یخبندان و گرمای شدید: پیامد عصر جدید آب‌وهوا
مقامات در شیکاگو به‌تازگی نسبت به خطر سرمازدگی تقریبا آنی و فرارسیدن احتمالی سردترین روز تاریخ در این شهر هشدار دادند. در همین راستا، مراکز گرمایشی در پیرامون غرب‌میانه‌ی ایالات متحده بازگشایی و با جریان یافتن بادهای قطبی به سمت پایین، مدارس و دانشگاه‌ها در سرتاسر این منطقه‌ی جغرافیایی تعطیل شدند.
در همین زمان، در دیگر سوی سیاره، حریق گسترده در گرمای رکوردشکن استرالیا، جنگل‌های این کشور را به کام آتش برد. استفاده‌ی فزاینده از تهویه‌کننده‌ی هوا به شبکه‌های برق فشار بیش از اندازه‌ای وارد کرده و خاموشی‌های گسترده به بار آورده است. مقامات برای ذخیره‌ی برق، حرکت واگن‌های برقی را آهسته و متوقف کردند. رهبران کارگری خواستار وضع قوانینی شدند که کسب‌وکارها را ملزم خواهد کرد تا هنگام افزایش دما به سطوح خطرناک – تقریبا ۴۷ درجهی سلسیوس - از فعالیت دست بکشند. گفتنی است که آدلاید، پایتخت استرالیای جنوبی هفته‌ی گذشته چنین گرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد.
ما در عصر بالاترین درجات آب‌وهوایی به‌سر می‌بریم و این وضعیت به‌زودی به انواع مختلف در انواع مکان‌های مختلف به وقوع خواهد پیوست.
کریستال کالدن، دانشیار دانشگاه آیداهو و متخصص آتش‌سوزی‌های جنگلی که هم‌اکنون در هنگامه‌ی یکی از بدترین فصول آتش در ایالت جزیره‌ای تاسمانی مشغول به کار است، می‌گوید:
وقتی رخدادی روی می‌دهد، چه موج ناگهانی سرما، آتش‌سوزی جنگل، توفند (تندباد دریایی) یا هر بلای طبیعی دیگری باشد، باید به فراتر از آنچه در گذشته شاهد بوده‌ایم، بیندیشیم و فرض بگیریم به احتمال بسیار بالا، این حادثه بدتر از هر آن چیزی خواهد شد که تابه‌حال دیده‌ایم.
این نمونه‌های اخیر را درنظر بگیرید: سال گذشته، گرما با سرازیر شدن از نروژ به سمت الجزایر رکورد شکست. در بخش‌هایی از استرالیا، خشکسالی به‌قدری طولانی شده که یک کودک خردسال مهدکودکی در طول عمرش به‌ندرت شاهد باران بوده است. همچنین کالیفرنیا، ویرانگرترین آتش‌سوزی‌های جنگلی تاریخش را در سال ۲۰۱۸ تجربه کرد؛ حادثه‌ای که منجر به ورشکستگی پسیفیک گس اند الکترونیک، بزرگ‌ترین شرکت تأمین‌کننده‌ی انرژی این ایالت شد.
آیا تمام این وقایع به تغییرات اقلیمی مرتبط هستند؟ بیشینه‌های دمای هوا و خشکسالی مطابق با اجماع علمی هستند؛ بدین معنا که همگان اتفاق نظر دارند که انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو، احتمال افزایش غیرطبیعی دما را بالا می‌برد. علاوه‌بر این، در یک بیان کلی دانشمندان می‌گویند یک سیاره‌ی گرم‌تر، موجب شکل‌گیری آب‌وهوای شدید به دفعات بیشتر و سخت‌تر می‌شود.
اعداد واقعی، مدل‌های اقلیمی را تأیید می‌کنند. غلطت کربن دی‌اکسید در جو بالاتر از هر زمان در ۸۰۰ هزار سال گذشته است و به موجب آن، متوسط دمای جهانی افزایش یافته است. به‌نقل از سازمان جهانی هواشناسی، چهار سال گذشته رکوردار گرم‌ترین سال بوده‌اند و ۲۰ سال از ۲۲ سال گذشته، عنوان گرم‌ترین سال‌های ثبت‌شده در تاریخ را در اختیار دارند. دمای اقیانوس‌ها نیز در چندین سال متوالی رکوردها را شکسته است.
