سرنوشت ماینرها بعد از رسیدن به ۲۱ میلیون بیت کوین قابل استخراج [همراه با ویدئو]
بلاک چین بیت کوین، بر مبنای اصل تأمین کنترلشده طراحی شده است؛ به این معنا که تا رسیدن به سقف نهایی ۲۱ میلیون، هر سال تنها تعدادی معین از آن ضرب میشود. بعد از به حداکثر رسیدن سرمایه در گردش بیت کوین، پاداشی که ماینرها دریافت میکنند دیگر در قالب بلاک نخواهد بود و به جای آن، با فرض بدون تغییر ماندن پروتکل اصلی بیت کوین، هزینهی تراکنشهای در حال انجام بهعنوان پاداش به آنها تعلق میگیرد.
مقالهی پیشرو در تاریخ 13بهمن ۱۴۰۰ با افزودهشدن ویدئو بهروز شد.
تماشا در آپارات | تماشا در یوتیوب
تقریباً هر ۱۰ دقیقه، ماینرهای بیت کوین با حل یک معادلهی رمزنگاریشده بلاکی جدید کشف و آن را به بلاک چین اضافه میکنند. هر بلاک شامل دستهای از سوابق تراکنشها است که قبلاً در استخر حافظهی بیت کوین منتظر بودند و معمولاً براساس مقدار هزینهی تراکنش که به ماینرها ارائه میدهند، انتخاب میشوند.
در ازای کشف هر بلاک، ماینر تعداد مشخصی بیت کوین برای این کشف خود دریافت میکند که آن را پاداش بلاک مینامند. در زمان راهاندازی بیت کوین، این پاداش ۵۰ بیت کوین تعیین شده بود؛ اما این رقم بعد از هر ۲۱۰ هزار بلاک جدید (تقریباً چهار سال)، نصف میشود (هاوینگ).
بنابراین با گذشت زمان و رخ دادن سه هاوینگ تا سال ۱۳۹۶ (۲۰۲۲)، پاداش بلاک از ۵۰ عدد به ۲۵ بیت کوین، در بار دوم به ۱۲٫۵ بیت کوین و بار سوم به ۶٫۲۵ بیت کوین کاهش یافته است. آخرین هاوینگ بیت کوین در اردیبهشتماه ۱۳۹۹ (می ۲۰۲۰) اتفاق افتاد و پاداش بلاک به ۶٫۲۵ بیت کوین کاهش یافت. هاوینگ بعدی در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴) اتفاق خواهد افتاد.
ماینرها تا زمان جمعآوری همهی ۲۱ میلیون واحد بیت کوین، پاداشی در قالب بلاک دریافت میکنند و پس از آن هیچ بیت کوین دیگری وارد چرخه نخواهد شد. در بیش از یک دهه، بیشتر از ۱۸٫۵ میلیون بیت کوین (۸۸٫۳ درصد از تعداد قابل عرضه) تولید شده است؛ اما به دلیل کاهش تدریجی سرعت ایجاد بیت کوین که درنتیجهی جریان هاوینگ اتفاق میافتد، تا تولید آخرین بیت کوین ۱۲۰ سال دیگر زمان خواهیم داشت.
بعد از استخراج همهی بیت کوینها، تکلیف ماینرها چه خواهد بود؟
پس از ضرب ۲۱ میلیون بیت کوین، ماینرها همچنان میتوانند در جریان کشف بلاک شرکت کنند؛ اما دیگر پاداشی در قالب بلاک بیت کوین دریافت نخواهند کرد؛ البته به این معنا نیست که اصلاً پاداشی به آنها تعلق نمیگیرد.
