اقتصاد کره جنوبی زیر سایه‌ی تهدید ویروس کرونا

چند هفته پس از شیوع ویروس کرونا از چین، اکنون کشورها و اقتصادهای متعددی در سرتاسر جهان تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند. شرکت‌‌های بزرگ دنیای فناوری همچون سامسونگ و اپل هم از تأثیرهای مخرب ویروس جدید موسوم به COVID-19 در امان نبوده‌اند. شواهد امر نشان می‌دهد که تأثیر ویروس کشنده‌ی جدید بر کره‌ی جنوبی و خصوصا شرکت بزرگ و تأثیرگذار سامسونگ الکترونیکس، شدید خواهد بود.

کره‌ی جنوبی با جمعیت ۵۱ میلیون نفری، رتبه‌ی دوم را از لحاظ تعداد مبتلایان به ویروس کرونا دارد. تاکنون و پس از گذشت حدود ۵۰ روز از شناسایی اولین مورد، حدود ۱،۵۰۰ نفر در این کشور مبتلا شده‌اند. مرکز ابتلای بیماران COVID-19 در کره‌ی جنوبی، شهر داگو، چهارمین شهر بزرگ کشور گزارش می‌شود. از زمان گسترش سریع ویروس کرونا در کره‌ی جنوبی، حدس‌وگمان‌های گوناگونی از منشأ ویروس در آن کشور مطرح می‌شود. به‌علاوه، بسیاری دولت را مقصر افزایش تعداد مبتلایان می‌دانند چون برخلاف کشورهای دیگر، با سرعت مناسب جهت ممنوعیت ورود مسافران چینی اقدام نکرد.

فرایندهای تولیدی و کسب‌وکار سامسونگ تاکنون انعطاف‌پذیری مناسبی از خود نشان داده‌اند. ازطرفی شرکت در هفته‌های گذشته مجبور شد تا یکی از مراکز تولیدی خود را در شهر گومی به‌خاطر نگرانی از شیوع کرونا در آخر هفته تعطیل کند. از زمان اعلام شناسایی اولین مبتلا در مرکز تولیدی مذکور، ۱،۵۰۰ نفر از کارکنان گومی به‌مدن دو هفته به قرنطینه‌ی خانگی فرستاده شدند. برخی کارشناسان می‌گویند درصورت ادامه پیدا کردن روند کنونی و پیش آمدن رخدادهای مشابه، می‌توان تأثیرهای عمیقی را بر روند بازیابی اقتصاد کره‌ی جنوبی پیش‌بینی کرد. پارک چونگ هون، مدیر ارشد تحقیقات Standard Chartered در سئول درباره‌ی رخدادهای پیش‌آمده می‌گوید:

اگر ویروس باز هم گسترش پیدا کند و از کنترل خارج شود، برخی از کارخانه‌های تولید تراشه هم فعالیت خود را متوقف می‌کنند که بدترین سناریو برای اقتصاد کره خواهد بود.

اهمیت سامسونگ برای کره جنوبی

بررسی‌های گوناگون با متریک‌های متفاوت اثبات می‌کنند که سرنوشت چهارمین اقتصاد بزرگ جهان، ارتباط زیادی با سرنوشت کسب‌وکار گروه سامسونگ دارد. همان‌طور که گفته شد سامسونگ بزرگ‌ترین شرکت کره است و سال گذشته، ۱۲/۵ درصد از تولید ناخالص ملی کشور را برعهده داشت. صادرات، ۴۵ درصد از تولید ناخالص ملی کره‌ی جنوبی را تشکیل می‌دهد که یک‌پنجم آن، با تراشه‌های کامپیوتری، از محصولات اصلی سامسونگ تأمین می‌شود.

مالیاتی که دولت کره‌ی جنوبی از سامسونگ دریافت می‌کند بیش از ۱۲ درصد از کل مالیات کشور را تشکیل می‌دهد. به‌علاوه، غول کره‌ای صنعت فناوری، یک‌چهارم از کل ارزش بازار کره‌ی جنوبی را در شاخص سهام Kospi در اختیار دارد. اگرچه سامسونگ در سال گذشته در بخش بازار تراشه با چالش‌های درآمدی روبه‌رو بود، مدیران شرکت و تحلیل‌گران، بازگشت خوبی را برای سال جاری پیش‌بینی کرده بودند. آن‌ها پیش‌بینی می‌کردند که بازگشت بازار به سود سامسونگ، به افزایش کلی سرمایه‌گذاری در کشور هم خواهد انجامید.

سامسونگ یکی از بزرگ‌ترین کارفرمایان استخدامی کره‌ی جنوبی است. درحال‌حاضر ۱۸۰ هزار نفر تنها در کره به‌صورت مستقیم برای سامسونگ الکترونیکس و شرکت‌‌های مشابه وابسته به گروه کار می‌کنند. به‌علاوه، افراد بسیار بیشتری در کسب‌وکارهای مرتبط همچون فروش تجهیزات الکترونیکی فعال هستند.

