهد کرد. از نظر تاریخی، کشورهای طرفدار سیاست‌های حمایت‌گرایی از طریق وضع تعرفه‌های سنگین‌تر برای تولیدکنندگان کالاهای نهایی با هدف جبران تاثیر تعرفه‌ها روی محصولات واسطه‌ای، به این موضوع توجه داشته‌اند.

تعرفه‌های ترامپ تاکنون این منطق را نادیده گرفته و برای تمرکز بر مواد معدنی، فلزات و قطعات غیر مونتاژی، محصولات عمده از پرداخت عوارض معاف شده‌اند.

این آسیب اقتصادی به‌طور ویژه شرکت‌های کوچکتر را متاثر خواهد کرد. سایبرپاورپی‌سی (CyberPowerPC)، یک شرکت کوچک مستقر در لس آنجلس که در زمینه‌ی ساخت کامپیوترهای سفارشی رده‌بالا فعالیت دارد، ابتدای ماه جاری میلادی از نماینده‌ی تجاری ایالات متحده درخواست تجدید نظر در تعرفه‌ها را کرد. مدیرعامل این شرکت نوشت:

این تعرفه‌ها قیمت تمام محصولات ما را افزایش خواهند داد و ما دیگر قادر به حفظ مزیت رقابتی خود نخواهیم بود. در تاریخ ۲۰ ساله‌ی شرکت ما، تعرفه‌های جدید پیشنهادی تا به امروز بزرگترین تهدید علیه موجودیتمان بوده‌اند.

جان سامبورسکی، مدیرعامل یک شرکت تولیدکننده‌ی کامپیوتر شخصی در ایالت ایلینوی که تمرکزش معطوف به قراردادهای آموزشی و دولتی است، با الفاظ به‌مراتب شدیدتری به تعرفه‌ها حمله می‌کند. وی می‌گوید:

من شعار «بیایید چین را دوباره بزرگ کنیم» را در کازرار انتخاباتی پرزیدنت [ترامپ] به یاد نمی‌آورم.

دیگر شرکت‌ها نیز درباره‌ی پیامدهای پیچیده‌تر تعرفه‌ها، نگرانی‌های خود را ابراز کرده‌اند. تعرفه‌های جدید می‌توانند موجب افزایش قیمت تجهیزات مخابراتی شوند، راه‌اندازی شبکه‌های نسل پنجم موبایل (5G) را کاهش دهند و شبکه‌های موبایل آمریکایی را تضعیف کنند. همچنین دیگر تعرفه‌ها روی تجهیزات سرور موجب می‌شود که هزینه‌ی راه‌اندازی خدمات ابری و به تبع آن مخارج شرکت‌های اینترنتی افزایش یابد و در نهایت رقابت شرکت‌های چینی نظیر علی‌بابا با گوگل و آمازون امکان‌پذیر شود.

غول‌هایی نظیر اپل می‌توانند درخواست تجدید نظر در تعرفه‌ها را کنند؛‌ اما برای شرکتی که نخستین محصول خود را عرضه می‌کند، چنین تقاضایی به‌سادگی امکان‌پذیر نیست. آرون امای، مدیرعامل بریلیانت می‌گوید:

شرکت‌های بزرگ می‌توانند تعرفه‌ها را برای مدتی تحمل یا برای معافیت لابی‌گری کنند؛ اما کسب‌وکارهای نوپا (استارتاپ‌ها) صدایشان به جایی نمی‌رسد.

با این حال، احتمال دارد که شرکت‌های بیشتری مشمول این دور تازه از تعرفه‌ها قرار بگیرند. چین تعهد داده است که بلافاصله با وضع تعرفه روی کالاهای وارداتی از آمریکا، اقدام این کشور را تلافی خواهد کرد؛ تصمیمی که می‌تواند آمریکا را به مقابله‌به‌مثل بیشتر وا دارد. وزیر بازرگانی چین در بیانیه‌ای گفت:

چین، به‌منظور حفاظت از حقوق و منافع مشروع خود و نظام تجارت آزاد جهانی، ناگزیر به انجام اقدامات متقابل خواهد بود.