مشاهده پلنگ سیاه در آفریقا پس از ۱۰۰ سال

پس از ۱۰۰ سال برای اولین‌بار حضور پلنگ سیاه در آفریقا در نزدیکی محل فیلم‌برداری فیلم «پلنگ سیاه» مشاهده شد که یک اتفاق مهم علمی برای طرفداران این حیوان به‌حساب می‌آید. این حیوانات زیبا که به‌ندرت دیده شده‌اند، در تماس با انسان خجالتی هستند. تیمی از مؤسسه‌ی پژوهشی حفاظت از باغ‌وحش سن ‌دیگو و حفاظت لویسابا در کنیا وجود پلنگ سیاه در لایکیپیا کونتی (منطقه‌ای در شمال نایروبی) را تأیید کرده‌اند. نیکلاس پیلفولد، متخصص زیست‌شناسی از مؤسسه‌ی سان دیگو می‌گوید:

مطمئناً پلنگ سیاه در تمام این مدت در این منطقه حضور داشته است؛ اما تاکنون هیچ مدرکی برای اثبات این موضوع نداشتیم. از آنجا که فقط حدود ۱۱ درصد از پلنگ‌های دنیا به رنگ سیاه هستند،‌ تعداد این پلنگ‌ها زیاد نیست؛ هرچند پلنگ‌های سیاه در آفریقا به‌شدت نادر هستند. جالب است بدانید که تاکنون هیچ‌کس این حیوان را در حیات‌وحش ندیده است.

پلنگ سیاه بیشتر در نواحی گرمسیری و شرجی جنوب‌شرق آسیا دیده می‌شود و رنگ تیره به آن‌ها امکان استتار درزمان شکار را می‌دهد؛ اما ظاهراً پدیده‌ی ملانیسم (عامل بروز رنگ سیاه) ممکن است در اقلیم نیمه‌خشک نظیر لایکیپیا نیز اتفاق بیفتد. باوجود گزارش‌های معدودی که از حضور این حیوان در آفریقا شده؛ اما تاکنون فقط یک مورد در سال ۱۹۰۹ در آدیس آبابا، پایتخت اتیوپی، تأیید شده است. این تیم پژوهشی به‌دنبال گزارش‌های تأییدنشده از حضور پلنگ سیاه در لایکیپیا، هشت دوربین اطراف کمپ لایکیپیا وایلدرنس نصب کردند که بر منابع آبی موجود نظیر استخرهای شنا و چشمه‌های طبیعی و مسیر عبورومرور حیوانات متمرکز بودند.

تاچندین شب هیچ حیوانی به‌جز کفتار مشاهده نشد؛ اما بالاخره پنج دوربین از فوریه تا آوریل ۲۰۱۸ ردپای پلنگ سیاه ماده‌ی جوانی را ثبت کردند. در طی چهار شب او به‌تنهایی مشغول خوردن آب از منابع آب مصنوعی بود یا بقایای صید خود را حمل می‌کرد؛ اما فقط در یک مورد در طول روز او درکنار یک پلنگ ماده‌ی بالغ با رنگ معمولی مشاهده شد. مشاهدات تأییدنشده‌ای از حضور این دو پلنگ در سپتامبر ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که پلنگ‌ ماده با رنگ معمولی احتمالاً مادر پلنگ سیاه است و طبق این مقاله و باتوجه به مشاهدات قبلی،‌ پلنگ سیاه کوچک‌تر از پلنگ بالغ بود و رابطه‌ی نزدیکی با او داشت. 

البته نظریه‌هایی نیز وجود دارد که وقوع ملانیسم را در اثر پدیده‌ای محیطی می‌دانند. دکتر پیلفولد در این مقاله می گوید:

این نظریه مطرح است که ملانیسم به‌خاطر سازگاری با محیط‌زیست اتفاق می‌افتد و رنگ‌بندی تیره باعث استتار آن‌ها دربرابر شکارچیان یا طعمه‌ها می‌شود.

تا همین اواخر تصور می‌شد که تعداد پلنگ‌ها نسبتاً زیاد باشد؛ اما پژوهشی در ماه می ۲۰۱۶ منتشر شد که نشان می‌داد تعداد پلنگ‌ها از سال ۱۷۵۰ به‌اندازه‌ی ۷۵ درصد کاهش یافته است و به‌همین دلیل در فهرست قرمز گونه‌های درمعرض خطر اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط‌زیست به‌عنوان حیوانات آسیب‌پذیر دسته‌بندی شده‌اند. دو گونه‌ی فرعی پلنگ‌ها نیز در گروه‌های «به‌شدت درمعرض خطر» و یک گونه در گروه «درمعرض خطر» قرار گرفته‌اند. فیلیپ هنسل، هماهنگ‌کننده‌ی برنامه‌ی شیر برای پانثرا (سازمانی جهانی برای حفاظت از گربه‌های وحشی)، در سال ۲۰۱۶ به نیویورک تایمز گفت:

فکر می‌کنم بزرگ‌ترین تهدید جهانی برای پلنگ‌ها این است که توجه چندانی به آن‌ها نمی‌شود؛ درواقع همه براین باورند که تعداد آن‌ها بسیار زیاد و گسترده است و درنتیجه هیچ‌کس به آن‌ها اهمیت نمی‌دهد.