ماینرهای بیت کوین علاوه بر پاداش بلاک، تمام هزینهی صرفشده برای تراکنشهای مربوط به بلاک تازه کشفشده را دریافت میکنند. تا سال ۱۴۰۰ هزینهی تراکنشها بخش کمی از درآمد ماینرها را تشکیل میدهد؛ چراکه ماینرها حدود ۹۰۰ بیت کوین (معادل ۳۹٫۸ میلیون دلار) در روز ضرب میکنند؛ ولی هر روز بین ۶۰ تا ۱۲۰ بیت کوین (معادل ۲٫۶ تا ۴٫۴ میلیون دلار) هزینهی تراکنش کسب میکنند. به این معنا که هزینهی تراکنشها در حال حاضر حدود ۶٫۵ درصد از درآمد یک ماینر را تشکیل میدهد؛ اما در سال ۱۵۲۰ (۲۱۴۰) این مقدار به ۱۰۰ درصد خواهد رسید.
به گزارش دیکریپت، سیمون کیم، مدیرعامل هشد (Hashed#)، از دست دادن پاداش بلاک را عاملی برای بیانگیزه شدن ماینرها نمیداند:
تغییر در اکوسیستم بیت کوین و جایگاه آن بهعنوان ارز اصلی در دنیای مجازی، در نبود پاداش بلاکی همچنان میتواند تغییرات شگفتانگیزی در پذیرش ماینرها ایجاد کند.
هزینهی تراکنشها برای دومین بار بعد از سال ۱۳۹۶، بار دیگر در فروردین ۱۴۰۰ به اوج رسید و رکورد قبلی را شکست.
ساختار اختصاص پاداش مبتنی بر هزینهی تراکنشها، در زمان حال بهطور قطع شبکهی استخراج را از بین میبرد؛ چراکه تعداد کمی از ماینرها تنها با دریافت ۶٫۵ درصد از هزینهی تراکنشها قادر خواهند بود بیت کوین استخراج کنند.
اما استفادهی بسیار زیاد از شبکهی بیت کوین، رقابت بر سر فضای بلاک را به طرز چشمگیری افزایش میدهد. مدیر عامل بایبیت (ByBit)، بن ژو، معتقد است این اتفاق منجر به افزایش پاداش در قالب هزینهی تراکنشها برای ماینرها خواهد شد؛ مشابه جریان بازار گاوی که در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) رخ داد.
با کاهش پاداش استخراج با هر هاوینگ، تا مدتها قبل از استخراج آخرین بیت کوین هزینهی تراکنشها رفتهرفته نقش برجستهتری پیدا خواهد کرد و پاداش و هزینهی تراکنش در جریانی معکوس جای خود را با هم عوض خواهند کرد.
یکی از مدیران ارشد کریپتو دات کام، اریک آنزیانی، اعلام کرد که مطمئن نیست با رشد قیمت بیت کوین و کاهش تدریجی هزینههای انرژی، استخراج همچنان کار سودآوری باشد:
از نظر ما، افزایش استفادهی هرچه بیشتر از بیت کوین و رمزارزها باید افزایش قابل توجهی در ارزش آنها به همراه داشته باشد؛ افزایشی که خیلی بیشتر از جبران پاداش کمارزش هر بلاک باشد. علاوه بر این، با کارآمدتر شدن فرایند استخراج و فراگیر شدن انرژیهای تجدیدپذیر، هزینههای برق ماینرها کاهش مییابد و برای آنها امکان ماندن در تجارت و کمک به امنیت شبکه را فراهم میکند.
در آذرماه ۱۳۹۶ (دسامبر ۲۰۱۷)، زمانی که ارزش بیت کوین ۱۴ هزار دلار بود، کل هزینههای تراکنش پرداختشده در روز به ۱۴۹۵ بیت کوین افزایش یافت. درنتیجه ماینرها در مجموع ۲۱ میلیون دلار هزینهی تراکنش کسب کردند؛ حدود نیمی از درآمد امروز آنها از پاداش بلاک. متوسط هزینهی ارسال بیت کوین در زمان اوج خود در آن سال، ۵۵٫۱۷ دلار بود. در اول اردیبهشت ۱۴۰۰ (۲۱ آوریل ۲۰۲۱)، این رقم به بالاترین سطح تاریخی خود یعنی ۵۹٫۸۷ دلار رسید؛ درحالیکه تنها ۱۰ روز قبل از آن، این رقم ۱۴٫۸۶ دلار بود (متوسط هزینهی تراکنش بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته بود.) دلیل این اتفاق به زبان ساده، تقاضای زیاد در شبکهی بیت کوین است. استفادهی هرچه بیشتر افراد از شبکه معمولاً منجر به افزایش هزینهی تراکنشها میشود.
