درجست‌وجوی ملکه کریپتو؛ بررسی پرونده کلاهبرداری و ناپدید شدن روژا ایگناتوا

براساس مدارکی که جدیدا منتشر شده، آشفتگی بازار رمزارز موجب ضرر عظیم یکی از سرمایه‌گذاران بزرگ احتمالی بیت‌کوین نیز شده است؛ او کسی نیست جز ملکه‌ی کریپتوی گمشده، دکتر روژا ایگناتوا.

کلاهبردار گمشده در سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶ شمسی) و درست زمانی‌که رمزارز او با نام OneCoin روزهای اوج خود را سپری می‌کرد و میلیاردها دلار سرمایه جمع‌آوری کرده بود، به‌طور ناگهانی ناپدید شد و تاکنون خبری از او دردسترس نیست. درحال‌حاضر، روژا ایگناتوا به اتهام کلاهبرداری و پول‌شویی در ایالات متحده تحت تعقیب است و در بین ۱۰ نفر اول افراد تحت تعقیب اداره تحقیقات فدرال آمریکا (FBI) قرار دارد.

کار‌آفرین تحصیل‌کرده که ادعا می‌کند دکترای خود را از آکسفورد گرفته است به سرمایه‌گذاران خود گفته بود که پروژه‌ای با نام وان‌کوین، برای مقابله با بیت‌کوین ارائه می‌کند و به آن لقب «قاتل بیت‌کوین» را داده بود؛ اما فایل‌های به‌دست‌آمده حکایت از آن دارد که طراح قاتل بیت‌کوین پیش‌ از ناپدید شدن و به‌صورت مخفیانه، میلیاردها دلار از سرمایه‌‌ی قربانیان خود را به بیت‌کوین، یعنی رمزارز رقیب، تبدیل کرده است.

اطلاعیه اف‌بی‌آی درباره‌ی تحت تعقیب بودن روژا ایگناتوا

اولین جزئیات در این باره در سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ شمسی) ازطریق پرونده‌های افشاشده از دادگاهی در دبی به‌دست آمد که به‌وسیله‌ی یک وکیل به‌صورت آنلاین منتشر شدند و روژا ایگناتوا را با عنوان «موفق‌ترین کلاهبردار تاریخ» معرفی می‌کرد. با زومیت همراه باشید تا بخشی از این پرونده را به‌طور خلاصه بررسی کنیم.

دکتر جاناتان لِوی، فردی است که نخستین‌بار فایل‌های موسوم به Dubai Files را به‌صورت آنلاین منتشر کرد. او می‌گوید: «صدها میلیون دلار پول در خطر است.» آقای لوی همچنین، وکالت قربانیان پروژه‌ی وان‌کوین را برای دریافت غرامت به‌عهده دارد. وی در ادامه خاطر نشان کرد که بیش‌ از هزاران سند، غالباً به زبان عربی از یک افشاگر در رابطه با پرونده ملکه گمشده رمزارز دریافت کرده است. ظاهراً این افشاگر به آقای لوی گفته مخالف سرسخت ثروتمند شدن ناعادلانه‌ی برخی افراد در دبی است.

بنابر اطلاعات افشاشده، دبی به‌عنوان یکی از مجراهای مهم مالی برای دکتر روژا درنظر گرفته می‌شود. به‌گونه‌ای که اف‌بی‌آی از امارات متحده عربی در بین پنج کشوری که دکتر روژا با آن‌ها در ارتباط بوده است، یاد می‌کند.

خالی از لطف نیست که یادآور شویم فقط بخشی از اطلاعات و مدارک موسوم به فایل‌های دبی در این پرونده ازنظر اعتبارسنجی تأیید شده‌اند و بخشی نیز هنوز قابل ارجاع تلقی نمی‌شوند و فاقد هرگونه اعتبار حقوقی و قضایی به‌شمار می‌روند.

دکتر روژا ایگناتوا در رویداد وان‌کوین در دبی سال ۲۰۱۵ میلادی؛ پروژه وان‌کوین در این شهر دفتر رسمی داشت.

