رشد ۳۹ درصدی فروش پردازنده‌ گرافیکی در سه‌ماهه اول ۲۰۲۱

مدتی است اخبار کمبود تراشه و مشکلات ناشی از آن در بازارهای مختلف منتشر می‌شود؛ گزارش‌هایی که از احتمال بروز مشکل در بازار سخت‌افزار کامپیوتر، گجت‌های قابل حمل و حتی خودروها خبر می‌دهند. چندی پیش مدیرعامل اینتل در مصاحبه‌ای گفت با خانه‌نشینی کارمندان، دانش‌آموزان و دانشجویان و ادامه یافتن آن، فروش محصولاتی مانند قطعات و لوازم جانبی کامپیوتر، تبلت، لپ‌تاپ و گوشی‌ هوشمند با رشد چشم‌گیری مواجه شده است؛ زیرا کاربران برای ادامه‌ی فعالیت کاری یا تحصیلی خود به تجهیزات کافی نیاز دارند.

در کنار رشد تقاضا، بسیاری از کارخانه‌های سازنده‌ی قطعات مورد نیاز مانند قطعات نیمه‌رسانا به خاطر شیوع بیماری کرونا تعطیل یا با کاهش ظرفیت تولید مواجه شده‌اند. به گفته‌ی مدیرعامل اینتل، در کنار هم قرار گرفتن موارد ذکرشده سبب شده  است بازار با مشکل کمبود قطعات نیمه‌رسانا مواجه شود که این امر بازارهای مختلف از جمله گجت‌های قابل حمل، سخت‌افزار کامپیوتر و موارد دیگر را تحت تأثیر قرار خواهد داد؛ تأثیری که ممکن است به گرانی برخی از محصولات یا کمبود آن‌ها در بازار ختم شود. 

چنین اتفاقی اکنون برای بازار کنسول‌ بازی خانگی رخ داده و برای مثال کنسول‌هایی مانند ایکس باکس سری ایکس یا پلی استیشن ۵ را در برخی از بازارهای دنیا نمی‌توان یافت. با وجود مشکلاتی که بازارهای مختلف را به علت کمبود قطعات نیمه‌ر‌سانا تحدید می‌کند، شرکت آنالیز و تحقیقات جان پدی گزارشی از وضعیت بازار GPU ارائه کرده است که رشد بازار پردازنده‌ی گرافیکی کامپیوتر شخصی را نشان می‌دهد. بر این اساس، آمار فروش GPU در سه‌ماهه اول سال جاری میلادی به ۱۱۹ میلیون واحد رسیده است که در مقایسه با بازه مشابه سال گذشته، جهشی ۳۸٫۷۴ درصدی به ثبت می‌رساند. طبق گزارش Videocardz به‌طور کلی، مجموع پردازنده‌های گرافیکی نصب‌شده رشد سالانه‌ی ۲٫۸۷ درصدی تجربه می‌کند تا پیش‌بینی‌ها برای حدفاصل سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ را به ۳۳۳۳ میلیون واحد در انتهای این بازه برساند. انتظار می‌رود درصد نفوذ پردازنده‌های گرافیکی مجزا در پنج سال آینده به ۲۶ درصد افزایش پیدا کند.

وب‌سایت جان پدی در ادامه‌ی تحقیقات خود روی بازار فروش گرافیک‌های کامپیوتری، گزارش جدید Market Watch خود را برای سه ماه اول سال ۲۰۲۱ منتشر کرده است. تا قبل از سال ۲۰۲۰، بازار پی‌سی با پایداری بیشتر، نشانه‌هایی از رشد و پیشرفت نشان می‌داد؛ تا اینکه ضعف زنجیره تأمین تراشه‌های الکترونیکی در سال ۲۰۲۰ موجب شد تولیدکنندگان تراشه‌های نیمه‌رسانا و سایر قطعات ضروری سخت‌افزار دیگر قادر به پاسخگویی به حجم تقاضای بازار نباشند. از طرفی جایگاه پیشروی اینتل در بازار و مشکلات تولید آن‌ها باعث شد وضعیت بدتر شود. گزارش JPR این روند را برای سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۱ تأیید می‌کند؛ اما پیش‌بینی‌ها به‌مرور محتاطانه‌تر می‌شود.

در دیگر قسمت‌های این گزارش، کاهش ۰٫۱۲ درصدی سهم AMD از بازار سخت‌افزار را داریم که همچنان کمتر از کاهش ۰٫۵ درصدی اینتل در این دوره سه‌ماهه است‎؛ درحالی‌که سهم انویدیا در این مدت ۰٫۶۲ درصد رشد داشته و می‌توانید در نمودار زیر آن را مشاهده کنید.