از طرف دیگر، امکان تغییر مکانیسم پاداش بیت کوین، مدتی قبل از استخراج بلاک نهایی نیز وجود دارد. لوکا بوشکین، مدیر ارشد بازاریابی در پلتفرم معاملات رمزنگاری نیوزکریپتو، کاهش تعداد بیت کوین استخراجشده را دلیل «تغییرات قابل توجه» در پروتکل بیت کوین میداند. دیکریپت به نقل از او نوشت:
این تغییر درنهایت میتواند منجر به ایجاد سازوکاری سازگارتر با محیط زیست مانند گواه بر سهام شود یا جایگزینی برای گواه بر کار ارائه بدهد؛ البته از اسفند ۱۳۹۹ (فوریه ۲۰۲۱) تلاشی برای تغییر الگوریتم بیت کوین و تبدیل آن به گواه بر سهام انجام نشده و پیشنهادی برای بهبود بیت کوین ارائه نشده است.
جردن استویف، رئیس رمزنگاری اسکریل، معتقد است که بلاک چین بیت کوین برای انتقال مقادیر قابل توجه باقی خواهد ماند و برای باقی انتقالهای عمده، از راه حلهای لایه ۲ یا بلاک چینهای جایگزین استفاده خواهد شد. استویف در این باره میگوید:
فقط معاملات با مقادیر قابل توجه که هزینههای زیادی برای تراکنش پرداخت میکنند، روی زنجیره باقی خواهند ماند و درآمد حاصل از آن نصیب ماینرها خواهد شد.
با تغییر در ساختاری که دریافت پاداش صرفاً مبتنی بر هزینهی تراکنشها باشد، میتوان نتیجهی بالقوهی دیگری برای بیت کوین متصور شد: ماینرها به کل استخراج بیت کوین را متوقف کنند.
اگر ماینرها استخراج بیت کوین را متوقف کنند چه اتفاقی میافتد؟
اگر تعداد زیادی از ماینرها یا حتی همه ماینرها استخراج بیت کوین را متوقف کنند، تغییر همیشگی شبکهی بیت کوین از بسیاری جهات بدیهی است. در آن صورت همچنان میتوان آدرس ولتی که بیت کوین دارد و مقدار آن یا کل تاریخچهی تراکنشهای انجامشده را مشاهده کرد؛ اما تأیید تراکنشهای جدید نیاز به استخراج دارد. اگر ماینرها تولید بلاکهای جدید را متوقف کنند، خرج کردن بیت کوین در آینده غیر ممکن خواهد شد.
این اتفاق شبیه روز رستاخیز برای شبکهی بیت کوین خواهد بود؛ اما بسیاری معتقدند که ماینرها مسیر خود را با قدرت ادامه خواهند داد؛ حتی اگر هزینه تراکنشها تنها پاداشی باشد که دریافت میکنند. طبق گفتهی سیمون کیم به دیکریپت:
برخلاف نظر برخی، ممکن است تغییراتی در مسیر ایجاد شود که حتی با توقف پاداش بلاکی، ماینرها همچنان باانگیزه به کار خود ادامه بدهند.
دانشگاه پرینستون طبق مطالعهای در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶) نتیجه گرفت که هزینه تراکنشها بهتنهایی انگیزه کافی نخواهد بود و اتکا به آنها «عواقب نگرانکنندهای» برای امنیت آیندهی بیت کوین در پی خواهد داشت.