طوفان گردوغبار در ایالت نیو ساوت ولز استرالیا در فصل جاری
اما به‌نظر می‌رسد که برخلاف روند گرمایش جهانی، بخش‌هایی از ایالات متحده کاهش شدید دمای هوا را تجربه می‌کنند. در پاسخ باید گفت که این زمستان‌های به‌شدت سرد نیز ممکن است به‌طرز عجیبی پیامد گرمایش کل کره‌ی زمین باشند.
پژوهش‌های درحال توسعه نشان می‌دهند که گرمایش شمالگان موجب تغییراتی در جریان جتی می‌شود و هوای قطبی را به سمت عرض‌هایی هدایت می‌کند که به آن هوا عادت ندارند و اغلب برایش آماده نیستند. از این‌رو، این هفته سرمای غیرمعمولی بر فراز پهنه‌هایی وسیع از ایالات شمال شرقی و غرب میانه‌ی ایالت متحده جریان یافته است.
به‌گفته‌ی فدریک اوتو، اقلیم‌شناس از دانشگاه آکسفورد که تاثیر گرمایش جهانی را بر تشدید درجات بالای آب‌وهوایی مطالعه می‌کند، هرچند تمام این رخدادهای شدید را نمی‌توان به تغییرات اقلیمی نسبت داد؛ اما تغییرات عمیق در جو زمین، احتمال وقوع تعداد زیاد رخدادهای شدید آب‌وهوایی را بالا می‌برد. او گفت:
این بدین معنی است که درک عمیق نسبت به اینکه کدام بخش از جامعه‌ی شما در معرض آسیب قرار دارد، از اهمیت برخوردار می‌شود و این می‌تواند مسئله‌ای باشد که بدون تغییرات اقلیمی به بحث روز تبدیل نمی‌شد.
شیکاگو را به‌عنوان نمونه درنظر بگیرید. این شهر دو دهه‌ی پیش، شروع به درک خطرات گرما کرد؛ هنگامی که یک موج گرمای پنج‌روزه در تابستان سال ۱۹۹۵، صدها نفر، به‌خصوص آن‌هایی را که تنها زندگی می‌کردند، به کام مرگ برد. شیکاگو یک طرح مقابله با گرما را توسعه داد و در جریان آن هزاران درخت کاشت، مراکز خنک‌سازی در محلات را‌ه‌اندازی و همچنین یک سامانه‌ی پیام‌رسانی متنی ایجاد کرد تا ساکنان بتوانند از مسئولان شهری تقاضای رسیدگی به افراد آسیب‌پذیر را داشته باشند.
اکنون، موج سرمای شدیدی از راه رسیده است که نسلی از ساکنان شیکاگو هرگز آن را تجربه نکرده‌اند. دمای هوای این شهر در چهارشنبه‌شب اخیر (برابر با ۱۰ بهمن) به منفی ۲۹ درجهی سلسیوس کاهش یافت (رکورد سردترین دمای هوای شیکاگو، منفی ۳۳ درجهی سلسیوس در ژانویه‌ی ۱۹۸۵ است). به‌گفته‌ی مسئولان شهر، آن‌ها ۵ اتوبوس گشت‌زنی را به‌عنوان مراکز گرمایشی سیار برای افراد بی‌خانمان به خیابان‌ها اعزام خواهند کرد. مسئولان همچنین دستورالعمل‌هایی را برای نحوه‌ی گرم نگاه داشتن لوله‌ها و جلوگیری از یخ‌زدگی آن‌ها منتشر کرده‌اند.
حتی در روزی که سردتر از متوسط دمای شهر شیکاگو است، جهان به‌عنوان یک کل اغلب هوایی گرم‌تر از میانگین را تجربه می‌کند
بااین‌حال، گرمای شدید در مجموع مشکل بزرگ‌تر محسوب می‌شود. رکوردهای گرما در ایالات متحده از دهه‌ی ۲۰۰۰ تاکنون اغلب دو برابر بیشتر از رکوردهای سرما شکسته شده است.
