جنگل‌ها: راهکاری سریع و زودبازده برای مقابله با تغییرات اقلیمی

بر اساس گزارش سال ۲۰۱۷، مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد، شکاف اقلیمی فاجعه‌باری بین تعهداتی کشورهای عضو توافق‌نامه اقلیمی پاریس و اقدامات ضروری برای کاهش گازهای گلخانه‌ای وجود دارد.

در توافق‌نامه اقلیمی پاریس، امضاکنندگان بر مجموعه‌ای از اهداف توافق کردند تا گرمایش زمین را در مقایسه با دوران ماقبل صنعتی زیر ۲ درجه سانتی‌گراد نگه دارند. همچنین تلاش‌های بیشتری را دنبال می‌کنند تا روند افزایش دمای کره‌ی زمین را تا سال ۲۱۰۰ حتی به کمتر از ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد برسانند.

اما تعهدات فعلی دولت‌ها، تنها حدود نیمی از اقدامات لازم برای جلوگیری از افزایش ۲ درجه سانتی‌گرادی را برآورده کرده است. همچنین با توجه به تلاش‌های فعلی، تنها یک‌سوم از اقدامات لازم برای نگه داشتن روند گرمایش زمین به کمتر از ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد انجام گرفته است. در حالی که این شکاف قابل‌توجه است، مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد معتقد است که هنوز هم می‌توان با روشی مقرون به‌صرفه، به کاهش گازهای گلخانه‌ای دست پیدا کرد. یکی از مهمترین اقدامات برای از میان برداشتن این شکاف، جنگل‌ها است.

خبر خوب این است که به‌گفته‌ی چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل در تغییر اقلیم (UNFCCC)، کاهش انتشار ۶٫۳ گیگا تن (میلیارد تن) دی‌اکسید کربن طی ۶ سال گذشته تنها در جنگل‌های برزیل، اکوادور، مالزی و کلمبیا گزارش شده است. این میزان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، چیزی بیش از میزان انتشار سالانه کشور ایالات متحده است.

ماریو بوچوچی رئیس دفتر برنامه کاهش انتشارات ناشی از جنگل‌زدایی و تخریب جنگل‌ها در سازمان ملل متحد (REDD+)، گفت:

 این گام قابل‌توجه رو به جلویی است که نشان می‌دهد، جنگل ها می‌توانند بخش مهمی از راهکارهای مقابله با تغییرات اقلیمی باشند. ما به لحاظ سیاسی، دانش فنی و مالی فرصت بی‌سابقه‌ای را در اختیار داریم.

در گزارش مرکز توسعه جهانی (CGD) می‌خوانیم:

آمارهای مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی (IPCC) نشان می‌دهد که اگر جنگل‌زدایی امروز به پایان برسد و جنگل ‌های تجزیه‌شده احیا شوند، تنها جنگل‌های گرمسیری می‌توانند، میزان انتشار فعلی را سالانه ۲۴ تا ۳۰ درصد کاهش دهند. به عبارت دیگر، جنگل‌های گرمسیری، می‌تواند یک‌چهارم از اقدامات ضروی برای مقابله با تغییرات اقلیمی را شامل شوند.

گزارش سال ۲۰۱۵ اتحادیه دانشمندان نگران (UCS) نشان می‌دهد که بخش زمین (کشاورزی و جنگل‌ها)، می‌تواند سهم عمده‌ای در از میان برداشتن شکاف فعلی ایفا کند. بر اساس مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی، بیش از نیمی از تولیدات کشاورزی مربوط به بخش دامپروری است، به‌ویژه دام‌هایی مانند گاو که تولید‌کننده‌ی گاز متان هستند.

در حالی که هر کشوری می‌تواند به تلاش برای از میان برداشتن این شکاف کمک کند، در این گزارش هشت کشور با پتانسیل بسیاری بالای کاهش آلودگی زیست محیطی ذکر شده‌اند. هر کشور فرصت‌های خاص خود را برای کاهش آلودگی‌های زیست محیطی دارد که عبارتند از: کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از بخش جنگل (اندونزی)؛ تسریع در توقف تجزیه غیر قانونی جنگل‌ها (برزیل)؛ تغییرات در رژیم غذایی و کاهش ضایعات مواد غذایی (ایالات متحده و به میزان کمی اتحادیه اروپا) و افزایش بهره‌وری در تولید محصولات کشاورزی و دام (هند و چین).

هنگامی که جنگل‌ها از بین بروند، میزان قابل‌توجهی کربن به جو زمین فرستاده می‌شود. فعالیت‌هایی نظیر برداشت انتخابی و انفرادی درختان نیز از منابع قابل‌توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود. حفاظت از جنگل‌ها، از جمله جنگل‌های حَرّا، موجب ارزان‌تر و سریع‌تر شدن اقدامات اقلیمی می‌شود. همچنین، نیاز به تصویب قوانینی سختگیرانه‌تر برای همه‌ی کشورها است.

نیکلاس هاگلبرگ، متخصصی از مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد، گفت:

این گزارش تاکیدی دیگر بر ضرورت ۲ برابر کردن اقدامات برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. علاوه‌ بر این، گزارش فوق نشان می‌دهد که راهکارهایی وجود دارد و اگر این راهکارها به‌سرعت لحاظ شوند، می‌توانیم وضعیت فعلی را تغییر دهیم. اما ما با هر سال صبر، قابلیت خود برای محدود کردن تغییرات اقلیمی را دشوارتر، خطرناک‌تر و پرهزینه‌تر می‌کنیم.