جنگل ها کلید دستیابی به آب شیرین در دنیای امروز هستند
منابع آب شیرین برای تمدن بشری و اکوسیستمهای طبیعی بسیار مهماند. تغییرات پوشش گیاهی زمین به اندازهی تغییرات آبوهوایی روی ذخایر آب تاثیر میگذارند. پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیا و دانشگاه جنگلداری چین اخیرا مطالعهای در این باره منتشر کردهاند. آنها با استفاده از اطلاعات مربوط به چند دهه، این موضوع را که چگونه منابع آب در پاسخ به تغییر در پوشش گیاهی و تغییرات آبوهوایی دچار تغییر میشوند، مورد بررسی قرار دادند.
پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا (UBC: University of British Columbia) در حال بحث در مورد نقش پوشش گیاهی جنگل در حفظ ذخایر آب
آدام وی یکی از پژوهشگران این گروه، میگوید:
زمانی که ما پوشش گیاهی جنگلها را بهمنظور شهرسازی و دیگر اهداف از بین میبریم، منابع آب ما نیز دستخوش تغییر میشوند. نتیجهی این مسئله، بهوجود آمدن سیستمهایی است که ما اصلا به دنبال آنها نبودهایم و طی آن، تمام حوضچههای آبی تحتتاثیر قرار میگیرند.
ژیانگ لی، دیگر پژوهشگر این گروه، توضیح میدهد که مناطق جنگلی از مهمترین منابع آب هستند. اما با توسعهی شهرسازی یا تخریب پوشش گیاهی این حوضچههای آبی دچار آسیب جبرانناپذیری میشوند. لی میگوید:
ما باید اهمیت پوشش گیاهی را به رسمیت بشناسیم. پوشش گیاهی جنگل یک عنصر مهم است و ما باید برای آینده، آن را در نظر داشته باشیم. دانشمندان هنگامی که در حال صحبت از گرم شدن کره زمین هستند، بیشتر در مورد تاثیرات آبوهوا روی منابع آب تاکید میکنند درحالی که باید به پوشش گیاهی نیز توجه کنند؛ پوشش گیاهی شاخصی از سلامت منابع آب ما است.
جنگلها بیش از ۳۰ درصد از سطح زمین را پوشش میدهند. حدود ۲۱ درصد از جمعیت جهان بهطور مستقیم به این منابع برای تامین آب خود وابستهاند. این پژوهشگران با استفاده از مدلسازی کامپیوتری، دادههای مربوط به سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ را مورد بررسی قرار دادند. آنها تغییرات در پوشش گیاهی و تولید آب سالانه را در جنگلهای شمالی و گرمسیری در مناطقی مانند بریتیش کلمبیا، کانادا، روسیه، برزیل، فنلاند و کنگو مورد بررسی قرار دادند. دلایل عمدهی از بین رفتن پوشش گیاهی، تخریب جنگلها توسط انسان، آتشسوزی و آلودگی به حشرات بود. ژیانگ وی میگوید:
شبیهسازیهای ما نشان میدهد که میانگین تغییرات جهانی در جریان سالانهی آب که ناشی از تغییرات در پوشش گیاهی است، معادل ۳۱ درصد است. نتایج ما همچنین نشان میدهد که بهطور متوسط در ۵۱ درصد از مناطق تحت بررسی، عمل توام تغییرات پوشش گیاهی و تغییرات اقلیمی منجر به کاهش منابع آب میشود. نتیجهی این تاثیر متقابل، افزایش احتمال بروز خشکسالی یا تجمع نامناسب ذخایر آب و وقوع سیلهای مخرب است. این یافتهها اهمیت ارزیابی و مدیریت منابع آبی را خاطر نشان میکند.
حوضچههای آب و مناظر طبیعی، تحت فشار قابل ملاحظه ناشی از تغییرات پوشش گیاهی و تغییرات آبوهوایی است. از آنجا که تغییرات پوشش گیاهی و تغییرات آبوهوایی با هم موجب تغییر منابع آب میشوند، نادیده گرفتن هر یک از این عوامل منجر به درک ناقص مسئله و مدیریت نامناسب منابع آبی آینده، بهویژه در مناطقی که تغییرات شدیدی در پوشش گیاهی جنگل رخ میدهد، میشود. ارزیابی منابع آب آینده باید بر اساس تغییر آبوهوا و تغییر پوشش گیاهی انجام شود و الگوی مدیریت از تطبیق و کاهش اثرات تغییرات آبوهوایی روی ذخایر آب به مدیریت تغییرات آبوهوا و پوشش گیاهی زمین در جهت حفظ ذخایر آبی تغییر کند.