بیت کوین و لایت کوین چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند
ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر با افزایش محبوبیت و البته، قیمت همراه بوده‌اند. در این میان، اکثر مردم اطلاع کافی از ماهیت و هدف بسیاری از این ارزها ندارند. ارزهای بزرگی همچون بیت‌کوین و لایت‌کوین، نمایندگانی از بازیگران سنتی این بازار هستند؛ به‌طوری که خرید بیت کوین و فروش آن در سال‌های گذشته افزایش چشمگیری داشته است. در این مطلب تلاش می‌کنیم تا تفاوت این دو ارز دیجیتال قدیمی و نقاط مثبت و منفی آن‌ها را بررسی کنیم.
Litecoin عموما به‌عنوان نقره در برابر طلایی با نام بیت‌کوین شناخته می‌شود. درواقع لایت‌کوین یک جایگزین باارزش برای Bitcoin است که البته ارزش کمتری نسبت به آن دارد. لایت‌کوین، سرعت تراکنش بالاتری نسبت به بیت‌کوین دارد و به‌علاوه، مقدار قابل استخراج آن نیز بیشتر است. در نتیجه بهتر است نگاهی به ساختار و اهداف این ارز دیجیتال داشته باشیم. در قدم اول، به معرفی هر دوی این ارزها می‌پردازیم تا مقایسه‌ی آن‌ها آسان‌تر شود.
معرفی لایت کوین
لایت کوین هم مانند هر ارز دیجیتال دیگر، یک روش جهانی پرداخت دیجیتال را فراهم می‌کند. این ارز بر پایه‌ی فناوری بلاک چین طراحی شده است و از آن، برای تبادل سکه‌ها استفاده می‌کند. لایت‌کوین در سال ۲۰۱۱ توسط یک مهندس سابق گوگل به نام چارلی لی طراحی شد. این ارز بر پایه‌ی استاندارد MIT/X11 ساخته شده و نوعی ارز رمزنگاری‌شده‌ی نقطه به نقطه است.
از آنجایی که ساتوشی ناکاموتو خالق (خالقان) بیت‌کوین، کد آن را به‌صورت عمومی عرضه کردند، لایت‌کوین از بسیاری جهات شبیه به بیت‌کوین است. درواقع این ارز نقره‌ای شبیه به افزونه یا نسخه‌ای دیگر از Bitcoin شناخته می‌شود. البته فراموش نشود که بسیاری از ارزهای دیجیتال از کدهای بیت‌کوین استفاده می‌کنند و عموما باعنوان Altcoin شناخته می‌شوند.
لایت کوین به‌عنوان نسخه‌ی نقره‌ای بیت‌کوین شناخته می‌شود
به‌هرحال، لایت کوین از یک بلاک‌چین مجزا از بیت‌کوین استفاده می‌کند. به‌همین دلیل، سرعت تراکنش‌ها در این ارز دیجیتال بالاتر است. لایت‌کوین از نر‌م‌افزاری اوپن سورس و غیرمتمرکز استفاده می‌کند. رشد ارزش لایت‌کوین از زمان عرضه بالا بوده است و این ارز، مانند بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۱۷ به بیشترین مقدار ارزش خود رسید. قیمت هر لایت‌کوین در دسامبر سال ۲۰۱۷ ۳۶۰.۹۳ دلار بود که نسبت به قیمت ۴.۴ دلاری در سال ۲۰۱۶، رشدی ۸۲۰۰ درصدی داشت. البته در حال حاضر قیمت این ارز نزدیک به ۵۰ دلار است.
به‌هرحال آینده‌ی لایت کوین نیز مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال، نامعلوم بوده اما نکته‌ی واضح، افزایش تمایل به استفاده از از این ارزها برای پرداخت‌های گوناگون است.
بیت‌کوین بیش از همه‌ی ارزهای دیجیتال، بین کاربران اینترنت و مردم عادی شناخته‌شده است. این ارز در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. سازنده‌ی آن فرد یا افرادی با نام ساتوشی ناکاموتو است. این ارز به‌عنوان جایگزینی برای روش‌های پرداخت و همچنین تبادل پول امن معرفی شد.
