جایگاه آمریکا پس از عبور از توافق پاریس چگونه خواهد بود
مدتی است که پرسشهایی در رسانهها مطرح است درمورد اینکه آیا آمریکا هنوز موقعیت خود را بهعنوان برترین کشور جهان حفظ کرده است یا خیر.
پاسخ به چنین پرسشی تا حد زیادی وابسته به تفکرات و اعتقادات شخصی افراد خواهد بود. اما برای استدلالی دقیق، شاید نیاز به درکی عمیقتر از تاریخ و آشنایی با دیگر کشورهای جهان داشته باشیم.
در شرایط فعلی، اقتصاد این کشور در وضعیتی مطلوب و قدرت نظامی آن، بلامنازع است و تمامی این مزایا به لطف فناوری پیشرفتهی این کشور میسر شده است. اما آیا کشوری در این موقعیت، میتواند فاجعهی اقلیمی عظیمی را که در کمین جهان نشستهاست، نادیده بگیرد؟ آیا رهبری واقعی جهان میتواند از بزرگترین دستاورد بیش از ۹۷ درصد از دانشمندان حوزهی اقلیم در جهان روی برگرداند؟
مسلما چنین قضیهای دیگر درباره «پیروزی با هر بهای ممکن» نیست.
حفظ اعتماد
جیم فالوز، نویسنده و روزنامهنگار آمریکایی در مجله Atlantic گفته است:
در مجموع، این طور به نظر میرسد که کشور در حال فروپاشی است. بسیاری از مردم با شنیدن و خواندن اخبار درباره آمریکا احساس ناامیدی میکنند، اما با نگاهی به وضعیت داخلی کشور، از آنچه در حال رخ دادن است، احساس رضایت میکنند.
وی که پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ ایالات متحده، مراتب تاسف و ناامیدی خود را ابراز کرده بود، پس از مدتی به دیدگاهی متفاوت در این باره رسید.
با این حال، خشم و نفرت جامعهی جهانی نسبت به مواضع رهبر فعلی آمریکا کاملا قابل درک است، همانگونه که از دیدگاه ملی نیز کشور دچار نوعی نزاع و فرقهگرایی شده است.
علی رغم نارضایتیهای موجود در سطح ملی و بینالمللی، سطح اعتماد مردم به مقامات محلی در حال افزایش است. فالوز میگوید در حالی که سطح اعتماد مردم به دولت فدرال تنها ۲۵ درصد است، این آمار در مورد نمایندگان محلی دولت، به میزان ۷۰ درصد میرسد.
او در مصاحبهای با CSPAN اظهار کرد:
من فکر میکنم که اقتصاد آمریکا در طول تاریخ مدام دستخوش تغییرات بوده است. در سال ۱۸۸۰، اکثریت مردم، کشاورز بودند، اما امروزه تعداد کشاورزان به کمتر از ۲ درصد رسیده است. بیشترین میزان اشتغال در معادن زغالسنگ منطقهی آپالاچیان آمریکا، مربوط به یک قرن پیش (حوالی سال ۱۹۱۸) بوده است. با این حال، از آن زمان تا به حال، رشد تولید ذغال سنگ تنها بهواسطهی مکانیزاسیون بوده است و در حال حاضر میزان اشتغال در معادن ذغال سنگ در ویرجینیای غربی به ۱۳ هزار شغل محدود شده است.
برداشت او چنین است که اقتصاد آمریکا در حال بازسازی خود است. در بخش انرژی، مشاغل حوزهی انرژیهای نو نظیر خورشیدی و بادی در حال رشد و شکوفایی است و تعداد آنها بهزودی از تعداد مشاغل بخش سوختهای فسیلی پیشی خواهد گرفت. آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر اعلام کرده است در سال ۲۰۱۶، تعداد ۹/۸ میلیون نفر در بخش انرژیهای تجدیدپذیر مشغول به کار بوده اند. بخش انرژی خورشیدی (فتوولتائیک) با اشتغال ۳/۱ میلیون نفر، بیشترین اشتغالزایی را داشته و پس از آن، بخش انرژی بادی با ۱/۲ میلیون نفر میزان اشتغال، در رتبه دوم قرار گرفته است.
خودآزمایی
این گرایش نسبت به مشاغل سبز، یک بازی برد-برد محسوب میشود، از یک سو به بازسازی اقتصادهای محلی کمک میکند و از سویی دیگر، با تغییرات اقلیمی مقابله خواهد کرد. آموزشها و فرصتهای حاصل از آن نیز کلید کار هستند. مدارس باید در کنار تعالیم دیگر، ذهنهای جوان را برای مشاغل فردا تربیت کنند، چرا که آمریکای سال گذشته هرگز قرار نیست تکرار شود.
امروزه بیش از هر زمان دیگری، آموزشهای نوینتر و وابستگی بیشتر به انرژیهای سبز مورد نیاز است. بهخصوص اینکه در گزارش مجمع بینالمللی تغییرات اقلیمی (IPCC) که روز دوشنبهی گذشته منتشر شد، عنوان شد که محدود کردن گرمایش زمین به میزان ۱/۵ درجه تا سال ۲۰۵۰، برای پیشگیری از وقوع فاجعه اقلیمی کافی نیست. خبر بدتر این است که با روند فعلی، میزان افزایش دمای جهان از سه درجه نیز تجاوز خواهد کرد.
Andrew Steer، مدیر اجرایی انجمن منابع جهانی میگوید:
اختلاف بین ۱/۵ و ۲ درجه در گرمایش جهانی، اختلافی بزرگ و تعیینکننده است. همچنین میزان تخریب ناشی از روند فعلی که منتهی به افزایش دمای ۳ الی ۴ درجهای خواهد شد، بسیار فاجعهبارتر خواهد بود. ما میدانیم که تسریع اقدامات اقلیمی، منافع اقتصادی بزرگی را در پی خواهد داشت که حجم آن به ۲۶ تریلیون دلار میرسد. اما عملی ساختن این مهم، نیاز به یک رهبری جهانی دارد که متاسفانه امروزه از آن بیبهرهایم.
پیوستن ۲۳۰ شهر از ایالات متحده به بیانیهای با محوریت التزام به توافق پاریس، نشانگر حمایت بیسابقه افکار عمومی در این کشور از عزم جهانی برای توقف تغییرات اقلیمی است.
در شرایط کنونی که دولت فدرال، وضعیت خطرناک پیشآمده را به ریشخند میگیرد، این مقامات محلی در آمریکا هستند که پیشگام شدهاند. در این راستا، ۲۳۰ شهر بزرگ و کوچک در آمریکا به بیانیه مشترکی با نام ما هنوز هستیم، پیوستهاند، بیانیهای که بر تداوم التزام به پروتکلهای توافقنامه پاریس تاکید دارد. بنابراین شرکتهای بزرگی و غولهای انرژی نظیر رویال داچ شل، برکشایر هاتاوی، اکسون و تسلا همگی پشتیبانی خود را از اهداف اقلیمی جهان اعلام کردهاند.
حال اگر بخواهیم به پرسش ابتدایی این مطلب بازگردیم که آیا آمریکا میتواند همچنان یکهتازی خود را حفظ کند یا به حاشیه رانده خواهد شد، باید در پاسخ گفت به این بستگی دارد که مخاطب سوال ما چه کسی است.
اگر صرفنظر از پیام دولت فعلی، آمریکا بهعنوان یک ملت متعهد، تصمیم به اقدام در جهت منافع واقعی خود بگیرد، ممکن است بتوان همچنان آیندهی روشنی را برای این کشور متصور شد.