آمار کلی فروش GPU در سه‌ماهه قبلی، 0.3 درصد کاهش داشته است. فروش AMD و اینتل یک درصد کمتر شده اما انویدیا یک رشد ۳.۹ درصدی تجربه می‌کند. در ادامه می‌توانید خلاصه‌ای از داده‌های ارائه‌شده توسط JPR را ملاحظه کنید.

• نرخ کلی GPU (شامل پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه و مجزا در دسکتاپ، نوت‌بوک و ورک‌استیشن‌) برای این دوره سه‌ماهه ۱۱۷ درصد افزایش یافته است که نسبت به بازه سه‌ماهه قبل، ۴ درصد رشد نشان می‌دهد.
• فروش کلی CPU در مجموع ۴ درصد نسبت به سه‌ماهه قبل افت داشته است و در مقایسه با سال گذشته، ۳۹ درصد افزایش نشان می‌دهد.
• آمار فروش بوردهای گرافیک add-in دسکتاپ (AIB-هایی که GPU مجزا استفاده می‌کنند) نسبت به سه ماه قبل ۷ درصد افزایش داشته است.
• آمارها تغییری در وضعیت بازار تبلت‌ نشان نمی‌دهد.

بنابراین به نظر می‌رسد شیب نمودار سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۱ عملاْ نسبت به دوره قبلی در آخر ۲۰۲۰، ثابت و رو به پایین بوده است. البته این دوره نسبت به قبل ۰.۳ درصد کاهش ثبت کرده که از میانگین ۷ درصدی ۱۰ سال گذشته کمتر است. معمولاً از GPU به‌عنوان شاخص اساسی تحلیل بازار پی‌سی یاد می‌شود؛ زیرا در اکثر سیستم‌ها GPU قبل از عرضه پی‌سی توسط تأمین‌کننده‌ها داخل دستگاه قرار می‌گیرد.

یکی از عوامل مؤثر در وضعیت بازار سخت‌افزار، قوانین محدودکننده‌ی ناشی از شیوع ویروس کرونا و غیر حضوری شدن مدارس و دانشگاه‌ها است. هجوم کاربران برای خرید انواع کروم‌بوک‌ و نوت‌بوک‌ برای محصلان، آمار فروش این محصولات در سه‌ماهه اخیر را به ۸۹ میلیون واحد رسانده که در طول تاریخ این بازار بی‌سابقه است. علاوه بر این، پیشرفت سال به سال آمار فروش نوت‌بوک‌ نیز ۴۹ درصد گزارش می‌شود که در نوع خود یک رکورد بی‌نظیر است. البته وضعیت برای سه ماه دوم سال ۲۰۲۱ به‌مراتب متعادل‌تر پیش‌بینی شده و از افزایش تخمینی ۴ درصدی صحبت به میان آمده است؛ البته این مقدار هم بالاتر از میانگین سال‌های اخیر است. انتظار می‌رود با توجه‌ به محدودیت بودجه مدارس برای خرید کروم‌بوک‌ و لوازم الکترونیکی، نمودار فروش این محصولات در ادامه‌ی سال جاری میلادی با افت قابل‌ توجه مواجه شود.

جان پدی، رئیس گروه تحقیقاتی JPR در این مورد می‌گوید:

ریسکی که اکنون در بازار تراشه‌ با آن مواجه هستیم، روبه‌رو شدن با صدها میلیون کاربر جدید است که به یک‌باره به لشگر متقاضیان لوازم الکترونیکی پیوستند. اگر تصور کنیم این حجم بالای تقاضا همین‌طور باقی می‌ماند، تحلیل غیر واقع‌گرایانه‌ای از وضعیت فعلی ارائه کردیم. درواقع نه‌تنها این تصور منطقی نیست، بلکه واقعی هم نیست. اصلاً این همه متقاضی واقعی ناگهان از کجا پیدا شدند؟ از یک سیاره دیگر؟

اکثر فروشندگان تراشه‌ به‌طور متوسط ۳ درصد افزایش عرضه را برای سه‌ماهه بعدی سال ۲۰۲۱ در نظر می‌گیرند. بخشی از این مقدار بر اساس نوسانات طبیعی بازار در فصول مختلف است؛ اما همچنان تأثیر شیوع ویروس کرونا بر افزایش محتاطانه‌ی عرضه توسط شرکت‌ها دیده می‌شود.