مهم‌ترین ادعایی که در پرونده‌ی حقوقی دکتر لوی مطرح شده و ارتباط دکتر روژا و دبی را پررنگ‌تر می‌کند، به معامله بزرگ بیت‌کوینی بین یکی از چهره‌های سلطنتی اماراتی، شیخ سعود بن فیصل القاسمی، پسر یکی از ثروتمندترین تاجران این کشور و دکتر روژا ایگناتوا استناد می‌کند.

در پرونده حقوقی افشاشده در فایل‌های دبی چنین آمده که در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ شمسی)، شیخ سعود چهار عدد حافظه فلش مموری USB دارای ۲۳۰٬۰۰۰ بیت کوین را که آن زمان ارزش ۴۸٫۵ میلیون یورویی داشته، به دکتر روژا داده است.

درمقابل، دکتر روژا سه چک بانکی از «بانک مشرق» به شیخ سعود داده که در مجموع مبلغی حدود ۲۱۰ میلیون درهم امارات (تقریباً ۵۰ میلیون یورو) دارند.

طبق مدارک، پیش‌ از اینکه معامله تکمیل شود، بانک مشرق دبی فرایند مسدودسازی حساب‌های دکتر روژا را به‌دلیل وجود نگرانی‌هایی برای پول‌شویی آغاز کرد؛ بنابراین مبالغ چک‌های دریافتی نقد نشدند.

از سویی دیگر، چندین ماه قبل از آزادسازی وجوه حساب دکتر روژا، مدیر مالی سابق خانم ایگناتوا، آقای مارک اسکات نیز در دادگاهی در نیویورک به جرم پول‌شویی برای مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار از درآمدهای وان‌کوین محاکمه شد و بنابر شواهد موجود علیه او، با حکم دادگاه مجرم شناخته شد.

با وجود پرس‌وجوی خبرگزاری‌های رسمی درباره‌ی علت آزادسازی وجوه حساب‌های دکتر روژا، دادستان عمومی دبی پاسخی نداده است و عده‌ای این سکوت را معنادار تعبیر می‌کنند.

طبق سوابق دادگاه تجدیدنظر دبی، شیخ سعود در تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۲۲ میلادی (۲ اردیبهشت ۱۴۰۱) تقاضا کرد که وجوه حساب بانکی دکتر روژا را به او تحویل دهند. بنابراین، می‌توان نشانه‌هایی دید که چنان معامله‌ی بزرگی از ابتدا بین این دو در جریان بوده است و نمی‌توانند به‌کلی وجود آن را انکار کنند. علاوه‌براین، باوجود اینکه دکتر روژا نزدیک به پنج سال می‌شود که در انظار عمومی دیده نشده؛ اما در این پرونده توسط شیخ سعود به‌عنوان مدعی‌علیه نام برده شده که این مسئله حساسیت‌ها را به دبی دوچندان می‌کند.

متأسفانه، اطلاعات زیادی درباره‌ی شیخ سعود دردسترس نیست و براساس منابع شیخ سعود کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شود. او در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) در یک ویدئو از سازمانی با نام «صندوق اقدام مشارکتی بین‌دولتی برای تعالی» (Intergovernmental Collaborative Action Fund for Excellence) حضور داشت که ادعا می‌کند حامی طرح‌های آموزشی است. قبل‌از افشای «فایل‌های دبی» ارتباطی بین سازمان ICAFE و شیخ سعود ثبت شده است؛ اما با انتشار فایل‌های دبی و در کمال ناباوری نام شیخ القاسمی به‌عنوان دبیرکل سازمان ICAFE از وب‌سایت رسمی این مجموعه حذف شد.

ذکر این نکته نیز اهمیت دارد که به‌تازگی یک پروژه‌ی رمزارز راه‌اندازی شده و شیخ سعود را به‌عنوان رئیس هیئت مدیره معرفی کرده است. به‌هرحال، فایل‌های دبی نشان‌دهنده‌ی حقیقتی غیرقابل کتمان درباره‌ی ارتباط نزدیک خانواده‌ی القاسمی با دکتر روژا ایگناتوا هستند.

