جدال ها بر سر منع استفاده از کیسه های پلاستیکی ادامه دارد

نگرانی‌ها در مورد استفاده از پلاستیک در زندگی روزمره‌ی انسان‌ها در حال افزایش است. هر گونه پلاستیک یک‌بار مصرف از جمله کیسه‌های مواد غذایی، کارد و چنگال، نی‌ها، پلی استیرن و لیوان‌های قهوه، منبع بزرگ و قابل اجتنابی از پلاستیک‌ها هستند که باعث آلودگی زمین و دریا می‌شوند.

ممنوعیت در استفاده از پلاستیک در کانادا تا به‌حال تنها به شهرداری‌ها واگذار شده است و اقدامات اندکی نیز صورت گرفته است. استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در دو شهر مونترال و ویکتوریا ممنوع شده است؛ همچنین مدیران کسب‌وکارها در صورت قرار دادن این پلاستیک‌ها در دسترس مشتریان به‌سختی جریمه می‌شوند. شهرداری‌ها در نقاط دیگر و استان‌های دیگر کانادا مانند هالیفاکس و نوا اسکوشیا نیز در حال اجرایی کردن ممنوعیت‌های مشابهی نظیر ممنوعیت اخیر کشور چین در واردات محصولات بازیافتی خاص هستند. مقررات خاص در برخی مکان‌ها در حال افزایش است و رشد آگاهی جمعی نیز در سطج جهانی و همین‌طور کانادا در حال فزونی است.

اهمیت ایجاد ممنوعیت مشابه برای پلی استیرن

ممنوعیت‌های اعمال شده بر استفاده از پلاستیک در سطوح گسترده‌ی ملی و منطقه‌ای در آسیا، اروپا، استرالیا و آمریکای شمالی اجرا شده‌اند. با این حال، کیسه‌های پلاستیکی یک‌بار مصرف در این میان تنها مورد نظر نیستند؛ پلی استیرن نیز در آلودگی‌های ذکر شده سهیم هستند. کسب و کارهای مربوط به غذا در واشنگتن دی.سی و سان فرانسیسکو از این پس قادر به ارائه‌ی محصولات غذایی در ظروف و سایر محصولات از جنس پلی استیرن نخواهند بود.

برخی بازیکنان کانادایی در کنار ممنوعیت‌های قانونی، از راهکارهای مضاعفی به شیوه‌ی خود برای کاهش استفاده از پلاستیک بهره می‌برند. لوبلاز، بزرگترین تولید کننده‌ی مواد غذایی کانادا در سال ۲۰۰۹، پنج سنت هزینه‌ی اضافی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی مواد غذایی تعیین کرد. لوبلاز ادعا می‌کند اجرای همین اقدام ساده در ۹ ماه اخیر، میلیاردها کیسه‌ی پلاستیکی را از محل‌های دفن زباله و اقیانوس‌ها دور کرده است.

فروشگاه والمارت کانادا در کانادا در فوریه‌ی سال ۲۰۱۶ دست به اقدام مشابهی زد و شروع به دریافت پنج سنت هزینه‌ی اضافی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در سرتاسر فروشگاه‌های والمارت کرد.

تردیدها در اعمال ممنوعیت برای کیسه‌های پلاستیکی

احساسات عمومی در رابطه با تغییرات آب‌وهوایی و نظارت بر محیط زیست تنها در چند سال اخیر به‌طور چشمگیری تغییر کرده است؛ اکنون، کانادایی‌ها از صنعت انتظار دارند تا سریع‌تر وارد عمل شود. با این‌حال، هنوز برخی برای کیسه‌های پلاستیکی فوایدی قائل می‌شوند.

برخی ادعا می‌کنند که کیسه‌های پلاستیکی نقش بزرگی در سلامت مواد غذایی و حفاظت عموم از باکتری‌های مضر، شیوع بیماری‌ها و مسمومیت‌های غذایی دارند؛ البته این ادعاها توسط متخصصان همه‌گیرشناسی مورد تردید قرار گرفته است.

یک بررسی میکروسکوپی که در دانشگاه آریزونا انجام شده است، نشان می‌دهد که ترکیب کیسه‌های مواد غذایی چندبارمصرف و غذا خطرناک است. بنا بر مشاهدات این بررسی، باکتری کولتی و اشرشیا کولی (E. coli) در نیمی از نمونه‌های کیسه‌های مواد غذایی چندبار مصرف پیدا شد؛ علت این بود که مردم از شستن آنها به میزان کافی خودداری می‌کردند. تامین مالی این بررسی بر عهده‌ی یک گروه تجاری بود که به منفعت مالی تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی اشاره می‌کرد.

مرکز Mercatos در ایالات متحده، یک اتاق فکر محافظه‌کارانه است و هیئت مدیره‌ی آن چارلز کوخ نام دارد؛ بنا به گفته‌ی این مرکز با توجه به اختلاف ناچیز رد پای کربن بین گزینه‌های بسته‌بندی از جمله کیسه‌های کاغذی با کیسه‌های پلاستیکی یک بار مصرف، استفاده از کیسه‌های پلاستیکی نسبتا بی‌فایده است. نتایج داده‌های آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده نیز نشان می‌دهند که کیسه‌های پلاستیکی به‌دلیل طراحی بسیار سبک خود، سهم ناچیزی از زباله‌های شهری را به خود اختصاص می‌دهند.

آلودگی ناشی از شسته شدن کیسه‌های پلاستیکی در یکی از سواحل مالدیو در اقیانوس هند دیده می‌شود.