بیت‌کوین، دارایی پیشگام صنعت ارزهای دیجیتال است. این ارز به معدن‌کاوان اجازه می‌دهد تا سکه‌های جدید را به شبکه‌ی بلاک‌چین اضافه کنند و به‌همین دلیل به آن‌ها پاداش می‌دهد. اگرچه این محصول فناوری بلاک‌چین بیشتر به‌عنوان ارز مطرح شد، اما امروز افراد آن را مانند سهام نیز خرید و فروش می‌کنند و می‌توان آن را ترکیبی از ارز و سهام نامید.
تفاوت بیت‌کوین و لایت‌کوین
تا اینجا متوجه شدیم که هر دوی این دارایی‌ها، ارزهای رمزنگاری‌شده هستند که زیرساختی مشابه و بر پایه‌ی شبکه‌های رمزنگاری‌شده دارند. سؤال اصلی بر سر تفاوت‌های عملکردی و شیوه‌ی خرید و فروش آن‌ها است.
الگوریتم و معدن‌کاوی
لایت‌کوین سرعتی به‌مراتب بیشتر از بیت‌کوین دارد
یکی از تفاوت‌های بنیادین بیت‌کوین و لایت‌کوین، الگوریتم‌های رمزنگاری و گواه اثبات کار (Proof of Work) آن‌ها است. بیت‌کوین از الگوریتم سنتی SHA-256 استفاده می‌کند و لایت‌کوین، الگوریتمی به نام Scrypt دارد. سرعت این الگوریتم‌ها در معدن‌کاوی ارزها، باعث تأثیر آن‌ها بر اختلاف این دو ارز می‌شود.
الگوریتم Litecoin به‌گونه‌ای طراحی شده است که ۴ برابر سریع‌تر از بیت‌کوین، سکه استخراج کند. این الگوریتم در هر ۲.۵ دقیقه یک بلوک استخراج می‌کند؛ درحالی‌که در شبکه‌ی Bitcoin هر ۱۰ دقیقه یک بلوک استخراج می‌شود. درنتیجه، سرعت عملکرد، یکی از تفاوت‌های اصلی این دو الگوریتم است.
از طرفی، بیت‌کوین و لایت‌کوین، هردو از الگوریتم‌هایی استفاده می‌کنند که از قدرت پردازش برای تراکنش‌ها بهره می‌گیرد. تراکنش‌ها توسط ماینرها (معدن‌کاوان) و با بهره‌گیری از قدرت پردازش کامپیوتری تأیید می‌شوند و در عوض، مقداری سکه به آن‌ها پرداخت می‌شود. در این میان، سرعت انجام تراکنش‌ها به‌خاطر الگوریتم‌های متفاوت بیت‌کوین و لایت‌کوین، با هم فرق دارد.
تراکنش‌های لایت‌کوین با استفاده از حافظه‌ی رم تأیید می‌شود
الگوریتم SHA-256 بیت‌کوین، به پیچیدگی بالا مشهور شد. این الگوریتم در طی سال‌های گذشته توسط معدن‌کاوان تغییر و تحول داشته است. این الگوریتم امروزه از سخت‌افزارهایی مخصوص معدن‌کاوی استفاده می‌کند که عموما با نام ASICs شناخته می‌شوند (Application-Specific Integrated Circuits). همین پیچیدگی، باعث می‌شود که الگوریتم بیت‌کوین فشار زیادی روی قدرت پردازش وارد کند. به‌هرحال، یکی از انتقادات اصلی به بیت‌کوین نیز همین دشواری بالای معدن‌کاوی برای کاربران عادی است.
درمقابل، Scrypt که توسط لایت‌کوین استفاده می‌شود، الگوریتی بهینه‌تر برای معدن‌کاوی ارزهای رمزنگاری‌شده است. این الگوریتم به‌گونه‌ای طراحی شده که از ظهور سخت‌افزارهای اختصاصی معدن‌کاوی مانند ASICs جلوگیری کند. اسکریپت برخلاف SHA-256 از حافظه‌های رم با سرعت بالا استفاده می‌کند؛ به‌همین دلیل، کاربران عادی ارزهای دیجیتال نیز می‌توانند در معدن‌کاوی لایت‌کوین نقش داشته باشند.