شیخ سعود القاسمی به‌همراه شهریار رحیمی در رویداد ICAFE در شهر دبی.

در ادامه‌ی بررسی فایل‌ها مدارکی جلب توجه می‌کنند که براساس آن بانک مشرق دبی در ۳ سپتامبر ۲۰۱۵ (۱۲ شهریور ۱۳۹۴) نامه‌ای به دکتر روژا نوشته است و درباره‌ی آغاز فرایند مسدودسازی حساب شخصی او توضیحاتی ارائه می‌دهد.

یازده روز بعد، یک ایمیل دردسترس دادگاه ایالات متحده قرار گرفت که در آن دکتر روژا برای یکی از همکارانش در پروژه‌ی وان‌کوین درباره‌ی انتقال مبلغ ۵۰ میلیون یورو از بانک مشرق مطلبی نوشته بود. همچنین، در متن ایمیل، دکتر روژا به جلسه‌ای اشاره کرده بود که قرار است در هفته‌ی آتی با «یکی از شیوخ در دبی» برگزار کند و در طی آن جلسه «کاری» برای همکارانش در پروژه‌ی وان‌کوین انجام دهد.

هنوز اطلاعات به‌اندازه‌ای نیست که بتوان فهمید دقیقاً جلسه با چه کسی برگزار شده است یا حتی اصلاً جلسه برگزار شده یا خیر؛ اما این‌بار نیز فایل‌های افشایی دبی سرنخ‌های احتمالی از شیخ حاضر در جلسه به‌دست می‌دهند.

عکسی در فایل‌های دبی وجود دارد که ظاهراً در تاریخ ۸ اکتبر ۲۰۱۵ (۱۶ مهر ۱۳۹۴)، در مکانی نامعلوم گرفته شده است و دکتر روژا را در کنار شیخ فیصل، پدر شیخ سعود نشان می‌دهد. خاندان القاسمی بر شارجه حکومت می‌کنند که مرز مشترکی با دبی و رأس‌الخیمه، شمالی‌ترین امارت، دارد. البته، شیخ فیصل درباره‌ی ارتباط خانواده‌اش با دکتر روژا به رسانه‌های رسمی پاسخی نداده است.

تصویر شیخ فیصل بن سلطان بن سالم القاسمی با دکتر روژا ایگناتوا

افزون‌براین، فایل‌های افشایی شامل یک کارت شناسایی سازمانی منتسب به دکتر روژا ایگناتوا به‌عنوان «مشاور ویژه» در سازمان ICAFE می‌شود که شیخ سعود زمانی در آن مقام مدیریتی داشته است. علاوه‌براین، ظاهراً در فایل‌های افشایی ادعا می‌شود که این تشکیلات، به سازمان ملل متصل بوده است؛ اما سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نتوانست هیچ‌گونه سابقه‌ای مبنی‌بر وابستگی و اتصال آن ازطریق مسیرهای عادی ثبت‌شده در اسناد رسمی پیدا کند.

بااین‌حال، هم‌بنیان‌گذار تشکیلات ICAFE، شهریار رحیمی، در مصاحبه‌ی خود گفت که سازمان ICAFE توسط سازمان ملل به ثبت رسیده است؛ اما آقای رحیمی نیز نتوانست مدرکی دال‌بر این ادعا ارائه کند. درباره‌ی ارتباط سازمان با دکتر روژا ایگناتوا نیز آقای رحیمی گفت تمام اسنادی که برای روژا ایگناتوا فراهم‌شده از طرف شیخ سعود آمده بود. بنابراین، آقای رحیمی تلویحاً ارتباط سازمان ICAFE با خانم ایگناتوا را محدود به شیخ سعود کرده است.