اهمیت فعالیت‌های داخلی سامسونگ

سامسونگ از سال‌ها پیش تلاش‌هایی جدی برای متنوع کردن زنجیره‌ی تأمین خود و از بین بردن وابستگی به تولید در کره‌ی جنوبی و چین انجام می‌داد. آن‌ها با این اقدام علاوه بر کاهش ریسک‌های زنجیره‌ی تأمین، به نیروی انسانی ارزان‌تر در ویتنام و هند نیز دست‌رسی پیدا می‌کردند. باوجود تمام اقدام‌های انجام‌شده، کسب‌وکارهای هسته‌ی شرکت یعنی گوشی هوشمند و تراشه‌های کامپیوتری، وابسته به مراکز تولیدی در داخل کره هستند. خصوصا فناوری‌های حساس و حرفه‌ای تولیدی، بیشتر در مراکز داخل کره ممکن می‌شوند.

شرکت‌های فعال در کره‌ی جنوبی، فرمانروای بازار تراشه‌های حافظه در جهان محسوب می‌شوند. آن‌ها ۷۰ درصد از سهم بازار تراشه‌ی DRAM و ۵۰ درصد از سهم بازار تراشه‌ی ذخیره‌سازی NAND Flash را در اختیار دارند. سامسونگ به‌عنوان بزرگ‌ترین بازیگر صنعت، تمامی تراشه‌های DRAM و ۷۰ درصد از تراشه‌های NAND را در داخل کره تولید می‌کند. شرکت بعدی کره‌ای، SK Hynix، تمامی تراشه‌های NAND و نیمی از تراشه‌های DRAM را در کارخانه‌‌های داخلی تولید می‌کند. سامسونگ تراشه‌های پردازشی خود را نیز در کره‌ی جنوبی تولید می‌کند و تنها سهم اندکی از آن‌ها در مرکز تولیدی شرکت در آستین تگزاس در ایالات متحده تولید می‌‌شوند.

سامسونگ ۲۰ درصد از سهم صنعت تولید تراشه موسوم به فاندری را در اختیار دارد. آن‌ها در رقابت مستقیم با فرمان‌روای بازار یعنی TSMC هستند. این دو شرکت، پیشرفته‌ترین تراشه‌های کامپیوتری را برای شرکای بزرگی همچون کوالکام، برودکام، اپل و هواوی تولید می‌کنند.

تأثیر مخرب ویروس کرونا بر کسب‌وکار سامسونگ

سامسونگ در اخبار جدید خود ادعا کرده بود که تعطیلی مرکز گومی تأثیری بر درآمد و کسب‌وکار شرکت نداشته است. ازطرفی تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که درصورت ادامه‌دار شدن همه‌گیری و شیوع ویروس کرونا، باز هم شاهد اخبار مشابه از تعطیلی مراکز تولیدی سامسونگ خواهیم بود که احتمالا طولانی‌تر هم خواهند بود. کیم یونگ وو، تحلیل‌گر SK Securities درباره‌ی تعطیلی‌های احتمالی آینده می‌گوید:

اگر تنها یکی از تولیدکننده‌های داخلی قطعات کلیدی، تولید را متوقف کند، کل زنجیره‌‌ی تأمین ضربه‌ی سنگینی را متحمل خواهد شد. سامسونگ برای برخی از قطعات کلیدی با تولیدکننده‌های انحصاری قرارداد دارد.

تحلیل‌گران می‌گویند تعطیلی مراکز تولیدی تراشه‌ی سامسونگ به‌خاطر شیوع ویروس کرونا آن‌چنان محتمل نیست. مراکز تولیدی مذکور، با سیستم‌‌‌های کاملا خودکار کار می‌کنند و کارمندان و کارگران نیز در محیط‌‌های بسیار تمیز و ایزوله مشغول هستند. ازطرفی اگر هرگونه توقف به‌خاطر کمبود نیروی انسانی در مراکز تولیدی ایجاد شود، احتمالا بازار جهانی تراشه تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

در خارج از مرزهای کره‌ی جنوبی هم اوضاع برای تأمین قطعات و تجهیزات تولیدی جالب نیست. توقف تولید در مراکز متعدد چینی، زنجیره‌ی تأمین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سامسونگ همه‌ی تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا قطعات و تجهیزات موردنیاز را هرچه سریع‌تر به مراکز تولیدی خود در ویتنام تحویل دهد. ازطرفی زنجیره‌ی تأمین روی کل بازار جهانی تأثیر می‌گذارد و قطعا بر درآمد غول کره‌ای بی‌‌تأثیر نخواهد بود. به‌عنوان مثال، بازار جهانی تراشه برای امسال پیش‌بینی مثبتی داشت؛ اما احتمالا به‌خاطر همه‌گیری پیش‌آمده، این بازار هم با چالش و رکورد روبه‌رو خواهد شد.