اطلاعات این چند گروه نشان می‌دهند که ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، بیش از نقش داشتن در حفاظت از محیط زیست تنها ظاهری و ایده‌آلیستی است.

لغو ممنوعیت‌ها علیه استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در تورنتو

مسئله‌ی اعمال ممنوعیت برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، مشخصا باعث درگیری‌های بسیاری می‌شود. این مقاومت در برخی شهرها وجود دارد و این شهرها به‌سرعت در تلاش برای تغییر مقررات تصویب شده در مورد این مسئله هستند؛ حتی برخی قوانین در این رابطه لغو شده‌اند.

تورنتو پیش از این، مبلغ پنج سنت هزینه را برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی وضع کرده بود؛ همچنین در سال ۲۰۱۲، ممنوعیت کامل کیسه‌های پلاستیکی را در نظر داشت اما تمام این موارد توسط شورای شهر در سال ۲۰۱۳ لغو شد.

استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ساده است و تغییر عادت‌ها به‌سختی اتفاق می‌افتد. به دردسر افتادن خریداران مواد غذایی، به یک جدل داغ سیاسی در ادارات دولتی تبدیل شده است. با این همه، این موضوع به‌سادگی کنار گذاشته نمی‌شود؛ چرا که سرتاسر کره‌ی زمین مملو از آلودگی مربوط به کیسه‌های پلاستیکی است.

یک بررسی که توسط موسسه‌ی Five Gyres در لس آنجلس انجام شد، تخمین زد که در حال حاضر حداقل ۵.۲۵ تریلیون ذرات پلاستیکی به وزن ۲۶۸.۹۴۰ تن در اقیانوس‌های زمین شناور هستند. این ارقام در مقایسه با تخمین هشت میلیون تن پلاستیک که سالیانه به اقیانوس‌ها وارد می‌شوند، به چشم نمی‌آیند.

اوضاع به‌وسیله‌ی عملکرد برخی کشورها مانند کانادا نیز بدتر از سابق شده است.  صنعت غذایی این کشور هر ساله به تولید زباله‌ی بیشتر و حاصل از بسته‌بندی مواد غذایی در ظروف پلاستیکی یک بار مصرف ادامه می‌دهد.

زندگی تک نفره‌ی اکثر اهالی کانادا

اقتصاد این کشور که خدمات خود را به‌خصوص در صنعت مواد غذایی به‌صورت تکی ارائه می‌کند، شاهد گسترش روزافزون است؛ چرا که بیش از ۲۸ درصد از خانوارهای کانادایی‌ها تنها متشکل از یک فرد هستند و تعداد این خانواده‌ها در حال افزایش است. این امر به این معنا است که بسته‌بندی و ظروف تک مصرفه‌ی پلاستیک به میزان نگران‌کننده‌ای بالا می‌رود. ممنوعیت در استفاده از پلاستیک، یک راه برای حل این مسئله است؛ همچنین مسیری موقت برای راه بردن به استراتژی‌های موثرتر و پایدارتر است.

ممکن است استفاده از پلاستیک‌های زیستی در آینده میسر شود و راه‌حلی مناسب برای تمام مشکلات ذکر شده باشد. می‌توان از مواد اولیه‌ی بسیار متفاوتی برای تولید این پلاستیک‌ها استفاده کرد. خزه‌ی دریایی و میگوها از این نمونه‌ها هستند.

تعداد فزاینده‌ای از پدهای قهوه‌ی یک بار مصرف که در کانادا به فروش می‌روند، برای مقابله با مسئله‌ی آلودگی آنها از ساقه‌ی قهوه ساخته می‌شوند و قابل ترکیب هستند؛ با این حال به ادعای کارکنان شهرداری‌ها، همچنان قابل بازیافت نیستند.

یک زنجیره‌ی سوپرماکت هلندی به‌تازگی فروشگاه مواد غذایی عاری از پلاستیک خود را افتتاح نموده است. این اتفاق تنها با بهره‌گیری از راه‌حل‌های نوآورانه در بسته‌بندی پلاستیکی عملی شد. در این فروشگاه‌ها تنها از کیسه‌ها و بسته‌بندی‌های زیست-پلاستیک انعطاف‌پذیر و قابل تجزیه استفاده می‌شود. البته برای بهره بردن از این امکان جدید باید برای کیسه‌ها هزینه کنید. پلاستیک‌های زیستی، گران‌تر از پلاستیک‌های معمولی هستند. اما نیاز است با در نظر گرفتن تغییرات سریع آب و هوایی، حق بیمه‌ی سبز از سوی صنعت مورد توجه قرار دارد. حق بیمه‌ی سبز در خرید پلاستیک‌های زیستی به خریداران کمک می‌کند.

اگر زنجیره‌های تامین مواد غذایی رشد و توسعه پیدا کنند، دسترسی بیشتری برای تهیه‌ی مواد اولیه‌ی مقرون به صرفه ممکن می‌شود؛ به این ترتیب هزینه‌های تولید و قیمت تمام شده‌ی پلاستیک‌های زیستی نیز کاهش پیدا می‌کنند.

مباحث کاهش، استفاده‌ی مجدد و بازیافت طی سال‌ها بارها مطرح شده‌اند. برای اعمال چنین الگوی بزرگی نیاز به ممنوعیت‌های کامل است. جایگزینی پلاستیک‌های یک بار مصرف به یک انقلاب در ذهنیت مصرف کننده نیاز دارد. یک چالش جالب توجه دیگر در این رابطه می‌تواند این باشد که خریداری مواد غذایی برای محیط زیست دردسری ایجاد نکند و همچنین مشتریان را نیز به زحمت نیندازد.