تهدیدی با عنوان ماینینگ خودخواهانه (Selfish Mining)
طبق مطالعهای دربارهی روشهای استخراج انحرافی، «ماینرهای خودخواه» امنیت شبکهی بیت کوین را به خطر میاندازد. طبق تعریف، ماینر خودخواه به کسی گفته میشود که بلافاصله پس از پیدا شدن بلاک آن را آزاد نمیکند و به امید فریب شبکه برای هدر دادن منابع اضافه در استخراج بلاکهایی که هرگز به بلاک چین نمیرسند، بلاک استخراجی خود را از شبکه دریغ میکند. ماینر در این روش با پنهان نگه داشتن بلاک استخراجشده از کل فناوری بلاک چین، خود را جلوتر از سایر ماینرها برای استخراج بلاک بعدی قرار میدهد.
تحقیق دربارهی استخراج خودخواهانه نشان میدهد که این احتکار در مدل پاداش از نوع هزینهی تراکنش، عملکردی بهتر از مدل پاداش بلاکی دارد. در مدل فعلی پاداش بلاکی همه بلاکها ارزش یکسانی دارند؛ اما در مدلی که هزینهی تراکنشها دریافت میشود، ماینر خودخواه با نگه داشتن بلاک برای مدتزمان طولانی، درآمد بیشتری کسب میکند؛ به عبارت دیگر، اگر در آینده هزینهی تراکنش تنها انگیزه برای ماینرها باشد، ماینر خودخواه نسبت به ماینری که در جهت سالم نگه داشتن شبکه تلاش میکند و درستکارتر است، سود بیشتری برای استخراج به دست میآورد.
از دیدگاه این مطالعه، با قاطعیت نمیتوان از غلبهی این رفتار خودخواهانه مطمئن بود؛ اما براساس نتایج شبیهسازی، برخی شهود و تجزیه و تحلیل نظری، میتوان این احتمال را در نظر گرفت. علاوه بر آن ترفندی با نام «کم کردن هزینه» (آندرکات) وجود دارد.
فرض کنیم آلن، ماینری خطاکار، ماینری دیگر با نام استیو را متقاعد میکند تا بلاکش را گسترش بدهد. در شبکهای که پاداش تنها در قالب هزینهی تراکنش داده میشود، آلن میتواند استیو را متقاعد کند که با هزینههای تراکنش کمتر، مستقیماً بلاک اصلیاش را تمدید کند. اگر هزینههای این تراکنشهای غیر مجاز بهطور قابل توجهی از بلاکهای دیگر کمتر باشد، جایگزین کردن بلاک آلن با بلاک جدید به نفع استیو است. این عمل با عنوان «کم کردن هزینه» شناخته میشود.
با رواج این ترفند، دقیقاً به خاطر بالا رفتن انگیزهی ماینرها در شبکهی بیت کوین، احتمال رخ دادن حملهی ۵۱ درصد بالا میرود. طبق مطالعهی پرینستون، در بلاک چینی که به خاطر آندرکات فورکهای دائمی دارد، قدرت هش مهاجم بسیار بالا میرود. این شخص با سوءاستفاده از متحد نبودن ماینرهای دیگر، مداوما بلاک خود را گسترش میدهد. با این کار حملهی ۵۱ درصد با کمتر از ۵۱ درصد قدرت هش امکانپذیر است.
اما نکتهای مهم در مورد مطالعهی پرینستون وجود دارد که احتمال رخ دادن این خطر را کاهش میدهد. در زمان مطالعه در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۶)، تصور اینکه فقط نیمی از بلاکی پر شده باشد و ماینرها قدرت کافی برای فورک بلاک داشته باشند، ممکن بود. الیاس استرل، مدیر ارشد فناوری CircularTree، به دیکریپت گفت:
امروزه تصور نیمهپر بودن بلاکها آسان نیست. البته بحثی که همچنان حاکم است، احتمال کافی نبودن هزینهی تراکنشها به جهت ایجاد انگیزهی کافی برای هش ریتی امن برای شبکه است که باعث افزایش احتمال حملهی ۵۱ درصد خواهد شد.
با همهی نکات گفتهشده، باید در نظر داشت که مشاهدهی اتفاقات بعد از استخراج آخرین بیت کوین در سال ۱۵۲۰ برای ما بسیار بعید است.