یک مطالعه‌ی اخیر در ژورنال PLOS Medicine، افزایش پنج‌برابری میزان مرگ‌ومیرهای مرتبط با گرما را تا سال ۲۰۸۰ در ایالات متحده پیش‌بینی کرد. این چشم‌انداز برای کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته بدتر است. پژوهشگران برای فیلیپین، ۱۲ برابر مرگ‌ومیر بیشتر را پیش‌بینی می‌کنند. گرمای شدید هم‌اکنون در حال نابودی سلامتی و معیشت ده‌ها میلیون نفر، به‌خصوص در جنوب آسیا است.
گرمای شدید همچنین ارزش غذایی اغلب محصولات زراعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حتی برخی از مقاوم‌ترین گیاهان پرارزش نظیر قهوه با افزایش دما در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
امسال، گرما هم در نیم‌کره‌جنوبی و هم شمالی مشکل‌ساز شده است در آلاسکا، دمای بالاتر از حد معمول موجب لغو مسابقات سگ‌های سورتمه شد؛ درحالی‌که رکورد گرما در شهرهایی در نیوزلند نیز شکسته شد؛ جایی که آب‌وهوا اغلب به‌قدری معتدل است که بیشتر خانه‌ها سیستم گرمایشی یا تهویه‌کننده‌ی هوا ندارند. در روز سه‌شنبه، دمای هوای ولینگتون، پایتخت نیوزلند از ۳۰.۵ درجهی سلسیوس فراتر رفت و رکورد گرم‌ترین روز این شهر را از زمان ثبت داده‌های آب‌وهوایی در سال ۱۹۲۷ شکست. علاوه‌براین، هامیلتون، دیگر شهر نیوزلند نیز دمای فراتر از ۳۲.۷ درجهی سلسیوس را تجربه کرد که بالاترین رکورد ار زمان آغاز ثبت داده‌ها در سال ۱۹۴۰ محسوب می‌شود.
باب هانسون، هواشناس از مرکز پیش‌بینی هوای Weather Underground گفت که در آمادگی برای چگونگی تاثیر تغییرات اقلیمی بر آب‌وهوا، «باید برای طیف گسترده‌تری از احتمالات آماده باشیم».
شیکاگو روز چهارشنبه به اندازه‌ی شمالگان سرد بود
برخی آماده‌سازی‌ها با مقاوم‌سازی و بهبودپذیری مرتبط است. شهرداران وعده می‌دهند که بهبودپذیری شهرهایشان دربرابر تغییرات اقلیمی را پس از وقوع یک فاجعه یا فاجعه‌ای دیگر، افزایش خواهند داد. دانشمندان در حال آزمایش نوعی دانه‌های گیاهی هستند که دربرابر نوسان‌های گرمای شدید یا خشکسالی مقاوم‌تر باشند.
دکتر کالدن، متخصص آتش‌سوزی اشاره می‌کند که ما به‌عنوان یگ گونه به مقاومت و سرسختی خودمان افتخار می‌کنیم. اما این خصیصه‌ی انسانی نیز می‌تواند جنبه‌ای منفی داشته باشد. به‌همین دلیل، اغلب حتی وقتی مسئولان به ساکنان هشدار می‌دهند که منطقه‌ی آتش‌سوزی یا دشت سیلابی را تخلیه کنند، آن‌ها این کار را انجام نمی‌دهند. ما تصور می‌کنیم که دوام خواهیم آورد؛ زیرا پیش‌تر نیز دوام آورده‌ایم یا گمان می‌بریم که پیش‌بینی‌ها غلط از آب درخواهند آمد. کولدن می‌گوید:
در دی‌ان‌ای ما، این سرسختی شدید قرار داده شده است؛ خصیصه‌ای که در انتها وقتی تغییر شرایط به میان می‌آید، به دلیل شکست ما تبدیل می‌شود.
نظرات