ارزش بازار
ارزش بازار بیت‌کوین در حال حاضر حدود ۱۰۹ میلیارد دلار بوده و این رقم برای لایت‌کوین، ۳.۰۵ میلیارد دلار گزارش شده است. به هر حال، رشدهای نجومی بیت‌کوین در سال‌های اخیر اثبات شده‌اند. ارزش بازار این ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۰ تنها ۴۲ هزار دلار بود. البته این رقم‌ها در طول سالیان گذشته با نوسانات متعدد همراه بوده‌اند اما ارزهای دیگر مانند لایت‌کوین را نیز با خود همراه کردند.
پردازش تراکنش‌ها
تراکنش‌ها در هر دو شبکه‌ی لایت‌کوین و بیت‌کوین نیاز به زمان دارند. طبق آخرین آمارهای سرویس Blockchain.info، تراکنش‌های بیت‌کوین هر ۱۰ تا ۱۱ دقیقه یک‌بار تأیید می‌شوند و این یعنی هر بلوک بیت‌کوین، در ۱۰ دقیقه معدن‌کاوی می‌شود.
البته سرعت پردازش تراکنش‌های لایت‌کوین سریع‌تر از بیت‌کوین بوده و رکورد ۲.۵ دقیقه برای استخراج هر بلوک گزارش شده است. همین سرعت بالا دلیل اصلی انتخاب لایت‌کوین به‌عنوان جایگزینی برای تبادلات کسب‌وکارهای مختلف خواهد بود.
مجموع سکه‌ها
یکی از تفاوت‌های اصلی دیگر بیت‌کوین و لایت‌کوین، تعداد سکه‌های موجود و قابل استخراج از هرکدام از آن‌ها است. شبکه‌ی بیت‌کوین حداکثر توانایی تولید و استخراج ۲۱ عدد از این ارز را دارد در حالی که ظرفیت شبکه‌ی لایت‌کوین، ۸۴ میلیون سکه است.
تعداد Litecoin قابل استخراج، ۴۸ میلیون عدد است
البته برخلاف تصور عمومی که ظرفیت لایت‌کوین را در این زمینه بالاتر می‌داند، امکان تبادل هر دوی این ارزها در مقادیر بسیار کوچک وجود دارد. حداقل واحد شبکه‌ی بیت‌کوین، ساتوشی یا یک صدمیلیونم بیت‌کوین است. در نتیجه‌ی همین تقسیم بزرگ، هزینه‌ی مورد نیاز برای استخراج یک سکه‌ی کامل از هر دوی این ارزها، در مقایسه اهمیت کمتری دارد.
برخی کارشناسان مانند ریچارد براون پیش‌بینی کرده بودند که در نهایت، کاربران به تبادل سکه‌های کامل روی خواهند آورد. در این شرایط احتمالی، لایت‌کوین با تعداد بیشتر و قیمت پایین‌تر، برتری خواهد داشت. البته در حال حاضر هم استفاده از تقسیم‌ها و مقادیر کوچک ارزها امری پذیرفته‌شده است و آن شرایط، احتمال وقوع کمی خواهند داشت.
جایزه‌ی معدن‌کاوان
وقتی ماینرها بلوکی را رمزگشایی می‌کنند، مقدار مشخصی از بیت‌کوین یا لایت‌کوین به آن‌ها پرداخت می‌شود. جایزه‌ی بلوک بیت‌کوین و لایت‌کوین در سال ۲۰۱۴، ۲۵ بیت‌کوین و ۵۰ لایت‌کوین بوده است. البته، جوایز بیت‌کوین پس از هر ۲۱۰ هزار بلوک نصف می‌شوند و اکنون نسبت به سال ۲۰۱۴، نصف شده‌اند؛ در حالی که این عملیات در لایت‌کوین پس از هر ۸۴۰ هزار بلوک اتفاق می‌افتد.
در نهایت، به‌خاطر زمانی که طول می‌کشد تا بیت‌کوین و لایت‌کوین پردازش شود، سال‌ها باید منتظر بمانیم تا ارزش این جوایز نصف شود.