کوآلاها درمعرض جدی خطر انقراض کارکردی قرار دارند

به گزارش مؤسسه‌ی استرالیایی کوآلا، جمعیت کمتر از ۸۰ هزار کوآلا در استرالیا این گونه‌ها را در معرض خطر انقراض کارکردی قرار داده است.  آمار کوآلاها به شکل چشمگیری پائین‌تر از تخمین‌های آکادمیک است و تعداد این حیوانات در بسیاری از مناطق روبه کاهش است.

به‌سختی می‌توان گفت چه تعداد کوآلا در مناطق مختلف استرالیا نظیر کوئینزلند، نیو ساوت ولز، ویکتوریا ساوت و قلمروی پایتختی این کشور باقی مانده است؛ اما این گونه‌ها در معرض تهدید‌هایی مثل جنگل‌زدایی، بیماری و تغییرات اقلیمی هستند و درصورتی‌که جمعیت آن‌ها به کمتر از نقطه‌ی بحرانی برسد، دیگر قادر به تولید نسل‌های آینده نخواهند بود و منقرض خواهند شد.

اصطلاح انقراض کارکردی می‌تواند توصیف‌کننده‌ی چند موقعیت خطرناک باشد. برای مثال، جمعیت گونه‌ها به‌قدری کاهش می‌یابد که نقش مؤثر آن‌ها در اکوسیستم از بین می‌رود. برای مثال کاهش دینگوها (نوعی سگ استرالیایی) در بعضی مناطق تأثیر ناچیزی بر طعمه‌های آن‌ها داشته است؛ زیرا دینگوها در رأس هرم غذایی قرار دارند و تأثیر زیادی بر اکوسیستم خود دارند؛ اما کوآلاهای برگ‌خوار و بی‌ضرر را نمی‌توان به‌عنوان شکارچیان رأس هرم غذایی درنظر گرفت.

به مدت چند میلیون سال، کوآلاها به‌دلیل تغذیه‌ از برگ‌های اکالیپتوس، نقشی کلیدی در حفظ سلامت این جنگل‌ها داشتند؛ برای مثال ضایعات آن‌ها در کف جنگل‌ها تأثیر زیادی بر چرخه‌ی غذایی جنگل‌ها داشت. قدمت فسیل کوآلاها به ۳۰ میلیون سال پیش بازمی‌گردد و یکی از منابع غذایی مگافاون‌ها (پستانداران غول‌آسای ماقبل تاریخ) بوده‌اند.

بنابراین انقراض کارکردی را می‌توان به گونه‌های ناپایداری نسبت داد که هرچند تولیدمثل می‌کنند؛ اما از درون‌زایی رنج می‌برند که می‌تواند زیست‌پذیری آن‌ها را در آینده درمعرض تهدید قرار دهد. بعضی جمعیت‌های کوآلایی در حومه‌ی شهرها از این مشکل رنج می‌برند و براساس بررسی‌های ژنتیکی روی Koala Coast در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق بریسبین، کوآلاهای این منطقه از کاهش تنوع ژنتیکی رنج می‌برند. در جنوب شرق کوئینزلند هم جمعیت کوآلاها با کاهشی فاجعه‌بار روبه‌رو بوده است.

جمعیت‌ کوآلاها در برخی مناطق درون‌مرزی کوئینزلند و نیوساوت ولز هم تحت تأثیر تغییرات شدید اقلیمی مثل خشکسالی‌ها و موج‌های گرمایی شدید قرار گرفته‌اند؛ به‌طوری‌که آمار کاهش جمعیت در این مناطق به ۸۰ درصد هم می‌رسد. اخیرا پژوهش‌های میان‌رشته‌ای روی کوآلاها در جهت حفاظت از گونه‌های وحشی این حیوان و تضمین پایداری آن‌ها در زمان حال و آینده افزایش پیدا کرده است. از بین رفتن زیستگاه‌ها، نوسانات جمعیتی، عوامل ژنتیکی، بیماری، تغییرات اقلیمی و غذایی از عوامل کلیدی این بررسی‌ها هستند.

اغلب پژوهشگرهای کوآلا با این سؤال روبه‌رو می‌شوند که چه تعداد کوآلا در حیات‌وحش وجود دارد؟ پاسخ به این سؤال کار دشواری است. کوآلاها ایستا نیستند؛ معمولا در طیفی وسیع، ازجمله حومه‌ی شهرها و مناطق روستایی چهار ایالت توزیع شده‌اند و به‌سختی می‌توان آن‌ها را دید.

تلاش زیادی برای پی بردن به‌دلیل انقراض کارکردی کوآلاها در شرق استرالیا لازم است. در سال ۲۰۱۶، هیئتی از ۱۵ کارشناس کوآلا برای تعیین گرایش‌های جمعیت کوآلاها در چهار ایالت استرالیا از یک فرمت سوالی چهار مرحله‌ای برای تخمین اندازه‌ی جمعیت کوآلاها و نوسان جمعیت آن‌ها استفاده کردند. تعداد تقریبی کوآلاهای استرالیا، ۳۲۹ هزار بود و میزان افت جمعیت آن‌ها در سه نسل گذشته تا سه نسل بعدی، ۲۴ درصد برآورد شد.

تا امروز، خبر مثبتی در مورد جمعیت کوآلاهای کوئینزلند و نیوساوت ولز به گوش نرسیده است و پژوهش‌ها هم خوش‌بینانه نیستند. دلیل این آمار منفی هم ثابت‌ماندن تهدید‌های کلیدی و در بعضی موارد افزایش آن‌ها است. تهدید اصلی، از بین رفتن زیستگاه است. زیستگاه کوآلا (که در اصل جنگل‌های اکالیپتوس است) در حال محوشدن است و تا زمانی‌که این زیستگاه‌ها احیا نشوند و موردحفاظت قرار نگیرند، انقراض کارکردی کوآلاها ادامه خواهد یافت.