ظاهراً مدتی بعد از معامله‌ی بیت کوینی ادعا شده، روابط بین شیخ سعود و روژا ایگناتوا رنگ تیرگی به‌خود می‌گیرد. زیرا نامه‌ای در بین فایل‌های افشایی وجود دارد که حکایت از آن دارد شیخ سعود قبل‌ از اینکه درگیر کشمکش‌های قانونی برسر دارایی‌های دکتر روژا ایگناتوا شود، خانم ایگناتوا را از سِمَت سفیر ICAFE بودن برکنار کرده است.

درهرصورت، پرونده بین این دو در تاریخ ۲۸ ژوئن ۲۰۲۲ میلادی (۷ تیر ۱۴۰۱) در دادگاه استیناف دبی مختومه شد؛ اما هنوز خبری از روژا ایگناتوا در دست نیست.

کارت شناسایی سازمانی دکتر روژا ایگناتوا در ICAFE که در فایل‌های دبی افشا شد

وکیل رسمی شیخ سعود در پاسخ به پرسش‌های رسانه‌ها درباره‌ی معامله‌ی بیت کوینی مشکوک، ارتباط با دکتر روژا ایگناتوا و نقش شیخ سعود در سازمان ICAFE، گفت:

تمام اطلاعات و مدارکی که دردسترس شما قرار دارد، بی‌اساس و فاقد ارزش قانونی است.

با توجه به اینکه تراکنش بیت کوینی مشکوک به‌وسیله‌ی کیف پول‌های رمزارزی سرد انجام شده است، اثبات آن بسیار دشوار خواهد بود و به‌راحتی نمی‌توان صحت این ادعا را مشخص کرد.

تراکنش‌های بیت کوین اغلب قابل ردیابی هستند زیرا تمام نقل‌وانتقال مالی در این شبکه بین کیف پول‌های رمزارز به‌صورت عمومی روی پایگاه‌داده ذخیره می‌شوند. اما، اسناد دادگاه جزئیاتی درباره‌ی کیف پول‌های درگیر در این تراکنش یا حتی تعداد کیف پول‌هایی که بیت کوین روی آن‌ها ذخیره شده است، ارائه نمی‌کند و همین امر پیگیری و ردیابی بیت کوین‌ها را پیچیده‌تر می‌کند.

پرسشی که در ذهن نقش می‌بندد این است که آیا دکتر روژا ایگناتوا هنوز بیت کوین‌ها را دارد؟ به‌دلیل اینکه حجم بیت کوین‌ها درخور توجه است و جابه‌جایی آن قطعاً جلب توجه می‌کند؛ بنابراین عده‌ای معتقدند هنوز نقل‌وانتقالی صورت نگرفته است.

آقای دیوید بیرچ، کارشناس رمزارز، اعتقاد دارد که شهرت بیت کوین به‌عنوان یک ارز ناشناس اشتباه است، زیرا سازمان‌های اجرای قانون به‌طور فزاینده‌ای از الگوریتم‌های هوشمندانه برای ردیابی رمزارزهای در گردش در شبکه استفاده می‌کنند. اقای بیرچ درادامه گفت:

خلاص شدن از میلیاردها دلار پول کثیف بسیار دشوارتر از آن است که حتی بتوانید تصور کنید.

درحال‌حاضر، هنوز پرونده او در جریان است و اف‌بی‌آی او را تحت تعقیب دارد و سرنوشت او مشخص نیست. دراین‌بین، اگر دکتر روژا هنوز ۲۳۰٬۰۰۰ بیت کوین را حفظ کرده باشد، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین هولدرهای این رمزارز شده است. در ماه نوامبر سال ۲۰۲۱ میلادی (آبان ۱۴۰۰)، سرمایه‌ی او حدوداً به ۱۵ میلیارد دلار می‌رسید؛ اما در زمان نگارش این مقاله و با افت شدید ارزش بیت کوین این رقم به حدود ۵ میلیارد دلار رسیده است که همچنان برای مخفی ماندن کفایت می‌کند.

نظر شما کاربران زومیت درباره‌ی ملکه‌ کریپتو چیست؟ آیا می‌توان به پیدا شدن او امیدوار بود؟